Η γλώσσα μας συρρικνώνεται

SBE

¥
Eγώ από την άλλη το έχω συζητήσει με έναν φίλο και γνωστό, ο οποίος δεν το πίστευε αλλά το έλαβε στο ημέιλ του και τον προβλημάτισε (βρε μπας και είναι αλήθεια κλπ κλπ).

Επιπλέον, έχουμε την τάση να νομίζουμε ότι ο μικρόκοσμός μας είναι ο κόσμος όλος. Έτσι κάποιος με ενδιαφέρον για τα λεξιλογικά πιθανόν να πάρει αυτό το λερναίο πιο σοβαρά απ'ό,τι το άλλο με την κοκακόλα και την ασπιρίνη, και να νομίζει ότι έχει καταλάβει όλον τον κόσμο το μικρόβιο κι αυτός είναι ο τελευταίος λογικός στον κόσμο (κλασσικό θέμα ταινιών τρόμου).
 
Διόρθωση, μια που δεν σου αρέσει η διατύπωση: τα κρούσματα που έχουν δει το φως της δημοσιότητας δεν είναι πολλά.

Εμένα πάντως μου έχει τύχει δύο φορές στο γυμνάσιό μου να επιτηρήσω θέμα έκθεσης, και τις δύο φορές το θέμα αφορούσε την ελληνική γλώσσα που καταστρέφεται. Μπορεί απλά να έτυχε, και στατιστικά δεδομένα σίγουρα δεν διαθέτω, αλλά αυτό το δύο στα δύο μου φαίνεται αρκούντως ανησυχητικό. Και για να το γενικεύσω, πέρα από τους αναγνώστες του Σαραντάκου και λίγους ακόμα, δεν ξέρω πολλούς που να αμφισβητούν ή τουλάχιστον να αντιμετωπίζουν με επιφυλακτικότητα τους διάφορους μύθους τύπου Λερναίου. Οι περισσότεροι τους χάφτουν κανονικότατα. Η δε άποψη ότι η ελληνική γλώσσα κινδυνεύει/φθίνει/καταστρέφεται κλπ είναι σίγουρα πλειοψηφική μεταξύ των φιλολόγων.
 

Palavra

Mod Almighty
Staff member
Κι εγώ ακριβώς την ίδια εντύπωση έχω αποκομίσει - ιδίως όταν έχω δοκιμάσει να εξηγήσω το ότι πρόκειται περί μύθου και η απάντηση που έχω πάρει είναι «εγώ θα το πιστεύω γιατί μου αρέσει» (πάνω από μία φορά), «όλα απόψεις είναι» (πάνω από μία φορά), «αυτό είναι ψέμα» (μη σας κουράζω). Για να μην θυμηθώ τη θεία μου που ήταν και συνδρομήτρια της Ελληνικής Αγωγής και μου την πάσαρε κάθε φορά που με έβλεπε, για να ξεστραβωθώ - εκεί είχα πρωτοδιαβάσει το Λερναίο, προτού εξαπλωθεί στα μέιλ μας.
 
Εγώ πρώτη φορά διάβασα quotes από το λερναίο σε περιοδικό πληροφορικής (σε γράμμα αναγνώστη). Πριν αρκετά χρόνια. Αν αυτό δεν είναι ανησυχητικό, τι είναι;
 

MelidonisM

New member
Αντιπρόταση στο "συρρικνωμένο, σκονισμένο" θέμα της έκθεσης

Το Ιντερνετ δεν απειλεί, αλλά προάγει την ελληνι­κή γλώσσα

Η διατήρηση των Ελληνικών σε αξιοπρεπές επίπεδο χρήσης στο Διαδίκτυο αντιμετωπίζεται σε δύο (2) άξονες: στην προσαρμογή της τεχνολογικής και χρηστικής ορολογίας στις ανάγκες κατανόησης των Ελλήνων και στην ανάπτυξη κειμένων και διαλόγων στα Ελληνικά.

