kotskons
New member
Καλησπέρα, φίλοι. Διέτρεξα όλο το νήμα και η αλήθεια είναι ότι βρήκα πολλές χρήσιμες πληροφορίες σχετικά με τη χρήση του κόμματος. Παρόλα αυτά, θα ήθελα τη βοήθειά σας σε κάποιες διχογνωμίες που έχω σε ορισμένες απομαγνητοφωνήσεις ηχητικών προφορικών συνεντεύξεων που επεξεργάζομαι μαζί με άλλους για ένα project προφορικής Ιστορίας (περισσότερες πληροφορίες στην «υπογραφή» μου).
Συγκεκριμένα, έχω αναλάβει τη σύνταξη ενός οδηγού προκειμένου να ακολουθούμε μια κοινή γραμμή όλοι οι υπεύθυνοι επιμελητές συνεντεύξεων του project.
Αναφορικά με τη χρήση του κόμματος, οι διχογνωμίες μου είναι:
Συγκεκριμένα, έχω αναλάβει τη σύνταξη ενός οδηγού προκειμένου να ακολουθούμε μια κοινή γραμμή όλοι οι υπεύθυνοι επιμελητές συνεντεύξεων του project.
Αναφορικά με τη χρήση του κόμματος, οι διχογνωμίες μου είναι:
- οι παρακτακτικοί σύνδεσμοι, τα προτασιακά επιρρήματα, οι προθεσιακές φράσεις κτλ. περικλείονται από κόμματα όταν τοποθετούνται σε διαφορετικό σημείο απ' ό,τι στην αρχή ή το τέλος; Π.χ. «Με κούρασες, όμως, και θα τα παρατατήσω;», «Η νίκη, κατά τα φαινόμενα, δεν θα είναι εύκολη», «Οι συμμετέχοντες, τέλος, προσήλθαν στη μεγάλη αίθουσα».
- σε συνέχεια του παραπάνω, εσείς πόσο συχνά χρησιμοποιείτε παρατακτικούς συνδέσμους για να εισάγετε περίοδο μετά από τελεία; Και όταν το κάνετε είναι πάντα με κόμμα; Με προβληματίζει ιδίως η περίπτωση των αντιθετικών συνδέσμων και του επεξηγηματικού δηλαδή. Π.χ. «Και έτσι δεν τα κατάφερε. Αλλά, τι να κάνουμε; Συμβαίνουν αυτά». «Κατάλαβες τι έγινε; Δηλαδή, έρχεται ο κύριος, μου φωνάζει και εγώ πρέπει να τον ακούω». «Πόνεσα πολύ. Όμως, ας είναι».
- Η τελεία μπορεί να διατηρηθεί μετά από διπλή παύλα, όταν απαιτείται; Π.χ. «Αν και πονούσαν οι άνθρωποι —και αυτό θέλω να το καταγράψεις—, δεν σταματούσαν να ελπίζουν».
Καλημέρα.
1. Στο «όμως» δεν βάζω κόμματα (ούτε το λεξικό του Μπαμπινιώτη ή της Ακαδημίας). Βάζω όμως σε φράσεις που διακόπτουν τη ροή του λόγου ή ακόμα και σε σκέτες λέξεις που θα μπορούσαν να ξενίσουν επειδή δεν τις περιμένεις εκεί που βρίσκονται. Περιγράφω το «κατά τα φαινόμενα» και το επιρρηματικό «τέλος». Στη δεύτερη περίπτωση συμφωνούν μαζί μου και τα δύο παραπάνω λεξικά. Στην πρώτη διαφωνούν· βάζουν όμως κόμματα στο «όπως φαίνεται/απ’ ό,τι φαίνεται».
2. Δεν αποκλείεται να τα γράψω όπως τα έχεις γράψει. Αυτά τα «αλλά» «όμως» δείχνουν την αλλαγή πορείας της σκέψης, σαν αυτοκίνητο που κάνει απότομη στροφή. Όμως δεν χρειάζονται κόμμα κανονικά. Ούτε το «δηλαδή».
3. Στην ερώτηση «Το κόμμα μπορεί να διατηρηθεί μετά από διπλή παύλα;», η απάντηση είναι συνήθως αρνητική.
