Your slip is showing: Γλωσσικές και μεταφραστικές γκάφες (και μικρολαθάκια)
Your slip is showing: Γλωσσικές και μεταφραστικές γκάφες (6)
Δεν ανεξαρτητοποιούμαι.
Σύμφωνα με τον Τύπο, αυτό δήλωσε ο βουλευτής Παυλίδης.
Για την ακρίβεια, δεν δήλωσε αυτό. «Δεν ανεξαρτοποιούμαι» δήλωσε ο άνθρωπος. Και για «ανεξαρτοποίηση» μίλησε.
Και τα δύο συνηθισμένα λάθη, που πολλοί τα προτιμούν αντί για το μακρινάρι με την έξτρα συλλαβή. Και το περίεργο: ούτε ένα σχόλιο στο ΛΝΕΓ.
Δεν ανεξαρτητοποιούμαι.
Σύμφωνα με τον Τύπο, αυτό δήλωσε ο βουλευτής Παυλίδης.
Για την ακρίβεια, δεν δήλωσε αυτό. «Δεν ανεξαρτοποιούμαι» δήλωσε ο άνθρωπος. Και για «ανεξαρτοποίηση» μίλησε.
Και τα δύο συνηθισμένα λάθη, που πολλοί τα προτιμούν αντί για το μακρινάρι με την έξτρα συλλαβή. Και το περίεργο: ούτε ένα σχόλιο στο ΛΝΕΓ.
Δεν καταλαβαίνω ποιο είναι το πρόβλημα.
Μα, δεν νομίζω ότι απαιτείται ο ίδιος ευφημισμός που απαιτεί η αγγλική (fuck -> eff) για το διάολο (διάτανος -> δέλτα), όπως π.χ. κάνουμε σε βρισιές με την Παναγία (μετατρέποντάς τες σε βρισιές για την Παναχαϊκή ή την Παναγιώτα). Θα μπορούσε, αν ήθελε, να βάλει κάτι υπάρχον ευφημιστικό δικό μας (λ.χ. «τι στο λύκο τρέχει»).
sarant
¥
Δεν είναι όμως γκάφα, είναι άστοχη επιλογή.
Υπάρχει και το "τι στο διάτανο". Edit: όπως ήδη ανέφερε ο Αμβρόσιος.
Ναι, είναι πολύ άστοχη επιλογή, εκτός αν θέλει ο μεταφραστής να ενσωματώσουμε άλλον έναν αγγλισμό στο λεξιλόγιό μας, και μάλιστα κάποια στιγμή να καμαρώνει ότι ήταν αυτός που τον χρησιμοποίησε πρώτη φορά.
Ναι, είναι πολύ άστοχη επιλογή, εκτός αν θέλει ο μεταφραστής να ενσωματώσουμε άλλον έναν αγγλισμό στο λεξιλόγιό μας, και μάλιστα κάποια στιγμή να καμαρώνει ότι ήταν αυτός που τον χρησιμοποίησε πρώτη φορά.
Ambrose
¥
Πέτυχα χθες τα εξής σε τηλεοπτική σειρά, όπου ο υποτιτλιστής είχε στα χέρια του σενάριο:
Ο ποιητής Yeats (Γέητς του οποίου το όνομα ακούστηκε ξεκάθαρα) μεταφράστηκε Γιτς. Και μέχρι εκεί καλά (συνηθισμένο λάθος, δεν τον ήξερε, δεν το έψαξε, πάμε παρακάτω). Όταν όμως έγινε αναφορά στο ποίημά του Leda and the Swan, η μετάφραση ήταν "η Λίντα και ο Κύκνος".
Κι αναρωτιέμαι, φταίνει οι απλοποιήσεις; Δηλαδή, δεν είναι προφανές ότι πρόκειται για ελληνική λέξη σε λατινική μορφή; Φταίει το γεγονός ότι όλα τα ι, η (e), υ, οι, ει κλπ είναι πλέον το ίδιο πράγμα (και αφού είναι το ίδιο πράγμα, τι τα θέλουμε), ενώ η σωστή προφορά των διψήφων έχει πάει άπατη; Μόνο πρόσφατα άκουγα στο ραδιόφωνο τον έναν εκφωνητή να διορθώνει τον άλλο γιατί το φουν-τούκι, το είπε φουν-τούκι και όχι φουdούκι.
