Βιβλιογραφικές αναφορές στην αντίστροφη

Καλησπέρα σε όλους και όλες!
Ας υποθέσουμε ότι κάποιος/ κάποια αναλαμβάνει μια αντίστροφη μετάφραση... (ΜΗΝ λιθοβολήσετε, μπορεί οι συνθήκες να ήταν ιδιαίτερες, παρακαλώ, λίγη μακροθυμία)!
Οι βιβλιογραφικές αναφορές πώς μεταφράζονται; Αν πρόκειται π.χ. για ένα βιβλίο του Φρόιντ, βρίσκουμε τον τίτλο στη Γλώσσα- Στόχο και μεταγράφουμε με λατινικούς χαρακτήρες το όνομα του ελληνικού εκδοτικού οίκου;
 
Υποθέτω ότι κάνουμε ό,τι και στην κανονική: αν το βιβλίο υπάρχει μεταφρασμένο και κυκλοφορεί η μετάφραση, τη βρίσκουμε και παραπέμπουμε εκεί. Ειδάλλως παραπέμπουμε στο πρωτότυπο ή εκεί που παραπέμπει ο συγγραφέας.
 
Δηλαδή τον εκδοτικό οίκο τον μεταγράφουμε. Ε; (Ερώτηση μάλλον χαζή, υποθέτω, αλλά κάτσε να είμαστε σίγουροι)!
 
Φαντάζομαι πως ναι, αλλά κάτσε να σου πει και κανένας άλλος που έχει ασχοληθεί περισσότερο.
 

nickel

Administrator
Staff member
Απαραίτητη διευκρίνιση:
Πού χάθηκες;
Τα παραθέματα, π.χ. του Φρόιντ, είναι μεταφρασμένα στη γλώσσα-στόχο από την ελληνική μετάφραση;
 
( :-) Χάθηκα σ'ενα Βαθύ πηγάδι! Χωρίς πλάκα, το μέρος λέγεται Βαθύ, οπότε δεν ήταν εύκολο να βγω ξανά στην επιφάνεια... Άσε, άσε... Βαθύ, πρωτεύουσα του νομού Σάμου)!
Η γλώσσα- πηγή του κειμένου (συμπεριλαμβανομένων και των υποσημειώσεων με τις βιβλιογραφικές αναφορές) είναι τα ελληνικά. Προφανώς θα πρέπει να ψάξω τους τίτλους των βιβλίων στη γλώσσα- στόχο...
Εσύ, αγαπημένε Νίκελ; Όλα καλά;
 
Σας ευχαριστώ όλους και όλες που ασχοληθήκατε και συγγνώμη που δεν είχα ψάξει καλά τα προηγούμενα νήματα!
Θα τα ξαναπούμε σύντομα!
 

nickel

Administrator
Staff member
Όσο με βλέπετε εδώ σε καθημερινή βάρδια, θα λέμε «καλά!».

Πρέπει να φανεί, λοιπόν, ότι τα (αγγλικά) παραθέματα του Φρόιντ και των άλλων που δεν έγραψαν στα ελληνικά είναι κι αυτά (όπως οι ελληνικές πηγές) μεταφρασμένα από την ελληνική μετάφραση. Δεν είναι π.χ. από την αγγλική μετάφραση των έργων του Φρόιντ ή από το αγγλικό πρωτότυπο κάποιου Άγγλου συγγραφέα.

Κοίτα μια πρόταση που κάνω για το παρακάτω βιβλίο:

Freud, Sigmund. Το Εγώ και το Αυτό / Sigmund Freud • μετάφραση Δανάη Παναγιωτοπούλου. - 1η έκδ. - Αθήνα : Πλέθρον, 2008. - 94σ. • 21x14εκ. - (Ψυχανάλυση)
Eισαγωγή: Θανάσης Χατζόπουλος.
Γλώσσα πρωτοτύπου: γερμανικά
Τίτλος πρωτοτύπου: Das Ich und das Es


Να μπει έτσι στη βιβλιογραφία:

Freud, Sigmund (2008). Το Εγώ και το Αυτό. Translation from German of Das Ich und das Es (1923). (Athens: Plethron)


Το «(1923)» είναι λίγο πολυτέλεια και θέλει ψάξιμο.
 