Η διατήρηση των Ελληνικών σε αξιοπρεπές επίπεδο χρήσης στο Διαδίκτυο αντιμετωπίζεται σε δύο (2) άξονες: στην προσαρμογή της τεχνολογικής και χρηστικής ορολογίας στις ανάγκες κατανόησης των Ελλήνων και στην ανάπτυξη κειμένων και διαλόγων στα Ελληνικά. Για μεν το πρώτο πρέπει να τονιστεί η παλαιότητα του προβλήματος και να δηλωθεί ότι έχει την καταγωγή στην ιστορία των υπολογιστών, όπου υπήρξαν εποχές όπου χρειάστηκαν ηρωικές προσπάθειες για Ελληνικά στο Ιντερνετ (σε μενού, οδηγίες).
Σήμερα η συγκεκριμένη περιοχή έχει σαφώς βελτιωθεί και τα Ελληνικά είναι αυτονόητο μέρος του οπλοστασίου των χρηστών. Χρειάζεται ίσως δουλειά για να ωριμάσει η ανάλογη διαθεσιμότητα σημάνσεων των social media, αλλά και εκεί η εικόνα βελτιώνεται. Αλλωστε μιλάμε για την κυριαρχία των Αγγλικών στον αντίστοιχο ρόλο, κάτι που καθιέρωσε τη γλώσσα αυτή ως κέντρο του διαδικτυακού λόγου.
Ως προς το δεύτερο πρέπει να τονιστεί ότι η προσπάθεια πολλών να ταυτιστεί η χρήση του Ιντερνετ με κάθε δείκτη μέτριας γνώσης της γλώσσας από τους νεοέλληνες και δη τους νεότερους είναι από κάθε πλευρά άστοχη. Ο μύθος της αγραμματοσύνης των νέων παιδιών ΔΕΝ κλείνει πουθενά μέσα του το γεγονός ότι ζούμε στην εποχή της εικόνας, με ό,τι αυτό μπορεί να σημαίνει. Βεβαίως η εικόνα υποκαθιστά μέρος του λόγου και φυσικά η γιγάντωση της ιντερνετικής επικοινωνίας μεγεθύνει και τη δική της χρήση. Είναι αλήθεια ότι η συντομογραφία αλλά και η ιδιαιτερότητα του διαδικτυακού λόγου είναι πιθανόν να επεμβαίνει στη γλώσσα.
Είναι επίσης λογικό να δέχεται η γλώσσα την επίδραση της συντόμευσης που απαιτούν τα σημεία των καιρών και, φυσικά, το Ιντερνετ ευνοεί λόγω της ταχύτητας και των ρυθμών εργασίας και παραγωγής έργου που «επιτρέπει» και ενίοτε «επιβάλλει». Επειδή, όμως, ΟΛΕΣ οι καταστάσεις περιέχουν στοιχεία αυτοδιόρθωσης, το Ιντερνετ γέμισε κάποια στιγμή με τα (δισ)εκατομμύρια των facebookάδων, κάποια εκατομμύρια εκ των οποίων συζητούν Ελληνικά. Πιστέψτε με, αυτό είναι ευλογία... Και μέσα στις συζητήσεις αυτές υπάρχουν εξαιρετικοί διάλογοι με πλήθος υπέροχων κειμένων, σύνθετων αναφορών, ΚΑΘΕ μορφή λόγου σε μια καινούργια πλατφόρμα!
Παρακαλούνται οι έχοντες φόβο για τη ζημιά που το Ιντερνετ θα κάνει στη γλώσσα μας να αντιληφθούν ότι αν είναι να γίνει ζημιά ΔΕΝ θα γίνει από το Ιντερνετ... Ισως γίνει από τη μετριότητά μας ή από υπερβολική δόση υποκατάστασης της περιγραφής από σύμβολα. Αυτά είναι, όμως, σημεία των καιρών. Η παιδεία και ο πολιτισμός μας κουβαλούν τόνους αποθέματος έξοχης χρήσης της γλώσσας για να τροφοδοτούνται γενιές χρηστών με όμορφα και ακριβή Ελληνικά... και το Ιντερνετ προσφέρει άρμα μεταφοράς των όγκων ποιοτικού λόγου που παρήγαγε η ελληνόφωνη γραμματολογία ανά τους αιώνες.
* Ο Γιώργος Μπολάνης είναι NMC Business Development Consultant NEW MEDIA CONCEPT
http://www.ethnos.gr/entheta.asp?catid=22807&subid=2&pubid=63735763

Αν έγραφε και σύμβουλος επιχειρηματικής ανάπτυξης, κοινωνικά δίκτυα, και φεϊσμπουκάδες,
μια χαρά θα αποσυρρικνωνόταν η γλώσσα μας...
 

bernardina

Moderator
Eγώ από την άλλη το έχω συζητήσει με έναν φίλο και γνωστό, ο οποίος δεν το πίστευε αλλά το έλαβε στο ημέιλ του και τον προβλημάτισε (βρε μπας και είναι αλήθεια κλπ κλπ).