Συχνά σε περιπτώσεις σαν τις παραπάνω είναι σημαντικό να διαλέγουμε μια πολιτική και να την τηρούμε. Όμως, επειδή δεν υπάρχει κανένας σιδηρούς κανόνας για αυτά, δεν αποκλείεται να δούμε διαφορετικά πράγματα να συμβαίνουν μέσα στο ίδιο έργο. Ή εμείς οι ίδιοι να γράφουμε με τον έναν τρόπο την Κυριακή και με τον άλλον τη Δευτέρα.
1. Στο «όμως» δεν βάζω κόμματα (ούτε το λεξικό του Μπαμπινιώτη ή της Ακαδημίας). Βάζω όμως σε φράσεις που διακόπτουν τη ροή του λόγου ή ακόμα και σε σκέτες λέξεις που θα μπορούσαν να ξενίσουν επειδή δεν τις περιμένεις εκεί που βρίσκονται. Περιγράφω το «κατά τα φαινόμενα» και το επιρρηματικό «τέλος». Στη δεύτερη περίπτωση συμφωνούν μαζί μου και τα δύο παραπάνω λεξικά. Στην πρώτη διαφωνούν· βάζουν όμως κόμματα στο «όπως φαίνεται/απ’ ό,τι φαίνεται».
2. Δεν αποκλείεται να τα γράψω όπως τα έχεις γράψει. Αυτά τα «αλλά» «όμως» δείχνουν την αλλαγή πορείας της σκέψης, σαν αυτοκίνητο που κάνει απότομη στροφή. Όμως δεν χρειάζονται κόμμα κανονικά. Ούτε το «δηλαδή».
3. Στην ερώτηση «Το κόμμα μπορεί να διατηρηθεί μετά από διπλή παύλα;», η απάντηση είναι συνήθως αρνητική.
Συχνά σε περιπτώσεις σαν τις παραπάνω είναι σημαντικό να διαλέγουμε μια πολιτική και να την τηρούμε. Όμως, επειδή δεν υπάρχει κανένας σιδηρούς κανόνας για αυτά, δεν αποκλείεται να δούμε διαφορετικά πράγματα να συμβαίνουν μέσα στο ίδιο έργο. Ή εμείς οι ίδιοι να γράφουμε με τον έναν τρόπο την Κυριακή και με τον άλλον τη Δευτέρα.
Καταθέτω την προσωπική μου άποψη.
Είμαι (γενικά μιλώντας) κατά της εύκολης χρήσης των κομμάτων και της ανέμελης σποράς τους πάνω στην περίοδο.
Επομένως:
1. Όχι. Ούτε το όμως ούτε το τέλος (που, σημειώστε, είναι μονολεκτικά) χρειάζονται κόμμα, και δη αμφίπλευρο (αναζητήστε στη Λεξιλογία "αμφίπλευρο κόμμα"). Το κατά τα φαινόμενα, έχει κάπως πιο έντονη την παρενθετικότητα, γι' αυτό και θα δεχόμουν την αμφίπλευρη οχύρωσή του με κόμματα.
2. Προτασιακά επιρρήματα στην αρχή της περιόδου χρειάζονται κόμμα όταν υπονοείται ότι εισάγουν ελλιπή πρόταση. Π.χ. Αντίθετα, (: αντίθετα με ό,τι έχει αναφερθεί ως τώρα...), Επιπλέον, (: επιπλέον των όσων έχουν αναφερθεί...) Συμπερασματικά, (: ως συμπερασμα όσων έχουν πιο πάνω αναφερθεί...). Στα ευτυχώς, δυστυχώς, μάλλον, βέβαια, πιθανόν και άλλα όμοια, εγώ δεν βάζω κόμμα. Ούτε στο δηλαδή. Και κυρίως με εκνευρίζει πολύ το κόμμα μετά το όμως, γιατί μου θυμίζει αγγλισμό (ασυνείδητη επιρροή από το however).
3. Τελεία μετά τη μεγαλη παύλα, όχι. Κόμμα, ναι.
Είμαι (γενικά μιλώντας) κατά της εύκολης χρήσης των κομμάτων και της ανέμελης σποράς τους πάνω στην περίοδο.
Επομένως:
1. Όχι. Ούτε το όμως ούτε το τέλος (που, σημειώστε, είναι μονολεκτικά) χρειάζονται κόμμα, και δη αμφίπλευρο (αναζητήστε στη Λεξιλογία "αμφίπλευρο κόμμα"). Το κατά τα φαινόμενα, έχει κάπως πιο έντονη την παρενθετικότητα, γι' αυτό και θα δεχόμουν την αμφίπλευρη οχύρωσή του με κόμματα.
