Your slip is showing: Γλωσσικές και μεταφραστικές γκάφες (και μικρολαθάκια)

[Alexandra]

Mystic River, an Oscar-winning drama about three childhood friends who later reunite after the murder of one of their daughters. Set in a fictional area of Boston called "Buckingham Flats". Filmed in East Boston and South Boston.

Η ταινία προβλήθηκε χθες το βράδυ από την ΟΤΕ TV. Πώς μεταφράστηκε το Buckingham Flats; Μα φυσικά «Διαμερίσματα του Μπάκινχαμ». Όταν το Γκουγκλ είναι περιττός κόπος για τον μεταφραστή.

 

[drsiebenmal]

Έβλεπα το πρωί μια από αυτές τις εκπομπές ανακατασκευής αυτοκινήτων, όπου ο μεταφραστής μετέτρεπε με σχολαστική ακρίβεια τις διαμέτρους ζαντών και ελαστικών σε εκατοστά -- ενώ είναι ένας από τους λίγους τομείς που μετράμε σε ίντσες. (Οι σημαντικότεροι άλλοι, αν και με μικροεξαιρέσεις τον τελευταίο καιρό, είναι οι οθόνες τηλεοράσεων και οι διάμετροι βιδών, μπουλονιών, παξιμαδιών κ.λπ.).

 

[Alexandra]

Δυστυχώς, υπάρχουν εταιρείες υποτιτλισμού όπου κάποιος (προφανώς άσχετος) δημιουργεί style guide για τους μεταφραστές, το οποίο προβλέπει μετατροπές όλων των μονάδων στο μετρικό σύστημα και όλων των νομισμάτων σε ευρώ. Έχουμε πει και αλλού για τη γελοιότητα να βλέπουμε αμερικάνικη αστυνομική σειρά και οι ήρωες να συναλλάσσονται σε ευρώ. Μια ερώτηση θα είχα για τον υπεύθυνο αυτού του style guide: αν η ταινία είναι αμερικάνικη μεν, αλλά εκτυλίσσεται στην (πολύ πρόσφατη) εποχή πριν από την καθιέρωση του ευρώ, τι συνιστά να βάζουμε στον υπότιτλο; Δολάρια ή ευρώ;

 

[dharvatis]

Κι άλλη ερώτηση θα ήταν: με τι ισοτιμία γίνεται η μετατροπή; Είναι αναγκασμένος ο υποτιτλιστής να ψάχνει την ισοτιμία που ίσχυε κάθε φορά;

 

[Alexandra]

Ακριβώς. Είχα μαθητές στο σεμινάριο υποτιτλισμού που μου έλεγαν ότι είχαν συνεργαστεί με μια τέτοια εταιρεία που τους έλεγε να μετατρέπουν όλα τα νομίσματα σε ευρώ, κι αυτή ήταν η ερώτησή μου: Με ποια ισοτιμία;

 

[Hellegennes]

Κι αν η ταινία διαδραματίζεται στο 1920 τι ακριβώς μετατροπή κάνουν; Υπολογίζουν και τον πληθωρισμό;

 

[nickel]

Αχ, οι λογοτέχνες και η κακή τους σχέση με την αριθμητική...

Διαβάζω σε χτεσινό άρθρο του Τάκη Θεοδωρόπουλου:

Περίπου εκατόν πενήντα χιλιάδες δάσκαλοι και καθηγητές ασχολούνται κάθε χρόνο με περίπου ενάμισι εκατομμύριο βλαστούς της ελληνικής οικογένειας. Αν υπολογίσουμε ότι το ενάμισι εκατομμύριο διαθέτει και από δύο γονείς, φτάνουμε στα περίπου τρία εκατομμύρια ενδιαφερομένους.

Δεν έχω καμία σχέση με τα στατιστικά της παιδείας, δεν ξέρω καν πόσους μαθητές έχουν τα σχολειά μας. Αλλά δύο σκέψεις κάνω αυτομάτως:

• «Αν υπολογίσουμε ότι το ενάμισι εκατομμύριο διαθέτει και από δύο γονείς, φτάνουμε στα περίπου τρία εκατομμύρια ενδιαφερομένους». — Με τέτοια διατύπωση εγώ θα έλεγα ότι οι ενδιαφερόμενοι αθροίζουν τα 4,5 εκατομμύρια (1,5 + 3 = 4,5)
• Ταυτόχρονα όμως σκέφτομαι ότι σε κάποιες, ίσως όχι λίγες, περιπτώσεις δύο παιδιά που είναι αδέλφια έχουν δύο και όχι τέσσερις γονείς.

