ΕΚΕΒΙ

[elimeli]

(Αρχικός τίτλος: ΕΚΕΒΙ: Σκάνδαλο, παραίτηση του ΔΣ και της διευθύντριάς του, κλείσιμο)

Μετά τη δημοσίευση του άρθρου που ακολουθεί στο Βήμα (Λώρη Κέζα), ο υφυπουργός Πολιτισμού ζήτησε την παραίτηση του ΔΣ του ΕΚΕΒΙ, της διευθύντριας Κατρίν Βελισσάρη και της Επιστημονικής Επιτροπής του Προγράμματος Φιλαναγνωσία, οι οποίοι και παραιτήθηκαν (http://www.tovima.gr/culture/article/?aid=488122).


Σύγκρουση πνευματικών συμφερόντων
ΔΗΜΟΣΙΕΥΣΗ: 10/12/2012 12:45
Κέζα Λώρη

Συνεδριάζει επιτροπή που διαχειρίζεται κρατικό χρήμα σταλμένο από την Ευρώπη. Ας φανταστούμε διαλόγους που αφορούν προμήθεια υλικού:

«Δικά σου έβαλες;».

«Εβαλα, έβαλα μπόλικα».

«Εγώ έβαλα τα δικά μου, της γυναίκας μου και της κόρης μου».

Υποθετικοί διάλογοι που αποτυπώνουν τη νοοτροπία ανθρώπων οι οποίοι ανέλαβαν να διαχειριστούν χρήματα, αλλά δίνουν την εντύπωση οτι βολεύουν τους εαυτούς τους. Δεν αφορά μεγάλο σκάνδαλο, ας πούμε μια κατασκευαστική εταιρεία. Αφορά την αγορά παραμυθιών από το Εθνικό Κέντρο Βιβλίου. Μια δαπάνη της τάξεως των 315.000 ευρώ.

Ας πιάσουμε την ιστορία από την αρχή. Το υπουργείο Πολιτισμού, μέσω του εποπτευόμενου οργανισμού, ξεκίνησε το πρόγραμμα Φιλαναγνωσία για τα σχολεία. Διόρισε μια επιτροπή εννέα ατόμων, τα οποία είναι υπεύθυνα για τις δράσεις. Μία από τις δράσεις είναι η αγορά βιβλίων. Στην επιτροπή μετέχουν συγγραφείς και εκπαιδευτικοί. Οι συγγραφείς Μάνος Κοντολέων και Βαγγέλης Ηλιόπουλος έκριναν ως καλύτερα, μεταξύ άλλων και πολλά απο τα δικά τους βιβλία. Από δίπλα χώθηκαν και οι μεταφράσεις παιδικών βιβλίων δύο ακόμη μελών της επιτροπής. Επιπλέον, η επιτροπή έκρινε ως καλύτερα τα βιβλία της συζύγου και της θυγατέρας του Μάνου Κοντολέων. Αλήθεια λέμε, δεν κάνουμε πλάκα...

Οι αριθμοί είναι πιο εύγλωττοι από οποιοδήποτε σχόλιο. Επελέγησαν 498 βιβλία εκ των οποίων τα 33 είναι τα δικά τους. Επειδή μάλιστα υπήρχε όριο, μέχρι έξι βιβλία ανά συγγραφέα, έκαναν κι άλλες ζαβολιές. Κάποιος θα μπορούσε να υποθέσει ότι με κάποιο τρόπο χώθηκε ως έβδομο βιβλίο μια συνεργασία του Βαγγέλη Ηλιόπουλου με άλλη συγγραφέα ενώ η υπογραφή του περιέργως σβήστηκε από τον κατάλογο. Και από πάνω έριξαν το μελάνι της σουπιάς, μέσα από παραπλανητικά νούμερα: «Ο τελικός κατάλογος των προς προμήθεια τίτλων περιλαμβάνει 498 τίτλους, 219 συγγραφέων (ελλήνων και ξένων) από 56 εκδοτικούς οίκους». Πλουραλισμός, εεε; Ετσι φαίνεται. Πλην, όμως, ορθώνεται η διάκριση του είναι και του φαίνεσθαι.