Σημειωτέον, ότι κατά τα άλλα ο υποτιτλιστής είχε κάνει καλή δουλειά (καθόλου παρανοήσεις, στρωτά Ελληνικά, κλπ.)
Ο ποιητής Yeats (Γέητς του οποίου το όνομα ακούστηκε ξεκάθαρα) μεταφράστηκε Γιτς. Και μέχρι εκεί καλά (συνηθισμένο λάθος, δεν τον ήξερε, δεν το έψαξε, πάμε παρακάτω). Όταν όμως έγινε αναφορά στο ποίημά του Leda and the Swan, η μετάφραση ήταν "η Λίντα και ο Κύκνος".
Κι αναρωτιέμαι, φταίνει οι απλοποιήσεις; Δηλαδή, δεν είναι προφανές ότι πρόκειται για ελληνική λέξη σε λατινική μορφή; Φταίει το γεγονός ότι όλα τα ι, η (e), υ, οι, ει κλπ είναι πλέον το ίδιο πράγμα (και αφού είναι το ίδιο πράγμα, τι τα θέλουμε), ενώ η σωστή προφορά των διψήφων έχει πάει άπατη; Μόνο πρόσφατα άκουγα στο ραδιόφωνο τον έναν εκφωνητή να διορθώνει τον άλλο γιατί το φουν-τούκι, το είπε φουν-τούκι και όχι φουdούκι.
Σημειωτέον, ότι κατά τα άλλα ο υποτιτλιστής είχε κάνει καλή δουλειά (καθόλου παρανοήσεις, στρωτά Ελληνικά, κλπ.)
γκάφα η [gáfa] O25α : άστοχη, αδέξια, άκαιρη πράξη ή ενέργεια που γίνεται από άγνοια ή από επιπολαιότητα και έχει συνήθ. δυσάρεστες συνέπειες. [γαλλ. gaff(e) -α]
Αν το έβλεπα πάντως εγώ, θα το ανέφερα στο παρόν γκαφόνημα. Άσε που το δέλτα είναι και λέξη με μια ακόμα σημασία: Τι τρέχει στο δέλτα του Νείλου; Του Έβρου; Οικολογικές ανησυχίες στο SatC; :) Άσχετο, τώρα: Κάτι τρέχει στο γάμμα (για να αποφευχθεί η χρήση τού πολιτικών μη ορθού «γύφτικα»).
Τι μια είμαι Νίκος, την άλλη Αμβρόσιος...
Ambrose
¥
Ο Ζαζ, όχι εγώ... :)
sarant
¥
γκάφα η [gáfa] O25α : άστοχη, αδέξια, άκαιρη πράξη ή ενέργεια που γίνεται από άγνοια ή από επιπολαιότητα και έχει συνήθ. δυσάρεστες συνέπειες. [γαλλ. gaff(e) -α]
Αν το έβλεπα πάντως εγώ, θα το ανέφερα στο παρόν γκαφόνημα. Άσε που το δέλτα είναι και λέξη με μια ακόμα σημασία: Τι τρέχει στο δέλτα του Νείλου; Του Έβρου; Οικολογικές ανησυχίες στο SatC; :) Άσχετο, τώρα: Κάτι τρέχει στο γάμμα (για να αποφευχθεί η χρήση τού πολιτικών μη ορθού «γύφτικα»).
Τι μια είμαι Νίκος, την άλλη Αμβρόσιος...
Άνθρωπε με τα χίλια πρόσωπα, εγώ την άστοχη επιλογή τη σέβομαι και την κριτικάρω αλλιώς από τα μαργαριτάρια. Αλλά εντάξει, αυτά είναι επιλογές :)
Συμφωνώ με τον sarant.
Κατά δεύτερο λόγο, η εξήγηση πως "δεν μιλάμε έτσι στα Ελληνικά" δεν ξέρω αν είναι επαρκής.
Αν για παράδειγμα σε τηλεοπτική σειρά κάποιος πάει σε "In-n-Out Burger" η γκάφα είναι να πούμε "μέσα-έξω μπιφτέκι", αλλά από κει και πέρα η επιλογή δεν είναι τετριμμένη, και μάλλον θα ακούγεται κάπως ξένη στα Ελληνικά (εκτός κι αν αντί για μετάφραση κάνουμε εξελληνισμό, και πούμε "στο "σουβλατζίδικο της γειτονιάς"), οπότε ας μην τα ισοπεδώνουμε όλα.
