Your slip is showing: Γλωσσικές και μεταφραστικές γκάφες (και μικρολαθάκια)

[Alexandra]

Σήμερα που όλα τα κανάλια έχουν αποσπάσματα από τα Όσκαρ, θα χορτάσουμε μαργαριτάρια. Στον ΑΝΤ1, η Μπλάνσετ είπε:

Τhe idea that female films with women at the center are niche experiences...
Υπότιτλος: Η ιδέα ότι τα έργα με γυναίκες στο κέντρο είναι βαρετές ταινίες...

 

[AoratiMelani]

...η συγγραφέας Ιζαμπέλ Αλιέντε...

Απροπό, ξέρει κανείς γιατί η καλή αυτή κυρία αποδόθηκε στα ελληνικά "Ιζαμπέλ" και όχι "Ισαβέλ"; Το έχω αναρωτηθεί πολλές φορές. Μήπως οι πρώτες μεταφράσεις έγιναν από καμιά άλλη γλώσσα, ίσως από τα αγγλικά μια που ζει στις ΗΠΑ;

(Το "Αλιέντε" δε με χαλάει τόσο, δεν ξέρω πώς το προφέρει η ίδια, αλλά πάντως είναι μια υπαρκτή αν και όχι διαδεδομένη προφορά.)

 

[nickel]

(Το "Αλιέντε" δε με χαλάει τόσο, δεν ξέρω πώς το προφέρει η ίδια, αλλά πάντως είναι μια υπαρκτή αν και όχι διαδεδομένη προφορά.)

Στα χρόνια που ξέραμε μόνο τον Σαλβαδόρ, τον ξέραμε σαν Αλιέντε. Δεν θυμάμαι πότε ακριβώς μπήκε στη μέση το Αγιέντε σαν διόρθωση. Έχει πλάκα, λοιπόν, που ζητάς αγιέντε από το Google και, ενώ έχει ίδιες γκουγκλιές και για τις δύο εκδοχές, και τα πρώτα ευρήματα για αγιέντε είναι τα βικιπαιδικά Σαλβαδόρ Αγιέντε και Ισαμπέλ Αγιέντε, το Google σε ρωτά αποκάτω:

Did you mean: "αλιέντε"


ΥΓ: Η είδηση είναι σωστή στις ιστοσελίδες του Mega:
http://www.megatv.com/megagegonota/article.asp?catid=27372&subid=2&pubid=33217884
και το βιντεάκι της είδησης έχει εξαφανιστεί (και πάντως δεν κατάφερα να το βρω).

 

[SBE]

Μελάνη, ευκαιρία να το ξεκαθαρίσω οριστικά στο μυαλό μου: έκανα Ισπανικά κάτι χρόνια στας Αγγλίας και είχα δασκάλους Άγγλους, Ισπανούς και λατινοαμερικάνους. Όλοι μας δίδασκαν στάνταρ ότι το ll προφέρεται λι. Άλλες προφορές γίνονταν δεκτές σε εξετάσεις κλπ αλλά οι δάσκαλοι όλοι λι το λέγανε και όλο το ακουστικό που είχαμε (με εξαίρεση κομμάτια με τοπικές προφορές) λι το λέγανε. Όλοι αυτοί είχαν συνωμοτήσει για να μάθουμε στραβά και δυσνόητα ισπανικά; Να το αλλάξω; Όμως συνεννοούμαι κουτσά στραβά κι έτσι. Τι να κάνω, κλαψ λυγμ;

Όσο για την Ισαβέλ, δε νομίζω ότι είναι ιδιαίτερα γνωστή στα ελληνικά και θα νόμιζαν οι αναγνώστες ότι κάποιος ξέχασε το τελικό -α (όχι πως θα με πείραζε προσωπικά μια ελληνοποίηση του ονόματος). Ενώ είναι γνωστές η Ιζαμπέλ Υπέρ, η Ιζαμπέλ Ατζανί, η Ιζαμπέλα Ροσελίνι, η πριγκιπέσσα Ιζαμπώ και λοιπές αλλοδαπές.
Όσο για τη Βίκι, ΑΝΕΤΑ θα μπορούσαν να έχουν κάνει ό,τι κάνει κι η αγγλόφωνη Βίκι σε τέτοιες περιπτώσεις: να έχει λήμμα Ιζαμπέλ Αλιέντε (όπως τη γράφουν τα εξώφυλλα των βιβλίων της στα ελληνικά) που να παραπέμπει στο Ισαμπέλ Αλιέντε ή να έχει λήμμα Ιζαμπέλ Αλιέντε και να έχει σημείωση ορθή προφορά τάδε. Αλλά όχι, εμείς είμαστε Έλληνες, δεν μας ενδιαφέρει η ενημέρωση κι η διευκόλυνση όποιου αναζητά πληροφορίες.