Επαναλαμβάνουμε για να εμπεδώσουμε: 498 τίτλοι από 56 εκδότες. Σκαλίζουμε τον κατάλογο: 123 τίτλοι από τις εκδόσεις Πατάκη. Ενας οίκος καταλαμβάνει το 25% του καταλόγου και όλως συμπτωματικώς είναι εκδότης του Βαγγέλη Ηλιόπουλου και του Μάνου Κοντολέων. Και επειδή οι αριθμοί είναι πιο εύγλωττοι: ο Ηλιόπουλος μέσα σε 15 χρόνια έχει περισσότερες από 130 συνεργασίες με τον Πατάκη (συγγραφή βιβλίων, συμμετοχή σε συλλογικά έργα, μεταφράσεις). Η οικογένεια Κοντολέων, στο ίδιο χρονικό διάστημα, έχει περισσότερες από 110 συνεργασίες με τον συγκεκριμένο εκδότη. Πρόκειται για μια εξόφθαλμη υπόθεση σύγκρουσης συμφερόντων (conflict of interests) που απειλεί την υλοποίηση του προγράμματος.

Το πρόγραμμα Φιλαναγνωσία έχει και άλλες δράσεις. Μία από αυτές αφορούσε την εκτύπωση ενός φυλλαδίου όπου 8 συγγραφείς απευθύνουν ένα γράμμα σε μαθητές. Το φυλλάδιο μοιράστηκε σε 1.500 παιδιά. Η επιτροπή και πάλι επέλεξε τα προαναφερθέντα μέλη της. Δηλαδή, αντί να προωθούν την αγάπη για τα βιβλία, προωθούν τον εαυτό τους, με δαπάνη της Ευρωπαϊκής Ενωσης. Το πρόβλημα είναι ότι σε αυτό το συγκεκριμένο ζήτημα, της σύγκρουσης συμφερόντων, υπάρχει πολύ μεγάλη ευαισθησία. Οι Ευρωπαίοι κυνηγούν ακόμη και την υπόνοια, πόσω μάλλον το εξόφθαλμο. Είναι, λοιπόν, απορίας άξιον που ακόμη δεν έχει υπάρξει κάποια αντίδραση από τον αρμόδιο, τον Κώστα Τζαβάρα, υπουργό Πολιτισμού.

Αυτή τη στιγμή, από το υπουργείο Πολιτισμού «τρέχουν» προγράμματα ΕΣΠΑ των 600 εκατ. ευρώ. Ενα αναξιόπιστο πρόγραμμα, μια εξόφθαλμη ιστορία προσωπικών κινήτρων, είναι το μόνο που δεν χρειαζόταν ο Κώστας Τζαβάρας. Αυτό που μας μεταφέρουν στελέχη ειδικευμένα στο Εθνικό Στρατηγικό Πλαίσιο Αναφοράς (το ΕΣΠΑ δηλαδή), καθώς και διατελέσαντες νομικοί σύμβουλοι της κυβέρνησης, είναι ότι μια οποιαδήποτε ένσταση από κάποιον που έχει έννομο συμφέρον (συγγραφέα ή εκδότη) μπορεί να τινάξει όλο το πρόγραμμα στο αέρα. Αν αλλάξει η επιτροπή, συνταχθεί νέος κατάλογος και δημοσιευτεί νέα προκήρυξη, χάνονται οι προθεσμίες. Αν, πάλι, δεν αντικατασταθεί η επιτροπή, υπάρχει κίνδυνος κατοπινών παρατράγουδων.

Αραγε εντυπωσιάζεται κανείς από την κακοδιαχείριση 315.000 ευρώ; Είναι μικρό το ποσό, αλλά γενικά τα συμπεράσματα. Η Ελλάδα ποτέ δεν πεθαίνει, η Ελλάδα των συντεχνιών, των κομπιναδόρων, των παρατρεχάμενων.

 

[Costas]

Νομίζω ότι το έχουμε ξανασυζητήσει: Ο Μάνος Κοντολέων, του Μάνου Κοντολέων και η οικογένεια Κοντολέων; όχι του Μάνου Κοντολέοντος και η οικογένεια Κοντολέοντος, όπως κανονικά θα πρέπει να λέγεται και η κόρη του;

---

Προσθήκη συνδέσμου από nickel:
http://lexilogia.gr/forum/showthrea...κολες-καταλήξεις&p=64167&viewfull=1#post64167

 

[Alexandra]

Ναι, το έχουμε ξανασυζητήσει. Εδώ και εδώ.

