Your slip is showing: Γλωσσικές και μεταφραστικές γκάφες (και μικρολαθάκια)

daeman

Administrator
Staff member
Α, συνονόματε, δεν το πρόσεξα ότι το δάχτυλο μάς κάνει την τιμή να το κουνάει πρέσβης. :)
Τότε μήπως να φωνάζω «
κλακ» (φτου κακά! κλακαδόρος θα γενώ; ημίψηλον, παρακαλώ) ή προτιμότερον θα ήτο το «ψηλά καπέλα»; Αν και πού να βρεις λόγο πια να φωνάξεις και ζήτω; Μόνο ζήτω που καήκαμε.
 

nickel

Administrator
Staff member
Καλημέρα. Γράφει σήμερα στη στήλη του στην Καθημερινή ο Στ. Κασιμάτης:

Το αρχικό λάθος

«Έλληνες! Προσκεκλημένος από την εμπιστοσύνην των ενδόξων και μεγαλοψύχων μεσιτών διά της κραταιάς βοηθείας των οποίων αποπερατώσατε ενδόξως τον της καταστροφής πόλεμον τον υπέρ το δέον παρεκταθέντα, προσκεκλημένος προσέτι και από την ιδίαν σας ελευθέραν εκλογήν, αναβαίνω εις τον θρόνον της Ελλάδος, διά να εκπληρώσω όσας υποχρεώσεις ανέλαβα δεχθείς το προσφερθέν μοι Βασιλικόν στέμμα, τόσον προς εσάς, όσον και προς τας μεσιτευούσας Μεγάλας Δυνάμεις».

Έτσι ξεκινάει το πρώτο διάγγελμα του Όθωνος προς τους Έλληνες, όπως το διαβάζω στο πρώτο φύλο [sic] της Εφημερίδος της Κυβερνήσεως, εκδοθέν εν Ναυπλίω, στις 16 Φεβρουαρίου 1833 — ή μήπως στις 28 Φεβρουαρίου 1833; Ποια από τις δύο ημερομηνίες είναι η σωστή δεν μπορώ να πω. Το γεγονός είναι ότι και οι δύο είναι τυπωμένες στο ίδιο φύλλο: η πρώτη επάνω από τη στήλη με το κείμενο στην ελληνική, η δεύτερη επάνω από τη στήλη με το κείμενο στη γερμανική. Άραγε το σύγχρονο ελληνικό κράτος ξεκίνησε με ένα λάθος; Ίσως επειδή το ξαναδιάβασα προσφάτως, ο νους μου πηγαίνει στο πρώτο από τα Τέσσερα Κουαρτέτα του Έλιοτ, στους πρώτους δύο στίχους: «Time present and time past / Are both perhaps present in time future». Παρόν και παρελθόν, λοιπόν, περιέχονται στο μέλλον. Αν αυτό ισχύει και για το ελληνικό κράτος, ουαί και αλίμονο!


Μπορείτε να κατεβάσετε από εδώ ή εδώ το πρώτο ΦΕΚ της 16-2/28-2-1833.

Σας λέει τίποτα η διαφορά των 12 ημερών; Το γεγονός ότι η Ελλάδα υιοθέτησε το νέο ημερολόγιο, το Γρηγοριανό, μόλις το 1923, ενώ οι προτεσταντικές χώρες Καθολικοί από τον 16ο αιώνα;

(Επιβεβαίωση στο «Εξεδόθη» της 3ης σελίδας του ΦΕΚ.)

http://el.wikipedia.org/wiki/Γρηγοριανό_ημερολόγιο
 
Καλά, άσχετος είναι ο Κασιμάτης; Δεν ξέρει ότι το 1833 η Ελλάδα είχε παλιό ημερολόγιο; Και αφού το κείμενο τυπώνεται και στις δύο γλώσσες, ελληνικά και γερμανικά, αριστερά έχει την ελληνική ημερομηνία και δεξιά την ημερομηνία που ίσχυε στη Βαβαρία. Άκου "λάθος"! Η διαφορά ήταν 12 μέρες το 1833, το 1923 που αλλάξαμε ημερολόγιο είχε αυξηθεί σε 13 μέρες.
 
Για τον Κασιμάτη δεν προσθέτω άλλους χαρακτηρισμούς (με αρκετά τον "στόλισα" προ ημερών για τη σικελική εκστρατεία του).