Κατά δεύτερο λόγο, η εξήγηση πως "δεν μιλάμε έτσι στα Ελληνικά" δεν ξέρω αν είναι επαρκής.
Αν για παράδειγμα σε τηλεοπτική σειρά κάποιος πάει σε "In-n-Out Burger" η γκάφα είναι να πούμε "μέσα-έξω μπιφτέκι", αλλά από κει και πέρα η επιλογή δεν είναι τετριμμένη, και μάλλον θα ακούγεται κάπως ξένη στα Ελληνικά (εκτός κι αν αντί για μετάφραση κάνουμε εξελληνισμό, και πούμε "στο "σουβλατζίδικο της γειτονιάς"), οπότε ας μην τα ισοπεδώνουμε όλα.
Ambrose
¥
Μα τι σχέση έχει το ένα με το άλλο; Στην πρώτη περίπτωση του Sex and the City έχεις μια άστοχη μεταφορά, γιατί στα Ελληνικά δεν το λέμε αυτό (αυτό είπα, όχι ότι μιλάμε) και στη δεύτερη έχουμε επωνυμία αλυσίδας fast food (εφόσον σε αυτά αναφέρεσαι). Η πρώτη περίπτωση πρέπει να μεταφραστεί ισοδύναμα, η δεύτερη απλά δεν μεταφράζεται.
Πρέπει αγαπητέ κύριε σε κάποιο σημείο να μάθετε ότι ο κόσμος δεν περιστρέφεται γύρω από σας, και παρ' όλο που σας αρέσει να τσακώνεστε μ' όποιον μπορείτε, άλλοι άνθρωποι έχουν διαφορετική αντιμετώπιση του κόσμου. Δεν αναφέρθηκα σε σας, οπότε μην απαντάτε σε μένα με δεδομένο ότι τάχα αναφέρθηκα σε σας.
Πιάσαμε τώρα συζήτηση για το τι είναι γκάφα; Έγιναν ποτέ οι τίτλοι των νημάτων περιοριστικοί ως προς το περιεχόμενό τους; Όπως αντιλαμβάνομαι, ο φίλτατος UserX διασκέδασε με τη μεταφραστική επιλογή, ίσως τη θεώρησε ευφάνταστη — άλλο αν αστόχησε.
Υποθέτουμε ότι ο θεατής δεν γνωρίζει αγγλικά, γι’ αυτό του δίνουμε υπότιτλους. Τι θα καταλάβει με το «Τι στο δέλτα τρέχει;»; Ότι είναι ένα κακοσυνταγμένο «Τι συμβαίνει στον Νείλο;» ίσως. Υπάρχει περίπτωση να καταλάβει «Τι στο καλό τρέχει;». Η έμπνευση του υποτιτλιστή βασίστηκε σε μια κακή αντίληψη της αντιστοιχίας. Δεν θα ήταν λάθος αν έγραφε: «Τι στο δ— τρέχει;». Το ότι έγραψε «δέλτα» είναι λάθος, γκάφα, αστοχία, τροφή για το νήμα.
Πάμε παρακάτω;
Υποθέτουμε ότι ο θεατής δεν γνωρίζει αγγλικά, γι’ αυτό του δίνουμε υπότιτλους. Τι θα καταλάβει με το «Τι στο δέλτα τρέχει;»; Ότι είναι ένα κακοσυνταγμένο «Τι συμβαίνει στον Νείλο;» ίσως. Υπάρχει περίπτωση να καταλάβει «Τι στο καλό τρέχει;». Η έμπνευση του υποτιτλιστή βασίστηκε σε μια κακή αντίληψη της αντιστοιχίας. Δεν θα ήταν λάθος αν έγραφε: «Τι στο δ— τρέχει;». Το ότι έγραψε «δέλτα» είναι λάθος, γκάφα, αστοχία, τροφή για το νήμα.
