Teo
Member
Όσον αφορά τα ανθρωπωνύμια και τα τοπωνύμια, υπάρχουν δύο βασικά μοντέλα για την απόδοσή τους στα Ελληνικά:
α) Μεταγραφή στο ελληνικό αλφάβητο, με απλογράφηση, ή με την καθιερωμένη γραφή αν υπάρχει. Αυτό ακολουθείται π.χ. στις εφημερίδες ή στη λογοτεχνία (Δεν θέλω καθόλου να μπω στη συζήτηση σχετικά με απλογράφηση ή αντιστρεψιμότητα)
Αυτό έχει τη δυσκολία ότι ο μεταφραστής πρέπει να ξέρει πώς προφέρεται το όνομα στην αρχική του γλώσσα, το οποίο δεν είναι πάντα προφανές (σε κάποιες σπάνιες περιπτώσεις δεν μπορούμε καν να ξέρουμε ποια είναι η "αρχική" γλώσσα).
β) Διατήρηση των λατινικών χαρακτήρων, εκτός από τα ονόματα τα οποία έχουν καθιερωθεί ήδη στην Ελληνική (αυτό συνιστά ο οδηγος ύφους της Ευρωπαϊκής Ένωσης και είναι το στάνταρ στο δοκιμιακό λόγο π.χ. στα πανεπιστημιακά συγγράμματα)
Augusto Pinochet = Αουγούστο Πινοσέτ
Fernando Trinchero = Fernando Trinchero
Buenos Aires = Μπουένος Άιρες
Corrientes = Corrientes
Δυστυχώς (ή ευτυχώς) ο εκδοτικός οίκος για τον οποίο μεταφράζω δεν έχει τη δική του γραμμή πάνω στο ζήτημα, το οποίο σημαίνει ότι η επιλογή είναι δική μου. Εγώ προτιμώ το δεύτερο μοντέλο (το αντικείμενο μου είναι πολιτικές επιστήμες και κοινωνιολογία), αλλά με ενοχλεί η ανομοιομορφία (ελληνικό-λατινικό αλφάβητο) που προκαλεί μέσα στο κείμενο, και επίσης είναι δύσκολο να κρίνουμε ποια ονόματα είναι καθιερωμένα στα Ελληνικά και ποια όχι.
πχ
Επίσης, ενώ ξέρω ότι το δεύτερο μοντέλο είναι το στάνταρ στο δοκιμιακό λόγο, τελευταία έχω διαβάσει μια κακή κριτική από έναν έμπειρο μεταφραστή και μέλος αυτού του φόρουμ και μου έχουν μπει ψύλλοι στα αυτιά:
Προφανώς δεν υπάρχει σωστό και λάθος μοντέλο, θα ήθελα να ξέρω ποιο από τα δύο προτιμούν τα υπόλοιπα μέλη του φόρουμ για κάθε περίπτωση κειμένου και πώς αντιμετωπίζουν τα προβλήματα που παρουσιάζει κάθε ένα από αυτά.
α) Μεταγραφή στο ελληνικό αλφάβητο, με απλογράφηση, ή με την καθιερωμένη γραφή αν υπάρχει. Αυτό ακολουθείται π.χ. στις εφημερίδες ή στη λογοτεχνία (Δεν θέλω καθόλου να μπω στη συζήτηση σχετικά με απλογράφηση ή αντιστρεψιμότητα)
Fernando Trinchero = Φερνάντο Τριντσέρο
La Pampa = Λα Πάμπα
London = Λονδίνο
La Pampa = Λα Πάμπα
London = Λονδίνο
Αυτό έχει τη δυσκολία ότι ο μεταφραστής πρέπει να ξέρει πώς προφέρεται το όνομα στην αρχική του γλώσσα, το οποίο δεν είναι πάντα προφανές (σε κάποιες σπάνιες περιπτώσεις δεν μπορούμε καν να ξέρουμε ποια είναι η "αρχική" γλώσσα).
πχ
Michelle Bachelet = Μισελ Μπασελέ ή Μιτσέλ Μπατσελέτ; (το πρώτο αν είναι γαλλίδα, το δεύτερο αν είναι πχ Χιλιανή. Προσοχή όμως: οι χιλιανοί κατά παράβαση των κανόνων προφοράς της ισπανικής -αλλά και της γαλλικής- το προφέρουν Μιτσέλ Μπατσελέ.)
