Στο άρθρο του Γ. Βαρουφάκη για το απεχθές χρέος (που μπορείτε να διαβάσετε
εδώ, ενώ
εδώ είναι το δικό μας νήμα για τα απεχθή και τα επαχθή) μπορούμε να βρούμε υλικό για μερικές ακόμα γλωσσικές παρατηρήσεις. Εδώ θα περιοριστώ στις διατυπώσεις με το
απεχθές.
Ο τίτλος του άρθρου είναι «Το άτοπον του απεχθούς», άρα δεν φοβίζει η γενική πτώση. Ας δούμε και άλλες αναφορές στο επίθετο της επικαιρότητας:
- Πότε έχει νόημα να χαρακτηρίσει μια κυβέρνηση το δημόσιο χρέος ως απεχθές;
- το πρώτο πράγμα που έκανε [..] η νέα «κυβέρνηση» ήταν να κηρύξει το δημόσιο χρέος της χώρας «απεχθές»
- Και στις δύο περιπτώσεις το δημόσιο χρέος κηρύχθηκε «απεχθές» από κυβερνήσεις ή δυνάμεις κατοχής
- την Ελλάδα δεν την αφορά καθόλου αυτή η υπόθεση (χαρακτηρισμού του χρέους μας ως απεχθές).
- η μονομερής [...] διαγραφή του χρέους (που είναι ο μόνος λόγος να χαρακτηρισθεί ως απεχθές)
- κι άλλο να το χαρακτηρίσεις απεχθές
- πρέπει να ξεχάσει την ιδέα του χαρακτηρισμού του χρέους (ή μέρους του) ως απεχθές.
- Η ανακήρυξη του χρέους, ή μέρους του, ως απεχθές αποτελεί δήλωση ότι
- αν κάποιος αποφασίσει να διαγράψει μέρος του χρέους του [...], δεν έχει λόγο να το κηρύξει απεχθές
- Πόσο από το χρέος μας οφείλεται σε διαφθορά, δεν νομιμοποιείται, και θα μπορούσε να χαρακτηριστεί απεχθές;
Δύο είναι τα κυριότερα σχόλια:
1. Υπάρχουν περίσσια «ως». Στις περιπτώσεις ρημάτων όπως
χαρακτηρίζω ή
ανακηρύσσω, ταιριάζει το «ως» αν ακολουθεί ουσιαστικό, π.χ.
H πράξη του χαρακτηρίστηκε ως υπεξαίρεση. (ΛΚΝ)
Είναι το μοναδικό παράδειγμα με «ως» που βρήκα σε ΛΝΕΓ και ΛΚΝ. Τα άλλα είναι:
- Το κτίριο χαρακτηρίστηκε διατηρητέο.
- χαρακτήρισε τους συκοφάντες του οπαδούς του σκοταδισμού
- Το δικαστήριο τον κήρυξε ένοχο.
- Κηρύχτηκε λιποτάχτης.
- Ο βασιλιάς κηρύχτηκε έκπτωτος.
- Ανακηρύχτηκε νικητής στο αγώνισμα του δρόμου / Πρόεδρος της Δημοκρατίας.
- Ο στρατός ανακήρυξε αυτοκράτορα το Μέγα Κωνσταντίνο.
- H Εκκλησία μας ανακήρυξε άγιο τον Κοσμά τον Αιτωλό.
- ανακηρύχθηκε ακαδημαϊκός
- το Πανεπιστήμιο Αθηνών ανακήρυξε τον Οδ. Ελύτη επίτιμο διδάκτορα τής Φιλοσοφικής Σχολής
Άρα:
- Πότε έχει νόημα να χαρακτηρίσει μια κυβέρνηση το δημόσιο χρέος
ως απεχθές;
- το πρώτο πράγμα που έκανε [..] η νέα «κυβέρνηση» ήταν να κηρύξει το δημόσιο χρέος της χώρας «απεχθές» (σωστό, θα μπορούσαν να φύγουν και τα εισαγωγικά)
- Και στις δύο περιπτώσεις το δημόσιο χρέος κηρύχθηκε «απεχθές» από κυβερνήσεις ή δυνάμεις κατοχής (ίδιο σχόλιο)
- η μονομερής [...] διαγραφή του χρέους (που είναι ο μόνος λόγος να χαρακτηρισθεί
ως απεχθές)
- κι άλλο να το χαρακτηρίσεις απεχθές (σωστό)
- αν κάποιος αποφασίσει να διαγράψει μέρος του χρέους του [...], δεν έχει λόγο να το κηρύξει απεχθές (σωστό)
- Πόσο από το χρέος μας οφείλεται σε διαφθορά, δεν νομιμοποιείται, και θα μπορούσε να χαρακτηριστεί απεχθές; (σωστό)
2. (Σχόλιο που έκανε χτες κι ο Σαραντάκος) Το επίθετο μετά το «ως» πρέπει κανονικά να είναι στην ίδια πτώση με το ουσιαστικό που προηγήθηκε. Κάποιοι δηλαδή θέλουμε να δούμε γενική πτώση μετά από το «ανακήρυξη / χαρακτηρισμός του χρέους ως …».
Παράδειγμα του Γεωργακά με «σαν»:
η ανακήρυξη από τον OHE του 1975 σαν έτους της γυναίκας
Και από το ΛΝΕΓ:
ο χαρακτηρισμός μιας διαδικασίας ως διερευνητικής
Σ’ αυτή την περίπτωση, «απεχθούς». Μπήκε στον τίτλο και, αν δεν σοκάρει, πρέπει να μπει και μετά το «ως», π.χ.
- την Ελλάδα δεν την αφορά καθόλου αυτή η υπόθεση (χαρακτηρισμού του χρέους μας ως
απεχθές απεχθούς).
[*]πρέπει να ξεχάσει την ιδέα του χαρακτηρισμού του χρέους (ή μέρους του) ως απεχθές απεχθούς.
[*]Η ανακήρυξη του χρέους, ή μέρους του, ως απεχθές απεχθούς αποτελεί δήλωση ότι [...]
Μπορούμε να ξεφύγουμε μόνο αν γυρίσουμε τις συντάξεις με ουσιαστικό (
ανακήρυξη, χαρακτηρισμός) σε συντάξεις με ρήματα:
- την Ελλάδα δεν την αφορά καθόλου αυτή η υπόθεση (να χαρακτηρίσουμε το χρέος μας απεχθές).
- Το να ανακηρύξουμε απεχθές το χρέος ή μέρος του αποτελεί δήλωση ότι…
(Με την ευκαιρία: Ευχαριστούμε δύο τουλάχιστον σχολιαστές του κειμένου στον protagon.gr για τα καλά τους λόγια για τη Λεξιλογία. 
)
