Μαθαίνω από την Καθημερινή (στήλη του Σ. Κασιμάτη, 17/10/2010) ότι κάποιος βουλευτής του Λαϊκού Ορθόδοξου Συναγερμού επανέφερε σε συζήτηση της Βουλής το εύρημα ότι η απαγγελία των ομηρικών επών ρίχνει την πίεση του αίματος. Όχι για να μας προτείνει, σαν λύση για την πίεση που μας ανεβάζουν και οι τριακόσιοι (σχεδόν), να αρχίσουμε να κόβουμε βόλτες επαναλαμβάνοντας σταθερά «άνδραμοι—έννεπε—μούσαπο—λύτροπον—όσμαλα—πόλλα» (μετρήστε πόσοι Έλληνες ξέρουν περισσότερο Όμηρο από αυτόν το στίχο, και μάλιστα έτσι όπως ακούγεται). Όχι, δεν μας προτείνει αυτή την πρακτική λύση. Το καλό που υποτίθεται ότι κάνει στην κυκλοφορία του αίματος η απαγγελία δακτυλικού εξαμέτρου είναι (ένας από πολλούς, ελπίζω) λόγος για να διδάσκονται τα Αρχαία Ελληνικά (στο γυμνάσιο, φαντάζομαι). Γράφει ο Κασιμάτης:
Δεν είναι καινούργιο. Κυκλοφορεί σαν είδηση από το 2004 (Επενδυτής, 14/8/2004) και την αντιγράφω εδώ:
Στο συνημμένο μπορείτε να διαβάσετε (αν έχετε το κουράγιο) τη μελέτη ολόκληρη με τίτλο Oscillations of heart rate and respiration synchronize during poetry recitation, αλλά σε σελίδα της American Physiological Society υπάρχει μια καλή παρουσίαση της μελέτης (με ημερομηνία 14/7/2004), απ’ όπου αποσπώ την πληροφορία ότι η άσκηση έγινε με γερμανική μετάφραση της Οδύσσειας που διατηρεί το δακτυλικό εξάμετρο. («The researchers used a piece from Homer’s Odyssey in a German translation, which did not alter the rhythmic scheme of the verse».) Άρα μπορούμε να κάνουμε καλό στο κυκλοφορικό μας και με γερμανική μετάφραση; Γιατί όχι με το δακτυλικό εξάμετρο της Αινειάδας; Ή της Evangeline του Λονγκφέλοου;
Με άλλα λόγια: η απαγγελία ποιήματος με δακτυλικό εξάμετρο (σε οποιαδήποτε γλώσσα) κάνει καλό (σύμφωνα με τη συγκεκριμένη μελέτη) στο κυκλοφορικό των σαραντάρηδων. Και αυτός είναι λόγος να σκεφτεί η υπουργός για τη χρησιμότητα της εκμάθησης των Aρχαίων Eλληνικών;
Κύριε Βελόπουλε, αν δεν σας δω να κόβετε βόλτες απαγγέλλοντας Οδύσσεια θα θεωρήσω ότι μας δουλεύετε. (Αλλά, και αν σας δούμε, δεν θέλετε να μάθετε ποια συμπεράσματα θα βγάλουμε.) Τα σχολιαρόπαιδα, αφήστε τα να τρέξουν και να παίξουν κάνα μπάσκετ. Το εξάμετρο τα μάρανε!
«...μας θυμίζει ένα άλλο δημοσίευμα της αυστριακής εφημερίδας «Neue Presse» (Βιέννη, 10-08-2004), σύμφωνα με το οποίο ιατροί επιστήμονες κατέληξαν στο παράξενο και πολύ ενδιαφέρον συμπέρασμα ότι η απαγγελία των Ομηρικών Επών επιδρά θετικώς στην κυκλοφορία του αίματος, αφού με τον ρυθμό που επιβάλλει η απαγγελία του δακτυλικού εξαμέτρου συντονίζονται οι λειτουργίες της καρδιάς και της αναπνοής, με τελικό αποτέλεσμα να πέφτει η πίεση του αίματος!». Πρόκειται για απόσπασμα από την «παράξενη και ενδιαφέρουσα» ερώτηση που κατέθεσε στη Βουλή ο Κυριάκος Βελόπουλος του ΛΑΟΣ, με την οποία ερωτάται η υπουργός Παιδείας αν το υπουργείο της έχει γνώση δημοσιευμάτων του γερμανόφωνου Τύπου σχετικών με τη χρησιμότητα της εκμάθησης των Αρχαίων Ελληνικών.
