Maps

daeman

Administrator
Staff member
Etymological map of Africa. Where do African country and city names come from?

427935345_987019169453458_5603214381622961527_n.jpg


https://www.facebook.com/photo?fbid=987019172786791&set=a.610868297068549
 

nickel

Administrator
Staff member
Κοντοστάθηκα στο "Land of God" για το Μαρόκο, αλλά είναι σωστό και ενδιαφέρον:

Name and etymology

The English Morocco is an anglicisation of the Spanish name for the country, Marruecos, derived from the name of the city of Marrakesh, which was the capital of the Almoravid dynasty, the Almohad Caliphate, and the Saadian dynasty. During the Almoravid dynasty, the city of Marrakesh was established under the name of Tāmurākušt, derived from the city's ancient Berber name of amūr n Yakuš (lit. 'land/country of God').[...]

Morocco's modern Arabic name is al-Maghrib (المغرب, transl. the land of the sunset; the west), with the Kingdom's official Arabic name being al-Mamlakah al-Maghribīyah (المملكة المغربية; transl. the kingdom of sunset/the west). In Turkish, Morocco is known as Fas, a name derived from its ancient capital of Fes which is likely derived from the Berber issafen (lit. 'rivers').


 
Αν είναι ο 20ός μεσημβρινός ανατολικού μήκους*, τότε διασχίζει τη νότια Κέρκυρα, σχηματίζει μεγάλο μέρος των ανατολικών συνόρων της Ναμίμπιας και —σύμφωνα με κάποιους ορισμούς— χωρίζει τον Ατλαντικό από τον Ινδικό Ωκεανό (καθώς περνάει πολύ κοντά από το ακρωτήριο Αγκούλιας). Και δεν περνάει από τίποτα το σημαντικό στα Βαλκάνια. :D

* Μπορούμε να αναφερθούμε έτσι στο γεωγραφικό μήκος 20° αν ο Πρώτος Μεσημβρινός έχει μήκος 0°; Χμμμ…
 

SBE

¥
Tα τρία ανηψάκια τα βλέπουμε ότι είναι ανηψάκια, οι τρεις ανηψούλες τελικά είναι τρεις ξαδέρφες του Ντόναλντ;
 
Tα τρία ανηψάκια τα βλέπουμε ότι είναι ανηψάκια, οι τρεις ανηψούλες τελικά είναι τρεις ξαδέρφες του Ντόναλντ;
Για ανιψιές της Νταίζης τις ήξερα… Και δεν έχω ιδέα πότε η April έγινε «Webby» (συν ότι ακούγεται παράδοξα διαδικτυακό, αν και προφανώς αναφέρεται στις νηκτικές μεμβράνες των ποδιών).
 
Έχει ο Θείος Σκρουτζ παιδιά⁉️⁉️⁉️⁉️
Α, δεν την πρόσεξα τη γραμμή… Μάλλον κακώς βρίσκεται εκεί· απ' ό,τι μπορώ να καταλάβω από λίγο ψάξιμο στα γρήγορα, οι ανιψιές έχουν μυστηριώδη καταγωγή — απλώς εμφανίστηκαν μια μέρα, συνοδεύοντας τη Νταίζη ή άλλους Ντακ. Ίσως μάλιστα να πρόκειται για μια μεγάλη απάτη, και τα κορίτσια να μη συγγενεύουν με την οικογένεια περισσότερο απ' όσο συγγένευαν με τους Ρομανώφ οι διάφορες Αναστασίες που παρουσιάστηκαν μετά το 1918.

(Αντίστοιχα, ο πατέρας από τους ανιψιούς δεν πρέπει να έχει εμφανιστεί ποτέ και πουθενά.)
 

drsiebenmal

HandyMod
Staff member
Preferred playing cards of every European country (κάποιος ίσως ασχοληθεί κάποτε με την αντιστροφή των σπαθιών και των μπαστουνιών στα καθ' ημάς σε σύγκριση με τις ιταλικές και ισπανικές φιγούρες).