 

[bernardina]

Αλήθεια, γιατί μένει άκλιτο αυτό το επίθετο; Ποτέ μου δεν το κατάλαβα...

Και γιατί θεωρείται απαραίτητη η συμπλήρωση του όρου σύγκρουση συμφερόντων εντός παρενθέσεως στα αγγλικά; Τόσο περίεργος είναι ή τον ακούμε πρώτη φορά στα ελληνικά;

 

[agezerlis]

Επαναλαμβάνουμε για να εμπεδώσουμε: 498 τίτλοι από 56 εκδότες. Σκαλίζουμε τον κατάλογο: 123 τίτλοι από τις εκδόσεις Πατάκη. Ενας οίκος καταλαμβάνει το 25% του καταλόγου και όλως συμπτωματικώς είναι εκδότης του Βαγγέλη Ηλιόπουλου και του Μάνου Κοντολέων.

Αυτό από μόνο του δεν λέει τίποτα απολύτως. Και πού ξέρω εγώ αν στο συγκεκριμένο πεδίο ο εκδότης αυτός βγάζει το 80% (ή το 5%) των βιβλίων της ελληνικής αγοράς;

 

[SBE]

Απορία: για να αποφευχθούν τέτοια, δεν θα έπρεπε κανονικά η επιτροπή να αποτελείται από άτομα που δεν έχουν σχέση με το χώρο των εκδόσεων του παιδικού βιβλίου, π.χ. επιτροπή φιλολόγων και δασκάλων;

 

[Count Baltar]

Απορία: για να αποφευχθούν τέτοια, δεν θα έπρεπε κανονικά η επιτροπή να αποτελείται από άτομα που δεν έχουν σχέση με το χώρο των εκδόσεων του παιδικού βιβλίου, π.χ. επιτροπή φιλολόγων και δασκάλων;

Αναφέρεσαι στη χώρα που έπρεπε να της κάτσει ολόκληρο σκάνδαλο Κοσκωτά για να θεσμοθετήσει κάποια -δειλά- μέτρα εσωτερικού ελέγχου και πρόληψης ξεπλύματος χρήματος στις τράπεζες και ολόκληρο μαύρο χρηματιστηριακό 1999 για να συνειδητοποιήσει ότι πρέπει να υπάρχουν και κάποιες στοιχειώδεις ρυθμίσεις στις αγορές μετοχών.

Ε, με κάθε φάπα κάτι μαθαίνουμε (μαθαίνουμε; μαθαίνουμε; )

 

[Palavra]

Διαβάζω ότι ο αναπληρωτής υπουργός πολιτισμού ζήτησε την παραίτηση των μελών του Δ.Σ. του ΕΚΕΒΙ. Ξέρω βέβαια πως ζούμε στην Ελλάδα του Τσοχατζόπουλου, και δεν αμφιβάλλω για το ότι υπάρχει περίπτωση πράγματι να τρέχει κάτι, αλλά τέτοια κατάργηση του τεκμηρίου της αθωότητας μου κάνει φοβερή εντύπωση. Ούτε μισή έρευνα να δούμε αν ευσταθεί πράγματι το δημοσίευμα και σε ποιο βαθμό;

 

[elimeli]