Δεν είναι καινούργιο. Κυκλοφορεί σαν είδηση από το 2004 (Επενδυτής, 14/8/2004) και την αντιγράφω εδώ:
«Ο Όμηρος κάνει καλό στην... καρδιά»
Επιστήμονες υποστηρίζουν ότι η απαγγελία της Οδύσσειας και της Ιλιάδας συγχρονίζει αναπνοή και παλμούς
«Ο Όμηρος κάνει καλό στην καρδιά», ισχυρίζονται Ευρωπαίοι επιστήμονες, παραπέμποντας στην αφηγηματική τεχνική του μεγάλου αρχαίου επικού και στις επιδράσεις που μπορεί να έχουν τα έργα του όχι μόνο στην νόηση αλλά και στην ομαλή λειτουργία του ανθρώπινου σώματος. Σε έρευνα που δημοσιεύει το «American Journal of Physiology» υποστηρίζεται ότι ο ξεχωριστός ρυθμός, ο λεγόμενος δακτυλικός εξάμετρος, το αρχαιότερο μέτρο ποίησης με το οποίο ο Όμηρος επέλεξε να γράψει τα έπη της «Οδύσσειας» και της «Ιλιάδας», επιδρά θετικά στον συγχρονισμό της αναπνοής και των παλμών της καρδιάς όταν κάποιος τα απαγγέλλει.
Αργές ανάσες
Όπως υποστηρίζουν οι επιστήμονες, με την απαγγελία στίχων υπό αυτήν την μορφή μπορούν να επιτευχθούν αργές ανάσες που βοηθούν τόσο στην καρδιακή λειτουργία όσο και στην σωστή αναπνοή. Παρακολουθώντας συστηματικά τις αντιδράσεις του οργανισμού 20 ατόμων κατά την διάρκεια απαγγελίας στίχων από την Ομηρική «Οδύσσεια», ανακάλυψαν μια εκπληκτική επίδραση στον συγχρονισμό των αναπνοών και των καρδιακών παλμών. «Είναι προφανές ότι το εξάμετρο βοηθά τον ανθρώπινο οργανισμό να βρει τον δικό του σωστό ρυθμό», υποστηρίζουν οι ερευνητές. Θεωρείται μια ανακάλυψη ιδιαίτερα σημαντική, τόσο για την κατανόηση των μηχανισμών που βοηθούν στην λειτουργία της καρδιάς και της αναπνοής όσο και για την θεραπεία καρδιακών παθήσεων.
Σωστός τονισμός
Όπως έχει αποδειχθεί, επιδρούν θετικά κυρίως στο κυκλοφορικό σύστημα του ανθρώπινου οργανισμού, καθώς όταν κάποιος τα απαγγέλλει με τον σωστό τρόπο η αναπνοή του περιορίζεται σε έξι εισπνοές το λεπτό, κάτι που βοηθά την καρδιά να λειτουργεί αποτελεσματικά. Άλλες έρευνες έχουν αποδείξει ότι η απαγγελία τους μειώνει την πίεση και ευνοεί την αποτελεσματική λειτουργία των πνευμόνων. Όσο για τα Ομηρικά έπη, οι επιστήμονες υποστηρίζουν ότι δεν είναι ανάγκη να διαβάσει κανείς και τους 12.000 στίχους της «Οδύσσειας», αρκεί να απαγγείλει λίγες στροφές περπατώντας και ακολουθώντας τον τονισμό των συλλαβών.
Μάλιστα. Φτάνουν λίγες στροφές. Μήπως φτάνει ένας στίχος;Επιστήμονες υποστηρίζουν ότι η απαγγελία της Οδύσσειας και της Ιλιάδας συγχρονίζει αναπνοή και παλμούς
«Ο Όμηρος κάνει καλό στην καρδιά», ισχυρίζονται Ευρωπαίοι επιστήμονες, παραπέμποντας στην αφηγηματική τεχνική του μεγάλου αρχαίου επικού και στις επιδράσεις που μπορεί να έχουν τα έργα του όχι μόνο στην νόηση αλλά και στην ομαλή λειτουργία του ανθρώπινου σώματος. Σε έρευνα που δημοσιεύει το «American Journal of Physiology» υποστηρίζεται ότι ο ξεχωριστός ρυθμός, ο λεγόμενος δακτυλικός εξάμετρος, το αρχαιότερο μέτρο ποίησης με το οποίο ο Όμηρος επέλεξε να γράψει τα έπη της «Οδύσσειας» και της «Ιλιάδας», επιδρά θετικά στον συγχρονισμό της αναπνοής και των παλμών της καρδιάς όταν κάποιος τα απαγγέλλει.