Όμως, αυτός ο συνδυασμός Βαυαρίας και προτεσταντισμού εμένα με σκοτώνει ( :) ), όπως άλλωστε και η φράση "οι προτεσταντικές χώρες από τον 16ο αιώνα". Έ, να θυμίσω ότι το επίθετο "Γρηγοριανό" παραπέμπει σε πάπα και ότι, όπως ήταν αναμενόμενο, οι προτεσταντικές χώρες ήταν από τις τελευταίες (εξαιρουμένων των ορθοδόξων) που υιοθέτησαν το νέο ημερολόγιο, περίπου με 2 αιώνες καθυστέρηση (βλ. π.χ. http://fr.wikipedia.org/wiki/Passage_au_calendrier_grégorien);
Ή να υποθέσω ότι έχουμε να κάνουμε με μια ακόμη έκφραση του στερεότυπου προτεσταντικές χώρες = προοδευτικό πνεύμα;

Σόρρυ για το άγριο ύφος. :)
 

nickel

Administrator
Staff member
Η δυτικοτραφείσα Άσμα αλ Άσαντ, που γεννήθηκε και σπούδασε στη Βρετανία πριν δουλέψει στη Deutsche Bank και στη JPMorgan, έχει γίνει η νέα «φιγούρα μίσους» για αρκετούς Σύρους.
http://news.in.gr/world/article/?aid=1231187637

Τα επίθετα σε -τραφής (γαλλοτραφής, μουσοτραφής, ευτραφής) κάνουν στα τρία γένη: ο ευτραφής, η ευτραφής, το ευτραφές. Δεν είναι μετοχή σε -είς να δίνει θηλυκό σε -είσα. Επομένως: «η δυτικοτραφής Άσμα αλ ¨Ασαντ».

Και τι θα κάνουμε με το hate figure; Αντικείμενο μίσους; Στόχος μίσους; Αποδιοπομπαίος τράγος;
 

Zazula

Administrator
Staff member
Μπορεί μια γυναίκα να καταστεί (έστω, αποδιοπομπαίος) τράγος χωρίς εγχείρηση αλλαγής φύλου; Να 'ταν (αποδιοπομπαίο, πάντα!) γκεσέμι, τουλάχιστον... :p
 

nickel

Administrator
Staff member
Καλημέρα. Στη σημερινή Καθημερινή ο Στ. Κασιμάτης διορθώνει το σχόλιο του #4043.

Errare graecorum est
Στο φύλλο της Τετάρτης διέπραξα ένα φρικτό λάθος, από εκείνα που όταν τα ανακαλύπτω σε άλλους η στήλη «κάνει πάρτι». Συγκεκριμένα, πρόσεξα την διαφορά των δώδεκα ημερών μεταξύ των δύο ημερομηνιών που αναγράφονται στο πρώτο φύλλο της Εφημερίδος της Κυβερνήσεως του σύγχρονου ελληνικού κράτους και, ανοήτως, δεν σκέφθηκα ότι οφειλόταν απλούστατα στο ότι η Ελλάδα του 1833 δεν είχε ακόμη υιοθετήσει το Γρηγοριανό Ημερολόγιο. Επρόκειτο να περάσουν άλλα ενενήντα χρόνια από το 1833 έως ότου η Ελλάδα καλύψει τη διαφορά των δώδεκα ημερών ακολουθώντας πλέον το ημερολόγιο, που ορισμένες χώρες της ευρωπαϊκής Δύσης είχαν υιοθετήσει ήδη από τον 17ο αιώνα.
Ευχαριστώ ιδιαιτέρως τους πολλούς επιστολογράφους που ευγενώς μού το επεσήμαναν και ζητώ συγγνώμη από τους αναγνώστες της εφημερίδας. Όσο για το σχόλιό μου περί νεοελληνικής τσαπατσουλιάς, το οποίο παρήγαγε η εκ μέρους μου εσφαλμένη ερμηνεία μιας κατά τα λοιπά ορθής παρατήρησης, βεβαίως εξακολουθεί να ισχύει, αλλά στρέφεται πλέον κατά του εαυτού μου! Όχι όμως ότι με πειράζει αυτό: το εκλαμβάνω, αντιθέτως, ως επιβεβαίωση της εθνικής μου ταυτότητας, για την οποία ουδέποτε έκρυψα την υπερηφάνειά μου. Με λίγα λόγια, το σφάλλειν ελληνικόν...



Όπως θα έλεγε και ο Οράτιος, «bonus dormitat Stephanus Homerus».
 

drsiebenmal

HandyMod
Staff member
Το πιο ενδιαφέρον συμπέρασμα από την εξομολόγηση του Κασιμάτη είναι ότι, αφού «δεν σκέφτηκε πού οφειλόταν η ημερολογιακή διαφορά», είναι πιθανό να μην έχει διαβάσει κείμενα (όπως επίσημα έγγραφα ή διεθνή επιστολογραφία) της εποχής μέχρι την αλλαγή της ημερομηνίας, όπου σαφώς υπήρχαν αναφορές της μορφής Παρίσιοι, τη 11η/24η ενεστώτος μηνός κλπ. (προσοχή, αυτά είναι δοτικές, μην ψάχνετε για τελικά ν όπως η Γκ. Βούρβουλη στη σημερινή της πρωταγωνιστική έκκληση προς τον υπουργόν κύριον Γεώργιον Μπαμπινιώτην).
 

nickel

Administrator
Staff member
Από άκρου σε άκρον; (ibid)

Πώς τα απεχθάνομαι αυτά τα υβρίδια.
Ή:
από άκρου εις άκρον
ή:
απ' άκρο σ' άκρο.
 