Μην ξεχνάμε ότι το θέμα είχε τεθεί ήδη από τις 19/11: http://www.tovima.gr/culture/article/?aid=484678 Είχαν σταλεί ακόμα και εξώδικα στο ΕΚΕΒΙ.
Σε κάθε περίπτωση είναι ανήκουστη η τακτική των μελών της Επιστημονικής Επιτροπής του προγράμματος Φιλαναγνωσία να συμπεριλάβουν εαυτούς και αλλήλους (συγγενείς εν προκειμένω, για φίλους δεν μπορούμε να ξέρουμε) στο εν λόγω πρόγραμμα. Διεθνώς είθισται σε τέτοιες περιπτώσεις τα μέλη της επιτροπής να παραιτούνται ή να εξαιρούν εαυτόν (ή και αλλήλους) από τέτοιου είδους προγράμματα, διαγωνισμούς κτλ. Όλες αυτές οι πατέντες διαπλοκής (ελληνικής κοπής πάντα) πρέπει να καταδικάζονται από όλους εμάς μετά βδελυγμίας και το κράτος να παίρνει τα μέτρα του. Βεβαίως το ελληνικό κράτος δεν προβαίνει συνήθως σε παρόμοιες γενναίες κινήσεις, έτσι που σκέφτομαι ότι δύο είναι οι εκδοχές: Πραγματικά κινδυνεύουν τα χρήματα του ΕΣΠΑ με όλα αυτά τα καραγκιοζιλίκια ή πρέπει με αυτή την αφορμή να αντικατασταθούν οι "παλιοί δικοί μας" με "καινούργιους δικούς μας". (Μπορούν να ισχύουν και οι δύο εκδοχές συγχρόνως.) Γιατί μην ξεχνάμε ότι όλοι αυτοί οι κύριοι και οι κυρίες είναι διορισμένοι (όπως ο κ. Βασίλειος Βιτσαξής, πρέσβης ε.τ., που εκπροσωπεί τους μεταφραστές). Και εδώ τίθεται ένα γενικότερο θέμα για τη λειτουργία του ΕΚΕΒΙ και για το αν πραγματικά χαράζει εθνική στρατηγική όσον αφορά το βιβλίο.
Επίσης στις 3/12 ανακοινώθηκε και η βραχεία λίστα για τα Κρατικά Βραβεία Παιδικού Βιβλίου: http://www.naftemporiki.gr/news/cstory.asp?id=2260387 Και εδώ βλέπουμε ότι στα 31 βιβλία τα 12 είναι των εκδόσεων Πατάκη (38,7%).

 

[rogne]

Γιατί μην ξεχνάμε ότι όλοι αυτοί οι κύριοι και οι κυρίες είναι διορισμένοι (όπως ο κ. Βασίλειος Βιτσαξής, πρέσβης ε.τ., που εκπροσωπεί τους μεταφραστές).

Χρόνια τώρα διασκεδάζουμε με τον "εκπρόσωπό μας" στο ΔΣ του ΕΚΕΒΙ. Είναι βέβαια να μην πάρει φόρα κανείς, αφού πρώτα "εκπροσώπησε την Ελλάδα στα Ηνωμένα Έθνη, στο Συμβούλιο της Ευρώπης, στις Ηνωμένες Πολιτείες της Αμερικής και σε διάφορες ευρωπαϊκές, ασιατικές γλώσσες".

Να σημειωθεί ότι λοιδορώ την ιδιότητα, όχι τον άνθρωπο (που δεν τον ξέρω). Και να ευχαριστήσω και από αυτό το βήμα την biblionet για την εμπνευσμένη καταχώρησή της.

 

[agezerlis]

Επίσης στις 3/12 ανακοινώθηκε και η βραχεία λίστα για τα Κρατικά Βραβεία Παιδικού Βιβλίου: http://www.naftemporiki.gr/news/cstory.asp?id=2260387 Και εδώ βλέπουμε ότι στα 31 βιβλία τα 12 είναι των εκδόσεων Πατάκη (38,7%).

Επαναλαμβάνω, επειδή φαίνεται πως την πρώτη φορά δεν έπιασε: ο αριθμός αυτός από μόνος του δεν λέει απολύτως τίποτα. Πρέπει να συνυπολογίσει κανείς το ποσοστό της αγοράς που αντιστοιχεί στις εκδόσεις αυτές. Ακόμα και στο άρθρο του Βήματος το λέει ξεκάθαρα: "ο μεγαλύτερος παραγωγός παιδικών βιβλίων της αγοράς". Αυτό που δεν λέει κανείς είναι το ποσοστό αυτής της παραγωγής: αν είναι μικρό, τότε μάλλον έχουμε παρατυπία, αν είναι όμως πολύ μεγάλο τότε τα 25% και 39% είναι απολύτως λογικά.

 

[elimeli]

Επαναλαμβάνω, επειδή φαίνεται πως την πρώτη φορά δεν έπιασε: ο αριθμός αυτός από μόνος του δεν λέει απολύτως τίποτα. Πρέπει να συνυπολογίσει κανείς το ποσοστό της αγοράς που αντιστοιχεί στις εκδόσεις αυτές. Ακόμα και στο άρθρο του Βήματος το λέει ξεκάθαρα: "ο μεγαλύτερος παραγωγός παιδικών βιβλίων της αγοράς". Αυτό που δεν λέει κανείς είναι το ποσοστό αυτής της παραγωγής: αν είναι μικρό, τότε μάλλον έχουμε παρατυπία, αν είναι όμως πολύ μεγάλο τότε τα 25% και 39% είναι απολύτως λογικά.