SBE

¥
Εγώ θα έκανα το εξής κι αυτό διδάσκω στους φοιτητές μου (οι κακόμοιροι, τι τους έμελλε!):

Παράδειγμα, έστω ότι μεταφράζεις από τα ελληνικά στα γαλλικά και η βιβλιογραφική παραπομπή είναι το βιβλίο:
Μίλτον, Γκάιλς, Χαμένος Παράδεισος Σμύρνη 1922, Εκδόσεις Μίνωας, 1η έκδοση, Αθήνα 2008
Θα γράψεις:
Milton, Giles; Hamenos paradeisos: Smyrni 1922 (Paradise Lost: Smyrna 1922), Minoas Editions, 1st Ed, Athens, 2008

Τώρα, έχεις κάποια ελευθερία για το κομμάτι που έχω βάλει σε μωβ, δηλαδή εσύ αποφασίζεις πώς ακριβώς θα το τοποθετήσεις.
Αν όμως στη μετάφρασή σου έχεις βάλει απόσπασμα μεταφρασμένο από το πρωτότυπο κι όχι από την ελληνική μετάφραση, χρειάζεται σχετική υποσημείωση ότι είναι από το:
Milton, Giles; Paradise Lost: Smyrna 1922, Basic Books; 1st Ed (2008)
Αν πάλι παραθέτεις αποσπάσματα από τη γαλλική μετάφραση:
Milton, Giles, Le Paradis perdu. 1922: la destruction de Smyrne, Les Éditions Noir Sur Blanc, 2010

Σημ. Το βιβλίο το διάλεξα τυχαία γιατί κοίταζα τώρα κάτι βιβλία και μου έβγαλε το μάτι το Τζάιλς που έγινε Γκάιλς (όπως λέμε Γκάι Ρίτσι). Κατά τ'αλλα το έχω διαβάσει (όσο άντεξα το αποικιοκρατικό παραλήρημα του) και δεν το συνιστώ.
 

Earion

Moderator
Staff member
Δύο (τουλάχιστον) πρότυπα προβλέπουν την περίπτωση αυτή. Τα παραθέτω (για να εφαρμοστούν στα καθ'ημάς όπου English εννοούμε Greek):

Το πρώτο είναι το MLA Handbook for Writers of Research Papers, 7th edition (New York, 2009).

5.5.22.......A Book in a Language Other than English.

Cite a book published in a language other than English like any other book. Give the author’s name, title and publication information as they appear in the book […] If it seems necessary to clarify the title, provide a translation, in square brackets: “Gengangere [Ghosts].” Similarly, you may use square brackets to give the English name of a foreign city --“Wien [Vienna]”-- or you may substitute the English name, depending on your reader’s knowledge of the language […]


Παραδείγματα:

Bessière, Jean, ed. Mythologies de l’écriture: Champs critiques. Paris: PUF, 1990.

Esquivel, Laura. Como agua para chocolate: Novelas de entregas mensuales, con recetas, amores y
......remedios caseros
. Madrid: Mondadori, 1990.

Maraini, Dacia. Amata scrittura: Laboratorio di analisi, letture, proposte, conversazioni. Ed. Viviana Rosi and
......Maria Pia Simonetti. Milano: Rizzoli, 2000.

Poche, Emanuel. Prazské Palace. Praha [Prague]: Odeon, 1977.

Šklovskij, Viktor. “Искусство, какп рием” [“Art as Device”]. О теории прозы [On the Theory of
......Prose
],1929. Ann Arbor: Ardis, 1985: 7-23.

________________________________________

Το ίδιο πρότυπο σε άλλη παραλλαγή του, MLA Style Manual and Guide to Scholarly Publishing, 3rd edition (New York, 2008), επαναλαμβάνει αυτολεξεί τις οδηγίες και δίνει τρία επιπλέον παραδείγματα:

6.6.22

Barthes, Roland. O grau zero da escrita: Seguido de novos ensaios críticos. Trans. Mario Laranjeira. São Paulo:
......Martins Fontes, 2004.