1713764574809.png
 
Χρειάστηκαν μερικά λεπτά σύγχυσης για να καταλάβω ότι το υπόμνημα τα έχει λίγο μπλεγμένα: είδα το ξίφος δίπλα στο «τριφύλλι» του σπαθιού και δεν μπορούσα να καταλάβω ποια ήταν η αντιστροφή. (Απεναντίας, το σπαθί το λένε στα αγγλικά club, «ρόπαλο», που ταιριάζει με τα μπαστούνια.)

Βέβαια τα σύμβολα δεν μοιάζουν καθόλου με ραβδιά, ξίφη ή κύπελλα. Αυτό μου φάνταζε πολύ παράξενο όταν ήμουν μικρός, μέχρι που έπιασα στα χέρια μου μια τράπουλα ταρό και κατάλαβα από πού ήρθαν τα ονόματα — αν και όχι τον λόγο που άλλαξαν τόσο τα σύμβολα.

Ευρωπαϊκές παραλλαγές

Τα παιγνιόχαρτα εισήχθησαν στην Ευρώπη από τον ισλαμικό κόσμο στα τέλη του 14ου αιώνα (με απώτερη προέλευση πιθανότατα από την Κίνα), και οι τέσσερις «φυλές» ήταν τα νομίσματα, τα μπαστούνια του πόλο, τα κύπελλα και τα σπαθιά.

530-349-max.png

Το πόλο ήταν άθλημα ακόμα άγνωστο στην Ευρώπη, οπότε τα μπαστούνια προσαρμόστηκαν σε κάτι πιο αναγνωρίσιμο, αλλά τα υπόλοιπα σύμβολα διατηρήθηκαν περίπου αυτούσια στις ιταλικές και ισπανικές τράπουλες (με ευθέα ξίφη αντί για κυρτά στις τελευταίες). Οι Γερμανοί, από την άλλη, πειραματίστηκαν με πιο βουκολικές παραστάσεις κατά τον 15ο αιώνα, από τις οποίες επικράτησαν τα φύλλα, οι καρδιές, τα κουδούνια και τα βελανίδια. (Υπήρξε ποικιλία και στον αριθμό των χαρτιών· οι γερμανικές τράπουλες κατέληξαν στα 32 φύλλα, και διαβάζω σε άλλο νήμα ότι με τόσα παιζόταν το πόκερ στην Ελλάδα μέχρι το '60.) Σε αντίθεση δε με τις ισλαμικές τράπουλες, όπου η απεικόνιση της ανθρώπινης μορφής απαγορευόταν, τα ευρωπαϊκά παιγνιόχαρτα είχαν εικονογράφηση που έφτανε ακόμα και την κοινωνική κριτική, όπως αυτή η τράπουλα του Πέτερ Φλέτνερ από το 1540 περίπου.

Peter Flötner.png


Τα γερμανικά σύμβολα άλλαξαν με τη σειρά τους στη Γαλλία: το φύλλο έγινε δόρυ (pique), η καρδιά έμεινε ως είχε (cœur), το κουδούνι αντικαταστάθηκε από τον ρόμβο (carreau) και ο μίσχος με βελανίδια έγινε τριφύλλι (trèfle). Τα σχέδια αυτά τυποποιήθηκαν με στένσιλ, για φθηνότερη παραγωγή αλλά και ευκολότερη ανάγνωση στα παιχνίδια, όπως σε αυτή τη γαλλική τράπουλα από τα μέσα του 18ου αιώνα.

aimable_1-768x557.jpg


Το 1480 τα γαλλικά παιγνιόχαρτα ήδη εξάγονταν στην Αγγλία, απ' όπου διαδόθηκαν ακόμα περισσότερο. Οι Άγγλοι όμως φαίνεται πως ήταν εξοικειωμένοι με τις ισπανικές τράπουλες, και παρότι μετέφρασαν τις γαλλικές ονομασίες για τα κόκκινα φύλλα (hearts και diamonds), για τα μαύρα κράτησαν τα παλιά ονόματα: clubs και spades, όπου το τελευταίο αποδίδει το ιταλικό spade ή το ισπανικό espadas (με προέλευση από την ελληνική σπάθη). Spade είναι βέβαια το (ρηχό) φτυάρι στην αγγλική, και το σύμβολο έχει μια μικρή ομοιότητα που συσκοτίζει κάπως την προέλευσή του… αν και τα δύο spade εμφανίζονται τελικά ως ομόρριζα.

