Η σωστή χρήση του κόμματος

[Earion]

Γεια σου, Τέο, και καλώς όρισες.

Στα παραδείγματά σου εγώ δεν θα έβαζα πουθενά κόμμα, γιατί στη νέα ελληνική δεν αναγνωρίζονται εισαγωγικές προτάσεις έτσι όπως τις αντιλαμβάνεται η αγγλική. Τις τελευταίες δεκαετίες, υπό την ισχυρή πίεση της αγγλικής, αλλά κυρίως επειδή κανείς δεν έχει φροντίσει να συστηματοποιήσει τους κανόνες στίξης της νέας ελληνικής, εξαπλώνεται ένα κύμα μίμησης της αγγλικής στίξης. Έτσι, για παράδειγμα, πολύς κόσμος βάζει κόμμα ακόμα και σε έναν απλό επιρρηματικό χρονικό προσδιορισμό που βρίσκεται στην αρχή της πρότασης, από (ασυναίσθητη) μίμηση της αγγλικής.

Να σου δώσω ένα παράδειγμα:

*Κατά την τελευταία δεκαετία του 20ού αιώνα, η ανθρωπότητα είχε την ευκαιρία να δει τα αμερικανικά στρατεύματα να εισβάλλουν σε διάφορες χώρες του κόσμου ...

Εδώ κατά την άποψή μου δεν χρειάζεται κόμμα, είναι ένας απλός χρονικός προσδιορισμός (εμπρόθετος επιρρηματικός).

Αντίθετα, έβαλα ένα κόμμα κάπου αλλού. Πρόσεξε πού:

Σε κάποιες περιπτώσεις οι εργαζόμενοι συνάντησαν αντίσταση από τα αφεντικά μόνο αφού, ενάντια σε όλες τις προβλέψεις, κατάφεραν να επαναλειτουργήσουν την επιχείρηση.

Σε κάθε περίπτωση η αντίσταση είναι λιγότερο σθεναρή, όταν πρόκειται για μικρότερες επιχειρήσεις.

Σε αυτές τις συνθήκες οι μεταποιητικές επιχειρήσεις βρέθηκαν αντιμέτωπες με νέες προκλήσεις.

Σε άλλες περιπτώσεις οι εργαζόμενοι καταφεύγουν στην περιφρούρηση του εργοστασίου.

Η κατάληψη του εργοστασίου σε αυτές τις περιπτώσεις προσφέρει μια προσωρινή λύση στα προβλήματα αυτά.
​

 

[nickel]

Αντίθετα, έβαλα ένα κόμμα κάπου αλλού. Πρόσεξε πού:

Σε κάθε περίπτωση η αντίσταση είναι λιγότερο σθεναρή, όταν πρόκειται για μικρότερες επιχειρήσεις.
​

Εγώ πιστεύω στη λογική της αγγλικής σχολής σ' αυτή την περίπτωση και δεν βάζω κόμμα πριν από τη δευτερεύουσα χρονική πρόταση.

Γιατί άλλωστε να χρειάζεται κόμμα αν δεν έχει παρενθετική σημασία (η δευτερεύουσα πρόταση); Σε τι διαφέρει από τη διατύπωση με απλό επιρρηματικό προσδιορισμό;
Οπωσδήποτε η αντίσταση είναι λιγότερο σθεναρή στην περίπτωση των μικρότερων επιχειρήσεων.

Από την άλλη, η αγγλική θέλει κόμμα αν προηγείται η δευτερεύουσα χρονική πρόταση, για να γίνεται πιο εύκολο το χώρισμα από την κύρια πρόταση αφού δεν υπάρχει ο σύνδεσμος να σηματοδοτεί την αρχή της άλλης πρότασης.

Όταν πρόκειται για μικρότερες επιχειρήσεις, η αντίσταση είναι λιγότερο σθεναρή.

 

[Earion]

Μ’ αρέσει όταν μου κάνεις κριτική από τα αριστερά. Συμφωνώ, δίκιο έχεις.