Επιπλέον, έχουμε την τάση να νομίζουμε ότι ο μικρόκοσμός μας είναι ο κόσμος όλος. Έτσι κάποιος με ενδιαφέρον για τα λεξιλογικά πιθανόν να πάρει αυτό το λερναίο πιο σοβαρά απ'ό,τι το άλλο με την κοκακόλα και την ασπιρίνη, και να νομίζει ότι έχει καταλάβει όλον τον κόσμο το μικρόβιο κι αυτός είναι ο τελευταίος λογικός στον κόσμο (κλασσικό θέμα ταινιών τρόμου).

Προφανώς δεν αντιλαμβάνεσαι ότι η πρώτη παράγραφός σου αντικρούει τη δεύτερη.

Σίγουρα ο μικρόκοσμός μας δεν είναι ο κόσμος όλος και έχουμε απόλυτη επίγνωση αυτού του γεγονότος. Ωστόσο θα ήθελα να ερμηνεύσεις τα στοιχεία που δίνονται στο συγκεκριμένο νήμα (για να μην πάμε μακριά) και τις μαρτυρίες ανθρώπων που ζουν και κινούνται σε εντελώς διαφορετικούς χώρους. Όλοι αυτοί έχουν να καταθέσουν μαρτυρίες των εμπειριών τους -από συναδέλφους, από συγγενείς, από φίλους- που ουδεμία επαφή είχαν ποτέ στη ζωή τους.

Προσωπικά, η πιο χαρακτηριστική (αλλά όχι η μοναδική) περίπτωση που αντιμετώπισα ήταν όταν δύο φίλες μου, μία γιατρός και μία δασκάλα, άρχισαν να συζητούν με δέος και θαυμασμό τα κατορθώματα της Τζάνη.
Τη συνέχεια τη φαντάζεσαι, υποθέτω.
 

SBE

¥
Προφανώς δεν αντιλαμβάνεσαι ότι η πρώτη παράγραφός σου αντικρούει τη δεύτερη.

Δεν την αντικρούει κατά τη γνώμη μου. Ο Α λέει ότι όλοι οι γνωστοί του πιστεύουν στο λερναίο, ο Β (εγώ) λέει ότι κανένας γνωστός του δεν πιστεύει στο λερναίο. Άρα, εφόσον δεν έχουμε αληθινή στατιστική εικόνα του πόσοι πιστεύουν το λερναίο, γιατί να πιστέψουμε τον Α ή τον Β κι όχι ότι ούτε όλοι, ούτε κανένας, μερικοί, και καλό είναι να είμαστε και λίγο συντηρητικοί με το πόσοι είναι οι μερικοί;
Και η επεξηγηματική παράγραφος που προηγείται αυτής εδώ δεν θα ήταν απαραίτητη αν οι σχολιαστές δεν κόλλαγαν στα προφανή.

Τώρα σχετικά με τα παραδείγματα από αυτό το νήμα, ναι, μπορούμε να φτιάξουμε έναν τύπο ανθρώπου που είναι επιρρεπής στο συγκεκριμένο μύθο. Αστός, συνήθως εκπαιδευτικός, με καλή τυπική μόρφωση, με ελάχιστη εμπειρία από αστικούς μύθους (ή μπορεί να ξέρει αστικούς μύθους που δεν έχουν σχέση με γλωσσικά, όπως αυτό με την κοκα κόλα), με ανασφάλειες και ανησυχίες σχετικές με τη θέση του στον κόσμο, επιρρεπής στο μυστήριο και το ανεξήγητο. Με εξαίρεση το επάγγελμα, που κάνει ενδιαφέρον το ζήτημα, δεν διαφέρει από αυτούς που βλέπουν φωτογραφία με καρχαρίες να κολυμπάνε στους δρόμους της Ν. Υόρκης και πιστεύει τη διαβεβαίωση ότι δεν είναι φότοσοπ (και το αναφέρω επειδή είναι πρόσφατο παράδειγμα κι όχι για να θίξω κανέναν προσωπικά, κι εγώ έχω κάνει τέτοια λάθη). Και όλοι μας έχουμε έναν ξάδερφο, γνωστό κλπ που κάτι παράξενο κι ανεξήγητο του έτυχε ή κάτι περίεργο κι ανεξήγητο είδε. Αυτό δε σημαίνει ότι όλοι αυτοί που ακούνε ή παίρνουν με ημέιλ το λερναίο το παίρνουν στα σοβαρά, ακόμα κι αν δεν το απορρίπτουν βγαίνοντας από τα ρούχα τους κλπ κλπ. Οι πιο πολλοί μάλλον το ξεχνάνε μετά από λίγο, ακόμα κι αν τους άρεσε ή τους φάνηκε αληθοφανές.
Επειδή λοιπόν είναι αδύνατο να πιάσεις έναν έναν όλο τον κόσμο και να τους πεις ότι κάνουν λάθος, η μόνη λύση είναι να επικεντρωθείς εκεί που έχει σημασία. Οι δάσκαλοι που χρησιμοποιούν το κείμενο στη διδασκαλία π.χ. πρέπει κάπως να συμμαζευτούν. Τα παιδιά καλό είναι να ενημερωθούν όχι μόνο για το λερναίο αλλά και για άλλα που παίρνουν με το ημέιλ τους (π.χ. τις κληρονομιές από τη Νιγηρία). Αυτό φτάνει. Από κει και πέρα, δεν μπορείς να απαγορεύσεις σε κάποιον να πιστεύει ό,τι θέλει, μόνο να τον ενημερώσεις.


