Ναι, είναι νεκρή γλώσσα τα αρχαία ελληνικά

[nickel]

τα μαθήματα ιστορίας του σινεμά που μας έκανε

Άγγιξες ευαίσθητο σημείο μου. Πόσο μπορεί το σημερινό σχολείο και ο σημερινός δάσκαλος να βοηθήσει τα παιδιά στον λαβύρινθο της σύγχρονης τέχνης, της τεχνολογίας, της κοινωνικής δικτύωσης; Αφού τα παιδιά έχουν φύγει μπροστά — και μπορεί να φάνε τα μούτρα τους, αλλά το δάσκαλο τον έχουν αφήσει πίσω να ξύνει το κεφάλι του (όταν δεν είναι απ' αυτούς που ξύνουν τα παρακάτω).

 

[Hellegennes]

Στο σχολείο μας δεν υπάρχει μάθημα τέχνης, γενικά. Το μόνο ίχνος της είναι τα καλλιτεχνικά, που στην ουσία είναι ζωγραφική και όσο πήγαινα εγώ σχολείο δεν είχε αναλυτικό πρόγραμμα, με αποτέλεσμα να είναι η ώρα του "ζωγραφίστε". Προσωπικά είχα την τύχη να έχουμε δάσκαλο στο γυμνάσιο που μας έκανε και φιολοσοφία των εικαστικών, τεχνική, ρεύματα και λίγο ιστορία. Αλλά αυτά θα έπρεπε να είναι στο αναλυτικό πρόγραμμα, μαζί με τις υπόλοιπες τέχνες (ποίηση, πεζογραφία, φωτογραφία, κινηματογράφος, χορός, μουσική, θέατρο και όπερα, βιντεοπαιχνίδια, κτλ). Ιστορία της τέχνης, τεχνική και φιλοσοφία θα έπρεπε να είναι ζωτικά μέρη αυτού του σκελετού, που δεν υπήρχε στα σχολεία μας, ποτέ, απ' όσο ξέρω. Κάποιος θα ισχυριζόταν ότι η ποίηση και η πεζογραφία καλύπτονται στα φιλολογικά, αλλά μόνο ως ανέκδοτο μπορώ να πάρω το μάθημα των κειμένων και της γλώσσας ως εργαλεία εκμάθησης της λογοτεχνίας.

 

[daeman]

...
Κι επειδή αυτές τις μέρες δόθηκαν και τα IgNobel, δεν έχει κάνει κανένας καμιά έρευνα ειδικά για τα αρχαία και την επίδρασή τους στον εγκέφαλο;

...
Είχα επίσης κάποτε ακούσει την άποψη της κ. Τζιροπούλου για το πόσο ανοίγουν τα πνευμόνια όταν πηγαίνεις στην παραλία και απαγγέλλεις Όμηρο (δεν θυμάμαι αν επιβαλλόταν η ομηρική προφορά).
...

Βελοπούλεια βελάσματα: Δακτυλικό εξάμετρο, πίεση του αίματος και η χρησιμότητα της εκμάθησης των Aρχαίων Eλληνικών.

Μόνο που, κατά τη συγκεκριμένη μελέτη, η απαγγελία ήταν στα γερμανικά (έτυχε, δεν πέτυχε, επειδή σημασία δεν είχε η γλώσσα, αλλά ο ρυθμός του εξάμετρου. Ομ μάνι πάντμε χαμ).

Όταν θα βρω ώρα να σοβαρευτώ...

...
Αλήθεια, θυμάστε, έχετε όρεξη να κάνουμε έναν κατάλογο με τα πράγματα που αποτέλεσαν πνευματική άσκηση στα σχολικά μας χρόνια — και δεν έγιναν μέρος της εθνικής εκπαιδευτικής πολιτικής;

Επειδή εγώ δεν σοβαρεύομαι εύκολα, υπάρχει μια (συνήθως, αλλά όχι αποκλειστικά) εφηβική άσκηση που έχει γίνει όχι μόνο εκπαιδευτική πολιτική, αλλά και εθνική πολιτική και εθνικό σπορ. Θα κουφαθούμε εντελώς.