 

[Themis†]

Nickel rules the commas :up:

 

[Zazula]

Ο nickel σε ρόλο κομματικού σκιτσογράφου:

 

[azimuthios]

Εγώ πάλι, επειδή διαβάζω αυτό το νήμα για να βοηθιέμαι, θα ήθελα πολύ να συστηματοποιήσουμε τη χρήση του κόμματος σε κανόνες και μπούσουλα για μεταφραστές και υποτιτλιστές για να μην έχουμε συνεχώς απορίες ή/και αντιπαραθέσεις με τους επιμελητές.

Κατά τ' άλλα, συμφωνώ με τον νίκελ στο 162 για τα χρονικά, ασχέτως αν υπάρχουν κάποιοι επιμελητές που μας τρελαίνουν με αυτό το "όταν" και το κόμμα του γενικότερα.

 

[daeman]

... για να μην έχουμε συνεχώς απορίες ή/και αντιπαραθέσεις με τους επιμελητές.

Yeah, right, that'll be the day, come the month of May! A month of Sundays.

... ασχέτως αν υπάρχουν κάποιοι επιμελητές που μας τρελαίνουν με αυτό το "όταν" και το κόμμα του γενικότερα.

Στου κουφού την πόρτα όσο θέλεις βρόντα. Στο βρόντο. Αιρετικόν άνθρωπον μετά μίαν και δευτέραν νουθεσίαν παραιτού. Νίπτω τας χείρας μου κι ας νίψουν ανομήματα, μη μόναν όψιν. Γαϊδάρου πόδας στο νερό, θέλει ας πιει, θέλει ας μην πιει. :glare:

 

[azimuthios]

:clap::lol:

Παρότι σήμερα έχω μάθημα από τις 10 το πρωί μέχρι τις 9 το βράδυ, κατάφερες να μου φτιάξεις το κέφι, δαεμάνε. Ευχαριστώ!

[καλά το έβαλα το κόμμα;] :twit:

 

[nickel]

Κατά τ' άλλα, συμφωνώ με τον νίκελ στο 162 για τα χρονικά, ασχέτως αν υπάρχουν κάποιοι επιμελητές που μας τρελαίνουν με αυτό το "όταν" και το κόμμα του γενικότερα.

Και μια και ανέφερες το παραπάνω όταν, δηλαδή:
Θα φύγουμε όταν βαρεθούμε.
Όταν βαρεθούμε, θα φύγουμε.
να πούμε και το μη περιοριστικό αναφορικό όταν, π.χ.
Θα φύγουμε στις έντεκα, όταν θα έχουμε πια σίγουρα βαρεθεί.
Μπαίνει κόμμα πριν απ' αυτό το μη περιοριστικό όταν, όπως και στις μη περιοριστικές αναφορικές:
Έχω ένα φίλο που τον βαριέμαι αφόρητα.
Ήρθε κι ο φίλος του ο Γιώργος, που τον βαριόμαστε όλοι.


Ναι, ναι, να το συστηματοποιήσουμε. Κι αυτό και άλλα νήματα τη θέλουν τη συστηματοποίησή τους. :s

 

[Alexandra]

Μήπως χρειάζεται ένα κόμμα εδώ;

Βάνα Μπάρμπα: Θέλω να καταγράψω όσα πέρασα πριν πάθω Αλτσχάιμερ.

 

[daeman]

...
Ναι, θα έλεγα. Επειδή άλλο είναι το «Θέλω να καταγράψω όσα πέρασα πριν πάθω Αλτσχάιμερ», δηλαδή τα πέρασε πριν πάθει Αλτσχάιμερ, το 'χει πάθει όμως —χρονικός προσδιορισμός και συνθήκη του πέρασα, αναπόσπαστος— κι άλλο το «Θέλω να καταγράψω όσα πέρασα, πριν πάθω Αλτσχάιμερ» δηλαδή «να τα καταγράψω μήπως και το πάθω κάποια στιγμή, γιατί τότε δεν θα μπορώ». Κι εδώ μάλλον ισχύει το δεύτερο, αφού δεν νομίζω να έχει πάθει Αλτσχάιμερ.

Υπάρχουν βέβαια και μερικοί που μόλις δουν χρονικό (ή υποθετικό), αμέσως του κοτσάρουν ένα κόμμα πριν, προφανώς επειδή δεν καταλαβαίνουν τη διάκριση αυτή ή παραμένουν κολλημένοι σε λανθασμένους μπούσουλες.

