Your slip is showing: Γλωσσικές και μεταφραστικές γκάφες (και μικρολαθάκια)

[Themis†]

Σε κείμενο γενικά προσεγμένο, σκόνταψα πάνω σ' ένα καθ' ενός, που είναι πολύ διαδεδομένο, το ο ποίο οποίο σημαίνει ότι ίσως το θέλει το νηματάκι του.

Στο οποίο νηματάκι αναμένω να επιχειρηματολογήσεις καθ' ενός συγγραφέα που το έγραψε έτσι.

 

[drsiebenmal]

Και με την ευκαιρία, να δούμε και τη σωστή σχιζολεκτική ορθογραφία του οτιδήποτε: ό,τι/ότι δήποτε vs. ό τι δη ποτέ (το πρώτο είδα μόλις σε αγγελία στον δρόμο και αναρωτήθηκα απλώς, αφού βγαίνει που βγαίνει μια ψυχή, γιατί δεν βγαίνει σωστά...)

 

[Alexandra]

O διοικητής του Νοσοκομείου Παίδων Αγία Σοφία, διαβάζοντας με μεγάλη επιμέλεια ένα κείμενο-ύμνο για την προσφορά της κυρίας Μαριάννας Βαρδινογιάννη, μας είπε ότι η κυρία Β. είναι πάντα δίπλα τους και *ενσκήπτει με μεγάλο ενδιαφέρον στα προβλήματα του νοσοκομείου. Σαν κακοκαιρία άραγε ή σαν επιδημία;

ενσκήπτω [ens<k>ípto] P αόρ. ενέσκηψα, απαρέμφ. ενσκήψει : (λόγ.) για κακό που έρχεται, που εκδηλώνεται, που εμφανίζεται κτλ. ορμητικά και απροσδόκητα: Eνέσκηψε θύελλα / κακοκαιρία· (πρβ. ξεσπώ). Eνέσκηψε επιδημία χολέρας. [λόγ. < αρχ. ἐνσκήπτω]

εγκύπτω [en<g>ípto] P αόρ. ενέκυψα, απαρέμφ. εγκύψει : (λόγ.) ~ σε κτ., εξετάζω, μελετώ κτ. με πολλή αγάπη και προθυμία, με πολύ ζήλο: Aπό νεαρή ηλικία ενέκυψε στην πλατωνική φιλοσοφία. H επιτροπή θα εγκύψει στα προβλήματα. [λόγ. < αρχ. ἐγκύπτω `σκύβω και κοιτάζω μέσα΄]

 

[meidei]

Και με την ευκαιρία, να δούμε και τη σωστή σχιζολεκτική ορθογραφία του οτιδήποτε: ό(,)τι δήποτε vs. ό τι δη ποτέ (το πρώτο είδα μόλις σε αγγελία στον δρόμο και αναρωτήθηκα απλώς, αφού βγαίνει που βγαίνει μια ψυχή, γιατί δεν βγαίνει σωστά...)

Χμ, αν είναι να ξεκινήσουμε να γράφουμε κάθε μόρφημα της λέξης ξεχωριστά, να υιοθετήσουμε και τα κινέζικα ιδεογράμματα πιστεύω. Θα είναι πολύ φινετσάτο.

 

[sunshine]

O διοικητής του Νοσοκομείου Παίδων Αγία Σοφία, διαβάζοντας με μεγάλη επιμέλεια ένα κείμενο-ύμνο για την προσφορά της κυρίας Μαριάννας Βαρδινογιάννη, μας είπε ότι η κυρία Β. είναι πάντα δίπλα τους και *ενσκήπτει με μεγάλο ενδιαφέρον στα προβλήματα του νοσοκομείου. Σαν κακοκαιρία άραγε ή σαν επιδημία;

Φαίνεται πως η κυρία Βαρδινογιάννη εμφανίζεται ορμητικά και απροσδόκητα στο Αγία Σοφία και όλο ρωτά με περιέργεια να μάθει τα προβλήματά τους...!

