Τσατίζεστε ή τσαντίζεστε;

[Elsa]

Για το μπογιάτισμα δεν ξέρω αλλά μια φίλη από την Πόλη λέει (μάλλον έλεγε, γιατί τώρα τα έχει "εξελληνίσει") σουβάντισμα και σουβαντιμπί (ο πάτος, το κάτω μέρος του σουβά). Όπως και καζάν ντιμπί (ο πάτος του καζανιού), αλλά αυτό είναι άλλη ιστορία.

 

[Costas]

(Αθηναίος) τσαντίζομαι, τσαντίλα, σατζίκι, μπριζόλα, σοβα(ν)τίζω, ντουφέκι, σφήγκα...

 

[Zazula]

Εδώ κι ενάμιση χρόνο είχα έτοιμα ν' ανεβάσω τα σχετικά εδάφια που ανέφερα στο ποστ #16, και τώρα επιτέλους το κάνω:

Για το πώς πιστεύω ότι προέκυψε η (άσχετη, όπως εκτιμώ, με το τσατίζω, καθότι λημματογραφείται σε λεξικά όπου δεν λημματογραφείται ο παράλλ. τύπος τσαντίζω) σημασία «άνθρωπος πολύ χολωμένος / πολύ θυμωμένος» για την τσαντίλα (που κατόπιν άλλαξε γένος για τη συγκεκριμένη σημασία κι έδωσε και τη λέξη ο τσαντίλας), τα λέω στο εν λόγω ποστ.

Στο ΕΛΝΕΓ αναφέρεται (λήμμα τσατίζω) ότι ο τύπος τσαντίζω οφείλεται σε παρετυμολ. σύνδεση προς τις λ. τσάντα, τσαντίλα "σακούλι από αραιά υφασμένο πανί".

 

[nickel]

Επειδή άκουσα να με φωνάζουν :) , θα ήθελα να προσθέσω εδώ ότι το 1961 το ρήμα τσατίζω δεν είχε καμιά σχέση με ερωτικό πείραγμα, όπως ισχυρίζεται το Σύγχρονον κ.λπ. του 1961. Όσα χρόνια το θυμάμαι, «εκνευρίζω» σήμαινε.

 

[Zazula]

Το Σύγχρονον (1961) το όριζε ως «πειράζω με υπαινιγμούς», όχι «πειράζω ερωτικώς»: είναι η 1η εικόνα. Η 2η (με το «πειράζω ερωτικώς») και η 3η εικόνα είναι από το Πρωίας (1933). Η 4η εικόνα είναι από τον γνωστό επίτομο Δημητράκο.

 

[Farofylakas]

Βόρειος με βιώματα σε Κεντρική και Δυτική Μακεδονία:
τσατίζομαι, σοβατίζω, ντομάτα, μπυτζάμες, μπρίζα, μπριζόλα, τζατζίκι, ντουφέκι, σφήγκα

επίσης: σοβατεπί

Μου ακούγονται αληθινά άβολα τα: τομάτα, πυζάμα, πρίζα, πρι(τ)ζόλα, σατζίκι, σφήκα

 

[melody]

Καλημέρα!
Κρητικής καταγωγής κι εγώ- μεγαλωμένη, πάντως, στην Αθήνα- λέω τσατίζομαι, αλλά τσαντίλα.
Να σημειωθεί ,δε, ότι στον προφορικό λόγο και ανάλογα με το 'σημείο βρασμού' λέμε τστσα(ν)τίζω. Όπως αει σσσιχτίρ. Με απόλυτη σύγκλειση των γνάθων.

 

[Tapioco]

Μακεδόνας κι εγώ, τσατίζομαι κάργα όταν βλέπω την λέξη τσαντίζομαι.
Όσον αφορά την τσαντίλα, η γιαγιά μου και η μάννα μου την χρησιμοποιούσανε για να βάζουν μέσα το πηγμένο γάλα, να το κάνουν τυρί. Αλλά δε θυμάμαι στιγμές τσατίλας. Ήρεμες ήταν.

 

[Costas]

Το ΛΚΝ δίνει:

τσατίζω [tsatízo] -ομαι & τσαντίζω [tsadízo] -ομαι P2.1 : (οικ.) εκνευρίζω κπ., τον κάνω να θυμώσει: Σώπα, μη με τσατίζεις άλλο! Πολύ τσαντισμένος είσαι σήμερα. [τουρκ. çat(ιş) `τσακώνομαι΄ -ίζω· ηχηροπ. του μεσοφ. [t > d]]

Κατά τον ίδιο τρόπο, δεν λέμε «ταβατούρι», αλλά «νταβαντούρι», «ντελάλης» κ.λπ.

Οι τύποι με -ντ- (τσαντίζομαι κ.τ.ό.) οφείλονται σε παρασύνδεση προς τις λ. τσάντα, τσαντίλα «σακούλι από αραιό ύφασμα». Η παρετυμολογία δεν απαιτεί κατ' ανάγκην συνωνυμία, αλλά απλή φωνητική ομοιότητα.