Dahlhaus, Carl. Musikästhetik. Köln: Gerig, 1967.

Eco, Umberto. Il nome della rosa. Milano: Bompiani, 1980.


________________________________________

Περισσότερο αναλυτικό το Chicago Manual of Style, 14th edition (υπάρχει και 15η έκδοση, διαδικτυακή), που δίνει περισσότερα περιθώρια.

15.118......TITLES IN LANGUAGES OTHER THAN ENGLISH

Titles of works in languages other than English are treated the same as English titles except that capitalization follows the conventions of the language of the work.

Cesbron, Henry. Histoire critique de l’hystérie. Paris: Asselin et Houzeau, 1909.

Gundert, Wilhelm. Japanische Riligionsgeschichte: Die Religionen der Japaner und Koreaner in
......geschichtilichem Abriss dargestellt
. Stuttgart; Gundert Verlag, 1943.

Martellotti, G., et al. La letteratura italiana: Storia e testi. Vol. 7. Milan: Riccardo Ricciardi, 1955.

When it is desirable to provide readers with a translation of a title, the translation follows the title and is enclosed in parentheses (sometime in square brackets). the translation is set in roman type, without quotation marks, and only the first word (of title and subtitle) and proper nouns and adjectives are capitalized. When a summary in another language is provided, that fact is also included in parentheses:

Gross, Natan, Itamar Yaoz-Kest, and Rinah Klinov, eds. Ha-Shoah be-Shirah ha-Ivrit: Mivhar (The Holocaust in
......Hebrew poetry: An anthology). Ha-Kibbutz ha-Me’uhad, 1974.

Wereszyncki, Henryk. Koniec sojuszu trzech cesarzy (The end of the Three Emperors’ League; summary in
......German). Warsaw: PWN, 1977.

15.119......Ιf a title is given only in translation, the translation is treated as the title, but the original language must be specified:

Pirumova, N. M. The Zemstvo Liberal Movement: Its Social Roots and Evolution to the Beginning of the
......Twentieth Century
(in Russian). Moscow: Izdatel’stvo “Nauka,” 1977.


15.169 A citation of an English translation of a work in a foreign language should not include the original edition unless the full citation of the latter is also given:

Derrida, Jacques. Writing and Difference. Translated by Alan Bass. Chicago: University of Chicago Press, 1978.

Derrida, Jacques. Writing and Difference. Translated by Alan Bass. Chicago: University of Chicago Press, 1978.
......Originally published as L’écriture et la difference (Paris: Editions du Seuil, 1967).

Derrida, Jacques. L’écriture et la différence, Paris: Editions du Seuil, 1967. Translated by Alan Bass under
......the title Writing and Difference (Chicago: University of Chicago Press, 1978).
 
Last edited by a moderator:

nickel

Administrator
Staff member
Σαν μπλέξεις με οδηγίες για την παρουσίαση βιβλιογραφίας, να εύχεσαι να μην είναι μακρύς ο δρόμος. Παρέμπ, βάσισα τη δική μου πρόταση στο APA Style που ανέβασα στο άλλο νήμα. Αλλά, Earion, παράκληση θερμή: πιάσε το ίδιο βιβλίο του Φρόιντ και κάνε, σύμφωνα με τα πρότυπά σου, μια αντίστοιχη καταχώρηση, για να έχουμε μια πιο γρήγορη εικόνα (δεν αντέχει άνθρωπος να τα διαβάσει όλα αυτά).
 

Earion

Moderator
Staff member
Με συγχωρείτε, παρασύρθηκα με τη θεωρία. Προχωρώ στο πρακτικό παράδειγμα σύμφωνα με την προσωπική μου προτίμηση:

Freud, Sigmund. To Ego kai to Afto. Athens: Plethron, 2008. Originally published as Das Ich und das Es (1923).