Ελληνικά τραπουλόχαρτα

Στον ελλαδικό χώρο η τράπουλα μοιάζει να ήρθε με τους Ενετούς, όπως φαίνεται και από την προέλευση της λέξης (ήταν ενετικό παιχνίδι το Trappola, «παγίδα»), και στα Επτάνησα χρησιμοποιούνταν βενετσιάνικες τράπουλες των 40 φύλλων για χρόνια μετά την ένωση με την Ελλάδα: οι πρώτες τράπουλες του Γεράσιμου Ασπιώτη το 1873 ήταν αυτού του τύπου. (Παράδειγμα: Άσος σπαθί.) Στην Ελλάδα κυκλοφορούσαν παράλληλα με τις γαλλικές τράπουλες, από τις οποίες είχαν εμφανιστεί ελληνικές εκδόσεις ήδη από την Επανάσταση. Αυτή εδώ τυπώθηκε στην Ουγγαρία το 1829· ήταν παλιά παράδοση να ταυτίζονται οι φιγούρες με συγκεκριμένες μορφές, ιστορικές ή μη.

7.jpg


Το εργοστάσιο «Ελπίς» του Ασπιώτη συνέχισε να παράγει παιγνιόχαρτα ενετικού και γαλλικού τύπου μέχρι το 1888, όταν το γύρισε στα γαλλικού τύπου αποκλειστικά. Πλέον δούλευε ως προμηθευτής του Δημοσίου, καθώς τα παιγνιόχαρτα υπάγονταν στο κρατικό μονοπώλιο του Τρικούπη, μαζί με τα σπίρτα (πυρεία) και το φωτιστικό πετρέλαιο (συν το προϋπάρχον μονοπώλιο του αλατιού).

Η παραγωγή παιγνιόχαρτων συνεχίστηκε στην Κέρκυρα μέχρι την καταστροφή του εργοστασίου από ιταλικό βομβαρδισμό το 1940, και έκτοτε στην Αθήνα μέχρι την κατάργηση του Ελληνικού Μονοπωλίου το 1986. (Κάπου εκεί χρεοκόπησε και η Ασπιώτη-ΕΛΚΑ, άλλοτε ηγέτιδα του τομέα της στα Βαλκάνια. Στη θέση του εργοστασίου της στη λεωφόρο Βουλιαγμένης βρίσκεται τώρα το Athens Metro Mall.) Αυτή η τράπουλα των 32 φύλλων του ΕΜ, με φιγούρες εγχώριας αισθητικής και ονομάτων (Βασιλεύς, Κόρη και Θεράπων), δεν πρέπει να είναι πάνω από πενήντα ετών, κρίνοντας από τον θυρεό της Γʹ Ελληνικής Δημοκρατίας.

trapoula.jpg


Να και μια παλιότερη των 54 φύλλων:

Ασπιώτη.png


(Γούστο είχαν και όσες πωλούνταν στο εξωτερικό, με σημείωση «απαγορεύεται η χρήση στην Ελλάδα».)

Το συμπέρασμα;

Εεε… δεν ξέρω. Ούτε ο Σαραντάκος ξέρει. Τα γαλλικού τύπου τραπουλόχαρτα κυριάρχησαν σταδιακά στην Ελλάδα, χάρη στις μόδες που άλλαζαν και τα νέα παιχνίδια που γίνονταν δημοφιλή — συν το ακαταμάχητο πλεονέκτημα ότι έγραφαν αριθμούς πάνω, σε αντίθεση με τα ενετικού τύπου. Συνυπήρξαν όμως για πολύ καιρό· όπως στην Αγγλία, έτσι κι εδώ, άρχισε να αλλάζει το σχέδιο αλλά επιβίωσαν οι παλιές ονομασίες που τόσο με παραξένευαν ως παιδί…

…εν μέρει. Το καρό επικράτησε κι εδώ (αντί για το νόμισμα/δηνάριο), και η πίκα υπήρξε συνώνυμη με το μπαστούνι.