Προσωπικά, η πιο χαρακτηριστική (αλλά όχι η μοναδική) περίπτωση που αντιμετώπισα ήταν όταν δύο φίλες μου, μία γιατρός και μία δασκάλα, άρχισαν να συζητούν με δέος και θαυμασμό τα κατορθώματα της Τζάνη.
Τη συνέχεια τη φαντάζεσαι, υποθέτω.

Ποιά είναι η Τζάνη;
 

bernardina

Moderator
Ρε συ SBE, αν βάζεις ίσα κι όμοια την πατάτα τού να πιστέψεις μια φωτοσοπιά (που στο κάτω κάτω δεν έβλαψε και κανέναν εκτός από τον εγωισμό σου, κι αυτό για ενάμισι λεπτό βαριά-βαριά) με το α) να περνάς σε συνομηλίκους (αλλά, το χειρότερο, σε μαθητές), με ταχαμουδήθεν επιστημονικά επιχειρήματα, εντελώς λανθασμένες αντιλήψεις περί ενός τόσο σημαντικού ζητήματος όσο η φύση, η κατάσταση, η ποιότητα της γλώσσας και β) συχνά να τα χρησιμοποιείς για να υποστηρίξεις συγκεκριμένα ιδεολογήματα και ιδεολογίες, ε, μάλλον δεν πρόκειται να συνεννοηθούμε.

Όσο για το ποια είναι η Τζάνη διάλεξε και πάρε.
Επίσης πληκτρολόγησε Τζιροπούλου, Κουνάδης, και καλά να περάσεις.
 

SBE

¥
Μα είναι δεδομένο ότι δεν πρόκειται να συνεννοηθούμε. Εγώ το βλέπω χωρίς ιδεολογήματα και πολιτικές εμμονές.
 

bernardina

Moderator
Μα είναι δεδομένο ότι δεν πρόκειται να συνεννοηθούμε. Εγώ το βλέπω χωρίς ιδεολογήματα και πολιτικές εμμονές.

Παρομοίως! Αυτοί όμως όχι! Δεν το καταλαβαίνεις; :eek:
 

SBE

¥
Παρομοίως! Αυτοί όμως όχι! Δεν το καταλαβαίνεις; :eek:
Όχι.
Γιατί άμα δίνουμε σε όλα πολιτική χροιά, τότε όλα γίνονται κομματική/ πολιτική αντιπαράθεση.
Ενώ μερικές φορές, τα πράγματα είναι πιο απλά.
 

drsiebenmal

HandyMod
Staff member
Ενώ μερικές φορές, τα πράγματα είναι πιο απλά.
Εννοείς αυτό, το αγαπημένο μου, που έγραψε ο ποιητής: "Mit der Dummheit kämpfen Götter selbst vergebens," δηλαδή "Against stupidity the gods themselves contend in vain." (Talbot, στο: Die Jungfrau von Orleans (The Maid of Orleans))
 

nickel

Administrator
Staff member
Θα ήθελα να ζω σ’ ένα κράτος όπου η αστρολογία θα ήταν εκτός νόμου — τουλάχιστον η άσκησή της έναντι αμοιβής. Και που θα είχε και μια πολύ αξιόπιστη Γραμματεία της Αλήθειας, που δεν θα είχε καμιά σχέση με το οργουελιανό Υπουργείο της Αλήθειας, αλλά θα ενημέρωνε τους πολίτες όπως το snοpes.com ενημερώνει τους ιστοπλόους.

