false friends, faux amis, ψευδόφιλες μονάδες, ψευδόφιλες λέξεις, ψευτοφίλες
- Thread starter nickel
- Start date
-
- Tags
- article linguistics
And eschatology has nothing to do with it, either.
Και το iconic δεν μπορεί να αποδοθεί με το εικονικός, όταν σημαίνει εμβληματικός.
(Ομοίως, icon = σύμβολο, εμβληματική μορφή — όταν δεν είναι η αβατάρα του Ρογήρου.)
Και καλημέρα σας.
The early birds catch the... words!
Είδα την πάσα του Ζάζουλα και είπα να βγω από την άμυνα και να προωθηθώ στον κενό χώρο, αλλά τελικά την αξιοποίησε και
Αυτό το εικονικός, πόσες φορές το έχω δει (και διορθώσει σε εμβληματικός, όταν μπορούσα), να αποδίδει το iconic! Το icon όχι τόσο συχνά, αλλά κι εκεί η εικόνα πάει σύννεφο! Το συναντώ πολύ συχνά σε σχολιασμούς Αμερικανών, συνήθως, σκηνοθετών/παραγωγών/συντελεστών για τις ταινίες τους και ειδικά όταν πρόκειται για franchise, όπως τα λένε, σειρές ταινιών με ερείσματα σε βιβλία, κόμικς και ολόκληρη βιομηχανία παράγωγων προϊόντων. Ιδίως τώρα τελευταία έχω την εντύπωση ότι ψάχνουν στα λεξικά να βρουν λέξεις δύσκολες και βαρύγδουπες γι' αυτούς (πολύ συχνά λέξεις ελληνικής καταγωγής, it's all Greek to them), για να προσδώσουν κύρος στα λεγόμενά τους, που από την άλλη μπορεί να είναι γεμάτα like, you know, he was like... κ.α. ασυνάρτητα. Και πολλοί, ακόμη και καλοί κατά τα άλλα συνάδελφοι το καταπίνουν αμάσητο. Έστω και αν στην ίδια ή στην επόμενη πρόταση υπάρχει και το virtual που στις περισσότερες περιπτώσεις αποδίδεται πάλι εικονικό. Χαρακτηριστικό παράδειγμα στον τελευταίο Ίντι (Τζόουνς): the hat and the whip are so iconic, that we chose to introduce him using them = Το καπέλο και το μαστίγιο είναι τόσο εικονικά... Μέχρι και iconic image=εικονική εικόνα είδα κάπου.
Γενικά, επειδή αυτό το νήμα θα μπορούσε να εξελιχθεί σ' ένα καλό "λαθολόγιο", χρήσιμο για να αποφεύγουμε τέτοιες συχνά όχι προφανείς παγίδες (και κανείς δεν είναι παντογνώστης), ίσως θα ήταν καλό να γίνει sticky, κάτι σαν εξειδικευμένο, χρηστικό Your slip is showing, ώστε και να προσθέτουμε στην πορεία όσο περισσότερα μπορούμε και να τα βρίσκουμε πιο εύκολα...
Προσθήκη του admin στο αμέσως παραπάνω: Η πρόταση καταγράφεται και θα δώσει πρακτικό αποτέλεσμα.
Το semantic μπορεί μεν να προέρχεται από το σημαντικός, αλλά δεν σημαίνει πάντοτε «σημαντικός». Αποδίδει το σημασιακός και το σημασιολογικός. Βέβαια, υπάρχει και επίθετο σημαντικός με τη σημασία τού semantic (και απόδοση σημαντική για το semantics), αλλά αυτά είναι πολύ σπανιότερα από την ευρύτατη χρήση των κοινών σημαντικός και σημαντική (=significant). Επίσης, αυτό το δεύτερο (αν και το ΛΝΕΓ δεν τα διαχωρίζει σε δύο λήμματα, όπως κάνει το ΛΚΝ) σημαντικός μπορεί να αντιστοιχεί και στο δηλωτικός (μέρος τής πρώτης σημασίας τού σημαντικός 2, παρακάτω). Σημειωτέον ότι το ΛΝΕΓ παίρνει θέση υπέρ τού όρου σημασιολογία και κατά του όρου σημαντική. :)
se·man·tic, adj.
1. of, pertaining to, or arising from the different meanings of words or other symbols: semantic change; semantic confusion = σημασιακός
2. of or pertaining to semantics = σημασιολογικός
σημαντικός 2 -ή -ό
1. που έχει ένα συγκεκριμένο νοηματικό περιεχόμενο, που δηλώνει, που σημαίνει κτ.: Γλώσσημα είναι η ελάχιστη ενότητα με αξία σημαντική || (γραμμ.): Tα κινήσεως σημαντικά ρήματα, που σημαίνουν κίνηση.
2. (ως ουσ.) η σημαντική: α. σημασιολογία. β. σημειολογία.
[λόγ.: 1: < σημαντικός 1 σημδ. γαλλ. significatif· 2: σημδ. γαλλ. sémantique (στη νέα σημ.) < υστλατ. semanticus < αρχ. σημαντικός (δες στο σημαντικός 1)]
se·man·tic, adj.