2. Προτασιακά επιρρήματα στην αρχή της περιόδου χρειάζονται κόμμα όταν υπονοείται ότι εισάγουν ελλιπή πρόταση. Π.χ. Αντίθετα, (: αντίθετα με ό,τι έχει αναφερθεί ως τώρα...), Επιπλέον, (: επιπλέον των όσων έχουν αναφερθεί...) Συμπερασματικά, (: ως συμπερασμα όσων έχουν πιο πάνω αναφερθεί...). Στα ευτυχώς, δυστυχώς, μάλλον, βέβαια, πιθανόν και άλλα όμοια, εγώ δεν βάζω κόμμα. Ούτε στο δηλαδή. Και κυρίως με εκνευρίζει πολύ το κόμμα μετά το όμως, γιατί μου θυμίζει αγγλισμό (ασυνείδητη επιρροή από το however).
3. Τελεία μετά τη μεγαλη παύλα, όχι. Κόμμα, ναι.
Εννοείται πως υπάρχουν περιπτώσεις όπου μπαίνει κανονικότατα κόμμα έπειτα από τμήμα εντός μεγάλων αμφίπλευρων παυλών.
Κατά τη γνώμη μου δεν απαγορεύεται, αλλά δεν είναι ωραίο και καλό είναι να αποφεύγεται - πολλές φορές π.χ. μπορούν να χρησιμοποιηθούν παρενθετικά κόμματα ή παρενθέσεις αντί για τις παύλες.
san_palia_zografia
Member
Καλησπέρα! Θα ήθελα τη γνώμη σας για τις κάτωθι φράσεις! Αν πρέπει να βάλουμε κόμμα στα σημεία που υπάρχουν!
Ευχαριστώ πολύ!
Η πειθαρχία, αλλά και η αφοσίωσή της είναι αξιοθαύμαστες.
Ή θα πάμε, ή δεν θα πάμε.
Για μένα, η αλήθεια σου είναι και δύναμή σου.
Το 2003, η Επιτροπή εξέδωσε […]
Με την πάροδο των χρόνων, άρχισα να συνειδητοποιώ […]
Για άλλη μία χρονιά, η ηθοποιός κέρδισε […]
Συνοδεία άρπας, έδινε κάθε βράδυ ρεσιτάλ.
Είμαι τραγουδίστρια, και μάλιστα δραματική.
Είμαι τραγουδίστρια και, μάλιστα, δραματική.
Εντυπωσίασε τόσο με τη σκηνική παρουσία, όσο και με την ερμηνεία της.
Ευχαριστώ πολύ!
Η πειθαρχία, αλλά και η αφοσίωσή της είναι αξιοθαύμαστες.
Ή θα πάμε, ή δεν θα πάμε.
Για μένα, η αλήθεια σου είναι και δύναμή σου.
Το 2003, η Επιτροπή εξέδωσε […]
Με την πάροδο των χρόνων, άρχισα να συνειδητοποιώ […]
Για άλλη μία χρονιά, η ηθοποιός κέρδισε […]
Συνοδεία άρπας, έδινε κάθε βράδυ ρεσιτάλ.
Είμαι τραγουδίστρια, και μάλιστα δραματική.
Είμαι τραγουδίστρια και, μάλιστα, δραματική.
Εντυπωσίασε τόσο με τη σκηνική παρουσία, όσο και με την ερμηνεία της.
Οι δικές μου προτιμήσεις:
Η πειθαρχία, αλλά και η αφοσίωσή της, είναι αξιοθαύμαστες.
Ή θα πάμε ή δεν θα πάμε.
Για μένα η αλήθεια σου είναι και δύναμή σου.
Το 2003 η Επιτροπή εξέδωσε […]
Με την πάροδο των χρόνων άρχισα να συνειδητοποιώ […]
Για άλλη μία χρονιά η ηθοποιός κέρδισε […]
Συνοδεία άρπας, έδινε κάθε βράδυ ρεσιτάλ.
Είμαι τραγουδίστρια, και μάλιστα δραματική.
Εντυπωσίασε τόσο με τη σκηνική παρουσία όσο και με την ερμηνεία της
Η πειθαρχία, αλλά και η αφοσίωσή της, είναι αξιοθαύμαστες.
Ή θα πάμε ή δεν θα πάμε.