Τέλος πάντων, αν δεν σου βρίσκονται καρατσεκαρισμένα στατιστικά, προτίμησε τη δημιουργική ασάφεια (ξέρουμε κι άλλους που κάνουν το ίδιο). «Έχουμε πάνω από τέσσερα εκατομμύρια άμεσα και έμμεσα ενδιαφερομένους».

 

[Hellegennes]

Μπορεί να θεωρεί ότι οι μαθητές δεν είναι ενδιαφερόμενοι!

Πάντως τα 3 εκατομμύρια είναι λάθος αριθμός, όπως κι αν το πάρεις. Θα πρέπει, όπως σωστά γράφεις, να θεωρήσουμε ότι υπάρχουν 1,5 εκατομμύρια οικογένειες που έχουν μόνο ένα παιδί σε σχολική ηλικία. Εκτός αυτού, υπάρχουν και πολλά παιδιά με έναν μόνο κηδεμόνα (είτε γιατί οι γονείς είναι χωρισμένοι και ο ένας απ' τους δυο δεν έχει πλέον σχέση με τα παιδιά είτε γιατί δεν υπάρχει δεύτερος κηδεμόνας).

 

[daeman]

Δυστυχώς, υπάρχουν εταιρείες υποτιτλισμού όπου κάποιος (προφανώς άσχετος) δημιουργεί style guide για τους μεταφραστές, το οποίο προβλέπει μετατροπές όλων των μονάδων στο μετρικό σύστημα και όλων των νομισμάτων σε ευρώ. Έχουμε πει και αλλού για τη γελοιότητα να βλέπουμε αμερικάνικη αστυνομική σειρά και οι ήρωες να συναλλάσσονται σε ευρώ. Μια ερώτηση θα είχα για τον υπεύθυνο αυτού του style guide: αν η ταινία είναι αμερικάνικη μεν, αλλά εκτυλίσσεται στην (πολύ πρόσφατη) εποχή πριν από την καθιέρωση του ευρώ, τι συνιστά να βάζουμε στον υπότιτλο; Δολάρια ή ευρώ;

Κι άλλη ερώτηση θα ήταν: με τι ισοτιμία γίνεται η μετατροπή; Είναι αναγκασμένος ο υποτιτλιστής να ψάχνει την ισοτιμία που ίσχυε κάθε φορά;

Ακριβώς. Είχα μαθητές στο σεμινάριο υποτιτλισμού που μου έλεγαν ότι είχαν συνεργαστεί με μια τέτοια εταιρεία που τους έλεγε να μετατρέπουν όλα τα νομίσματα σε ευρώ, κι αυτή ήταν η ερώτησή μου: Με ποια ισοτιμία;

Κι αν η ταινία διαδραματίζεται στο 1920 τι ακριβώς μετατροπή κάνουν; Υπολογίζουν και τον πληθωρισμό;

Για απαντήσεις σε αυτά και άλλα περί μονάδων, νομισμάτων και μετατροπών, «υπάρχει ένα φόρουμ που το λένε Λεξιλογία»[SUP]©[/SUP] :

αποστάσεις

Παγίδες στη μετάφραση: #11 - #20 (με παράδειγμα ακριβώς για το 1920, Helle ).

 

[nickel]

Δεν πρόλαβα την οθονιά, αλλά μπορείτε να το βρείτε στις μεσημβρινές ειδήσεις του Mega (16/4/2015), για τους αντιεξουσιαστές που μένουν ακόμα μέσα στο ΕΚΠΑ. Λεζάντα:

ΟΠΟΙΟΣ ΒΓΑΙΝΕΙ ΠΡΟΣΑΓΑΓΕΤΑΙ.

Το πιο προβληματικό απ' αυτά είναι το απάγω, βέβαια.

 

[nickel]

«Οι πιο αμφίρροπες εκλογές σε δεκαετίες»
http://news.in.gr/world/article/?aid=1231400461

Αυτό το «σε δεκαετίες» αγγλισμός δεν είναι; The most unpredictable / uncertain election in decades. «Εδώ και δεκαετίες» θα έλεγα, ή «των τελευταίων δεκαετιών».

 

[pidyo]

Με ρωμαϊκή gravitas o censor Alecus διακήρυξε:

Η κυβέρνηση πρέπει να αντιληφθεί ότι αν δεν κλείσει, με πραγματικούς όρους, το τρέχον πρόγραμμα οι καταστάσεις τότε θα είναι ανεξέλεγκτες και το χειρότερο οι εταίροι και δανειστές δεν θα συντρέξουν, το τέλος Ιουνίου, σε ένα νέο και απολύτως απαραίτητο για την επιβίωση μας, πακέτο στήριξης. Αν αυτό δεν επισυμβει η χώρα θα συντριβεί το καλοκαίρι. Κανένας τότε υπαίτιος δεν θα μπορεί να επικάθεται επί του θρόνου των ερειπίων του. Είναι φανερό ότι η χώρα θα χρεοκοπήσει και θα σαπίσει "εν ευρώ". Επικαλούμαι για άλλη μια φορά το συγκλητικό δογμα. Ισχύει παντα.

