Και πού είναι το δύσκολο να πει κανείς :Σήμερα στο χρηματιστήριο διαπραγματεύονται τις μετοχές ....αντί οι μετοχές διαπραγματεύονται.
Το δύσκολο είναι ότι, εκεί που ξεκινάς να πεις μια πρόταση χρησιμοποιώντας ως υποκείμενο, ως συνεχή άξονα των προτάσεών σου, το βασικό αντικείμενο της συζήτησης, εν προκειμένω τις μετοχές του ΧΑΑ, και θέλεις να φτιάξεις μια παθητική σύνταξη, αδιαφορώντας μάλιστα για το ποιητικό αίτιο, ξαφνικά η π...να η γραμματική, από ένα καπρίτσιο, σ' το απαγορεύει, γιατί το ρήμα που θες να χρησιμοποιήσεις είναι αποθετικό. Το να αλλάξεις τότε εξολοκλήρου τη σύνταξη, να αντιστρέψεις υποκείμενα, να βάλεις ένα αποθετικό ρήμα χωρίς εμφανές υποκείμενο (σήμερα στο Χρηματιστήριο διαπραγματεύονται [ποιος;] τις μετοχές) κλπ. μόνο και μόνο για να σεβαστείς το καπρίτσιο της γραμματικής και όχι από κάποια επικοινωνιακή ανάγκη βεβαίως και είναι μεγάλο πρόβλημα, σου διακόπτει τη ροή του λόγου, τη ροή της σκέψης, σου πετάει το βασικό άξονα του λόγου σου, εδώ τις μετοχές, από τη θέση του υποκειμένου στην υποδεέστερη θέση του αντικειμένου, κλπ. Βεβαίως και είναι πρόβλημα. Μπροστά λοιπόν στην ανάγκη να περάσεις αβίαστα το μήνυμά σου, αρχίζεις και ισιώνεις τη γραμματική, για να τη φέρεις στα μέτρα του μηνύματός σου, να την κάνεις να υπηρετήσει αυτή εσένα και όχι εσύ αυτήν και τα καπρίτσια της. Γιατί τα αποθετικά ένα καπρίτσιο είναι. Το Σάββατο για τον άνθρωπο και όχι ο άνθρωπος για το Σάββατο. Βεβαίως, αυτό προσκρούει σε μια δεδομένη γραμματική, η οποία έχει τους κανόνες της, τη δομή της, το γλωσσικό της αίσθημα, τις συνήθειές της. Αλλά τίποτα δεν είναι ταμπού. Και τα πανύψηλα, βράχια τα κύματα της θάλασσας σιγά-σιγά τα τρώνε. Έτσι κάπως αντιλαμβάνομαι εγώ τη γλωσσική εξέλιξη στο συγκεκριμένο ζήτημα. Αλλιώς, πώς εξηγείται η αλλαγή της γραμματικής μέσα στους αιώνες;
Όλη αυτή η διαδικασία λοιπόν δεν είναι ούτε γκάφα αλλά ούτε και ασχετοσύνη (ή μάλλον η έννοια της ασχετοσύνης δεν έχει εφαρμογή σε θέματα γλωσσικής εξέλιξης), παρά πηγάζει από τα βάθη της λειτουργίας της γλώσσας, η οποία γλώσσα είναι πρωτίστως (πρώτιστα :)) επικοινωνία. Τώρα, το ότι σε ενοχλεί αφάνταστα είναι σεβαστό, αλλά, όπως γνωρίζουμε όλοι, μια ενόχληση και κυρίως ο βαθμός της είναι θέμα πολύ υποκειμενικό και αλλάζει συχνά με το πέρασμα του χρόνου, με τη συνήθεια αλλά και με το στοχασμό. Κάτι ας πούμε που το ακούς όλο και περισσότερο, τελικά, σ' αρέσει δε σ' αρέσει, το συνηθίζεις. Από δε γενιά σε γενιά, ανακαλύπτεις ότι μπορεί αυτό που ενοχλεί εσένα (ή εμένα) να μην υφίσταται καν ως πρόβλημα για μιαν άλλη, νεότερη γενιά, και τότε αντιλαμβάνεσαι την υποκειμενικότητα της ενόχλησής σου (μου) --ή, αντίστροφα και αντιδραστικά, αρχίζεις να μιλάς για 'αφασική νεολαία' και τα συναφή. Δεν είναι δηλαδή η ενόχληση
το κριτήριο, αν και είναι σημαντικό, δεν αντιλέγω.
nickel, το ερώτημα του ηλιθίου: Τι είναι τα στικεράκια;