Μια πρόχειρη ματιά στο Βιβλιονέτ δίνει τα εξής στοιχεία για τα βιβλία παιδικής, εφηβικής και νεανικής λογοτεχνίας Ελλήνων συγγραφέων (2011):
Πατάκης: 43 τίτλους
Μίνωας: 21
Άγκυρα: 56
Μεταίχμιο:30
Παπαδόπουλος: 38
Κοίταξα μερικούς εκδοτικούς ενδεικτικά και δεν μου φαίνονται αβυσσαλέες οι διαφορές, ούτε και τόσο γίγας ο Πατάκης (αν και είναι ένα θέμα αν τίθεται και μέχρι ποιο βαθμό το ποσοτικό κριτήριο). Άρα μάλλον κάτι δεν πάει καλά.

 

[SBE]

Μήπως ο Πατάκης υποβάλλει συστηματικά όλα τα βιβλία που εκδίδει στα βραβεία;

Ήμουνα κάποτε σε μια επιτροπή που διαχειριζόταν ένα βιβλιοβραβείο και είχαμε έναν εκδοτικό οίκο που μας έστελνε κάθε χρόνο όλα τα βιβλία που είχε εκδώσει εκείνη τη χρονιά. Οι άλλοι στέλνανε ένα βιβλίο.

 

[elimeli]

Μήπως ο Πατάκης υποβάλλει συστηματικά όλα τα βιβλία που εκδίδει στα βραβεία;

Ήμουνα κάποτε σε μια επιτροπή που διαχειριζόταν ένα βιβλιοβραβείο και είχαμε έναν εκδοτικό οίκο που μας έστελνε κάθε χρόνο όλα τα βιβλία που είχε εκδώσει εκείνη τη χρονιά. Οι άλλοι στέλνανε ένα βιβλίο.

Και πες ότι είναι έτσι με τα βραβεία, αν και δεν το πολυπιστεύω, γιατί όλοι οι εκδοτικοί ενδιαφέρονται για το οικονομικό αντίκρισμα ενός βραβείου. Σε κάθε περίπτωση καταρρίπτεται ένα επιχείρημα υπέρ της Επιστημονικής Επιτροπής του προγράμματος Φιλαναγνωσία (νομίζω χρησιμοποιήθηκε από τις εκδόσεις Πατάκη), ότι το 78-80% των προτεινόμενων βιβλίων αποφάσισαν να είναι Ελλήνων συγγραφέων και προφανώς είχαν λιγότερους τίτλους όσοι εκδίδουν μεταφρασμένη παιδική λογοτεχνία. Απ' ό,τι φαίνεται δεν είναι καθόλου έτσι τα πράγματα. Επίσης δεν μπορώ να μην επισημάνω ότι πρόεδρος της Επιτροπής για την απονομή των Κρατικών Βραβείων Παιδικού Βιβλίου είναι η κ. Αναστασία Κατσίκη, που συμμετείχε στην προαναφερθείσα Επιστημονική Επιτροπή: http://www.yppo.gr/6/g6320.jsp?obj_id=2172

 

[sarant]

Το θέμα είναι ότι οι κριτές δεν έπρεπε να είναι συγγραφείς και να έχουν δικά τους βιβλία -από την άλλη, βέβαια, αν ήταν μη συγγραφείς αλλά άνθρωποι του χώρου όλο και κάποιους φίλους θα είχαν, κι αν δεν ήταν άνθρωποι του χώρου θα έβγαινε άλλος να παραπονεθεί που άσχετοι διαλέγουν βιβλία.

 

[nickel]

Οι κριτές θα έπρεπε να είναι σωστοί αναγνώστες: δάσκαλοι που διαβάζουν όλα αυτά τα βιβλία για παιδιά, οι λιγοστοί βιβλιοπώλες παιδικών τμημάτων των βιβλιοπωλείων που διαβάζουν βιβλία για να ξέρουν τι να συστήσουν, βιβλιοθηκάριοι που κάνουν το ίδιο πράγμα ή θα ήθελαν να το κάνουν και για τους σκοπούς μιας τέτοιας επιτροπής, κριτικοί παιδικού βιβλίου, αλλά και διαβαστεροί μαθητές που έχουν δείξει ότι έχουν κριτικές ικανότητες και θα ήθελαν να συμμετάσχουν σε τέτοιες επιτροπές. Αυτό θα ήταν η ιδανική λύση.