Mlodan Jakopovic = Μλόνταν Τζακόποβιτς, Γιακόποβιτς ή Χακόποβικ; (το j είναι το φώνημα χ στα Ισπανικά)
São João = Σάου Ζουάου ή Σάο Τζοάο;
Αυτό επίσης έχει το μειονέκτημα ότι ο αναγνώστης για να ψάξει παραπάνω πληροφορίες για ένα μέρος ή πρόσωπο θα πρέπει να μαντέψει τη γραφή με λατινικούς χαρακτήρες (και η "αντιστρεψιμότητα" εδώ δεν θα βελτίωνε την κατάσταση), ή εναλλακτικά θα πρέπει κάθε φορά να μπαίνει το όνομα και με λατινικούς χαρακτήρες σε παρένθεση (απίστευτα κουραστικό. διαταράσσει τη ροή του κειμένου).Michelle Bachelet = Μισελ Μπασελέ ή Μιτσέλ Μπατσελέτ; (το πρώτο αν είναι γαλλίδα, το δεύτερο αν είναι πχ Χιλιανή. Προσοχή όμως: οι χιλιανοί κατά παράβαση των κανόνων προφοράς της ισπανικής -αλλά και της γαλλικής- το προφέρουν Μιτσέλ Μπατσελέ.)
Mlodan Jakopovic = Μλόνταν Τζακόποβιτς, Γιακόποβιτς ή Χακόποβικ; (το j είναι το φώνημα χ στα Ισπανικά)
São João = Σάου Ζουάου ή Σάο Τζοάο;
β) Διατήρηση των λατινικών χαρακτήρων, εκτός από τα ονόματα τα οποία έχουν καθιερωθεί ήδη στην Ελληνική (αυτό συνιστά ο οδηγος ύφους της Ευρωπαϊκής Ένωσης και είναι το στάνταρ στο δοκιμιακό λόγο π.χ. στα πανεπιστημιακά συγγράμματα)
Augusto Pinochet = Αουγούστο Πινοσέτ
Fernando Trinchero = Fernando Trinchero
Buenos Aires = Μπουένος Άιρες
Corrientes = Corrientes
Δυστυχώς (ή ευτυχώς) ο εκδοτικός οίκος για τον οποίο μεταφράζω δεν έχει τη δική του γραμμή πάνω στο ζήτημα, το οποίο σημαίνει ότι η επιλογή είναι δική μου. Εγώ προτιμώ το δεύτερο μοντέλο (το αντικείμενο μου είναι πολιτικές επιστήμες και κοινωνιολογία), αλλά με ενοχλεί η ανομοιομορφία (ελληνικό-λατινικό αλφάβητο) που προκαλεί μέσα στο κείμενο, και επίσης είναι δύσκολο να κρίνουμε ποια ονόματα είναι καθιερωμένα στα Ελληνικά και ποια όχι.
πχ
...ο Aylwin διαδέχτηκε τον Πινοσέτ στην προεδρία...
...συναντάμε τέτοιες περιπτώσεις στην περιφέρεια του Μπουένος Άιρες και στις περιοχές Santa Fe [ή Σάντα Φε;], Córdoba [ή Κόρδοβα;], Chaco, Jujuy, Tucumán, Catamarca, La Pampa και Γη του Πυρός.
...όπως αναφέρει ο José Pereyra, ήδη στη σκέψη του Μπακούνιν και του Όουεν [ή του Owen;]...
...συναντάμε τέτοιες περιπτώσεις στην περιφέρεια του Μπουένος Άιρες και στις περιοχές Santa Fe [ή Σάντα Φε;], Córdoba [ή Κόρδοβα;], Chaco, Jujuy, Tucumán, Catamarca, La Pampa και Γη του Πυρός.
...όπως αναφέρει ο José Pereyra, ήδη στη σκέψη του Μπακούνιν και του Όουεν [ή του Owen;]...
Επίσης, ενώ ξέρω ότι το δεύτερο μοντέλο είναι το στάνταρ στο δοκιμιακό λόγο, τελευταία έχω διαβάσει μια κακή κριτική από έναν έμπειρο μεταφραστή και μέλος αυτού του φόρουμ και μου έχουν μπει ψύλλοι στα αυτιά:
Το άνοιξα να του ρίξω μια ματιά, κι αμέσως μου χτύπησε στο μάτι ο μεγάλος αριθμός των κυρίων ονομάτων που η μεταφράστρια επέλεξε να αφήσει αμετάγραπτα, στο λατινικό αλφάβητο. Πράγματι, μόνο ελάχιστα, πάρα πολύ γνωστά τοπωνύμια και ανθρωπωνύμια μεταγράφονται ελληνικά, και μάλιστα πολύ συχνά βλέπεις στην ίδια φράση να γρονθοκοπιέται το ένα αλφάβητο με το άλλο (π.χ. ο Μαρξ και ο Ένγκελς, όπως ο Mill και ο Renan) κι αυτό περισπά την ανάγνωση και κουράζει το μάτι.
Προφανώς δεν υπάρχει σωστό και λάθος μοντέλο, θα ήθελα να ξέρω ποιο από τα δύο προτιμούν τα υπόλοιπα μέλη του φόρουμ για κάθε περίπτωση κειμένου και πώς αντιμετωπίζουν τα προβλήματα που παρουσιάζει κάθε ένα από αυτά.
Δεν λέω βέβαια ότι λύνονται τα πάντα, αλλά νομίζω πως τελικά λίγα μένουν εντελώς ανεξιχνίαστα.