Το ιταλικό picca προκύπτει βέβαια από το γαλλικό pique. Ο Άρης Στουγιαννίδης γράφει εδώ πως «η picca = λόγχη είναι ένα όπλο που αποτελείται από ένα μεταλλικό άκρο με διάφορες μορφές και σχήματα τοποθετημένο σε ένα ξύλινο κοντάρι (μπαστούνι), το μήκος ποικίλει από 4 ως 5 μέτρα. […] Αν και το μεταλλικό άκρο είναι η πίκα κατά συνεκδοχών ονομάστηκε το όλο όπλο πίκα. Το όπλο όλο, με την ίδια συνεκδοχή, ονομάστηκε και μπαστούνι. Αν το ιππικό συναντούσε ένα φράγμα καμωμένο από οπλίτες με τέτοια όπλα αν δηλαδή έβρισκε μπαστούνια, βρισκόταν σε πολύ δύσκολη θέση. Πβλ. την ανάλογη φράση "τα βρήκε μπαστούνια"».

Αν συσχετίστηκε έτσι η πίκα με το μπαστούνι στο πεδίο της μάχης, τότε εξηγείται γιατί συσχετίστηκαν και στις τράπουλες, με αποτέλεσμα να γίνει σπαθί το γαλλικό «τριφύλλι». Ισχύει όμως; Ομολογώ ότι δεν βρίσκω αναφορές.
 
Last edited:

Earion

Moderator
Staff member
Εξαιρετικό! Ευχαριστούμε.

Το πόλο ήταν άθλημα ακόμα άγνωστο στην Ευρώπη
Ήταν όμως γνωστό στο Βυζάντιο (με την ονομασία τζυκάνιον), πολύ αγαπητό στην αριστοκρατία.
 
Και οι κούπες/ καρδιές;
Δεν έχω καταλάβει πώς ταίριαξαν συγκεκριμένες φυλές μεταξύ συστημάτων. Ποιος αποφάσισε ότι οι καρδιές των Γερμανών αντιστοιχούσαν στις κούπες των Ιταλών και τα φύλλα στα σπαθιά, ενώ θα μπορούσε να ισχύει το αντίθετο; Χωρίς να διαθέτω τον χρόνο να ερευνήσω ποια παιχνίδια παίζονταν τότε και από ποιους, μπορώ να εικάσω ότι κάποια είχαν αρκετή διάδοση ώστε να προκύψει η ανάγκη να «μεταφράζονται» τα σύμβολα διαφορετικών παιγνιόχαρτων — ιδίως αν κάθε φυλή είχε διαφορετική αξία, η οποία έπρεπε να προσμετρηθεί. Κι αυτό όμως δεν είναι σίγουρο· θυμάμαι ότι διάβαζα πως η μεγάλη ποικιλία στα σύμβολα σήμαινε ότι δεν υπήρχαν ενιαίοι κανόνες (τουλάχιστον αρχικά).

Σύμφωνα με άρθρο του Atlas Obscura:

For the European decks, how and why their particular suites of suits developed, nobody really knows. “There are many theories about that, but I don’t really believe in any of them, because they cannot be proved,” says [Peter Endebrock, a playing card historian, scholar, and collector from Germany]. Those theories all feel like guesswork, just-so stories that only kind of fit the evidence. Maybe some suits are meant to indicate aristocracy and others peasantry (Diamonds and Spades). Maybe some were for peace and some for war (Cups and Swords). What seems most likely is happenstance: a rich count in Italy or Bavaria or wherever decided to print some cards for fun, and asked his painter to make some acorns, because he liked oak trees.

Όσο απογοητευτική κι αν είναι συνήθως αυτή η απάντηση, πρόκειται μάλλον για κάτι το αυθαίρετο. Κι όσο τυχαίες ήταν οι αλλαγές στη Γερμανία ή την Αγγλία του 14ου αιώνα, άλλο τόσο θα ήταν στην Ελλάδα του 18ου.
 

cougr

¥
Κι αυτό όμως δεν είναι σίγουρο· θυμάμαι ότι διάβαζα πως η μεγάλη ποικιλία στα σύμβολα σήμαινε ότι δεν υπήρχαν ενιαίοι κανόνες (τουλάχιστον αρχικά).
Ακόμη και σήμερα οι κανόνες διαφέρουν ανάλογα με τη χώρα, καθώς και με το παιχνίδι που παίζεται.
 
Top