Το "να αναπτυχθούμε" για να μειωθεί το χρέος/ΑΕΠ είναι μια πολύ ωραία αντιρεαλιστική ευχή. Το χρέος ως προς το ΑΕΠ έχει αυξηθεί σε τόσο ασύλληπτο ποσοστό λόγω της κατάρρευσης της αγοράς. Με ποιον τρόπο ακριβώς θα αναπτυχθούμε, όταν οι μεσοπρόθεσμες απαιτήσεις δεν επιτρέπουν στο κράτος να ανατροφοδοτήσει άμεσα την αγορά και οι αντιρεαλιστικές φορολογικές απαιτήσεις και η ανυπαρξία τραπεζικού δανεισμού δεν επιτρέπει σε άτομα χωρίς αρκετά μεγάλο προηγούμενο κεφάλαιο να ξεκινήσουν επιχειρήσεις; Υπενθυμίζω ότι για την επανεκκίνηση της αγοράς χρειάζεται να μειωθεί δραματικά η ανεργία στους νέους*, πράγμα που απαιτεί την δημιουργία θέσεων απασχόλησης, που δεν μπορεί να επιτευχθεί με αύξηση ξένων επενδύσεων, εκτός κι αν τα πράγματα οργιάσουν και οδηγηθούμε σε επιχειρηματική ανάπτυξη συγκεντρωτικά μεγαλύτερη των τριών τελευταίων δεκαετιών.
Μέσα σε αυτά, το να περιμένεις να γίνουμε σύγχρονο ευρωπαϊκό κράτος -όπως το εννοείς- είναι πιο ανέφικτο από το να εποικίσουμε τον Άρη εδώ και τώρα. Αυτά που απαιτείς χρειάζονται όχι μόνο υποδομές και νομοθετικά πλαίσια αλλά κυρίως πάρα πολύ χρήμα. Σύγχρονο κράτος υψηλών προδιαγραφών δεν φτιάχνεις ούτε απ' την μια μέρα στην άλλην ούτε με χαμηλούς μισθούς. Η δημιουργία ενός "σύγχρονου ευρωπαϊκού κράτους" δεν είναι φθηνό πράγμα (ρώτα τις πρώην αποικίες, νυν τριτοκοσμικά κράτη, που πλήρωσαν τον λογαριασμό). Ειδικά η αναβάθμιση της παιδείας απαιτεί πάρα πολύ κόπο, χρόνο και πάρα μα πάρα πολύ χρήμα. Δεν γίνεται με ευχές και προθέσεις. Η εκπαίδευση κοστίζει. Όχι μόνο ο εξοπλισμός και οι εγκαταστάσεις. Οι ίδιοι οι καλοί καθηγητές κοστίζουν.
Θέλεις να μου πεις, λοιπόν, ότι η Ευρώπη προτίθεται να συζητήσει την μείωση των απαιτήσεων των πλεονασμάτων του μεσοπρόθεσμου, αν η Ελλάδα καταθέσει σχέδιο που θα απαιτήσει την αύξηση των κρατικών δαπανών; Δεν το βρίσκεις λιγάκι αντιφατικό; Και μην μου πεις ότι υπάρχουν βήματα προς τον εκσυγχρονισμό του συστήματος και της κοινωνίας που δεν κοστίζουν, γιατί όλα απαιτούν την συνοδεία πολλών άλλων πραγμάτων που κοστίζουν και μάλιστα πάρα πολύ. Στο πιτόγυρο μπορεί να βάζουν τζάμπα μουστάρδα, ντομάτα, κρεμμύδι και κέτσαπ, αλλά το υπόλοιπο, χωρίς το οποίο δεν νοείται το πιτόγυρο, το πληρώνεις. Εκτός κι αν πιστεύεις ότη Ευρώπη θα μας παρέχει τζάμπα υλικοτεχνική υποδομή και εθελοντές σε εργατικό δυναμικό (π.χ. για την δημιουργία πληροφοριακών συστημάτων και υποδομών που θα μειώσουν την αντιπαραγωγική γραφειοκρατία).
* υπενθυμίζω ότι η ανεργία στους κάτω των 25 βρίσκεται κάπου στο 50%.