 

[daeman]

Και με την ευκαιρία, να δούμε και τη σωστή σχιζολεκτική ορθογραφία του οτιδήποτε: ό,τι/ότι δήποτε vs. ό τι δη ποτέ (το πρώτο είδα μόλις σε αγγελία στον δρόμο και αναρωτήθηκα απλώς, αφού βγαίνει που βγαίνει μια ψυχή, γιατί δεν βγαίνει σωστά...)

Για το ο,τ,ι,δ,η,π,ο,τ,ε βλ. εδώ επίσης. Συν την παραλλαγή που συνάντησα τις προάλλες: ,οτιδήποτε.
Ναι, ακριβώς, με υποδιαστολή στην αρχή. Όχι σφάλμα πληκτρολόγησης, πολλές φορές. Όπως να 'ναι, όπως δει, ποτέ.

Στο παράνομο ζεύγος ενσκήπτω-σκύβω εγκύψαμε και ενσκήψαμε κι εδώ.

 

[Alexandra]

Average: the most offensive word in the English language.

Και η προσπάθεια ενός Έλληνα δημοσιογράφου στο περιοδικό Umami να μας μεταφράσει αυτή τη διαφήμιση. Λέει απευθυνόμενος στον Γκόρντον Ράμσεϊ:

Ωστόσο, σου βγάζω ξανά το καπέλο διότι υπήρξες η έμπνευση για μια εξυπνότατη διαφημιστική αφίσα του τζιν Gordon's που λέει: Μέσος όρος, η πιο προσβλητική λέξη στο εγγλέζικο λεξιλόγιο.
​

Πού να καταλάβει τώρα ο μη αγγγλομαθής αναγνώστης γιατί ένας όρος των μαθηματικών είναι προσβλητική λέξη στα αγγλικά;
-Τι γνώμη έχεις γι' αυτό το τζιν;
-Μέσος όρος.

Ενώ αν λέγαμε:
-Τι γνώμη έχεις γι' αυτόν τον δημοσιογράφο;
-Μέτριος.

Μέτριος: (για ποιότητα) που δεν είναι ούτε πολύ καλός ούτε πολύ κακός: ~ καλλιτέχνης / επιστήμονας. Mέτριο μυαλό / αποτέλεσμα. Mαθητής ~ στα μαθηματικά.

Του μέσου όρου θα μπορούσε να αντιπροτείνει κάποιος, αλλά μάλλον αφύσικο ακούγεται σε οποιαδήποτε χρήση:
"Του μέσου όρου", η πιο προσβλητική έκφραση στο αγγλικό λεξιλόγιο.

-Πώς σου φαίνεται αυτό το τζιν;
-Του μέσου όρου.

 

[Zazula]

Average: the most offensive word in the English language.

Βέβαια κάποιος με λογοπαικτικές εμμονές θα προσέθετε:
Aver age: the most offensive number — in any language.

 

[daeman]

Μέσα στα όρη σκέφτομαι,
διαβάζοντας Ουμάμι
και μέσο όρο σα θωρώ,
πώς ξαστεριά θα κάμει;

ο μεσορανόρεχτος (average aversive)

 

[daeman]

Καθημερινή: "Οι Έλληνες θεοί επιστρέφουν" στην Αυστρία

Η έκθεση αποτελείται από δύο μέρη: στο πρώτο και μεγαλύτερο μέρος παρουσιάζονται οι σημαντικότεροι θεοί των αρχαίων Ελλήνων με επεξηγήσεις για την προέλευσή τους, το ρόλο τους και τον τρόπο λατρείας τους, με τη βαρύτητα να δίνεται στο Δία, τον ήδη και τον Ποσειδώνα, ενώ σε ξεχωριστές αίθουσες φιλοξενούνται η Αθηνά, η Αφροδίτη, η Ήρα και η Δήμητρα.​