1. of, pertaining to, or arising from the different meanings of words or other symbols: semantic change; semantic confusion = σημασιακός
2. of or pertaining to semantics = σημασιολογικός
σημαντικός 2 -ή -ό
1. που έχει ένα συγκεκριμένο νοηματικό περιεχόμενο, που δηλώνει, που σημαίνει κτ.: Γλώσσημα είναι η ελάχιστη ενότητα με αξία σημαντική || (γραμμ.): Tα κινήσεως σημαντικά ρήματα, που σημαίνουν κίνηση.
2. (ως ουσ.) η σημαντική: α. σημασιολογία. β. σημειολογία.
[λόγ.: 1: < σημαντικός 1 σημδ. γαλλ. significatif· 2: σημδ. γαλλ. sémantique (στη νέα σημ.) < υστλατ. semanticus < αρχ. σημαντικός (δες στο σημαντικός 1)]
Θέλουμε ανθρώπους με ταμπεραμέντο, αλλά επιφυλακτικοί με τους temperamental (ευέξαπτους, ιδιότροπους)
To apodosis μεταφράζεται πάντα απόδοση (από το οποίο και προέρχεται), αλλά το απόδοση αποδίδεται με το apodosis μόνο σε μία σημασία: όταν δηλώνει την κύρια πρόταση στον υποθετικό λόγο (αντώνυμο: υπόθεση). Για τις υπόλοιπες σημασίες τής λέξης απόδοση υπάρχουν πολλά μεταφράσματα, αλλά πάντως όχι το apodosis: http://www.komvos.edu.gr/dictonline...=5575&the_lemma_id_KR=&the_lemma_id_GEO=12130.
Άλλο ένα ενδιαφέρον ζευγάρι: graphic και γραφικός.
Το graphic δεν αποδίδεται πάντοτε με το γραφικός:
Το graphic δεν αποδίδεται πάντοτε με το γραφικός:
- Στη σημασία "giving a clear and effective picture; vivid" αποδίδεται με τα παραστατικός και γλαφυρός — κατά περίπτωση μπορεί να χρειαστείτε και άλλες αποδόσεις τού vivid, όπως λ.χ. φανταχτερός ή ζωηρόχρωμος, ή του striking, όπως λ.χ. χτυπητός ή εντυπωσιακός.
- Στις σημασίες "depicted in a realistic or vivid manner (graphic sex and violence) | containing graphic descriptions (a graphic movie)", άλλο ένα πεδίον δόξης λαμπρό. :) Εξαρτάται βέβαια από τη συγκεκριμένη περίπτωση, αλλά κάποιες ιδέες είναι: ρεαλιστικός, έντονος, πολύ δυνατός, προκλητικός — μέχρι και τις αποδόσεις τού visceral.
- Αν έχετε το graphic novel, ελέγξτε πρώτα αν όντως πρόκειται για κάποια από τις δύο προηγούμενες σημασίες τού graphic, ή αν απλώς εννοεί εικονογραφημένο (που είναι στη συγκεκριμένη περίπτωση ο κανόνας).
- Υπάρχει η σημασία "όμορφος, χαριτωμένος, ιδιαίτερος, σα ζωγραφιά (γραφικό τοπίο/χωριό), η οποία αντιστοιχεί στο picturesque.
- Υπάρχει η σημασία "ιδιόρρυθμος, αξιοπερίεργος | φαιδρός, διασκεδαστικός | που δεν αξίζε να ασχοληθεί κάποιος μαζί του" (που λείπει από το ΛΚΝ!), η οποία αντιστοιχεί (ανάλογα) στο idiosyncratic (χα!), στο zany, στο peculiar, ενίοτε στο queer, άλλοτε στο kook κλπ.
- Υπάρχει η σημασία "βιβλικός" (που κι αυτή λείπει από το ΛΚΝ), η οποία αντιστοιχεί στο scriptural.
- Υπάρχει τέλος και ο γραφικός ενεστώτας, ο οποίος όμως αγνοώ πώς λέγεται στα αγγλικά. :) Διότι το descriptive present tense δεν ξέρω αν εννοεί τον γραφικό ή τον ιστορικό ενεστώτα (historical present).
Philip
¥
Last edited by a moderator:
Το adamant δεν είναι διαμαντένιο (αν και δεν νομίζω ότι κάνουν πολλοί το λάθος αυτό...)
Είμαι 99% σίγουρος ότι ο Β. Κάλφας στη μετάφραση της Δομής των επιστημονικών επαναστάσεων του Κουν αποδίδει τον όρο paradigm με την ελληνική λέξη Παράδειγμα.
Σωστά, και στην αναθεώρηση-αποσαφήνιση του "παραδείγματος" από τον ίδιον τον Κουν έχουμε κατόπιν το ζεύγος disciplinary matrix/κλαδική μήτρα και exemplar/υπόδειγμα, το τελευταίο για την παραδειγματική χρήση του πρώτου (δηλ. τα συγκεκριμένα προβλήματα που έχουν αντιμετωπισθεί αποτελεσματικά στο πλαίσιο της γενικής θεωρίας-μήτρας και προσφέρονται ως υπόδειγμα σε άλλες ιδέες και προσεγγίσεις).
Επίσης, άσχετο (γλωσσλγ.), λέμε παραδειγματικός με την ίδια σημασία, χρήση, του αγγλικού όρου, στην "κατακόρυφη" διάταξη.
Ambrose
¥
Μια ατυχής και παραπλανητική (ψευδόφιλη) επιλογή. Κατά τη γνώμη μου πάντα.