ΥΓ Μια Ισπανίδα συγγενής μας εξ αγχιστείας που ποτέ δεν κατάφερε να μιλήσει σωστά τα ελληνικά αναφέρεται στην κόρη της ως: το Ελισάβε. Ίσως να είναι κι αυτή μια κάποια λύση.

 

[nickel]

Διάλειμμα: θεϊκό σαρδάμ! Παπικό, έστω...

 

[AoratiMelani]

Ma che cazzo dice il papa? :twit:

Τι να κάνω, κλαψ λυγμ;

Να μιλάς όπως έμαθες.
Η προφορά με το λι είναι πλέον παρωχημένη, σπάνια θα ακούσεις κάποιον να μιλά έτσι (αναλόγως φυσικά την ηλικία του, τη μόρφωσή του και την περιοχή καταγωγής), αλλά είναι μια αποδεκτή προφορά (επιπλέον ακούγεται "λόγια", τουλάχιστον στα δικά μου αυτιά).

Όσο για την Ισαβέλ, δε νομίζω ότι είναι ιδιαίτερα γνωστή στα ελληνικά και θα νόμιζαν οι αναγνώστες ότι κάποιος ξέχασε το τελικό -α (όχι πως θα με πείραζε προσωπικά μια ελληνοποίηση του ονόματος).

Μα φυσικά και δεν είναι γνωστή ως Ισαβέλ: Ισαβέλλα την ξέρουμε και έτσι θα περίμενα να την πούνε - και τον άντρα της Φερδινάνδο (και όχι Φερνάντο), και τον γνωστό θαλασσοπόρο Χριστόφορο Κολόμβο (και όχι Κριστόμπαλ Κολόν). Ταινία εποχής είναι, τι στην ευχή!
Τον Τζον και τον Πίτερ ξέρουν να τους κάνουν Ιωάννη και Πέτρο όταν υποτιτλίζουν αγγλόφωνες ταινίες για τη ζωή του Χριστού, την Ίζαμπελ δεν έπρεπε να ξέρουν να την κάνουν Ισαβέλλα όταν υποτιτλίζουν αγγλόφωνη ταινία για την Ιερά Εξέταση;
Και κείνο το έρμο το Καντίζ; Μη μου πεις ότι αν άκουγαν π.χ. Πεκίνγκ δεν θα το έκαναν Πεκίνο!

Ενώ είναι γνωστές η Ιζαμπέλ Υπέρ, η Ιζαμπέλ Ατζανί, η Ιζαμπέλα Ροσελίνι, η πριγκιπέσσα Ιζαμπώ και λοιπές αλλοδαπές.

Δεν κατανοώ το σκεπτικό αυτό. Να το εξελληνίσουν το δέχομαι και το επικροτώ.
Αλλά να το πάρουν από μια άλλη γλώσσα, ποια είναι η λογική;

Μια Ισπανίδα συγγενής μας εξ αγχιστείας που ποτέ δεν κατάφερε να μιλήσει σωστά τα ελληνικά αναφέρεται στην κόρη της ως: το Ελισάβε. Ίσως να είναι κι αυτή μια κάποια λύση.

Τι παράξενο! Γιατί άραγε; Στα Ισπανικά δεν κόβουν το τελευταίο σύμφωνο, δεν είναι γαλλικά - όπως νομίζουν όσοι μιλάνε για Μονσερά Καμπαγιέ, αντί για Μονσεράτ και για Χαβιέ (ή Ξαβιέ, μπρρρ) αντί για Χαβιέρ.
Πώς αυτή το έπιασε χωρίς το τελικό ταυ;

 

[SBE]

Αναφερόμουνα στην Ισαβέλα Αλιέντε, όχι στην Ισαβέλα του Φερδινάνδου.
Δεν έχω ιδέα πως προέκυψε το Ελισάβε, πάντως στραβά μπορεί να μιλάει αλλά τα βιβλικά ονόματα τα ξέρει. Μπορεί να το είπε έτσι ο παπάς στην εκκλησία και να της φάνηκε σωστό (παλιά είχαν στην καθολική ενορία έναν ιταλό παπά και μια καλόγρια αλλοδαπή δεν ξέρω από πού, που δολοφονούσαν τα ελληνικά χωρίς χριστιανική συμπόνια).

 

[drsiebenmal]

Από το ΦΒ:

To Potami
"Η Ελλάδα στη μεταμνημονίου εποχή πρέπει να παράγει"

Νόμιζα ότι είμαστε τώρα στη μετά μνημονίου εποχή...

 

[AoratiMelani]

Αναφερόμουνα στην Ισαβέλα Αλιέντε, όχι στην Ισαβέλα του Φερδινάνδου.

