Κι εγώ μόλις το είδα και μου άρεσε πολύ. Δεν συμφωνώ με τις χλιαρές κριτικές, και αναρωτιέμαι τι να ήταν αυτό που δεν άρεσε στους κριτικούς. Ο αργός ρυθμός και οι σιωπές; Μα έχουν όλα νόημα. Και δεν είναι καθόλου της νοοτροπίας Αγγελόπουλου. Τόσο πολύ μας επηρέασε το Χόλλυγουντ; Τι να πω;
Επί της ουσίας τώρα: Μια διεισδυτική ματιά πάνω στα καίρια θέματα της δικαιοσύνης και της πολιτικής εξουσίας, θέματα εξαιρετικά επίκαιρα ειδικά στην Ελλάδα σήμερα. Ένας άνθρωπος ευθυτενής και απελέκητος, αλύγιστος σαν κυπαρίσσι, που αγωνίζεται όχι για το προσωπικό του παράπονο αλλά για τις αρχές του. Θέλει δικαιοσύνη, κι αφού δεν του τη δίνουν, ορμάει να την πάρει μόνος του. Αλλά τι είναι δικαιοσύνη; Πώς αποδίδεται; Από τον καθένα ξεχωριστά κατά τη δική του βούληση και αντίληψη; Από την πολιτική εξουσία, που δεν διστάζει να εξαπατά; Καθοριστική η σκηνή όπου ο θεολόγος θέτει τα ερωτήματα στον Κολχάας. Και συγκινητική η σκηνή όπου ο Κολχάας συμμορφώνεται με την επιταγή του νόμου, ενός νόμου που τον ερμηνεύει η εξουσία με τεχνάσματα, όπου δήθεν αποδίδεται με σολομώντειο τρόπο κάποιου είδους δικαιοσύνη. Δεν διστάζω να πω ότι μου θύμισε τη στάση του Σωκράτη.
Στις λεπτομέρειες: Ωραία τα γυμνά τοπία, και δίπλα τους τα δάση. Ωραία τα άλογα, τα σκαμμένα πρόσωπα, η μυρωδιά του στάβλου, οι αλογόμυγες, η βρόμα (βρόμα στα ρούχα, βρόμα στα κατάμαυρα πόδια, στις μύτες, στα χέρια), το βιβλίο με το εξώφυλλο από περγαμηνή, τα πλεχτά ρούχα (στις αρχές της Αναγέννησης διαδόθηκε το πλέξιμο), οι χειροβαλλίστρες. Εντυπωσιακά τα επίμονα πλάνα στο πρόσωπο του Μίκκελσεν (σχεδόν όλη η ταινία βασίζεται σε αυτό· έχει ένα πρόσωπο που μου θυμίζει τους ανθρώπους που θυσιάστηκαν και που τα σώματά τους πετάχτηκαν στα έλη, π.χ.
Tollund Man), εντυπωσιακή και η μικρούλα
Μελουζίνα Μαγιάνς.
Ένα παράπονο μόνο: η απροσεξία του συμβούλου επί των κουστουμιών. Υποτίθεται ότι βρισκόμαστε στον 16ο αιώνα προχωρημένο και μερικοί στρατιώτες φορούν κράνη του 14ου.
Αλλά και μια πετυχημένη επιλογή στη μετάφραση: οι valets (= «βαλέδες») του Κολχάας μεταφράζονται «δουλευτάδες» (υπότιτλοι:
Μελισσάνθη Γιαννούση).
Τη μουσική της ταινίας παίζει το συγκρότημα
Les Witches (sic). Τελειώνω και σας αφήνω με το μουσικό κομμάτι της σκηνής του τέλους.
Les Witches.
To drive the cold winter away.