Σφάλμα πληκτρολόγησης προφανώς, σε συνδυασμό με το θέμα του τονισμού των κεφαλαίων σε αρκετά έντυπα, αλλά έχει την πλάκα του ο θεός *Ήδης.
Ο θεός που ήδη επικαλεστήκαμε αλλά δεν μας έκανε τη χάρη;

Παρακάτω όμως έχουμε μια αριστουργηματική σύνταξη, άξια να συμπεριληφθεί στα εκθέματα:

Σημαντικότερο των εκθεμάτων είναι ο Μεγάλος Βωμός από την Ακρόπολη της αρχαίας ελληνικής Περγάμου στη Μικρά Ασία, που αποτελούσε τμήμα ενός μεγαλύτερου αρχιτεκτονικού συγκροτήματος και έγινε διάσημος από το μήκος 113 μέτρων μαρμάρινου διαζώματος στο οποίο γίνεται η αναπαράσταση του αγώνα των Ολύμπιων Θεών κατά των Γιγάντων, ενώ η συλλογή περιλαμβάνει τμήματα από άλλα οικοδομήματα της Περγάμου.​

Αυτό το σύμπτωμα γενικομανίας χρειάζεται κι έναν όρο αντάξιο της εφευρετικότητας του ασυντάκτη.
Ρίχνω στο τραπέζι τη σχιζολεκτική αναίτια-τική γενικο-ποίηση. Ποντάρετε, κυρίες και κύριοι. :blink:
Ελπίζω να μην το πάρει είδηση κανένας ελληνόφωνος εκεί πέρα στη Στυρία. Είναι αυστηροί οι φιλόλογοι της Αυστυρίας.

 

[drsiebenmal]

Είναι αυστηροί οι φιλόλογοι της Αυστυρίας.

Μήπως εννοείς ότι είναι αυστυροί οι φιλόλογοι της Αυστηρίας;

 

[daeman]

Περί αυστυρότητας εδώ, παρακαλώ.

 

[nickel]

Χρειαζόμαστε Τσώρτσιλ, αλλά έχουμε μόνον Ατλή

Αυτός είναι ο τίτλος στο σημερινό άρθρο του Στ. Κασιμάτη στην Καθημερινή και δεν πρέπει να είναι τυπογραφικό λάθος, γιατί το κείμενο καταλήγει: «Και ενώ χρειαζόμαστε έναν Τσώρτσιλ στο τιμόνι της χώρας, δυστυχώς βολευόμαστε όπως όπως με έναν ψοφοδεή Ατλή: “έναν ταπεινόφρονα άνθρωπο, που έχει πολλούς λόγους για να είναι ταπεινός”, όπως είχε πει κάποτε για τον διάδοχό του στην πρωθυπουργία το 1945 ο πατέρας της νίκης...».

Είναι λάθος, βέβαια, η μεταγραφή Ατλή. Είναι λάθος γιατί ο Βρετανός πρωθυπουργός Attlee προφέρεται και μεταγράφεται Άτλι (ή Άτλη). Αυτό το «έχουμε Ατλή», πολύ με ενοχλεί. Θες γιατί μου έρχεται μια ονομαστική «ο Ατλής», θες γιατί μου θυμίζει τον Ηρακλή. Και στο τιμόνι της χώρας ούτε Τσόρτσιλ έχουμε ούτε Ηρακλή.



Προσθήκη 21/4: Την επομένη, 20/4, έγινε νέα αναφορά στον Βρετανό πρωθυπουργό και αυτή τη φορά ο τόνος είχε απλώς εξαφανιστεί, όπως συμβαίνει σε πολλές εφημερίδες με τα τονούμενα κεφαλαία αρχικά: Ατλη.

