Μετάφραση βιβλιογραφικών αναφορών από Αγγλικά σε Ελληνικά

[pidyo]

Θα είχε ενδιαφέρον αν βλέπαμε ένα παράδειγμα όπου σε ξενόγλωσσο βιβλίο έχει γίνει παραπομπή σε ελληνική έκδοση.

Ο κανόνας είναι η μεταγραφή του ονόματος του συγγραφέα σε λατινικούς χαρακτήρες και η διατήρηση του πρωτοτύπου στη γλώσσα και τη γραφή του. Συνήθως γίνεται σκόντο και στον τίτλο στις ζόρικες γλώσσες και γραφές (αραβικά, κυριλλικά), αλλά σε πολύ εξειδικευμένη βιβλιογραφία διατηρείται το πρωτότυπο.

Τα δευτερεύοντα στοιχεία (μετάφραση, έκδοση, τόπος έκδοσης) εννοείται πως μπαίνουν πάντοτε στη γλώσσα του κειμένου στο οποίο γράφουμε.

 

[Rogerios]

Ας ξαναπώ ότι κανονικά ο συγγραφέας είναι Κάσσιος Δίων και όχι Δίων Κάσσιος.

Ορισμένοι αποδεικνυόμαστε εντελώς ανεπίδεκτοι μαθήσεως. :)

Χαίρε, π2!

 

[Zann]

Nickel: Αυτή είναι και η δική μου προτίμηση: Μασαχουσέτη, ολογράφως. (Επίσης, Κέιμπριτζ αντί για Κέμπριτζ.)

pidyo: ευχαριστώ πολύ για την επισήμανση!

 

[Earion]

Δόκτορα, για βιβλιογραφία έχουμε κάνει κι άλλες συζητήσεις στη Λεξιλογία. Δες αυτήν εδώ, που τα βλέπει τα πράγματα από την ακριβώς αντίθετη οπτική.

Γι' αυτό που ρωτάς, δες ειδικότερα αυτό το παράδειγμα:

Sakellariou, Michael. E Peloponnesos kata ten defteran Tourkokratian, 1715-1821 [The Peloponnese during the
......Second Period of Turkish Rule, 1715-1821]. Athens: Ermis, 1978.

 

[nickel]

Μη νομίζετε ότι οι ξένοι τηρούν μια συγκεκριμένη προσέγγιση πάντα. Ανεβάζω εδώ μια σελίδα από τη βιβλιογραφία τού The Modern Greek Language του Πίτερ Μάκριτζ, με ελληνικούς τίτλους έργων, με συγγραφείς σε μεταγραμματισμό και σε ελληνικά, και εκδοτικούς οίκους σε μεταγραμματισμό. Αντιθέτως, σε άλλο (μη γλωσσικό) βιβλίο του Μάκριτζ (Language and National Identity in Greece, 1766-1976) η βιβλιογραφία (π.χ. εδώ) έχει μόνο μεταγραμματισμό.

 

[Earion]

μεταγραμματισμός = romanization

 

[rogne]

Να κάνω κι ένα ίσως περιττό disclaimer: μετέφρασα παραπάνω το απόσπασμα για να πω τη γνώμη μου για τη μορφή που θα έπρεπε/θα ήθελα εγώ να έχει, αλλά μη νομίζετε, Zann και λοιποί/ες φίλοι/ες, ότι έκατσα να ψάξω τα πραγματολογικά (τον Δίωνα ή τον καθιερωμένο τίτλο της "Ιστορίας" του), βασικά ακόμα και τα μη πραγματολογικά εκ του προχείρου τα απέδωσα (ένα "βλ." ή το "Μασ.", που κι εγώ "Μασαχουσέτη" το προτιμώ...). Υποθέτω ότι δεν αντιγράφει κανείς τελ-κελ στην πραγματική μετάφραση τις προτάσεις/αποδόσεις που βρίσκει εδώ, τις προσαρμόζει καταλλήλως (και πάντα).

 

[nickel]

μεταγραμματισμός = romanization

Εννοούσα transliteration.
https://en.wikipedia.org/wiki/Transliteration

 

[AoratiMelani]

Εννοούσα transliteration.
https://en.wikipedia.org/wiki/Transliteration

Με πρόλαβες: μεταγραμματισμός = transliteration.
Το romanization το έχω δει ως εκλατινισμός αλλά δεν ξέρω αν είναι σωστή αυτή η απόδοση.