Ουπς, μέα κούλπα! Μπερδεύτηκα επειδή είχα αναφερθεί και σε αυτήν, αλλά σε παλιότερο σχόλιο.

 

[StellaP]

Πριν από λίγο στην εκπομπή του Ευαγγελάτου στον ΣΚΑΪ ο ενημερωμένος ρεπόρτερ μιλούσε για το πυρηνοκίνητο αμερικανικό αεροπλανοφόρο που "προσάραξε" στο λιμάνι του Πειραιά.
Προφανώς το ξεφτέρι νομίζει ότι το "αράζω" είναι λίγο για ένα μεγάλο πλοίο ενώ το "προσαράζω" δίνει άλλη έμφαση και βαρύτητα.
(΄Εχω ακούσει τόσες πολλές φορές το "προσάραξε" στην θέση του "άραξε" που αναρωτιέμαι, αν κάποια στιγμή κάτι πάθει ένα πλοίο και πραγματικά προσαράξει, πώς θα το πούνε, άραγε; )

 

[Earion]

Αρδεύω από μία παράδοση για την τοπική αυτοδιοίκηση ... (δύο φορές, εννοώντας «αρδεύομαι», ή πιο κομψά: «αντλώ από μία παράδοση»)

Ρένα Δούρου στον Ευαγγελάτο (ΣΚΑΪ, απόγεμα Τρίτης 4.3.2014).

 

[Marinos]

Όπου οι κουνιάδοι (ή μπατζανάκηδες;) μετατρέπονται σε καλά αδέλφια (ούτε καν ωραία αδέλφια).

 

[bernardina]

Για το σιχαμερό και χαμερπές υποκείμενο που περνιέται (χρόνια τώρα) για δημοσιογράφος, και για όσους επίσης τον θεωρούν δημοσιογράφο και τον πληρώνουν ως τέτοιο, δεν θα κάνω κανένα σχόλιο. Ούτε για την κορωνίδα της χαμέρπειάς του θα μιλήσω. Θα σχολιάσω μόνο την αμορφωσιά του, που έκανε την Παρθενόπη παρθενοπόπη για να αποδείξει για μια ακόμα φορά το ποιόν του.

 

[Zazula]

"Society" δεν πά' να πει ΠΑΝΤΑ "κοινωνία"!

Να ξαναθυμίσουμε σε όσους γράφουν για "Βασιλική Κοινωνία (Χημείας κλπ)" ότι το Royal Society αποδίδεται εδώ "Βασιλική Εταιρεία".

 

[daeman]

Να ξαναθυμίσουμε σε όσους γράφουν για "Βασιλική Κοινωνία (Χημείας κλπ)" ότι το Royal Society αποδίδεται εδώ "Βασιλική Εταιρεία".

Με την ευκαιρία κι επειδή το 'χω δει μερικές φορές να αποδίδεται λανθασμένα (κι όποτε μπορούσα, το διόρθωνα, άρα δεν το είδε άλλος), το league (εκτός από λεύγα), παρότι συνήθως μεταφράζεται ένωση, συμμαχία, συνασπισμός, λίγκα, όμιλος κ.τ.τ., σε μία σύμφραση είναι καθιερωμένο από παλιά σαν «κοινωνία» κι επειδή το σημαινόμενο μάς έχει αφήσει χρόνους πολλά χρόνια τώρα, δεν πρόκειται ν' αλλάξει. Στο League of Nations, την Κοινωνία των Εθνών.

 

[Earion]

Δαεμάνε, νομίζω ότι το παράδειγμα που διάλεξες δεν είναι πετυχημένο, γιατί το ελληνικό «Κοινωνία των Εθνών» είναι μετάφραση του γαλλικού Société des Nations (τα γαλλικά ήταν τότε η κατεξοχήν γλώσσα των διεθνων σχέσεων). Βέβαια και το Société des Nations ήταν ο τρόπος με τον οποίο προτίμησαν να μεταφράσουν οι Γάλλοι την ιδέα ενός Αμερικανού προέδρου. Πάντως και στα γαλλικά υπάρχει η λέξη ligue, με κυριότερο παράδειγμα την Ligue catholique, την εποχή των θρησκευτικών πολέμων, που εμείς το μεταφράζουμε Καθολικό Συνασπισμό.

