Μα προφανώς. Άλλωστε είμαστε ένας λαός που ζει με διχασμούς από τα αρχαία χρόνια του. Από την εποχή της έριδας Αγαμέμνονα-Αχιλλέα (για να μην πιάσουμε Κρόνο-Δία και νυχτώσουμε...).
Μαρίνο, εμένα δεν θα μου πέρναγε ποτέ από το μυαλό να σε χαρακτηρίσω οτιδήποτε άλλο από αριστερό. Θα ήθελα όμως να ξέρω αν πιστεύεις ότι το πλέγμα των ιδεών σου είναι συμβατό με τις αρχές της ΕΕ, ιδίως με τις αρχές της σύσφιγξης της ΟΝΕ, που θα αποτελέσουν το αντικείμενο του επόμενο Συμβουλίου Κορυφής (ένα σχέδιο, μάλλον της τελικής εισήγησης, βρήκα προς το παρόν
εδώ) -- και αν όχι (που το νομίζω), πώς τοποθετείσαι σε αυτό το εξωτερικό πλαίσιο.
Θεέ μου, Δόκτωρ, θα με πεθάνεις αν σήμερα μου ζητάς τέτοια τοποθέτηση...! Όχι, οι δικές μου ιδέες δεν είναι συμβατές δυστυχώς. Και για να μην το πάω στο πολύ ρομαντικό και ξεφύγουμε, περιορίζομαι να πω ότι είναι τέτοια η ασφυκτική εξάρτηση μιας μικρής χώρας από τη γραφειοκρατία των Βρυξελλών, η οποία στην πράξη δεν είναι παρά το φερέφωνο των ισχυρών χωρών, που αφήνει ελάχιστα έως καθόλου περιθώρια για οποιαδήποτε ουσιαστική πολιτική. Θες εξωτερική πολιτική; Θα είναι μονοδιάστατα ευρωατλαντική (όπως πάντα)· θες οικονομική πολιτική; Δεν γίνεται παρά να ακολουθείς τις αρχές της νέας οικονομικής ορθοδοξίας (δεν θα ανοίξω τώρα ξανά τη συζήτηση, καταλαβαινόμαστε)· θες σκέτη πολιτική; Ακόμα και να θες να περιορίσεις π.χ. τη δύναμη των μεγαλοεπιχειρηματιών-
cum-καναλαρχών θα προσκρούσεις στις ντιρεκτίβες περί ελεύθερου ανταγωνισμού. Και πάει λέγοντας. Εν τέλει δεν βλέπω σε τι μας ωφέλησε η ένταξη στην ΕΕ εδώ και δεκαετίες. Φτήνυναν τα εισαγόμενα προϊόντα, βέβαια--σε αντάλλαγμα, καταστράφηκε η εγχώρια παραγωγή και τώρα τα δεσμά είναι ακόμα σφιχτότερα.
Εν γένει ας δηλώσω με την ευκαιρία ότι παρόλο που διατηρώ (παρά τις φιλότιμες προσπάθειές μου να βαλκανοποιηθώ και να εξανατολιστώ) μια αρκετά γερή ευρωπαϊκή κουλτούρα, δεν έχω καμία ιδιαίτερη εκτίμηση στο ευρωπαϊκό κεκτημένο. Μπορεί να φταίει η υπέρμετρη προβολή της Ευρώπης σαν συνώνυμου του πολιτισμού όποτε ας πούμε έρχεται η εικόνα της Αγίας Ζώνης στην πτωχή Αθήνα. Για δείτε όμως και τι γίνεται στην παινεμένη Πολωνία όταν έρχεται ο Πάπας. Ή, η ακροδεξιά της Ελλάδας είναι ψεκασμένη και δεν συμμαζεύεται--ενώ η ακροδεξιά της Δανίας ή της Αυστρίας είναι, ξέρω γω, απλώς κακόγουστη...
Τέλος πάντων, στο δια ταύτα: πώς τοποθετούμαι σ' αυτό το εξωτερικό πλαίσιο. Έτσι που έχουν γίνει τα πράγματα, δεν είμαι στραβός να μη βλέπω ότι οι πιθανότητες βελτίωσης είναι ελάχιστες. Είτε μένουμε μέσα στο πλαίσιο, είτε φεύγουμε (αυτή τη στιγμή). Αυτό δεν μπορεί να με σταματήσει να βλέπω ποιος ήρξατο χειρών αδίκων. Πρέπει να ασπαστώ π.χ. τη δημοσιονομική κοντοφθαλμία του ευρωπαϊκού βορρά (που
ωφελείται κιόλας) επειδή δεν μου έχει αφήσει εναλλακτική;