Το εντελώς αντίθετο, η χειρότερη λύση, είναι να υπάρχουν στην επιτροπή άνθρωποι που διαλέγουν τα δικά τους βιβλία. Ακόμα κι αν είναι οι καλύτεροι κριτές και αν τα βιβλία τους είναι τα καλύτερα του κόσμου, αυτός είναι ο τρόπος ώστε μια καλή επιλογή να θεωρηθεί ακραία αυτοεξυπηρέτηση. Το όλο θέμα δεν είναι απλώς θέμα ηθικής. Είναι θέμα και απλής λογικής. Της οποίας η χρηματιστηριακή αξία έχει φτάσει εδώ στα ύψη.

 

[drsiebenmal]

Η σοφία των πολλών έχει αποδείξει πως (συνήθως) δεν πέφτει έξω όταν η επιλογή γίνεται από κάποιες μικρές λίστες με προεπιλεγμένες προτάσεις (προφανώς, από κάποιες επιτροπές ειδικών). Εδώ όμως, το θέμα δεν είναι η βράβευση κάποιων, λίγων τίτλων, αλλά η αγορά πολλών. Ειλικρινά, τώρα, ακόμη και αν η σχετική παραγωγή για το 2011 δεν ξεπερνάει κατά πολύ τους 188 τίτλους που έκανε τον κόπο να καταμετρήσει η elimeli, πόσον χρόνο χρειάζεται ένας άνθρωπος για να σχηματίσει πλήρη και τεκμηριωμένη άποψη για όλους τους τίτλους; Πόσον χρόνο για να συγκρίνουν τις επιλογές τους; Προσφέρεται στα μέλη της επιτροπής η δυνατότητα να βρουν αυτόν τον χρόνο ή τους ζητείται απλώς να σχηματίσουν μια λίστα χωρίς να το παρακάνουν --δηλαδή, απλώς να προετοιμάσουν μια «σεμνή» πολιτική απόφαση κατανομής κονδυλίων;

 

[nickel]

ακόμη και αν η σχετική παραγωγή για το 2011 δεν ξεπερνάει κατά πολύ τους 188 τίτλους που έκανε τον κόπο να καταμετρήσει η elimeli

Δεν διαλέγεις από το σύνολο της παραγωγής, αλλά από τους τίτλους που έχουν υποβάλει οι εκδότες προς κρίση με βάση λίστα κριτηρίων που τους έχεις δώσει. Υπάρχουν πολλοί τρόποι να τα κάνεις αυτά καλά και γρήγορα και με σχετική ευθυκρισία. Και χωρίς να ξεχνάς ότι σε όλες αυτές τις περιπτώσεις κάποιοι θα θυμηθούν και τη γυναίκα του Καίσαρα.

 

[Costas]

Ο Σύλλογος Εκδοτών Βιβλίου Αθηνών (sic) ζητά την κατάργηση του ΕΚΕΒΙ (λινκ από Το Βήμα):

Αθήνα, 14 Δεκεμβρίου 2012
Προς
Τα Μ.Μ.Ε.

Δελτίο τύπου

Η μεγαλύτερη ελπίδα της συντριπτικής πλειοψηφίας του κλάδου του βιβλίου είναι ότι η ανεξέλεγκτη και επιζήμια πορεία του Εθνικού Κέντρου Βιβλίου τερματίζεται κάπου εδώ. Επιζήμια και για τον κλάδο του βιβλίου (πλην εξαιρέσεων που πάντα επιβεβαιώνουν τον κανόνα) και για τον έλληνα πολίτη που πλήρωσε –ειδικά τα τελευταία 12 χρόνια– από την τσέπη του πολλά εκατομμύρια ευρώ για την προβολή ολίγων εκλεκτών και σίγουρα όχι για την προβολή του ελληνικού βιβλίου συνολικά.