Alexandra

Super Moderator
Staff member
Το βάζω εδώ, για να έρθει ο Ζαζ να με παραπέμψει στο σωστό νήμα, γιατί είμαι σίγουρη ότι υπάρχει συζήτηση αλλού.

Διάβασα εδώ:

Είναι μέρες τώρα που προσπαθώ να συγκρατήσω τον εαυτό μου από το να μη γράψω το συγκεκριμένο κείμενο.​

Γενικά, στους υποτίτλους που επιμελούμαι πάει σύννεφο αυτό το "το να" ως απόδοση του αγγλικού γερούνδιου, δηλαδή του ρήματος σε -ing.

Π.χ. I stopped him from killing = Τον εμπόδισα από το να σκοτώσει -- αντί "τον εμπόδισα να σκοτώσει".

Το πράγμα έχει παρατραβήξει, επειδή βλέπουμε πλέον ότι το κάνουν και άνθρωποι που γράφουν κατευθείαν στα ελληνικά και δεν μεταφράζουν.
 

Zazula

Administrator
Staff member
Βρε παιδιά, τι καταλαβαίνετε εσείς από τον ακόλουθο τίτλο της Καθημερινής (http://www.kathimerini.gr/4dcgi/_w_articles_kathremote_1_26/03/2012_434736);
.
.
Εφόσον λέει: «Ελληνίδα η νικήτρια του ευρωπαϊκού διαγωνισμού “Νέοι Μεταφραστές” στα λατινικά», σημαίνει ότι:
  1. Ο ευρωπαϊκός διαγωνισμός είχε μία και μόνο νικήτρια.
  2. Η εν λόγω νικήτρια είναι Ελληνίδα.
  3. Οι μεταφραστές εργάστηκαν στα λατινικά.
.
Κοιτάξτε όμως τώρα τι πραγματικά συνέβη:
  1. Ο ευρωπαϊκός διαγωνισμός είχε έναν νικητή από κάθε χώρα — οπότε, νομοτελειακά, θα συμπεριελάμβανε αναγκαστικά και ένα άτομο από την Ελλάδα.
  2. Κατόπιν αυτού οι νικητές είναι όχι ένας/μία, αλλά 27 — ένας/μία από καθεμιά χώρα τής ΕΕ.
  3. Οι μεταφραστές ΔΕΝ εργάστηκαν στα λατινικά. Συγκεκριμένα η Ελληνίδα νικήτρια, Αριάδνη Τσιάκα, εργάστηκε από τα αγγλικά προς τα ελληνικά. Τα λατινικά πώς μας προέκυψαν; Μα, επειδή η ονομασία του διαγωνισμού είναι «Juvenes Translatores», παναπεί «Νεαροί Μεταφραστές» στα λατινικά. Ε, αυτά τα «λατινικά» πέρασαν από το σώμα του κειμένου —κακώς— και στον τίτλο.
.
Περισσότερες πληροφορίες: http://ec.europa.eu/ellada/press-center/news/archives/news_20120326-1_el.htm. Α, και να μην το ξεχάσω: Συγχαρητήρια στην Αριάδνη Τσιάκα για την επιτυχία της! Ας ελπίσουμε ότι περισσότεροι μεταφραστές σαν και την Αριάδνη θα πάνε να εργαστούν στην Καθημερινή, μπας και γλιτώσουμε από κάποιες καθημερινές γκάφες...
.
.

juvenes.jpg
 

nickel

Administrator
Staff member
Είναι μέρες τώρα που προσπαθώ να συγκρατήσω τον εαυτό μου από το να μη γράψω το συγκεκριμένο κείμενο.​
Εδώ πάντως τα μαργαριτάρια φτιάχνουν κολιέ, λες και τους φοβίζει το απλό «να συγκρατηθώ και να μη γράψω».
 

Alexandra

Super Moderator
Staff member
Αχ, ρε Πέγκυ, τι το 'θελες αυτό το "αντιπαθής λαός", και τον μπέρδεψες τον καημένο τον δημοσιογράφο; Ενώ αν είχες πει "αντιπαθητικός"...


 
Η κοπέλα είχε πει "αντιπαθείς ως λαός" αλλά δεν χώρεσε στη λεζάντα το "ως". Μα, όλο στο κακό να πηγαίνει το μυαλό σου;
 

Zazula

Administrator
Staff member
Sarant, αληθεύει πως κάθε φορά που γράφεις εσύ το ομοιωματικό μόριο «ως», κάπου πεθαίνει ένα μικρό ηλεγατάκι; :p
 
Δεν είναι λάθος, αλλά το βρήκα αστείο. Στο βιβλίο ιστορίας της Ε' δημοτικού, αναφέρεται σε κάποιο κεφάλαιο η λέξη "παρακμή". Ο συγγραφέας θεώρησε καλό να γράψει υποσημείωση με την σημασία της λέξης. Και γράφει: "παρακμή: η κατάπτωση". Στην ίδια παράγραφο αναφερόταν και στον νόμο του Αλληλέγγυου, αλλά αυτήν την λέξη την θεώρησε πολύ εύκολη για 10χρονα και δεν ασχολήθηκε μαζί της.
 
Top