Πάμε παρακάτω;
Φύγαμε. Μόνο να πω, μιας και συζητήθηκε αρκετά, ότι αν ο θεατής ξέρει αρχαία, είναι άψογο. :)
(Δέλτα: το αιδοίο)
A, να μην κυκλοφορήσει, γιατί έχουμε και τη νεοσύστατη Δύναμη Δ της αστυνομίας... σωθήκαμε αν πάρει αυτή τη χάρη
Διάβαζα στο ιστολόγιο του sarant για τη Στρατιά των Αγνώριστων, και θυμήθηκα τον Τάγη. Φοβάμαι όμως ότι δεν είναι ούτε αγνώριστος (καθώς το όνομά του σωστά το έγραψε, νομίζω), ούτε ανύπαρχτος (καθώς όντως ήταν θεός), αλλά μόνο... ex nihilo. Σε κάθε περίπτωση:
"Παρ' όλα αυτά, τα θηράματα του ελεύθερου σκοπευτή μας δεν λείπουν ούτε εδώ. Σταχυολογούμε άναυδοι το ακόλουθο απόσπασμα του «τουριστικού οδηγού του λακανισμού» (sic, σ. 191): «Για να στηρίξει το επιχείρημά του, μας μιλάει για τα "ταγικά υπολείμματα" που περιγράφει ο Φρόιντ, τα οποία σημαίνουν τα ημερήσια υπολείμματα ή, ακόμα καλύτερα, ό,τι απομένει από το όνειρο στο ξύπνημα» (σσ. 170-171). Σημείωση της μεταφράστριας στο κάτω μέρος της σελίδας: «Tagesreste: υπολείμματα του Τάγη (Tages), προφητική θεότητα της ετρουσκικής μυθολογίας» (!!!). Φυσικά, τα Tagesreste που διαβάζουμε στο 1ο Σεμινάριο δεν έχουν την παραμικρή σχέση με την ετρουσκική θεότητα που πήγε και ξετρύπωσε, ένας θεός ξέρει από πού, η *μεταφράστρια* προς μεγάλη μας διασκέδαση. Είναι απλώς, όπως ο καθένας θα έχει καταλάβει, ο γερμανικός όρος που ο Λακάν ξαναπήρε από τον Φρόιντ, και που σημαίνει «υπολείμματα της ημέρας». Το άκρον άωτον είναι ότι η φράση που η ίδια μετέφρασε το λέει ξεκάθαρα."
ΡΕΖΙΝΑΛΝΤ ΜΠΛΑΝΣΕ
Η παραποίηση του Λακάν
ΒΙΒΛΙΟΘΗΚΗ - 24/08/2001
Moderator's note: Το όνομα της μεταφράστριας έχει παραλειφθεί.
"Παρ' όλα αυτά, τα θηράματα του ελεύθερου σκοπευτή μας δεν λείπουν ούτε εδώ. Σταχυολογούμε άναυδοι το ακόλουθο απόσπασμα του «τουριστικού οδηγού του λακανισμού» (sic, σ. 191): «Για να στηρίξει το επιχείρημά του, μας μιλάει για τα "ταγικά υπολείμματα" που περιγράφει ο Φρόιντ, τα οποία σημαίνουν τα ημερήσια υπολείμματα ή, ακόμα καλύτερα, ό,τι απομένει από το όνειρο στο ξύπνημα» (σσ. 170-171). Σημείωση της μεταφράστριας στο κάτω μέρος της σελίδας: «Tagesreste: υπολείμματα του Τάγη (Tages), προφητική θεότητα της ετρουσκικής μυθολογίας» (!!!). Φυσικά, τα Tagesreste που διαβάζουμε στο 1ο Σεμινάριο δεν έχουν την παραμικρή σχέση με την ετρουσκική θεότητα που πήγε και ξετρύπωσε, ένας θεός ξέρει από πού, η *μεταφράστρια* προς μεγάλη μας διασκέδαση. Είναι απλώς, όπως ο καθένας θα έχει καταλάβει, ο γερμανικός όρος που ο Λακάν ξαναπήρε από τον Φρόιντ, και που σημαίνει «υπολείμματα της ημέρας». Το άκρον άωτον είναι ότι η φράση που η ίδια μετέφρασε το λέει ξεκάθαρα."
ΡΕΖΙΝΑΛΝΤ ΜΠΛΑΝΣΕ
Η παραποίηση του Λακάν
ΒΙΒΛΙΟΘΗΚΗ - 24/08/2001
Moderator's note: Το όνομα της μεταφράστριας έχει παραλειφθεί.
Last edited by a moderator:
Παρέα με την «ακλισιά» το συνολάκι φοριέται πολύ.