Για μένα η αλήθεια σου είναι και δύναμή σου.
Το 2003 η Επιτροπή εξέδωσε […]
Με την πάροδο των χρόνων άρχισα να συνειδητοποιώ […]
Για άλλη μία χρονιά η ηθοποιός κέρδισε […]
Συνοδεία άρπας, έδινε κάθε βράδυ ρεσιτάλ.
Είμαι τραγουδίστρια, και μάλιστα δραματική.
Εντυπωσίασε τόσο με τη σκηνική παρουσία όσο και με την ερμηνεία της
san_palia_zografia
Member
Πέραν των τριών προηγούμενων παραδειγμάτων, μπορούμε να πούμε γενικά ότι...
"Δεν χωρίζονται με κόμμα οι σύντομοι χρονικοί προσδιορισμοί στην αρχή της πρότασης";
Ευχαριστώ πολύ για την απάντησή σας!
san_palia_zografia
Member
Αν βάλουμε αυτά τα δύο κόμματα, δεν φαίνεται σαν το "είναι αξιοθαύμαστες" να προσδιορίζει μόνο την "πειθαρχία";
san_palia_zografia
Member
Στη "σκηνική παρουσία" δεν παίρνουμε μια... ανάσα; Βάσει αυτής, το λογικό δεν θα ήταν να βάλουμε κόμμα;
Στα αγγλικά υπάρχουν διαφορετικές απόψεις για αυτό το κόμμα. Δίνω δύο διαφορετικές απόψεις:
Αυτός θέλει κόμμα — Αυτός πότε το θέλει και πότε δεν το θέλει
Η ελληνική μετάφραση συχνά επηρεάζεται από τη στίξη του (αγγλικού) πρωτότυπου. Ωστόσο, ας σκεφτούμε ότι είναι ένας απλός επιρρηματικός προσδιορισμός του χρόνου, που ουσιαστικά δεν διαφέρει από άλλους επιρρηματικούς προσδιορισμούς. Περισσότερο βάζουμε κόμμα είτε γιατί βλέπουμε κόμμα στο πρωτότυπο ή γιατί θέλουμε να αποφύγουμε κάποια σύγχυση ή γιατί νομίζουμε ότι χρειάζεται ανάσα.
Γιατί να χρειάζεται κόμμα σε αυτά τα παραδείγματα;
Δύσκολα αντιλαμβάνεσαι τη διαφορά. (τρόπου)
Χτες φύγαμε δύο ώρες αργότερα.
Για άλλη μια φορά φύγαμε δύο ώρες αργότερα.
Μία περίπτωση που χρειάζεται το κόμμα είναι όταν προηγείται η δευτερεύουσα πρόταση:
Όταν υπάρχει πολλή δουλειά, φεύγουμε μία και δύο ώρες αργότερα.
Βοηθάει να χωρίζουμε τις προτάσεις. Πράγμα που δεν είναι απαραίτητο όταν η δευτερεύουσα έρχεται δεύτερη (το πού χωρίζουν οι προτάσεις φαίνεται από τον χρονικό σύνδεσμο):Φεύγουμε μία και δύο ώρες αργότερα όταν πέφτει πολλή δουλειά.
san_palia_zografia
Member
Σ' αυτό το παράδειγμα δεν υπάρχει υποκείμενο μετά το "για άλλη μια φορά"!
Αν υπήρχε, θα βάζαμε κόμμα;
Ευχαριστώ πολύ!
Το ζήτημα γενικότερα είναι το εξής: Ακόμα κι αν υπάρχει υποκείμενο, η σύνταξη σπάνια θα επιτρέπει σύγχυση. Εφόσον δεν υπάρχει λόγος να αποτρέψουμε τη σύγχυση. το αν θα βάλουμε το κόμμα γίνεται ζήτημα προσωπικής προτίμησης — π.χ. αν θέλουμε να προτείνουμε μια μικρή παύση που θα δείξει αντίθεση (Η πειθαρχία, αλλά και η αφοσίωσή της, είναι αξιοθαύμαστες.) ή γιατί νομίζουμε ότι ο αναγνώστης θέλει να έχει την ευκαιρία να σκεφτεί ό,τι προηγήθηκε.
Όχι. Δεν βάζουμε κόμμα εκεί που παίρνουμε μια ανάσα. Η λειτουργία του κόμματος δεν είναι αυτή.
Last edited: