ΔΗΜΗΤΡΗΣ Χ. ΠΑΞΙΝΟΣ*
Ενα ΑΕΙ στην Περιφέρεια,παράδειγμα προς μίμηση
Καθημερινή, 28.12.2016
Προσκεκλημένος από τον κοσμήτορα του Πανεπιστημίου Θεσσαλίας (ΤΕΦΑΑ Τρικάλων) Γιάννη Κουτεντάκη, περίμενα να δω κάτι ανάλογο μ’ αυτό που συναντάς στους χώρους των Ιδρυμάτων Αθηνών. Αφίσες παντού, τοίχους λερωμένους, τσιγάρα στους προαύλιους χώρους και γενικά μια ακαταστασία, γνώριμη, λίγο έως πολύ, που παραπέμπει σε τριτοκοσμική χώρα. Οποία, όμως, έκπληξη. Περιτριγυρισμένο από συστάδες δένδρων, κάθε λογής, όλος ο περιβάλλων χώρος, σε καλεί για μια ωραία βόλτα, έστω και σε χειμωνιάτικο τοπίο. Κι όλα αυτά με μεράκι, χωρίς την κρατική βοήθεια, σιγά αλλά σταθερά κάθε χρόνο, με μεταφυτεύσεις. Ετσι, σήμερα, απολαμβάνουμε αυτό το τοπίο καθαρό, που σε προδιαθέτει ευνοϊκά για κάτι διαφορετικό. Ούτε λόγος για τσιγάρα κι αποτσίγαρα πεταμένα. Ούτε πολύ περισσότερο, για πλαστικά σκουπίδια ή άλλου είδους, παρά το γεγονός ότι υπάρχει εστιατόριο που λειτουργεί κανονικά. Ολα σε απόλυτη ευταξία.
Τα κτίρια μέσα, λες και έχουν απολυμανθεί. Λάμπουν από καθαριότητα. Ούτε στον στρατό, με την επιθεώρηση τη βδομαδιάτικη, που έψαχνε ο λοχαγός τις γωνίες για να βρει σκόνη.
Είναι η πρώτη εντύπωση από ένα εκπαιδευτήριο εκτός Αθηνών, που περιποιεί τιμή στην πανεπιστημιακή κοινότητα και αυτομάτως, συνειρμικά ασυνείδητα, σου έρχεται στη σκέψη, όλη αυτή η κατάσταση που επικρατεί στην Αθήνα ή και αλλού. Γιατί τα κατάφεραν στα Τρίκαλα και δεν μπορούν σ’ όλη τη χώρα να πετύχουν το αυτονόητο και είναι το ζητούμενο; Γιατί αυτή η χώρα, με το πλούσιο παρελθόν, να έχει φθάσει σ’ αυτήν την κατάντια στην παιδεία και να κατατάσσεται, σύμφωνα με το διεθνές πρόγραμμα αξιολόγησης μαθητών ΡΙSA στις τελευταίες θέσεις στη Φυσική, στα Μαθηματικά και στην Κατανόηση Κειμένου, μεταξύ 15χρονων;
Κι όλοι αυτοί που θα στελεχώσουν αύριο τα πανεπιστήμια με τις ελλιπείς γνώσεις, τι θα προσφέρουν πέρα από την παπαγαλία; Ας επανέλθουμε, όμως, στην καθημερινότητά μας, μέσα από αυτά που διαπιστώσαμε.