...
μήτε φοβώντας τους θεούς τα πλατιά που κατέχουν ουράνια,
μήτε απ’ ανθρώπους κανείς γδικιωμός να τους έρθει κατόπι
μα τώρα σ’ όλους τους γύρω του ολόθρου σφιχτήκαν τα βρόχια.
...​

 

[nickel]

Ένα ενδιαφέρον κείμενο που με έστειλαν να διαβάσω (με ενδιαφέροντα αριθμητικά δεδομένα, στο βαθμό που ισχύουν) είναι αυτό:

Οι 800 ώρες των αρχαίων — Του Ανδρέα Ζαμπούκα

Αντιλαμβάνομαι ότι τα σχόλια κάτω κι από τα δυο άρθρα του protagon.gr θα αποτελούν υλικό άξιο μελέτης.

 

[SBE]

Θα τα δω με την ησυχία μου αύριο όλα αυτά, αλλά συνοπτικά: και σήμερα ένα μάθημα ιστορίας του κινηματογράφου είναι καλό (δεν εννοώ μάθημα σχολικό, εννοώ ενότητα). Η τεχνικού μας ήταν πολύ καλή σε αυτό, μας είχε χωρίσει σε ομάδες, η κάθε ομάδα είχε αναλάβει μια περίοδο του σινεμά και την παρουσίασε στις άλλες. Υλικό μας είχε δώσει η ίδια, από βιβλία. Η ομάδα μου κοίταξε το Χόλιγουντ της δεκαετίας του '30 (ο κινηματογράφος μηχανή ονείρων, ήταν ο τίτλος). Δε νομίζω ότι είχα καταλάβει πολλά γιατί δεν είχα δει τόσες πολλές ταινίες στη ζωή μου και τα μιούζικαλ του '30 τα βαριόμουνα γιατί δεν είχα καταλάβει ότι το μυστικό ήταν στο χορό και το θέαμα κι όχι στην υπόθεση που ήταν χαζή. Αλλά κατά τη διάρκεια του μαθήματος έκανε κλικ γιατί το σινεμά το θέατρο κλπ είναι τέχνη.

 

[azimuthios]

Ναι, νίκελ, έχεις απόλυτο δίκιο.

Αλλά εγώ κρίνω με αυτά που έχω και όχι με αυτά που θα ήθελα να έχω. Και το να συγκρίνεις το συντακτικό της Αρχαίας με της Νέας Ελληνικής είναι λίγο μήλα-πορτοκάλια, κατά την ταπεινή μου γνώμη. Είναι όπως για τον μαθηματικό μια απλή πρόσθεση με μια πολύπλοκη εξίσωση. Η άσκηση του μυαλού (για την οποία δεν με νοιάζει να μιλήσουμε ούτε είναι το θέμα μας) είναι πολύ μεγαλύτερη με της Αρχαίας και πολύ λιγότερη και πολύ πιο εύκολη με της Νέας. Αυτό είναι γεγονός. Επίσης, όταν κάναμε εμείς πολύπλοκο συντακτικό στην Αρχαία, είχαμε υποτίθεται ήδη μάθει τη Νέα. Δεν τα κάναμε από την Α Δημοτικού ή την Α Γυμνασίου.