Αργές ανάσες
Όπως υποστηρίζουν οι επιστήμονες, με την απαγγελία στίχων υπό αυτήν την μορφή μπορούν να επιτευχθούν αργές ανάσες που βοηθούν τόσο στην καρδιακή λειτουργία όσο και στην σωστή αναπνοή. Παρακολουθώντας συστηματικά τις αντιδράσεις του οργανισμού 20 ατόμων κατά την διάρκεια απαγγελίας στίχων από την Ομηρική «Οδύσσεια», ανακάλυψαν μια εκπληκτική επίδραση στον συγχρονισμό των αναπνοών και των καρδιακών παλμών. «Είναι προφανές ότι το εξάμετρο βοηθά τον ανθρώπινο οργανισμό να βρει τον δικό του σωστό ρυθμό», υποστηρίζουν οι ερευνητές. Θεωρείται μια ανακάλυψη ιδιαίτερα σημαντική, τόσο για την κατανόηση των μηχανισμών που βοηθούν στην λειτουργία της καρδιάς και της αναπνοής όσο και για την θεραπεία καρδιακών παθήσεων.
Σωστός τονισμός
Όπως έχει αποδειχθεί, επιδρούν θετικά κυρίως στο κυκλοφορικό σύστημα του ανθρώπινου οργανισμού, καθώς όταν κάποιος τα απαγγέλλει με τον σωστό τρόπο η αναπνοή του περιορίζεται σε έξι εισπνοές το λεπτό, κάτι που βοηθά την καρδιά να λειτουργεί αποτελεσματικά. Άλλες έρευνες έχουν αποδείξει ότι η απαγγελία τους μειώνει την πίεση και ευνοεί την αποτελεσματική λειτουργία των πνευμόνων. Όσο για τα Ομηρικά έπη, οι επιστήμονες υποστηρίζουν ότι δεν είναι ανάγκη να διαβάσει κανείς και τους 12.000 στίχους της «Οδύσσειας», αρκεί να απαγγείλει λίγες στροφές περπατώντας και ακολουθώντας τον τονισμό των συλλαβών.
Στο συνημμένο μπορείτε να διαβάσετε (αν έχετε το κουράγιο) τη μελέτη ολόκληρη με τίτλο Oscillations of heart rate and respiration synchronize during poetry recitation, αλλά σε σελίδα της American Physiological Society υπάρχει μια καλή παρουσίαση της μελέτης (με ημερομηνία 14/7/2004), απ’ όπου αποσπώ την πληροφορία ότι η άσκηση έγινε με γερμανική μετάφραση της Οδύσσειας που διατηρεί το δακτυλικό εξάμετρο. («The researchers used a piece from Homer’s Odyssey in a German translation, which did not alter the rhythmic scheme of the verse».) Άρα μπορούμε να κάνουμε καλό στο κυκλοφορικό μας και με γερμανική μετάφραση; Γιατί όχι με το δακτυλικό εξάμετρο της Αινειάδας; Ή της Evangeline του Λονγκφέλοου;
Με άλλα λόγια: η απαγγελία ποιήματος με δακτυλικό εξάμετρο (σε οποιαδήποτε γλώσσα) κάνει καλό (σύμφωνα με τη συγκεκριμένη μελέτη) στο κυκλοφορικό των σαραντάρηδων. Και αυτός είναι λόγος να σκεφτεί η υπουργός για τη χρησιμότητα της εκμάθησης των Aρχαίων Eλληνικών;
Κύριε Βελόπουλε, αν δεν σας δω να κόβετε βόλτες απαγγέλλοντας Οδύσσεια θα θεωρήσω ότι μας δουλεύετε. (Αλλά, και αν σας δούμε, δεν θέλετε να μάθετε ποια συμπεράσματα θα βγάλουμε.) Τα σχολιαρόπαιδα, αφήστε τα να τρέξουν και να παίξουν κάνα μπάσκετ. Το εξάμετρο τα μάρανε!