Τι ήταν αυτό που συνετέλεσε να υπάρχει αυτό το μικρό θαύμα σε μια απομακρυσμένη από το κέντρο περιοχή; Και όλοι, καθηγητές, φοιτητές και διοικητικό προσωπικό στην ουσία να αποτελούν μια οικογένεια, της παλιάς σχολής, και να αγαπούν αυτό που κάνουν και μάλιστα αθόρυβα, αλλά δημιουργικά; Τι είναι αυτό που τους κάνει ξεχωριστούς; Μα το ότι υπάρχουν κανόνες στους οποίους όλοι υπόκεινται. Το ότι έχει επέλθει μια συνθήκη μεταξύ καθηγητών και φοιτητών που όλοι σέβονται και υπακούν. Το ότι όλοι αισθάνονται ότι συμμετέχουν και το απολαμβάνουν με τον τρόπο τους. Το ότι πράττουν το αυτονόητο, που δείχνει σεβασμό στον χώρο και πρωτίστως στον εαυτό τους. Το να μη βεβηλώνουν τα ιερά και τα όσια, το να μην καταστρέφουν αυτό το οποίο τους ανήκει το θεωρούμε, δυστυχώς, επιτυχία. Είναι απλώς ο πολιτισμός που εξέλιπε και τον βρίσκεις στα Τρίκαλα. Στην πόλη με τα ποδήλατα, που όλοι στις διασταυρώσεις τις διαγραμμισμένες, σταματάνε να περάσουν οι πεζοί. Ολοι, σχεδόν, πλην ορισμένων. Δεν είναι ντόπιοι λέει κάποιος. Και πράγματι ο αριθμός των αυτοκινήτων είναι ξένος. Μια πόλη, που θα θύμιζε ευρωπαϊκή, αν δεν υπήρχαν ακαλαίσθητα κτίρια-πολυκατοικίες, που αντικατέστησαν τα παλιά νεοκλασικά, μιας πόλης αστικής. Με τους μεγάλους πεζόδρομους, που δεν έχουν μετατραπεί σε ατελείωτα parking κάθε είδους τροχοφόρων. Και στη μέση ο ποταμός, πεντακάθαρος, φωτισμένος, με τους μικρούς καταρράκτες του να διασχίζουν την πόλη, δίνοντας ένα ξεχωριστό ευρωπαϊκό χρώμα. Γιατί να μη λέμε ελληνικό χρώμα και να είμαστε πρωτοπόροι σ’ όλα αντί ουραγοί;
Ξεχάστηκα, έφυγα από το θέμα, αν και όλα αποτελούν ένα ενιαίο σύνολο και τα Τρίκαλα περηφανεύονται για τη σχολή τους. Αφού όλοι θεωρούν ότι ο καθένας, με τον τρόπο του, έχει συμβάλει σ’ αυτό το κοινωνικό γίγνεσθαι. Το τμήμα έχει ευρωπαϊκά μεταπτυχιακά προγράμματα με φοιτητές από Κίνα, Βραζιλία, Καναδά, Βρετανία, Ινδία, Γερμανία και ένα παγκοσμίως μοναδικό ξενόγλωσσο μεταπτυχιακό πρόγραμμα, που αφορά τη φυσική κατάσταση και ποιότητα ζωής των ενόπλων δυνάμεων. Τα έσοδα από τα εν λόγω μεταπτυχιακά προγράμματα δεν μοιράζονται ως πρόσθετη αμοιβή στους διδάσκοντες, αλλά επενδύονται στο ίδιο το τμήμα. Μ’ αυτόν τον τρόπο δωρίζει ποδήλατα στους φοιτητές του, κάνοντας πράξη αυτό που λέμε κοινωνική ευαισθησία, αλληλεγγύη, αγάπη προς το περιβάλλον. Αποτελέσματα, δε, μελετών που έγιναν στο ΤΕΦΑΑ Τρικάλων υιοθετήθηκαν από τον Παγκόσμιο Οργανισμό Υγείας, από τα συστήματα Υγείας Μ. Βρετανίας και Αμερικής και άλλους διεθνείς Οργανισμούς και εμφανίστηκαν σε αναγνωρισμένα έντυπα όπως η Wall Street Journal.
Ετσι, η υποτιθέμενη γεωγραφική απομόνωση μετατράπηκε σε εκπαιδευτική όαση, επιστημονική δημιουργία, κοινωνική προσφορά, όραμα για το μέλλον, αποδεικνύοντας ότι η επαρχία είναι όρθια και λειτουργεί. Ισως να στενοχωρηθούν όσοι αναφέρονται συλλήβδην στα ΑΕΙ της Περιφέρειας ότι δήθεν υπολειτουργούν και είναι υποδεέστερα των κεντρικών. Μήπως η ελληνική κοινωνία θα πρέπει επιτέλους να δει και να αντιληφθεί ότι Ελλάδα δεν είναι μόνο η Αθήνα;
* Πρώην πρόεδρος ΔΣΑ.