 

[daeman]

Εκτός αν εννοεί καβαλάρη, που δεν το πιστεύω. ;)

http://ermisaggelioforos.blogspot.com/2011/01/blog-post_5185.html (προσοχή, το μπλογκ έχει μουσική από τις εκνευριστικές διαφημίσεις)

Αφουγκραστείτε νά σας πώ ούλοι μικροί μεγάλοι
πώς πολεμά o Μουσταφάς με το Χατζή Μιχάλη :
Έπιασαν οί Γκραμπουσιανοί και γράψαν και ζητούνε
Ατλήδες απού το Μωρηά πολλοί νά κατεβούνε.
Κι επέψαν γράμμα του Χατζή του Στερεολλαδίτη
νά πρεμαζώξη τσ' άντρες του νά κατεβή στη Κρήτη.

Στ' Ανάπλι μονομέριασε τριακόσιους δυο ατλήδες
στην Κρήτη για νά καταβή απού 'ν οί Μισερλήδες
Κι' εδιάλεξε 'τσή Ρούμελης άντρες και παλληκάρια
κι' άπής τσή μονομέριασε τσ' έβαλε στα καράβια.

Πάει καί ξεβαρκάρει 'τση στη λεύθερη Γραμπούσα
κι ερώτα τσή Γραμπουσιανούς αν έχουσι μπαρούθια.
— Εμείς μπαρούθια έχουμε, βόλια νά πολεμούμε,
άλογα μόνο θέλουμε και τσή στερηά νά βγούμε.
...​

http://www.rizitiko.org/rizitika/xrizitika/x20.html

...
Τριάντα Τούρκους σκότωσε κι’ ακόμ’ είν’ καβαλάρης.
Τ’αμμάθιαν τ’ αναντράνισε και συντηρά ομπρός του
Δεν είδ’ απού τσ’ ατλήδες του παρά τον απατόν του.
Και συντηρά τ’αλόγατα πούσανιε ξαπλωμένα
Κ’ εκοίτουνταν κάτω ‘ς τη γής ‘ς το αίμα βουτημένα.
Και συντηρά κάτω ‘ς τη γής που πάθιε τ’άλογόν του
Κ’εχώνεντο ‘ς τα αίματα ως τον αστράγαλόν του.
...​

 

[sarant]

Χρειαζόμαστε Τσώρτσιλ, αλλά έχουμε μόνον Ατλή

Αυτός είναι ο τίτλος στο σημερινό άρθρο του Στ. Κασιμάτη στην Καθημερινή και δεν πρέπει να είναι τυπογραφικό λάθος, γιατί το κείμενο καταλήγει: «Και ενώ χρειαζόμαστε έναν Τσώρτσιλ στο τιμόνι της χώρας, δυστυχώς βολευόμαστε όπως όπως με έναν ψοφοδεή Ατλή: “έναν ταπεινόφρονα άνθρωπο, που έχει πολλούς λόγους για να είναι ταπεινός”, όπως είχε πει κάποτε για τον διάδοχό του στην πρωθυπουργία το 1945 ο πατέρας της νίκης...».

Πέρα από το ότι ο Κασιμάτης αδικεί κατάφωρα τον Άτλι (ή έστω τον... ατλή), ο οποίος, θυμίζω, ψηφίστηκε ο καλύτερος Βρετανός πρωθυπουργός του 20ού αιώνα, έχει ενδιαφέρον το πώς αποδίδει το γνωστό δηλητηριώδες απόφθεγμα του Τσόρτσιλ. Το οποίο στο πρωτότυπο το βρήκα: A modest man, who has much to be modest about, αν και κυκλοφορούν και παραλλαγές με humble αντί για modest, πάντως το ίδιο επίθετο δυο φορές. Εγώ θα έβαζα μετριόφρων και τις δύο. Εσείς;

 

[nickel]

Εγώ από τη σύγχιση, σχεδόν δεν διάβασα τι είχε πει ο Τσόρτσιλ... :)

Το έλεγξα, και το ακριβές είναι: A modest man who has a good deal to be modest about.
Στο Chicago Sunday Tribune Magazine of Books (27/6/1954)

Και συμφωνώ:
Ένας μετριόφρων άνθρωπος που έχει πολλούς λόγους να είναι μετριόφρων.
Ή μετριόφρονας, αν προτιμάτε.

