Your slip is showing: Γλωσσικές και μεταφραστικές γκάφες (και μικρολαθάκια)

drsiebenmal

HandyMod
Staff member
Με την μέση τιμή. Μέση τιμή. Μέση τιμή. Όχι σκέτο "με την τιμή".

Ούτε καν τη μέση. Με την ανώτατη. Που εξαρτάται (όπως κάθε τι) από το τι ακριβώς πουλάς και πώς το πουλάς.
 

SBE

¥
Την ανώτατη είχα υπόψη. Την ανώτατη που μπορείς να πετύχεις στις διαπραγματεύσεις.
 
Ψάχνοντας για ορολογία στο νετ, έπεσα σε διδακτορική διατριβή συναδέλφου που ήθελε να γράψει «αποδιατάχτηκε» αλλά δεν του φάνηκε αρκετά κυριλέ - αντί όμως να το κάνει «αποδιατάχθηκε», που θα ήταν και σωστό, προτίμησε να πει «*αποδιατάκτηκε» :-D :-D
 
Ούτε καν τη μέση. Με την ανώτατη. Που εξαρτάται (όπως κάθε τι) από το τι ακριβώς πουλάς και πώς το πουλάς.

Είπα να πω την μέση, γιατί η ανώτατη τιμή μπορεί να είναι κακή αγορά, φούσκα. Το ελάχιστο είναι η μέση, το ιδανικό είναι φυσικά η ανώτατη.
 

Alexandra

Super Moderator
Staff member
Ψάχνοντας για ορολογία στο νετ, έπεσα σε διδακτορική διατριβή συναδέλφου που ήθελε να γράψει «αποδιατάχτηκε» αλλά δεν του φάνηκε αρκετά κυριλέ - αντί όμως να το κάνει «αποδιατάχθηκε», που θα ήταν και σωστό, προτίμησε να πει «*αποδιατάκτηκε» :-D :-D
Αχ, δυστυχώς ξέρω και φιλόλογο που όλα τα "χθ" και "χτ" τα προφέρει "κτ". Δεν ξέρω αν τα γράφει κιόλας, αλλά σίγουρα τα προφέρει και μάλιστα πεντακάθαρα.
 
Στην ταινία «Philomena» η υποτιτλίστρια έπιασε αρκετά καλά τα Αγγλικά, αν εξαιρέσουμε ένα «we've come full circle» που έγινε «κάναμε μεγάλο κύκλο», αλλά είχε πρόβλημα στα Ελληνικά:

And they’re all there waiting for him in the church, the hoi polloi > Η αφρόκρεμα τον περιμένει στην εκκλησία.
 

Alexandra

Super Moderator
Staff member
Κι αυτό πρόβλημα αγγλικών δεν είναι; Κατάλαβε ακριβώς το αντίθετο από την έννοια του "hoi polloi" -- και, εννοείται, δεν το έψαξε.

hoi pol•loi (ˈhɔɪ pəˈlɔɪ) = n. the common people; the masses (often preceded by the).
 

nickel

Administrator
Staff member
Αγγλικά είναι, αλλά από τα αγγλικά που δεν χρειάζεται να ξέρεις πολλά αγγλικά για να το καταλάβεις. Όπως και να το κάνουμε, το «hoi polloi» δεν μπορεί να σημαίνει «the oligoi».
 

cougr

¥
Μου φαίνεται ότι τώρα τελευταία υπάρχει μια διαρκής και ολοένα αυξανόμενη τάση όπου η φράση χρησιμοποιείται με την αντίθετή της έννοια. Μόλις τις προάλλες διάβαζα ένα άρθρο στο οποίο ο συντάκτής του υπαινισσόταν το ίδιο πράγμα.

Hoi polloi is another hot potato. Pure Greek, the phrase means the many, though just as many people seem to deem the opposite. Chances are, by 2050, the hoi polloi will think the hoi polloi means the elite, thanks to those posh-sounding diphthongs. Not that Sue, or any other lexicographer, can reverse that trend. After all, a dictionary is book of the people.
(Wordplay: It's all Greek to me.)
 

nickel

Administrator
Staff member
Έχεις δίκιο, Cougr, και εν μέρει μας παρέσυρε ο Lexo. Χρειάστηκε να φρεσκάρω τη μνήμη μου, μια και ο σχετικός διάλογος είναι ξεκαρδιστικός και τον είχα ανεβάσει εδώ:
http://lexilogia.gr/forum/showthread.php?15033-Philomena-και-Φιλομήλα

Η Φιλομήλα είναι απλοϊκή γυναίκα και είναι φανερό ότι χρησιμοποιεί τον όρο λανθασμένα. Οπότε η πρόκληση για τον μεταφραστή είναι να κάνει κάτι το αντίστοιχο. (Τεστάκι...)