 

[nickel]

Εκλατινισμός, όπως εδώ:
https://el.wikipedia.org/wiki/Κινεζ....84.CE.B9.CE.BD.CE.B9.CF.83.CE.BC.CF.8C.CF.82

 

[pidyo]

Εκλατινισμός, όπως εδώ:
https://el.wikipedia.org/wiki/Κινεζ....84.CE.B9.CE.BD.CE.B9.CF.83.CE.BC.CF.8C.CF.82

Αναρωτιέμαι αν εκλατινισμός είναι ακριβής όρος. Εξηγούμαι: παρότι συχνά θεωρείται συνώνυμο του romanization, που είναι αυτό που ψάχνουμε εδώ (ο μεταγραμματισμός σε λατινικό αλφάβητο), στην πραγματικότητα το latinization είναι κάτι διαφορετικό, η μεταγραφή ή και μετάφραση ονομάτων ως εάν ήταν λατινικά. Επειδή ο όρος εκλατινισμός μοιάζει να παραπέμπει στο latinization και όχι στο romanization, ίσως θέλουμε έναν άλλον όρο για το δεύτερο.

Επί του θέματος, μεταγραμματισμός και του τίτλου (E Peloponnesos kata ten defteran Tourkokratian) θα με ξένιζε πολύ σε βιβλιογραφία στα δικά μου χωράφια. Ίσως επειδή στα αρχαιογνωστικά χωράφια μια κάποια γνώση ελληνικών θεωρείται (κακώς ίσως, πλέον) δεδομένη.

 

[Zann]

Καλημέρα! Έχω κολλήσει στις παρακάτω συντομογραφίες και όρους.

Παραθέτω και τον όρο και από κάτω το context.
1
- sub verbo
«Στο λήμμα»;

2
- ad loc.
«Όπου παραπάνω»;
(Είναι το ίδιο με το op.cit. και το loc.cit.; )

3
- MC Inv 3027
son of Niobe MC Inv 3027; Helbig, Fuehrer durch die oeffentlichen Sammlungen klassischer Altertuemer in Rom, p. 553, no. 1783. See Marina Bertoletti, Maddalena Cima, and Emilia Talamo, Centrale Montemartini. Musei Capitolini (Electa: Milano, 2007), 75, fig. 70 for a color illustration. [αυτό είναι ολόκληρο το κείμενο της υποσημείωσης]

4
- Inv. 1974.55
A good example, dated to the second half of the first century a.d., is found in the Montreal Museum of Fine Arts, Inv. 1974.55, http:// [δίνει λινκ]

5
- section c–c4
When it comes to the details of Pompey’s Senate House Carandini and Carafa, eds. Atlante di Roma antica offer a hypothetical reconstruction, vol 2: table 220, section c–c4.

6
- Appian, Gallic Wars Epitome 4
Το Epitome 4 παραπέμπει σε βιβλίο του Αππιανού; Δεν υπάρχει όμως άλλο βιβλίο του στη βιβλιογραφία αυτή.

Ευχαριστώ εκ των προτέρων!

 

[drsiebenmal]

Θα περάσουν και (πολύ) πιο ειδικοί, οπότε μην θεωρήσεις όλες τις απαντήσεις μου οριστικές.

1) ναι
2) ναι
3) το MC Inv πρέπει να είναι το Ευρετήριο(, Γενικός Κατάλογος κλπ) του Μουσείου του Καπιτωλίου (Musei Capitolini Inventario)
4) το ίδιο κι εδώ: Inv(entory) = Ευρετήριο, Γενικός Κατάλογος κλπ
5) υποθέτω ότι αναφέρεται στην ενότητα c-c4 του πίνακα 220
6) υπάρχουν διάφορες επιτομές του Αππιανού, ίσως αναφέρεται σε συγκεκριμένη (στην τέταρτη από κάποια λίστα)

 

[Zann]

Ευχαριστώ!

Τώρα βλέπω ότι δεν έβαλα πλάγια γράμματα. Για τον Αππιανό, το παρουσιάζει έτσι:

Appian, Gallic Wars Epitome 4

Άρα εδώ η Επιτομή δεν αποτελεί μέρος του τίτλου. Ή ίσως να είναι τυπογραφικό λαθάκι.

 

[nickel]

Βλέπω ότι από τη Ρωμαϊκή Ιστορία του δεν διασώζονται παρά τα βιβλία για τον Εμφύλιο, οπότε ό,τι έχουμε από τους Γαλατικούς πολέμους βασίζεται σε επιτομές από άλλους. Δες κι εδώ:

http://www.livius.org/sources/content/appian/appian-gallic-war-2/

 

[Zann]

Ευχαριστώ, Nickel! Αυτά μου αρκούν!

 

[pidyo]

Θα περάσουν και (πολύ) πιο ειδικοί, οπότε μην θεωρήσεις όλες τις απαντήσεις μου οριστικές.

1) ναι
2) ναι
3) το MC Inv πρέπει να είναι το Ευρετήριο(, Γενικός Κατάλογος κλπ) του Μουσείου του Καπιτωλίου (Musei Capitolini Inventario)
4) το ίδιο κι εδώ: Inv(entory) = Ευρετήριο, Γενικός Κατάλογος κλπ
5) υποθέτω ότι αναφέρεται στην ενότητα c-c4 του πίνακα 220

Τι χρείαν έχομεν ειδικών, όταν καθυστερούν να δουν ερωτήσεις κι όταν οι επτάκις δόκτορες τα λένε τόσο καλά;

Βλέπω ότι από τη Ρωμαϊκή Ιστορία του δεν διασώζονται παρά τα βιβλία για τον Εμφύλιο, οπότε ό,τι έχουμε από τους Γαλατικούς πολέμους βασίζεται σε επιτομές από άλλους.