Τέλος, δεν θέλω να κρίνω με ό,τι εγώ θεωρώ βαρετό, περιττό ή ανούσιο, αλλά με ό,τι σφαιρικά μπορεί να προσφέρει στον άνθρωπο και να τον κάνει καλύτερο (δεν λέω ότι το συντακτικό της Αρχαίας σε κάνει καλύτερο, μη σπεύσετε...). Αν ήθελα να το κάνω αυτό, θα έλεγα κάτι και για τις ατελείωτες ώρες μαθηματικών που εγώ θεωρούσα βαρετές ή ακαταλαβίστικες. Και η διδασκαλία των μαθηματικών χρειάζεται αναμόρφωση, πάλι κατά τη γνώμη μου. Αντί να βομβαρδιζόμαστε, με τον φόβο του βούρδουλα ή του βαθμού, με ατελείωτες σειρές εξισώσεων και ολοκληρωμάτων που ανάθεμα κι αν έχω χρησιμοποιήσει ποτέ στην ενήλικη ζωή μου (πρακτικά μιλάω όχι θεωρητικά υποσυνείδητα του στιλ "τα μαθηματικά είναι παντού στη Φύση" και άλλα τέτοια) για μένα πολύ καλύτερο θα ήταν να μαθαίναμε φιλοσοφία των μαθηματικών που τη βρίσκω συναρπαστική και άκρως ενδιαφέρουσα. ;)

Επομένως, συμφωνώ απόλυτα με τις θέσεις σου για την παιδεία και την αναμόρφωση του ελληνικού σχολείου, αλλά στο δικό μου σχολείο, θα χωρούσε και ένα μάθημα Αρχαίου συντακτικού για τους μυημένους. Έστω ως επιλογή. Δεν έχει σημασία. Αυτοί που θα ήθελαν, θα το έπαιρναν.

Ευχαριστώ και όλους για τον όμορφο διάλογο και τις όμορφες θέσεις. :)

 

[Hellegennes]

Όχι, δεν θα ήθελες να μάθεις φιλοσοφία των μαθηματικών, λόγου χάρη θεωρία αριθμών, γιατί είναι απείρως δυσκολότερη από τον λογισμό. Όσον αφορά το πόσο πιο πολύπλοκο βρίσκεις το συντακτικό της αρχαίας από το συντακτικό της νέας, μήπως, λέω μήπως, είναι μητρική σου γλώσσα η νέα ελληνική; Το συντακτικό της αρχαίας δεν είναι εξαιρετικά πολύπλοκο, πολύ πιο πολύπλοκο δηλαδή από άλλες ξένες γλώσσες· απλά είναι εξόχως διαφορετικό από αυτό της ΚΝΕ. Ίσως σε μπερδεύει το γεγονός ότι βρίσκεις περίπλοκα συντακτικά σχήματα σε φιλοσοφικά και ποιητικά κείμενα, πάντως δεν πρόκειται για κάποια εγγενή υπερπολυπλοκότητα. Αναλόγως πολύπλοκα σχήματα θα βρεις σε φιλοσοφικά και ποιητικά κείμενα που είναι γραμμένα σε άλλες ευρωπαϊκές γλώσσες.

 

[nickel]

Και το να συγκρίνεις το συντακτικό της Αρχαίας με της Νέας Ελληνικής είναι λίγο μήλα-πορτοκάλια, κατά την ταπεινή μου γνώμη.

Δεν έκανα σύγκριση ως προς την καταλληλότητα των δύο συντακτικών για τους γρίφους και τις πνευματικές ασκήσεις που σε ικανοποιούσαν. Πνευματικές ασκήσεις υπάρχουν πολλές και, αν ψάχνουμε ή έχουμε κατάλληλα ερεθίσματα, βρίσκουμε πολλές εξωσχολικές για να γεμίζουμε τις ώρες μας. Η σύγκριση των πνευματικών ασκήσεων που απασχολούσαν τα παιδιά της δικής μου εποχής με τις αντίστοιχες της σημερινής (με τις ανεξάντλητες δυνατότητες) θα είχε φοβερό ενδιαφέρον.