Η λανθασμένη χρήση αναφέρεται και στο ODE:
2 Hoi polloi is sometimes used incorrectly to mean ‘upper class’, i.e. the exact opposite of its normal meaning. It seems likely that the confusion arose by association with the similar-sounding but otherwise unrelated word hoity-toity.
http://www.oxforddictionaries.com/definition/english/hoi-polloi?q=hoi+polloi&searchDictCode=all
 

Alexandra

Super Moderator
Staff member
Ναι, αλλά αφού στα αγγλικά μερικοί λένε "hoi polloi" και εννοούν το αντίθετο, τότε και στα ελληνικά πρέπει να παραμείνει ως έχει, δηλαδή, να καταλάβει ο θεατής από τα συμφραζόμενα ότι η κυρία το χρησιμοποιεί λάθος. Αλλιώς πάμε την περίπτωση ότι πρέπει να εξηγούμε τα πάντα στον θεατή, ακόμα και τον σαρκασμό, επειδή φοβόμαστε ότι δεν θα το καταλάβει.
 

nickel

Administrator
Staff member
Η Φιλομήλα είναι απλοϊκή γυναίκα και είναι φανερό ότι χρησιμοποιεί τον όρο λανθασμένα. Οπότε η πρόκληση για τον μεταφραστή είναι να κάνει κάτι το αντίστοιχο. (Τεστάκι...)
Αυτό λέω κι εγώ παραπάνω. Αλλά, στα αγγλικά είναι φανερό σε όσους ξέρουν την κανονική σημασία της φράσης ότι η Φιλομήλα κάνει λάθος. Επίσης, ο όρος είναι αδιαφανής για τον αγράμματο Άγγλο ομιλητή. Πώς θα μεταφερθούν αυτά στον Έλληνα; Ποια ελληνική έκφραση χρησιμοποιείται με τον ίδιο λανθασμένο τρόπο; (Όχι πάντως το «οι πολλοί».) Ή θα ξεχάσουμε το λάθος σ' αυτό το σημείο, όπως μπορεί να ξεχάσουμε ένα λογοπαίγνιο όταν δεν μας βγαίνει, και να δείξουμε σε άλλο σημείο ότι η Φιλομήλα κάνει τέτοια λάθη;
 

SBE

¥
"Και τον περιμένει στην εκκλησία η αλήτ".
Μπα, δεν θα το πιάσει ο θεατής. Ίσως χρειάζεται ένας δεσποινοστυλιανοπουλισμός εδώ. Κανένα "όλοι οι ιστοκράτες".
 

CoastalFog

New member
Στην ταινία «Philomena» η υποτιτλίστρια έπιασε αρκετά καλά τα Αγγλικά, αν εξαιρέσουμε ένα

«we've come full circle» that's γυρίσαμε πάλι στα ίδια.
But «κάναμε μεγάλο κύκλο»? oh no, that's different. That's... we went all the way around ;-)
αλλά είχε πρόβλημα στα Ελληνικά:
And they’re all there waiting for him in the church, the hoi polloi > Η αφρόκρεμα τον περιμένει στην εκκλησία.

I agree, Lexoplast. The translation is a bit off.
What Philomena said is correct. Here are some alternate renditions:
Kαι τον περιμένουνε τώρα στην εκκλησία όλοι, όλα τα τσιράκια/ο λαουτζίκος δηλαδή
 

daeman

Administrator
Staff member
... Πώς θα μεταφερθούν αυτά στον Έλληνα; Ποια ελληνική έκφραση χρησιμοποιείται με τον ίδιο λανθασμένο τρόπο; (Όχι πάντως το «οι πολλοί».) Ή θα ξεχάσουμε το λάθος σ' αυτό το σημείο, όπως μπορεί να ξεχάσουμε ένα λογοπαίγνιο όταν δεν μας βγαίνει, και να δείξουμε σε άλλο σημείο ότι η Φιλομήλα κάνει τέτοια λάθη;
Δύο επιλογές βλέπω στον υποτιτλισμό:

1. Μεταφράζουμε αυτό που ήθελε να πει, όπως έκανε η εν λόγω υποτιτλίστρια, αν δεν φαίνεται από άλλα σημεία ότι η Φιλομήλα κάνει τέτοια λαϊκά λάθη. Κι όταν λέω «να φαίνεται» εννοώ να φαίνεται καθαρά, σε περιπτώσεις που να είναι προφανές ότι χρησιμοποιεί λανθασμένα κάποιες ανάλογες λέξεις ή φράσεις, γιατί αλλιώς χρεώνεται άδικα το λάθος στον υποτιτλιστή. Εφόσον βέβαια αυτό το σφάλμα δεν έχει ουρές, δηλαδή δεν έχει σημασία σε άλλο σημείο του έργου, και αν δεν εμφανίζονται άλλα παρόμοια. Η επιλογή της πάπιας, με το μεζεδάκι σφαγμένο στο γόνα.