Εδώ έχουμε δύο διαφορετικές ερμηνείες για την προέλευση του -ντ-: από τη μια ηχηροποίηση t > d, από την άλλη παρετυμολογική σύνδεση με την τσάντα κλπ. λόγω φωνητικής ομοιότητας. Η πρώτη μού φαίνεται πιο εύλογη.

 

[Ambrose]

Τσαντίζομαι.

 

[Zazula]

Τσαντίζομαι.

Ηρέμησε.

 

[Palavra]

Κι εγώ τσαντίζομαι

 

[sarant]

Κι εγώ τσαντίζομαι, ιδίως όταν βλέπω γραμμένο "τσατίζομαι" :)

 

[Alexandra]

Κι εγώ τσαντίζομαι -- και μάλιστα αρκετά συχνά

 

[Marinos]

Καθυστερημένος ων, κι εγώ τσαντίζομαι (Αθηναίος).

 

[daeman]

Κρης, γαλουχηθείς εν Κρήτη, ανατραφείς και ανδρωθείς εν Αθήναις, διαμένων εν Τρίκκη.

Τσαντίζομαι πολύ, όταν τις βλέπω φορτωμένες με τσάντες γεμάτες άχρηστα ψώνια, ιδίως ρούχα που θα φορέσουν μια φορά και αν ;) - ευτυχώς που δεν είναι βιωματικό...
Και συνήθως με πιάνει τσαντίλα, παρόλο που η εικόνα είναι κάπως έτσι:

ΟΚ, πολύ αραιή αυτή η τσαντίλα...:)

Σήμερα, για παράδειγμα, τσαντίστηκα πολύ όταν είδα τα τέλη κυκλοφορίας (352 €!!) για παλιό μεν (1991), καταλυτικό δε και σχετικώς ελάχιστα ρυπογόνο (εφεδρικό) αυτοκίνητο, που δεν ξεπερνάει τα 100 χλμ. κυκλοφορίας τον μήνα...

 

[Zazula]

Τσατίζομαι, τσατίζομαι, τσατίζομαι — ιδίως με την ηχηροποίηση t > d.

Ηρέμησε.

ΟΚ. :)

 

[Palavra]

Τσατίζομαι, τσατίζομαι, τσατίζομαι — ιδίως με την ηχηροποίηση t > d.

ΟΚ. :)

Note to self: να μην ανησυχώ, προς το παρόν μόνο μιλάω στον εαυτό μου. Όταν αρχίσω να του απαντάω κιόλας, θα αρχίσω τα πους απς

 

[Costas]

Κρης, γαλουχηθείς εν Κρήτη, ανατραφείς και ανδρωθείς εν Αθήναις, διαμένων εν Τρίκκη.
Σήμερα, για παράδειγμα, τσαντίστηκα πολύ όταν είδα τα τέλη κυκλοφορίας (352 €!!) για παλιό μεν (1991), καταλυτικό δε και σχετικώς ελάχιστα ρυπογόνο (εφεδρικό) αυτοκίνητο, που δεν ξεπερνάει τα 100 χλμ. κυκλοφορίας τον μήνα...

Φαντάζομαι αυτό υπήρξε η...Σταγών, Τρικκαίε, που σου ξεχείλισε το ποτήρι! Κι εγώ, του ίδιου έτους έχω αμάξι, και ανήκω ακριβώς στην ίδια περίπτωση. Πάλι καλά που τώρα το Νοέμβρη του 'ριξα και 3300 χιλιόμετρα, να φτουρήσει τουλάχιστον. Και έκοψαν την απόσυρση, και άφησαν το χαράτσι. Αλλά είπαμε, πράσινη ανάπτυξη...

 

[tsioutsiou†]

Επισημαίνοντας ότι μεγάλωσα στην Κρήτη (όπου η ανάμνηση της τουρκικής ήταν εντονότερη και ακριβέστερη), δηλώνω ότι τσατίζω έλεγα και λέγαμε. Ήταν έκπληξη για μένα όταν αργότερα βρέθηκα αντιμέτωπος με το «τσαντίζω», πέρασα μια φάση αυτοδιόρθωσης και κάποια στιγμή τσατίστηκα και το ξαναγύρισα στο «τ». Αυτά για την Κρήτη.

Επισημαίνοντας ότι μεγάλωσα στην Αθήνα - και αυτό πάει πίσωωω - δηλώνω ότι τσαΝτίζω έλεγα και λέγαμε. Ήταν έκπληξη για μένα όταν πριν λίγα χρόνια βρέθηκα αντιμέτωπος με το (γραπτό κυρίως) "τσατίζω", πήγα να περάσω μια φάση μισοαυτοδιόρθωσης και κάποια στιγμή τσαντίστηκα με τις ετυμολογομπούρδες και το ξαναγύρισα στο Ντ.