Στις πρώτες τάξεις του γυμνασίου θα έπρεπε να διδάσκονται τα παιδιά πώς να κάνουν έρευνα, πώς να μαθαίνουν αλήθειες. Πώς να χρησιμοποιούν τα εργαλεία του διαδικτύου για να εντοπίζουν αξιόπιστες πληροφορίες. Πώς να αξιοποιούν τη βιβλιοθήκη του σχολείου τους. Πώς να μη στέλνουν σε όλες τις διευθύνσεις της ατζέντας τους την κάθε βλακεία που καταφθάνει στο ταχυδρομείο τους.

Αυτά θα πρέπει να τα ξέρει πρώτος απ’ όλους ο δάσκαλος που διδάσκει. Όμως η δασκάλα του σχολειού τού panadeli τι κάνει; Τους λέει πώς να γίνουν παπαγάλοι και πώς να παπαγαλίζουν τις ωραία διατυπωμένες παπάρες που έχουν φωλιάσει στο μυαλό της. Και, πρώτα απ’ όλα, ενώ θέλει να πει ότι δεν αξιοποιούμε όσο —κατά τη γνώμη κάποιων— θα έπρεπε τον πλούτο της γλώσσας, να μιλήσει για τη συρρίκνωση του προσωπικού λεξιλογίου των νέων, μιλάει (και μιλάνε) για συρρίκνωση της γλώσσας. Που σημαίνει ότι δεν ξέρουν ούτε σωστό τίτλο να βάλουν. Προφανώς, δεν έχουν δει πόσες λέξεις προσθέτει το λεξικό του Μπαμπινιώτη σε κάθε νέα έκδοσή του.

Και από πού θα μάθει ο μαθητής ότι έρευνα σημαίνει να μπορείς να συγκρίνεις όμοια στοιχεία; Ποια στοιχεία έχει ο μαθητής ότι συρρικνώνεται το λεξιλόγιο των νέων; Ήταν στο σχολείο ο ίδιος πριν από 20 ή 40 χρόνια; Ή το λέει απλώς επειδή παπαγαλίζει την παπάρα της καθηγήτριάς του;

Αυτό διδάσκουν κάποιοι στα σχολειά μας. Να παπαγαλίζουμε παπάρες. Και αυτό με διαολίζει περισσότερο από τα λερναία που κυκλοφορούν.
 

SBE

¥
Στις πρώτες τάξεις του γυμνασίου θα έπρεπε να διδάσκονται τα παιδιά πώς να κάνουν έρευνα, πώς να μαθαίνουν αλήθειες. Πώς να χρησιμοποιούν τα εργαλεία του διαδικτύου για να εντοπίζουν αξιόπιστες πληροφορίες. Πώς να αξιοποιούν τη βιβλιοθήκη του σχολείου τους. Πώς να μη στέλνουν σε όλες τις διευθύνσεις της ατζέντας τους την κάθε βλακεία που καταφθάνει στο ταχυδρομείο τους.

Ακριβώς. Και δεν είναι τόσο δύσκολο όσο φαίνεται.
 

drsiebenmal

HandyMod
Staff member
Προφανώς, δεν έχουν δει πόσες λέξεις προσθέτει το λεξικό του Μπαμπινιώτη σε κάθε νέα έκδοσή του.
Να ένα ενδιαφέρον στοιχείο! Υπάρχει πουθενά;
 
Θα το ξέρουν ίσως οι συντελεστές του λεξικού. Και πράγματι θα είχε πολύ ενδιαφέρον.
 

Zazula

Administrator
Staff member
Δεν ξέρω πόσο «σοβαρός εκδοτικός οίκος» νοείται ο Πατάκης, αλλά μέινστριμ σίγουρα είναι· και μόλις κυκλοφόρησε το βιβλίο Γλώσσα μού έδωσαν ζωντανή... της Δέσποινας Σμυρνιάδου, το οποίο ξεκινά με φαρδύ-πλατύ το Λερναίο: Hellenic Quest, έξι εκατομμύρια λέξεις έναντι εκατό χιλιάδων αγγλικών και όλα τα γνωστά... :(
 

Zazula

Administrator
Staff member
Ναι...

ΥΓ Αν δεν με προλάβει κάποιος άλλος, θα κοιτάξω αύριο ν' ανεβάσω φωτό.
 
Top