2. Μεταφράζουμε αυτό που είπε, αφού βεβαιωθούμε ότι ο θεατής έχει ήδη άλλες ενδείξεις ότι η Φιλομήλα κάνει λάθη, φτάνοντας ακόμη και στο σημείο να κάνουμε κάποια επιδέξια μικροπροσαρμογή προηγουμένως ώστε να φανεί καθαρά αυτό. Σ' αυτή την περίπτωση, το «προηγουμένως» έχει σημασία, γιατί το συγκεκριμένο σφάλμα δεν είναι κάτι που βγάζει το μάτι του θεατή ώστε να αντιληφθεί αμέσως ότι είναι λανθασμένη χρήση του προσώπου του έργου. Όλα αυτά εφόσον κρίνουμε ότι είναι σημαντικό να αποδοθεί το λάθος της.

Σε κείμενο θα ήταν μάλλον πιο εύκολο, γιατί σε αντίθεση με τον θεατή (και μάλιστα στον κινηματογράφο), ο αναγνώστης μπορεί εύκολα να το ξαναδεί κι έχει εκ των πραγμάτων περισσότερη άνεση να το κατανοήσει, ακόμη και με δεύτερη ή τρίτη ανάγνωση. Δεν είναι βέβαια ό,τι καλύτερο να κάνουμε τον αναγνώστη να κοντοσταθεί και να ξαναδιαβάσει ένα απόσπασμα, όταν όμως έχει σημασία...

Ρε τι τραβάμε κι εμείς οι φιλοτίμες... :-( :-)
 

daeman

Administrator
Staff member
"Και τον περιμένει στην εκκλησία η αλήτ".
Μπα, δεν θα το πιάσει ο θεατής. Ίσως χρειάζεται ένας δεσποινοστυλιανοπουλισμός εδώ. Κανένα "όλοι οι ιστοκράτες".

Δεσποινοστυλιανοπουλισμός! Μ' αρέσει, και η λέξη και ο τρόπος. :-)

...όλη η μπασκλασαρία... (αντί για τη χαϊκλασαρία) / ...όλοι οι μπασκλάς... (αντί για χάι κλας)

Ξένο το hoi polloi για τον αγγλόφωνο, θεατή και πρωταγωνιστή, ξένο και το basse classe για τον ελληνόφωνο.

Αλλά δεν έχω δει την ταινία και χωρίς να ξέρω, μόνο εικασίες κάνω. Ταιριάζει στο γενικό ύφος και τον τρόπο ομιλίας της Φιλομήλας;

Η δουλειά του υποτιτλισμού πρέπει να είναι πάντα, απαράβατα, hands on και βίντεο ον. Το *ον ουκ άνευ. :-)
 

SBE

¥
Εγώ που έχω δει την ταινία ομολογώ ότι δεν πρόσεξα ότι η ηρωίδα έκανε τέτοια λάθη, κυρίως γιατι μιλούσε με απλοϊκό τρόπο, αλλά όχι κραυγαλέα. Κι η ταινία δεν είναι κωμωδία ώστε να λέει τέτοια αβέρτα.
 

nickel

Administrator
Staff member
... όλη η χάλι σοσάιετι... :)

Coastal, ξαναδιάβασε τα #7169-7170. Η μεταφράστρια σωστά το έχει μεταφράσει, αυτό ήθελε να πει η Φιλομήλα, ότι είχε μαζευτεί όλη η αφρόκρεμα, όλος ο καλός κόσμος. Απλώς χάνεται η λαϊκή παραφθορά της σημασίας της λέξης. Μικρό το κακό, εν τέλει.
 
Αχ, δυστυχώς ξέρω και φιλόλογο που όλα τα "χθ" και "χτ" τα προφέρει "κτ". Δεν ξέρω αν τα γράφει κιόλας, αλλά σίγουρα τα προφέρει και μάλιστα πεντακάθαρα.

Δηλαδή λέει "αυτόκτων" και "εκτρικός";
 

daeman

Administrator
Staff member
...
... Μετά λοιπόν τη διασκευή τού εν λόγω πεζογραφήματος σε θεατρική παράσταση και σε κινηματογραφική ταινία, ιδού τώρα και σε όπερα. Σπεύδω να ομολογήσω ότι η παράσταση της «Φόνισσας» που είδα, την περασμένη Τετάρτη, φιλοξενούμενη στην επιβλητική αίθουσα «Αλεξάνδρα Τριάντη», στο Μέγαρο Μουσικής Αθηνών, με κέρδισε, όπως και το κοινό που είχε πληρώσει την αίθουσα (οι δύο τελευταίες παραστάσεις αύριο 23, και την Τετάρτη 26 Νοεμβρίου). ...
www.efsyn.gr/arthro/toyti-i-mnimoniaki-katohi



Όλοι μαζί την πλήρωσαν την αίθουσα; Ματσωμένο το κοινό, αφού πλήρωσε ολόκληρη αίθουσα και μάλιστα στο Μέγαρο.
Και τα σπασμένα, ποιος;

Ή μήπως τη γέμισαν και το «γέμισαν» πήγε να βάλει τα καλά του αλλά τελικά μασκαρεύτηκε;

Άλλο το «πληρώσατε μέχρι χαραγής» κι άλλο το «πληρώστε μέχρι τη χαραυγή».
 
Top