Ολόκληρη η πρόταση είναι: «Θέλω να καταγράψω όλα αυτά που πέρασα στη ζωή μου πριν γεράσω και πάθω Αλτσχάιμερ», αλλά το «πριν γεράσω» δεν το σχολιάζω. Όχι, θα το σχολιάσω: Νιος ήμουνα και γέρασα κι αυτή ακόμα;

 

[SBE]

Βρε Δαεμάνε, εσυ ήσουνα νιός και γέρασες αλλά την περνάς μερικά χρόνια. Τι θες δηλαδή; Να είναι όλοι πιο μεγάλοι από σένα;

 

[Alexandra]

Χαχαχα, δεν την περνάει κανέναν χρόνο. Συνομήλικοι είναι. Κι αν η κυρία κρύβει και κανένα χρονάκι, είναι μεγαλύτερη από τον Δαεμάνο. http://www.imdb.com/name/nm0053161/reference

 

[nickel]

Θέλω, πριν πάθω αλτσχάιμερ, να καταγράψω όσα πέρασα.

Έτσι σώζεται.

 

[drsiebenmal]

Και χωρίς κόμμα: Θέλω να καταγράψω όσα πέρασα — πριν πάθω Αλτσχάιμερ.

 

[Themis†]

Υπάρχει και πιο απαισιόδοξη εκδοχή: Θέλω να καταγράψω... — τί είπαμε ότι θέλω να καταγράψω;

 

[drsiebenmal]

Τονίζεις το ερωτηματικό τι, Θέμη ή πρόκειται για δακτυλολίσθημα;

 

[Themis†]

Αμφιταλαντεύομαι. Τις περισσότερες φορές δεν το τονίζω, αλλά υπάρχουν κι άλλες που το αρχίνισμα της ερώτησης χωρίς τόνο μού φαίνεται ψόφιο. Κοτσέρνω λοιπόν τόνο και ανακουφίζομαι κατά τι, αλλά δεν ξέρω κατά τί.
Όλοι έχουμε τα βίτσια μας.

 

[daeman]

Υπάρχει και πιο απαισιόδοξη εκδοχή: Θέλω να καταγράψω... — τί είπαμε ότι θέλω να καταγράψω;

Βρε Δαεμάνε, εσυ ήσουνα νιός και γέρασες αλλά την περνάς μερικά χρόνια. Τι θες δηλαδή; Να είναι όλοι πιο μεγάλοι από σένα;

Την περνώ, δεν την περνώ, την περνώ, δεν την περνώ, την περνώ, δεν την περνώ...

Φαίνεται πως έκανα λάθος πριν και το 'χει πάθει το Αλτσχάιμερ. Γιατί, ενώ στο imdb αναφέρεται έτος γέννησης το 1963, παλιοσειρά μου δηλαδή, στη Βικιπαίδεια γράφει ημερομηνία γέννησης 13 Μαρτίου 1966. Ωστόσο, αυτό το είδος Αλτσχάιμου (χάιμου, το χάλι ντως, τα χάι μου) είναι συχνό σε ορισμένες γυναίκες (και όχι μόνο).

Επομένως, με το σκεπτικό που έγραφα πιο πάνω, σ' αυτή την περίπτωση δεν χρειάζεται κόμμα στην πρόταση «Θέλω να καταγράψω όλα αυτά που πέρασα στη ζωή μου πριν γεράσω και πάθω Αλτσχάιμερ», τουλάχιστον για το δεύτερο σκέλος. Για το πρώτο, ποιος ξέρει και στο κάτω κάτω ποιος νοιάζεται; Στην πέτρα θα το γράψουνε στο τέλος για όλους, αλήθεια ή ψέματα.

Τουλάχιστο δε με λένε «μπάρμπα», ακόμα.

Όσα και να 'ν' τα χρόνια σου δεν έχει σημασία
μονάχα ίντα τα 'καμες, εκειά 'ναι η αξία

 

[nickel]

Τουλάχιστο δε με λένε «μπάρμπα», ακόμα.

Άψογο!

Κοτσέρνω λοιπόν τόνο και ανακουφίζομαι κατά τι, αλλά δεν ξέρω κατά τί.

Αψογότερο!

Πώς θα γίνει να το θυμάμαι τώρα το παράδειγμα; Πού να το καταγράψω παρά το αλτσχάιμερ;