Έχουμε αναφερθεί και παλιότερα στην κακή λειτουργία του Ε.ΚΕ.ΒΙ.* (όπως τουλάχιστον κατάντησε τα τελευταία 10 -12 χρόνια), τα αμέτρητα χρήματα που ξόδεψε και τα προβλήματα που δημιούργησε σε εκδότες, βιβλιοπώλες και συγγραφείς. Ουσιαστικά μιλάμε για μία ΔΕΚΟ στο χώρο του βιβλίου η οποία:

• Ευνόησε σκανδαλωδώς ολίγους (ελάχιστους) και αγνόησε και περιθωριοποίησε όλους τους υπόλοιπους ανθρώπους του βιβλίου (συγγραφείς, εκδότες, βιβλιοπώλες κ.λπ.).
• Δε συνεργάστηκε ποτέ σοβαρά και μεθοδικά με τα συλλογικά όργανα των εκδοτών και βιβλιοπωλών.
• Πήρε τις εκθέσεις του εξωτερικού από την Πανελλήνια Ομοσπονδία Εκδοτών Βιβλιοπωλών (Π.Ο.ΕΒ), πετυχαίνοντας το αδιανόητο: να πηγαίνουμε ως χώρα σε λιγότερες εκθέσεις σε σχέση με τα προηγούμενα χρόνια και να ξοδεύουμε περισσότερα χρήματα.
• Δεν κατάφερε να αυξήσει την φιλαναγνωσία, όπως δείχνουν όλες οι έρευνες, ή έστω να συμβάλει με τις κατάλληλες ενέργειες ώστε να ανακοπεί η πτώση που παρατηρείται σ’ αυτόν τον τομέα.
• Δεν κατάφερε ποτέ να μας δώσει αξιόπιστες στατιστικές και δεδομένα σχετικά με το βιβλίο, κάτι που το έχουμε ανάγκη ως κλάδος.
• Διοργάνωσε διαγωνισμούς, όπως ο πρόσφατος για την φιλαναγνωσία, με αδιανόητη προχειρότητα και αδιαφάνεια, με αποτέλεσμα να υπάρξουν εντάσεις, διαμαρτυρίες και υπόνοιες ακόμα και για πρόσωπα που πιθανόν να μην είχαν καμία εμπλοκή.
•
* Για όποιον θέλει να καταλάβει πώς λειτουργούσε το Ε.ΚΕ.ΒΙ., χαρακτηριστικό είναι το παράδειγμα, ότι κατά την ανταλλαγή γάλλων και ελλήνων εκδοτών (πάντοτε με έξοδα του Ε.ΚΕ.ΒΙ.), πολλοί γάλλοι εκδότες, με κορυφαίο τον Gallimard, διαμαρτυρήθηκαν για ατυχείς επιλογές και την απουσία ελλήνων εκδοτών που έχουν εκδώσει έργα σημαντικών γάλλων διανοουμένων.

Όλα τα παραπάνω οδήγησαν στην ορθότατη απόφαση του Αναπληρωτή Υπουργού κ. Τζαβάρα να ζητήσει τις παραιτήσεις όλων των μελών του Δ.Σ. του Ε.ΚΕ.ΒΙ. Ο πρόσφατος διαγωνισμός ήταν απλώς το κερασάκι στην τούρτα. Ο Σύλλογος Εκδοτών Βιβλίου Αθηνών (Σ.Ε.Β.Α.) και η Πανελλήνια Ομοσπονδία Εκδοτών Βιβλιοπωλών (Π.Ο.Ε.Β.) είχαν επισημάνει σε Δελτίο Τύπου (6/6/2012, επισυνάπτεται) το πώς λειτουργεί το Ε.ΚΕ.ΒΙ. και είχαν ευχηθεί την κατάργηση του ή έστω τον περιορισμό του.

Περιέργως, στην σκληρή, ομολογουμένως, επιστολή που είχαμε στείλει τότε, απάντηση δε λάβαμε ποτέ –το Ε.ΚΕ.ΒΙ. προτίμησε την σιωπή. Αντίθετα, δεχτήκαμε σφοδρή επίθεση από τον Κύκλο Ελληνικού Παιδικού Βιβλίου –ανώνυμη και ανυπόγραφη φυσικά– που, ως αυτόκλητος υπερασπιστής του Ε.ΚΕ.ΒΙ., μας κατηγόρησε ότι δεν έχουμε αντιληφθεί την προσφορά και τις υπηρεσίες που προσφέρει στο χώρο του βιβλίου. Οι απορίες που μας δημιούργησε η επίθεση αυτή, λύθηκαν όταν πληροφορηθήκαμε ότι ο κος Βαγγέλης Ηλιόπουλος του Κύκλου Ελληνικού Παιδικού Βιβλίου μετείχε στην επιτροπή του πρόσφατου διαγωνισμού για την φιλαναγνωσία.