Το σχολείο ωστόσο οφείλει να προτείνει και να προωθεί πνευματικές ασκήσεις που έχουν και κάποιον επιδιωκόμενο παιδαγωγικό στόχο. Πιστεύω λοιπόν ότι θα πρέπει να έχει εξαντλήσει τους παιδαγωγικούς στόχους που έχουν να κάνουν με τα Νέα Ελληνικά προτού ασχοληθεί με λεπτομέρειες των Αρχαίων. Να επαναλάβω, για να μην παρεξηγηθώ, ότι θεωρώ ότι υπάρχουν κομμάτια της Αρχαίας (και της Καθαρεύουσας) που θα έπρεπε να διδάσκονται σαν αναπόσπαστα τμήματα της Νέας Ελληνικής.

 

[Zazula]

http://nomadicuniversality.wordpress.com/2013/09/14/τα-υπαρκτά-και-τα-άλλα-αρχαία/

 

[nickel]

:up: Γέλασα με αυτή τη διατύπωση:

Από την ίδια τη συγκρότησή του, λοιπόν, ο εκπαιδευτικός θεσμός προοριζόταν να καλύψει όχι εκπαιδευτικές, αλλά λιμπιντινικές προτεραιότητες.

Καίριο απόσπασμα (αν και λησμονεί τη γραμματική της καθαρεύουσας):

Από την άλλη, αν ο σημερινός Έλληνας, προκειμένου να μιλά σωστά τη γλώσσα, πρέπει να είναι σε θέση να κατανοήσει την προέλευση των λέξεων, τότε αυτό θα επέβαλλε να διδάσκονται επίσης στα σχολεία όχι μόνο τα αρχαία, αλλά και αρκετές άλλες γλώσσες, και κυρίως η τουρκική, η ιταλική (βενετική) και η αλβανική, από τις οποίες προέρχονται πολλά στοιχεία της νέας ελληνικής –όχι μόνο λεξιλογικά, αλλά επίσης φωνολογικά, συντακτικά, σχήματα λόγου, εικόνες, παροιμίες κ.ο.κ. Δεν διδάσκονται όμως, διότι προφανώς ο καημός των υπουργείων και των κρατικών φιλολόγων δεν ήταν να δείξουν στο μαθητή αμερόληπτα τους μηχανισμούς και τις λειτουργίες της γλώσσας, αλλά να τον επηρεάσουν ενεργητικά και να τον προσανατολίσουν να θεωρεί υψηλότερες κάποιες λειτουργίες, απορρίπτοντας άλλες.

Σχεδόν του συγχώρησα το σχήμα «ενώ προορίζεται να ενδυναμώσει τις μαθήτριες και να τις οπλίσει με αυτοπεποίθηση… οδηγώντας τους μαθητές να μιλούν πιθανότατα χειρότερα και όχι καλύτερα νέα ελληνικά».

Η τελευταία πρόταση στους Στόχους της διδασκαλίας της Αρχαίας στην Α΄ Γυμνασίου λέει:
Ο διδάσκων πρέπει να προβάλλει συνεχώς τη στενή σχέση Αρχαίας και Νέας Ελληνικής σε όλα τα επίπεδα.

Σε όλα τα επίπεδα;

Και, ενώ κοιτάζεις το πρώτο μάθημα της Α΄ Γυμνασίου και λες «Ωραία το πιάνει»:
Το ταξίδι των λέξεων στο χρόνο
πας, ας πούμε, στην Ενότητα 17 (αν φτάνουν ποτέ εκεί), και βλέπεις ομιλία του Μεγάλου Βασιλείου:

Ὁ καρκῖνος τῆς σαρκὸς ἐπιθυμεῖ τοῦ ὀστρέου· ἀλλὰ δυσάλωτος ἡ ἄγρα αὐτῷ διὰ τὴν περιβολὴν τοῦ ὀστράκου γίνεται. Ἀρραγεῖ γὰρ ἑρκίῳ τὸ ἁπαλὸν τῆς σαρκὸς ἡ φύσις κατησφαλίσατο. Διὸ καὶ ὀστρακόδερμον προσηγόρευται. Καὶ ἐπειδὴ δύο κοιλότητες ἀκριβῶς ἀλλήλαις προσηρμοσμέναι τὸ ὄστρεον περιπτύσσονται, ἀναγκαίως ἄπρακτοί εἰσιν αἱ χηλαὶ τοῦ καρκίνου. Τί οὖν ποιεῖ; Ὅταν ἴδῃ ἐν ἀπηνέμοις χωρίοις μεθ' ἡδονῆς διαθαλπόμενον, καὶ πρὸς τὴν ἀκτῖνα τοῦ ἡλίου τὰς πτυχὰς ἑαυτοῦ διαπλώσαντα, τότε δὴ λάθρᾳ ψηφῖδα παρεμβαλών, διακωλύει τὴν σύμπτυξιν, καὶ εὑρίσκεται τὸ ἐλλεῖπον τῆς δυνάμεως διὰ τῆς ἐπινοίας κάβουραςπεριεχόμενος. [...] Ἐγὼ δέ σε βούλομαι τὸ ποριστικὸν καὶ εὐμήχανον τῶν καρκίνων ζηλοῦντα, τῆς βλάβης τῶν πλησίον ἀπέχεσθαι. Τοιοῦτός ἐστιν ὁ πρὸς τὸν ἀδελφὸν πορευόμενος δόλῳ, καὶ ταῖς τῶν πλησίον ἀκαιρίαις ἐπιτιθέμενος, καὶ ταῖς ἀλλοτρίαις συμφοραῖς ἐντρυφῶν.

Δεν σχολιάζω, δεν σχολιάζω...

 

[azimuthios]

απλά είναι εξόχως διαφορετικό από αυτό της ΚΝΕ

Δεν σε κατάλαβα, αλλά δεν πειράζει. Ίσως δεν χρειάζεται και να μου εξηγήσεις, γιατί μάλλον υπονοείς κάτι που δεν μου αρμόζει.

Όσο για τα άλλα που λες, είπαμε τα εξ ιδίων τα αλλότρια είναι μεγάλη αρρώστια... :)

 

[drsiebenmal]

Για περαστικούς που μπορεί να μπερδευτούν: ΚΝΕ (εδώ) = Κοινή Νεοελληνική

 

[SBE]

Δεν καταλαβαίνω γιατί τόση διάθεση από κάθε πλευρά να υποτιμήσει τα σχολικά μαθήματα που άρεσαν στην άλλη. Από άποψη νοημοσύνης, ΟΛΑ τα μαθήματα του σχολείου απευθύνονται στον μέσο ανήλικο. Δεν είναι φτιαγμένα ούτε για ιδιοφυίες, ούτε για παιδιά με μαθησιακά προβλήματα. Όλοι μπορούν να είναι εξίσου καλοί και στα σχολικά μαθηματικά και στα σχολικά αρχαία. Όπως και στη σχολική αστρονομία και στη σχολική φιλοσοφία. Το ότι δεν είναι οφείλεται περισσότερο σε κοινωνικούς παράγοντες και συμπτώσεις παρά σε έλλιψη ικανότητας. Και όλα τα μαθήματα είναι εξίσου χρήσιμα και εφικτά, σύμφωνα με αυτούς που ειδικέυονται στη σχεδίαση σχολικού προγράμματος, αλλιώς δεν θα τα δίδασκαν στα σχολεία.
Τώρα που έχουμε τελειώσει το σχολείο όλοι μας και που έχουμε δει και παραπέρα, είναι περιοριστική η εμμονή στους σχολικούς διαχωρισμούς σε πρακτικους και θεωρητικούς. Άλλωστε οι πρακτικοί που συχνάζουν εδώ έχουν αποδείξει ότι έχουν θεωρητικά ενδιαφέροντα, έτσι δεν είναι; Κι είμαι σίγουρη ότι τα σχολικά μαθηματικά μπορούν να τα κάνουν όλοι (με εξαίρεση όσα ξεχνάμε με τα χρόνια, κι εγώ π.χ. τις ακολουθίες τις έχω ξεχάσει γιατί δεν τις έχω χρησιμοποιήσει ποτέ).