- Το άγχος για την επιβίωση οδηγεί σε άμετρη χρήση του επί. Αρχικά δεν του αρκούσε το απλό συμβεί και προτίμησε το δραματικότερο (αλλά, επιεικώς, στα όρια της ακυριολεξίας) επισυμβεί. Και συνέχισε με το επικάθεται, και μάλιστα επί του θρόνου, το οποίο είναι ξεκάθαρα λάθος: ή θα επικαθήσει κάποιος σε κάτι ή, αν θέλουμε σώνει και καλά μια λόγια χρήση, θα καθήσει (σκέτο) επί τινος.

- Ε, κι αφού μετά από όλα αυτά τα επί επικαλείται (γι' άλλη μια φορά, πράγματι, το έχει ξαναπεί) το συγκλητικό δόγμα, ας θυμηθεί ότι εννοεί το ύστατο συγκλητικό δόγμα (senatus consultum ultimum) κι όχι ένα οποιοδήποτε συγκλητικό δόγμα.

Όταν θέλουμε να κουνήσουμε αυστηρά το δάχτυλο, δεν βλάφτει να έχουμε τα γλωσσικά και πραγματολογικά μας νώτα καλυμμένα.

 

[Earion]

senatus consultum ultimum? :huh:

senatus consultum ultimum? :scared:

The senatus consultum ultimum was an emergency decree which empowered particular magistrates (generally the reigning consuls) to resolve a social or political crisis through military means, often for the sake of expediency as well as suppression of sedition. The function of the senatus consultum ultimum, to this end, was to resolve crises without damage to the authority of the Senate. Most importantly, the decree allowed for resolution of these crises without any consideration of the systemic social, economic or political problems which spurred them
​

Scott Shump. «The Senatus Consultum Ultimum and its Relation to Late Republican History»
​

Après 202 av. J.-C., date de la nomination du dernier dictateur conventionnel, le senatus consultum ultimum remplace finalement et efficacement la dictature tombée en désuétude, en donnant aux magistrats, surtout les consuls, des pouvoirs semi-dictatoriaux pour préserver l’État quand les circonstances exigent des mesures extraordinaires. Il suspend le gouvernement civil et instaure la loi martiale (ou quelque chose d’analogue).

Γαλλική Βικιπαίδεια
​

 

[pidyo]

Δεν είναι η πρώτη φορά που το επικαλείται ο κήνσωρ Αλέκος, ούτε η πρώτη φορά που μιλάει απειλώντας με, εχμ, έκτακτες λύσεις.

 

[daeman]

Με ρωμαϊκή gravitas o censor Alecus διακήρυξε:
...

Στο συντριβεί ξέχασε να βάλει ένα επι- που χρειαζόταν, και επαναληπτικά και επιτατικά.

Πάντως είναι μόδα. Πόσα επι- έχω σβήσει από ρήματα δε λέγεται. Τα έκανα υπόρρητα.
Και από επίθετα. Τα «επουράνια» έγραφε ένας την άλλη φορά, αντί για τα «ουράνια». Φαινόμενα.
Κι από ουσιαστικά. Επιπλοκές άνευ ουσίας και συνήθως με αλλαγή σημασίας.

 

[nickel]

Με έστειλαν σ' αυτή τη σελίδα της iefimerida, όπου μεταφέρονται τα σχόλια κάποιου που άκουγε χτες τον Γ. Βαρουφάκη να μιλάει στο Brookings Institution. Ίσως έχουν κάποιο ενδιαφέρον οι απόψεις του, αλλά εγώ στάθηκα σε μια απόδοση στα ελληνικά. Γράφει ο Σάιμον Νίξον για:

windy recital of his greatest hits

και στη μετάφραση αυτό γίνεται:

Aνεμοδαρμένο ρεσιτάλ των μεγαλύτερων επιτυχιών του (και στον τίτλο)

Μόνο που εδώ το windy δεν είναι γουίντι και πύργος των καταιγίδων, αλλά γουάιντι, δηλαδή φλύαρο, πολυλογάδικο, βερμπαλιστικό.

 

[Lexoplast]

... και το recital δεν εννοούσε κάποιο σολίστ. Κρίμα που δεν προσπάθησε να μεταφράσει και το windy waffle, θα μπορούσε να κάνει ωραία σύνδεση η ανεμοδαρμένη βελγική βάφλα με το Βατερλό.