Η μόνη ουσιαστική διαφορά, Nickel, από το δικό σου είναι η απόδοση με λατινικούς χαρακτήρες του ελληνικού τίτλου (romanization). Δεν είναι ουσιαστική διαφορά το ότι εσύ έβαλες τη χρονολογία έκδοσης αμέσως μετά το όνομα του συγγραφέα (το λεγόμενο author-date style), ενώ εγώ προτίμησα το λεγόμενο πρότυπο «των ανθρωπιστικών επιστημών» (humanities style).

Επίσης δεν νομίζω ότι χρειάζεται να τσακιστούμε να βρούμε τόπο έκδοσης και εκδότη του πρωτοτύπου· αν είναι γνωστά, καλώς, αν όχι δεν πειράζει.

Αλλά για ένα έργο όχι τόσο σημαντικό και γνωστό, ας πούμε ένα έργο Έλληνα συγγραφέα, νομίζω ότι καλύτερο είναι το εξής:

Sakellariou, Michael. E Peloponnesos kata ten defteran Tourkokratian, 1715-1821 [The Peloponnese during the
......Second Period of Turkish Rule, 1715-1821]. Athens: Ermis, 1978.
 
Last edited by a moderator:

nickel

Administrator
Staff member
Κρατάω μια επιφύλαξη για τον εκλατινισμό των τίτλων, δηλαδή θα ήθελα να το συζητήσω κάποια στιγμή. Για τις βόλτες της χρονολογίας, κανένα πρόβλημα, φταίνε τα πρότυπα.
 
Πάνω που ετοιμαζόμουν να γράψω τα πρότυπα, με πρόλαβε o Earion... :rolleyes:

Ακριβώς αυτά!
 

SBE

¥
Σχετικά με τον εκλατινισμό των τίτλων: κανονικά δεν χρειάζεται, αλλά γίνεται για διευκόλυνση του αναγνώστη, ειδικά αν το έργο δεν είναι πανεπιστημιακού- ερευνητικού χαρακτήρα. Σε πανεπιστημιακά κείμενα το έχω δει να γίνεται παλιά, που δεν υπήρχε η σημερινή δυνατότητα αλλαγής από το ένα αλφάβητο στο άλλο.
 

Earion

Moderator
Staff member
Ο μεταγραμματισμός με λατινικούς χαρακτήρες (romanization) απευθύνεται βεβαίως σε αναγνωστικό κοινό που διαβάζει τη γλώσσα του τυπωμένη με λατινικό αλφάβητο, και είναι απαραίτητος, γιατί ενοποιεί το βιβλιογραφικό στοιχείο (εδώ, τον τίτλο) απ' όποια γλώσσα κι αν πρόερχεται. Για φανταστείτε τίτλους σε ταγκαλόκ ή σε γεωργιανά.
 
Last edited by a moderator:

Earion

Moderator
Staff member
Sous la direction de

Προσέχω σε βιβλία που μεταφράζονται από τα γαλλικά και περιέχουν βιβλιογραφία εξελληνισμένη (στο μέτρο που χρειάζεται, εννοείται) να συμβαίνει το εξής:

Όταν πρόκειται για συλλογικό τόμο (βιβλίο δηλαδή με πολλούς συγγραφείς) και με ένα ή δύο ονόματα που αναλαμβάνουν την κύρια ευθύνη για την παρουσίαση του υλικού (αυτούς δηλαδή που στα ελληνικά ονομάζουμε επιμελητές —δεν εννοώ τους επιμελητές της τυπογραφικής όψης του βιβλίου, αλλά τους επιστημονικούς επιμελητές) οι Γάλλοι χρησιμοποιούν την τυπική γαλλική έκφραση sous la direction de ... και ορισμένοι μεταφράζουν δουλικά «υπό τη διεύθυνση του/της/των».

Το σωστό είναι πάντοτε «επιμελητές», «με την επιμέλεια του/της/των», ή σε συντομογραφία: επιμ.

Επί τη ευκαιρία, στα αγγλικά όλοι νομίζω έχουμε κατά νου το ζεύγος:

editor
= επιμελητής
publisher = εκδότης
 
Last edited:
Top