 

[FunkSoulBrother]

Από το ελληνικό MTV (17/12/2010, το βρήκα σε κάτι παλιές σημειώσεις μου).

Σχολιάζει η εκπομπή τη συμπεριφορά κάποιων ροκ συγκροτημάτων:
"...ludicrous antics of other bands like Europe and Bon Jovi".

Υπότιτλος:
"...αντικέ συγκροτήματα".

 

[nickel]

Ο Πάγκαλος είπε: «We have been trying to avoid breaking into [the public sector] and its practices for years. It was a comfortable way to live but also a lazy way to live and now we have to face it». (Το άκουσα, το έχει και η Καθημερινή.)
Η Χουριέτ το έκανε κάτι (μπορείτε να βρείτε τι; ) που στα ελληνικά αποδόθηκε «όταν οι Τούρκοι εργάζονταν, εμείς τεμπελιάζαμε».

Αυτό λέγεται δημιουργική μετάφραση δημοσιογράφου / τιτλατζή. Ίσως να ασχολούμασταν με την ουσία των προβλημάτων μας αν ο εκπρόσωπος της ΝΔ μιλούσε λιγότερο σαν δημοσιογράφος / τιτλατζής.

 

[Palavra]

Η Χουριέτ το έκανε κάτι (μπορείτε να βρείτε τι; ) που στα ελληνικά αποδόθηκε «όταν οι Τούρκοι εργάζονταν, εμείς τεμπελιάζαμε».

Αμέσως
Türkler çalışırken biz tembellik yaptık. Şimdi bunun sonuçlarına katlanıyoruz.

Η Χουριέτ λοιπόν το έκανε έτσι όπως το γράφεις στα ελληνικά, δηλαδή Όταν οι Τούρκοι δούλευαν, εμείς τεμπελιάζαμε. Τώρα, υφιστάμεθα τα αποτελέσματα. Εδώ είναι, λέει, η ηχογράφηση, εγώ δεν τη βλέπω τώρα.

Εντωμεταξύ, διαβάζοντας τώρα τις απομαγνητοφωνήσεις της συνέντευξης του Πάγκαλου στα ελληνικά, βλέπω ότι ο Τούρκος μεταφραστής/δημοσιογράφος, έχει διαπράξει διπλή λαθροχειρία, διότι ολόκληρο το κείμενο που αναφέρει λέει:

Hem ekonomik hem de siyasi açıdan Türkiye’yi çok güçlü görüyorum. İnsanlar başarılı, bunun için de mutlu ve kendine güvenli. Türkler çalışırken biz tembellik yaptık. Şimdi bunun sonuçlarına katlanıyoruz​

Δηλαδή

Βλέπω την Τουρκία πολύ δυνατή, τόσο από οικονομικής όσο και από πολιτικής άποψης. Οι άνθρωποι είναι επιτυχημένοι, και γι' αυτό είναι ευτυχισμένοι και έχουν αυτοπεποίθηση. Όταν οι Τούρκοι δούλευαν, εμείς τεμπελιάζαμε. Τώρα, υφιστάμεθα τα αποτελέσματα. ​

Εντάξει, καλά τα πάνε οι γείτονες, αλλά κόψε κάτι, ρε φίλε. Αν και, εδώ που τα λέμε, η Χουριέτ φημίζεται για την εθνικιστική της προσέγγιση.

 

[FunkSoulBrother]

Μέρα αγάπης σήμερα, να πούμε έναν καλό λόγο, ένα αντιολισθητικό ή αντι-slip αν θέλετε.
Στο κεντρικό δελτίο του Αντένα (22/4) ο/η υποτιτλιστής απέδωσε το "youtube sensation"
ως "διάττοντας αστέρας". Καθόλου άσχημη επιλογή εκεί που προέχει η αμεσότητα
του νοήματος.