 

[daeman]

...
Ναι, το ξέρω, αλλά μιλάω για την απόδοση του αγγλικού League of Nations κατευθείαν στα ελληνικά, η ανάγκη για την οποία παρουσιάζεται σήμερα πολύ συχνά χωρίς την παραμικρή ένδειξη για το ενδιάμεσο στάδιο του Société και αποδίδεται λανθασμένα, προφανώς λόγω έλλειψης εγκυκλοπαιδικών γνώσεων κι επομένως και άγνοιας και για την εποχή που προέκυψε και για τον όρο και τη διαδρομή του.
Μ' αρέσει που αλληλοσυμπληρωνόμαστε: έγραψα το συμπέρασμα, το ζουμί, έγραψες την ιστορία του, τη λογική του.

 

[nickel]

Η παρθενογένεση βγήκε από το αγγλικό parthenogenesis ή το γαλλικό parthénogenèse. Εκτός απ' αυτήν, είχαν κάποτε κυκλοφορήσει τα παρθενογονία και παρθενογένεια (βλ. και γαλλικό parthénogénie), αλλά είναι τόσο σπάνια που μου φαίνεται περίεργο ότι το ΛΝΕΓ αναφέρει το πρώτο σαν υπολήμμα της παρθενογένεσης. Η μορφή που δεν περιέχουν τα λεξικά είναι η παρθενογέννηση, που έχει μεγάλη διάδοση στο διαδίκτυο (και τη βρίσκουμε και σε λίγα βιβλία).

Η μορφή που δεν θα έπρεπε να υπάρχει πουθενά είναι η *παρθενογένηση, η οποία εμφανίστηκε στο δελτίο του Mega ως μέρος δήλωσης του Τέρενς Κουίκ για το Ποτάμι.

Λοιπόν, δεν υπάρχει *γένηση και δεν υπάρχει *γέννεση. Ούτε σε παράγωγα. Μόνο σε τερατογενέσεις.

 

[daeman]

...
Η μορφή που δεν θα έπρεπε να υπάρχει πουθενά είναι η *παρθενογένηση, η οποία εμφανίστηκε στο δελτίο του Mega ως μέρος δήλωσης του Τέρενς Κουίκ για το Ποτάμι.

Λοιπόν, δεν υπάρχει *γένηση και δεν υπάρχει *γέννεση. Ούτε σε παράγωγα. Μόνο σε τερατογενέσεις.

Από το νήμα Κάπου χάνει ο χάννος: ένα ή δύο ν;

...
Είναι τελικά μια μικρή ταλαιπωρία αυτά τα δύο «ν», ίσως πιο ταλαιπωρημένα και από άλλα διπλά σύμφωνα που προφέρονται σαν ένα. Έχω την εντύπωση ότι μόνο η έννοια και το εννοώ δεν ταλαιπωρούν και δεν ταλαιπωρούνται ιδιαίτερα. Αποκεί και πέρα το χάος.

Πάρτε το γεννάω: γεννήθηκα, γέννηση, γέννημα θρέμμα, γεννητούρια, ετοιμόγεννη, σαββατογεννημένος, υπογεννητικότητα, γεννήτρια, από γεννησιμιού. Αλλά από δίπλα, για να μας χαλάνε την εικόνα και τη σιγουριά: γενηθήτω (τα ανορθόγραφα με δύο «ν» κοντεύουν να είναι όσα και τα σωστά), όλα τα –γενής (ευγενής, θνησιγενής κ.λπ.) και τα –γένεια (οικογένεια, φωτογένεια κ.λπ.), οι γέννες αλλά οι γενεές, η γέννηση αλλά η γένεση, τα γενέθλια, η γενεαλογία, η γενέτειρα, η γενετική, οι γενετήσιες ορμές και η παλιγγενεσία.
...

---

Since I Lost You - Genesis

It's all too easy to take so much for granted
oh but it's so hard to find the words to say

 

[drsiebenmal]

Στον υποτιτλισμό του True Detective (που τελείωσε χτες) από τη Nova δεν υπήρξαν αγριάδες όπως σε κάποιες άλλες παραγωγές του καναλιού (η χειρότερη αγριάδα είναι, κτγμ, όταν υποτιτλίζουν τα ντοκιμαντέρ και χρησιμοποιούν για τα άγνωστα ζώα και πουλιά την επιστημονική τους ονομασία, π.χ. όταν δύο ψαράδες ανασύρουν έναν Psarakus Gigantius).

Τέλος πάντων, χτες ξέφυγε ένα ενδιαφέρον: καθώς συζητάνε οι δύο πρωταγωνιστές, αναφέρονται σε μια niece once removed. Ο υποτιτλιστής προφανώς δεν έχει ξανακούσει κάτι τέτοιο και μεταφράζει: «μια ανιψιά που την απομάκρυναν μια φορά». Στην πραγματικότητα, εκείνο το once removed δείχνει βαθμό συγγένειας, η ανιψιά ήταν απλώς μικρανιψιά και τα πάντα περί once removed υπάρχουν φυσικά εδώ, στη Λεξιλογία.