Όλα αυτά αποδεικνύουν ξεκάθαρα ότι η πολύ σωστή απόφαση του Αναπληρωτή Υπουργού κ. Τζαβάρα να «παραιτήσει» το Δ.Σ. του Ε.ΚΕ.ΒΙ. αποτελεί απλώς την βάση για να ελπίζουμε σε κάτι καλύτερο στο μέλλον. Αν απλώς αντικατασταθούν τα πρόσωπα, αλλά συνεχιστούν οι ίδιες πρακτικές, είναι βέβαιο ότι θα οδηγηθούμε στο ίδιο αποτέλεσμα. Αν δεν μπορούμε να δημιουργήσουμε ένα Εθνικό Κέντρο Βιβλίου με σωστές δομές και εύρυθμη λειτουργία, όπως το καταστατικό του επιτάσσει, και, πάνω απ’ όλα, ικανούς και αδιάβλητους ελεγκτικούς μηχανισμούς, τότε ίσως είναι προτιμότερο να καταργηθεί τελείως. Δεν είναι τυχαίο ότι οι εκπρόσωποι των εκδοτών και βιβλιοπωλών, κα Άννη Ραγιά και κος Γιώργος Στεφάνου, παραιτήθηκαν από το Δ.Σ. του Ε.ΚΕ.ΒΙ. (στις 28/2/2012), καταγγέλλοντας τον τρόπο λειτουργίας του.

Ο Σ.Ε.Β.Α. ως εκπρόσωπος της πλειοψηφίας των εκδοτών, και όχι ως σωματείο ειδικού σκοπού όπως άλλοι, υποστηρίζει την κατάργηση του Ε.ΚΕ.ΒΙ. με τη σημερινή του μορφή. Οι ραγδαίες τεχνολογικές εξελίξεις και η πρωτοφανής οικονομική δυσπραγία απαιτούν ως συνομιλητή των επαγγελματιών του βιβλίου μια στιβαρή, υπεύθυνη δημόσια υπηρεσία με εκτελεστικές αρμοδιότητες και συνετό προϋπολογισμό και όχι τις ψευδεπίγραφες, πανάκριβες «δράσεις» του Εθνικού Κέντρου Βιβλίου. Όσα κονδύλια υπάρχουν δεν πρέπει να αναλίσκονται από την ενδιάμεση γραφειοκρατία.

Συγγραφείς, εκδότες και βιβλιοπώλες υπήρχαν και πριν από την ίδρυση του Ε.ΚΕ.ΒΙ. – και μέσα σε συνθήκες άλλοτε ευνοϊκές και άλλοτε πολύ δυσχερείς, έφεραν πάντοτε το έργο τους σε πέρας, προσέφεραν ανεκτίμητα σε αξία και ποιότητα βιβλία με πολύ κόπο και προσωπικό κόστος, χωρίς απαραίτητα να λαμβάνουν εμπορικό κέρδος από αυτά. Διαβεβαιώνουμε τους πάντες ότι το ίδιο θα συνεχίσουμε να κάνουμε και στο μέλλον είτε υπάρχει το Ε.ΚΕ.ΒΙ. είτε όχι.

Το Διοικητικό Συμβούλιο του Σ.Ε.Β.Α.

 

[nickel]

Πήρε τις εκθέσεις του εξωτερικού από την Πανελλήνια Ομοσπονδία Εκδοτών Βιβλιοπωλών (Π.Ο.ΕΒ), πετυχαίνοντας το αδιανόητο: να πηγαίνουμε ως χώρα σε λιγότερες εκθέσεις σε σχέση με τα προηγούμενα χρόνια και να ξοδεύουμε περισσότερα χρήματα.

Δεν ξέρω τα εσωτερικά τους και άποψη δεν έχω (άλλη από το σχόλιο που έκανα πιο πάνω), αλλά δεν μπορώ να μην αναρωτηθώ για τη χρήση τού «αδιανόητος» πιο πάνω. Σε ποια χώρα ζούσαν οι συντάκτες της ανακοίνωσης όλα αυτά τα χρόνια;