 

[drsiebenmal]

+1 SΒΕ επί του γενικού.

Το ειδικό πρόβλημα ξεκινάει, αν το καλοσκεφτείς, από ένα ανυπέρβλητο εμπόδιο: Τις διαθέσιμες διδακτικές ώρες. Σε όλη αυτή τη συζήτηση, είναι το μοναδικό αγαθό εν ανεπαρκεία και όλοι θα ήθελαν, καλοπροαίρετα ή μη, να έχουν ένα μεγαλύτερο κομμάτι του για αγαθούς (ή λιγότερο αγαθούς) σκοπούς.

 

[Hellegennes]

Προσωπικά, όταν πήγαινα γυμνάσιο ήμουν της θεωρητικής πλευράς. Είχα 19-20 στα φιλολογικά και λίγο πιο πάνω απ' τη βάση σε χημείες, βιολογίες και μαθηματικά. Χρειάστηκα πάρα πολύ κόπο για να καλύψω τα κενά που είχα, όταν πήγα λύκειο, κι αυτό το έκανα μέσω φυσικής, η οποία πάντα μού άρεσε. Ο λόγος που υπάρχει αυτός ο διαχωρισμός των παιδιών είναι ο τρόπος εκμάθησης και το αναλυτικό πρόγραμμα, που κατά την γνώμη μου είναι άθλια. Αλλά αυτό δεν είναι το θέμα του νήματος.

Ναι, θα μπορούσε να πει κανείς ότι τα μαθήματα του σχολείου είναι ισοδύναμα, αλλά μόνο αν κανείς τα πιάσει ένα-ένα. Διαφορετικά, απλά δεν γίνεται να δώσεις το ίδιο βάρος και να πάρεις ουσιαστική γνώση απ' όλα μαζί. Είναι απαραίτητο να κοπεί ό,τι περισσεύει και να μειωθούν συνολικά οι ώρες. Αλλά αυτό είναι κάτι που δεν νομίζω ότι θα γίνει ποτέ, για λόγους που δεν έχουν να κάνουν μόνο με το σχολείο ή την πολιτική.

 

[SBE]

Όχι μόνο από τις διαθέσιμες ώρες, θα έλεγα, αλλά και από το δάσκαλο, την οικογένεια κλπ. Πριν μερικά χρόνια κάποιοι φίλοι μου μου έκαναν παράπονα για το δάσκαλο του παιδιού τους. Δεν έδινα μεγάλη σημασία μέχρι που άκουσα ότι ο δάσκαλος (σε φανταιζί ιδιωτικό σχολείο) είπε ότι το παιδί (πρώτη δημοτικού) "δεν είναι καλός στα μαθηματικά". Εκεί μου ανέβηκε το αίμα στο κεφάλι και τους ρώτησα γιατί ακόμα δεν έχουν αλλάξει σχολείο. Τι πάει να πει στην πρώτη δημοτικού "δεν είναι καλός στα μαθηματικά"; Ότι δεν μπορεί να λύσει διαφορικές εξισώσεις; Όχι βέβαια, στη συγκεκριμένη περίπτωση σήμαινε ότι τους έδωσε μερικούς τυχαίους αριθμούς και τους είπε να τους βάλουν σε αύξουσα σειρά και ο μικρός έκανε περισσότερη ώρα από τους άλλους. Πώς από αυτό, που δεν σημαίνει απολύτως τίποτα, καταδικάζεις ένα εξάχρονο για πάντα; Και ναι, νομίζω ότι ο μικρός επηρεάστηκε γιατί τώρα είναι 14 και φοβάται όταν βλέπει άσκηση και την πλησιάζει με το σκεπτικό ότι δεν θα μπορεί να τη λύσει. Ενώ οι γονείς έχουν ξοδέψει άπειρες ώρες για να τον βοηθήσουν να ξεπεράσει το φόβο του (το καλό είναι ότι από πέρσι πάει σε ένα πολύ καλό δημόσιο σχολείο με εξαιρετικά καλούς δασκάλους κι έχει πάρει θάρρος). Δε νομίζω να υπάρχει ενήλικος που να μην μπορεί να βάλει φυσικούς αριθμούς σε αύξουσα σειρά, ακόμα κι αν στα έξι δυσκολευόταν.
Δεν είναι μόνο ζήτημα έλλειψης χρόνου, γιατί η έλλειψη σχολικού χρόνου μπορεί να αντιμετωπιστεί με χρόνο στο σπίτι, όπως έκανε η γιαγιά μου που με διάβαζε στο δημοτικό (απόφοιτος δημοτικού κι η ίδια, αλλά δεν χρειαζόταν ιδιαίτερες γνώσεις για να δει αν έλυνα τις ασκήσεις αριθμητικής ή αν είχα μάθει τη μυθολογία, άλλωστε το επίπεδο των μαθημάτων αυτών είναι απλό για έναν ενήλικο που μπορεί να διαβάσει ο ίδιος). Η ακαταλληλότητα των δασκάλων και η απροθυμία τους να κουραστούν και να κάνουν μάθημα για όλους είναι το μεγαλύτερο πρόβλημα.

 

[Earion]

Why you should learn a dead language

Learning a dead language might not be as useless as it sounds

by Josephine Livingstone (The Guardian 16.9.2013)

If you've ever taken a dejected walk alone along a frozen clifftop, you'll thrill to the Old English elegy we call The Wanderer, in which a wineleas guma (friendless man) gazes miserably out over the hrimcealde sæ (ice-cold sea) as he treads wræclast --the path of exile. It makes The Smiths feel inevitable. (...)

We make many ill-thought-out assumptions about "dead" languages. People are forever throwing out truisms about the "logical" nature of Latin while not knowing much about it, or casually deriding things as "medieval" when they aren't at all (cf: witch-burning). Stop watching Game of Thrones. Beowulf is better and features less rape. Do it for the sake of your language skills, do it to connect with the past --but above all, do it because the literature is beautiful.

 

[SBE]

Beautiful μπορεί να είναι, μπόλικη δεν είναι, γιατί μιλάμε για μια γλώσσα που τους πέντε από τους δέκα αιώνες της δεν ήταν γραπτή και που έχουν σωθεί λίγα κείμενά της.

 

[nickel]

Έχουν κατατεθεί αρκετές ενδιαφέρουσες τοποθετήσεις και σκέφτομαι να τις μαζέψω, μαζί με διάφορες σοβαρές απόψεις που διάβασα σε σχόλια άλλων ιστοσελίδων, και να τις βάλω σε μια τάξη. Την επόμενη βδομάδα. Στο μεταξύ, έχω μια απορία: Αληθεύει ότι δίδασκαν Beowulf στο Ιόνιο; Και, αν ναι, με ποιο σκοπό;

 

[azimuthios]

Παρότι, συμφωνώ με τον νίκελ σε πολλά, τις τελευταίες μέρες που το συζητάω αυτό με διάφορες παρέες, έχω αρχίσει και αμφιβάλλω για το τι σημαίνει "νεκρή" γλώσσα και κατά πόσον είναι τέτοια η Αρχαία Ελληνική. Πώς είναι νεκρή όταν έχουν σωθεί τόσες εκφράσεις και λέξεις της στη Νέα Ελληνική; Μήπως είναι νεκροζώντανη τελικά; Δεν ξέρω, δεν μ' αρέσουν οι απόλυτες θέσεις τελικά, όπως του τίτλου του νήματος...