On other news, ας πει κάποιος στην Αθηναϊκή Ζυθοποιία ότι το "betterbetrue" που χρησιμοποιούν στην καμπάνια τους δε σημαίνει «καλύτερα να είσαι αληθινός», αλλά «το καλό που σου θέλω, να 'ν' αλήθεια». #πεςτοκιέτσιτονατάλλοξέρωγωταπάνταόλα

 

[Alexandra]

On other news, ας πει κάποιος στην Αθηναϊκή Ζυθοποιία ότι το "betterbetrue" που χρησιμοποιούν στην καμπάνια τους δε σημαίνει «καλύτερα να είσαι αληθινός», αλλά «το καλό που σου θέλω, να 'ν' αλήθεια». #πεςτοκιέτσιτονατάλλοξέρωγωταπάνταόλα

Αυτό μου θυμίζει ένα εστιατόριο που άνοιξε κάποτε με το όνομα A Lier Man και επέμεναν ότι σημαίνει "Ο Ψεύτης". Αλλά επειδή φαίνεται ότι τους έκραξαν πολλοί, πρόσθεσαν δίπλα στο A Lier Man και το "Liar Man". Μάλλον έχει κλείσει τώρα.

 

[nickel]

Καλημέρα. Σε απόσπασμα μετάφρασης πρόσφατου άρθρου του Τόνι Μπάρμπερ στη Financial Times σκόνταψα σε δυο διατυπώσεις:

Τώρα που ο ΣΥΡΙΖΑ είναι πράγματι στην εξουσία, και πραγματικά συμπεριφέρεται με τρόπο που εγείρει ανησυχίες σχετικά με τη θέση της Ελλάδας στην ευρωζώνη, μπορεί κάποιος να ανέμενε από τους πολίτες να είναι ανήσυχοι, απελπισμένοι ή θυμωμένοι. Αλλά δεν είναι. Είναι κουρασμένοι και μοιρολάτρες.
http://www.tovima.gr/finance/article/?aid=694957

Το αγγλικό πρωτότυπο λέει:
Now that Syriza really is in power, and really is behaving in a way that raises concerns about Greece’s eurozone membership, you might expect citizens to be anxious, desperate or angry. But they are not. They are tired and fatalistic.
http://blogs.ft.com/the-world/2015/...urants-are-full-and-athens-is-far-from-panic/

Εκείνο το «μπορεί κάποιος να ανέμενε από τους πολίτες να είναι ανήσυχοι κτλ» είναι αγγλισμός, έτσι; Πιο στρωτά θα λέγαμε «θα περίμενε κανείς ότι οι πολίτες θα ήταν ανήσυχοι, απελπισμένοι ή θυμωμένοι».

Και εκείνο το fatalistic δεν περιγράφει μια μόνιμη ιδιότητα, «οι Έλληνες είναι μοιρολάτρες (fatalists)», αλλά μια συγκεκριμένη αντιμετώπιση της κατάστασης.

Σε άλλη μετάφραση του άρθρου που βρήκα, η απόδοση είναι πιο στρωτή:

Τώρα όμως που ο ΣΥΡΙΖΑ είναι όντως στην εξουσία και συμπεριφέρεται πράγματι με τρόπο που διακινδυνεύει την παραμονή της Ελλάδας στο Ευρώ, θα περίμενε κανείς οι πολίτες να είναι ανήσυχοι, απελπισμένοι ή θυμωμένοι. Όμως δεν είναι. Είναι κουρασμένοι και αντιμετωπίζουν τα πράγματα μοιρολατρικά.
http://www.protothema.gr/economy/ar...a-thumizei-tis-teleutaies-imeres-tis-pobiias/

Οπότε θα προτιμούσα και «έχουν κουραστεί και...».

---

Τα πολιτικής φύσης σχόλια μεταφέρθηκαν εδώ: http://lexilogia.gr/forum/showthread.php?15904

 

[Zazula]

Αλέξης Τσίπρας στη Βουλή: «Κι αυτή είναι η τελευταία μας λέξη. Κι είναι λέξη που ειπώνεται καθαρά, ξάστερα, μέσα στο ελληνικό κοινοβούλιο, μπροστά στον ελληνικό λαό.»

Στα πρακτικά πάντως γράφτηκε σωστά: «Αυτή είναι η τελευταία μας λέξη. Είναι λέξη που λέγεται καθαρά και ξάστερα μέσα στο εθνικό Κοινοβούλιο και μπροστά στον ελληνικό λαό.» Επομένως μόνο το οπτικοακουστικό υλικό είναι πλέον το σχετικό τεκμήριο.