Τι χρείαν έχομεν ειδικών, λέγω;

(Η ένδειξη Επιτομή είναι μάλλον περιττή για την Κελτική, όπως είναι ο κανονικός ελληνικός τίτλος των Gallic Wars. Υπάρχουν δύο προβλήματα εδώ: το ένα είναι αν θα μπει συντομογραφία του έργου -δεν υπάρχει καθιερωμένη ελληνική [Κελτ. και Γαλ. θαρρώ πως θα είναι εξίσου κατανοητά]- ή αν θα μπει ολόκληρος ο τίτλος του έργου, και το άλλο είναι αν η αρίθμηση 4 αφορά το σύστημα παραπομπών στο έργο του Αππιανού με παραγράφους ή σ' εκείνο με κεφάλαια· αλλά για την απάντηση στο δεύτερο θα πρέπει να δει κανείς το κείμενο).

 

[Earion]

1. sub verbo : «Στο λήμμα»;

Ναι.

2. ad loc. : «Όπου παραπάνω»;

Ναι.

(Είναι το ίδιο με το op.cit. και το loc.cit.; )

Όχι ακριβώς. Το op. cit. έχει ελαφρώς διαφορετική χρήση από τα ad loc(um) και loc(o) citat(o). Βλ. εδώ.

3. MC Inv 3027
son of Niobe MC Inv 3027; Helbig, Fuehrer durch die oeffentlichen Sammlungen klassischer Altertuemer in Rom, p. 553, no. 1783. See Marina Bertoletti, Maddalena Cima, and Emilia Talamo, Centrale Montemartini. Musei Capitolini (Electa: Milano, 2007), 75, fig. 70 for a color illustration. [αυτό είναι ολόκληρο το κείμενο της υποσημείωσης]

Πρόσεξε, γιατί βρίσκω δύο διαφορετικές αναφορές, η μία με το σωστό τίτλο αλλά δύο συγγραφείς:
Bertoletti, Marina, and Maddalena Cima. Centrale Montemartini: Musei Capitolini. Electa, 2006.

και η άλλη με τις σωστούς τρεις συγγραφείς αλλά άλλο τίτλο:
Bertoletti, Marina, Maddalena Cima, and Emilia Talamo. "Sculture di Roma antica." Collezioni dei Musei Capitolini alla Centrale Montemartini (1999).

4. Inv. 1974.55
A good example, dated to the second half of the first century a.d., is found in the Montreal Museum of Fine Arts, Inv. 1974.55, http:// [δίνει λινκ]

first century A.D.

5. section c–c4
When it comes to the details of Pompey’s Senate House Carandini and Carafa, eds. Atlante di Roma antica offer a hypothetical reconstruction, vol 2: table 220, section c–c4.

When it comes to the details of Pompey’s Senate House Carandini and Carafa (eds. Atlante di Roma antica) offer a hypothetical reconstruction (vol 2: table 220, section c–c4).

6. Appian, Gallic Wars Epitome 4
Το Epitome 4 παραπέμπει σε βιβλίο του Αππιανού; Δεν υπάρχει όμως άλλο βιβλίο του στη βιβλιογραφία αυτή.

Το Epitome θεωρώ πως είναι μέρος του τίτλου. Το 4 σημαίνει το αποκαταστημένο 4ο τμήμα (fragmentum) του συνολικού έργου. Βλ. εδώ.

 

[rogne]

When it comes to the details of Pompey’s Senate House Carandini and Carafa (eds. Atlante di Roma antica) offer a hypothetical reconstruction (vol 2: table 220, section c–c4).

Όχι Carandini and Carafa (eds.), Atlante di Roma antica,...; Ανθυπολεπτομέρεια, προφανώς.

 

[Earion]

Ανθυπολεπτομέρεια ασφαλώς, αλλά μας αρέσει το παιχνιδάκι, ε;

Λοιπόν, διορθώνω: να φύγει το eds.

Carandini and Carafa (Atlante di Roma antica) offer a hypothetical reconstruction (vol 2: table 220, section c–c4).

Δεν νομίζω να γεννά κίνδυνο σύγχυσης η απουσία του eds. Εκτός αν (στην εντελώς απίθανη περίπτωση που) υπάρχουν έργα του ζεύγους Carandini and Carafa με τον ίδιο τίτλο, στα οποία άλλοτε είναι επιμελητές κι άλλοτε όχι ...!

---

Υ.Γ. Διόρθωση οριστική, με καθαρό μυαλό τώρα πια (ξύπνησα και είναι η μέρα όμορφη έξω):

Carandini and Carafa (Atlante di Roma antica, vol 2: table 220, section c–c4) offer a hypothetical reconstruction.