Επίσης, παραθέτω αυτούσιο ένα κειμενάκι που έγραψα σε έναν φίλο που επιμένει και μου λέει εμφατικά ΟΧΙ ΑΡΧΑΙΑ ΣΤΟ ΓΥΜΝΑΣΙΟ. Το παραθέτω για χάριν της συζήτησης:

Υπάρχουν κειμενάκια εύκολα, όπως του Λουκιανού και άλλων. Μπορείς να έχεις ανθολόγιο, να αναλύεις κάποια νοήματα και (σε αυτό θα επιμείνω) να δείχνεις πώς τα Αρχαία συνδέονται με τα Νέα.

Μπορεί τα παιδιά να χειρίζονται κινητά και κομπιούτερ και να γράφουν γκρίκλις, αλλά στον προφορικό λόγο δεν λένε συνήθως λολ και Ομιτζι αλλά μιλάνε "κανονικά" Ελληνικά. Ε, μάθε τους να μιλάνε ΚΑΝΟΝΙΚΑ Ελληνικά. Εκμεταλλεύσου το, εσύ υπουργείο και εσύ καθηγητή. Συμβάδισε με την εποχή σου. Ενίσχυσε τη γλώσσα χωρίς να την κάνεις μισητή. Κάνε το μάθημα προφορικό, διαδραστικό, έχε τα κείμενα απλά και μόνο για τον τρόπο γραφής και δώσε στα παιδιά να καταλάβουν ότι δεν πρόκειται για μια ξένη γλώσσα, αλλά για έναν πρόγονο της δικής τους γλώσσας. Μην την ξεκόβεις εντελώς και την κάνεις ξένο σώμα και βαρετή διαδικασία. Βάλε απλές ασκήσεις, κυρίως προφορικές, να ακούν τη γλώσσα που μιλάνε και να τη λένε σωστά. Πάτα στη ρητορική και φτιάξε ένα μάθημα επιχειρηματολογίας, όπως στα αμερικανικά γυμνάσια, και δώσ' τους τη δυνατότητα να αναπτύξουν επιχειρήματα προφορικά, χωρίς πίεση, αλλά με έμφαση στη γλώσσα που θα χρησιμοποιήσουν. Και όλα αυτά στα Νέα ελληνικά, αλλά έχε τα αρχαία ως βάση για να αποκωδικοποιούν κάποια νοήματα στα Νέα. Να μη λένε "τον επικεφαλή" αλλά να λένε "τον επικεφαλής" που είναι το σωστό. Αλλά γιατί; Μάθε τους ότι δεν είναι μια τυχαία έκφραση. Δείξ' τους ότι είναι σύνθετη από το "επί της κεφαλής" που μπορεί να μην το έχουν καταλάβει. Αν το δουν γραμμένο όμως και μετά το χρησιμοποιήσουν στον προφορικό τους λόγο τότε να πώς έρχεται η εμπέδωση και η μάθηση.

Υπάρχει πλούτος και όλες οι γλώσσες είναι πλούσιες. Αν όμως τις διδάσκεις σαν να πρόκειται για γραμμή παραγωγής σε εργοστάσιο, τότε τα αποτελέσματα είναι βαρεμάρα, απέχθεια και το πολύ χειρότερο... άγνοια που διογκώνεται στο Λύκειο που είναι καθαρά ένα εξεταστικό κέντρο. Δεν υπάρχει μάθηση στο Λύκειο. Η μάθηση σταματάει στη Γ Γυμνασίου.


εδιτ: προς Λεξιλόγους: το παράδειγμα που χρησιμοποίησα είνα απλοϊκό, αλλά ήθελα να καταδείξω πως ακόμα και αυτό τα παιδιά του Γυμνασίου μπορεί να μην το έχουν καταλάβει. Επίσης, η θέση μου προς τον φίλο μου αλλά και γενικότερα είναι ότι δεν φταίνε τα Αρχαία, αλλά ο τρόπος που διδάσκονται.

Με άλλα λόγια, μην πυροβολείτε τη μουσική... αλλά τον πιανίστα που την παίζει λάθος. Όπου πιανίστας, βάλτε Υπουργείο Παιδείας και καθηγητές.