false friends, faux amis, ψευδόφιλες μονάδες, ψευδόφιλες λέξεις, ψευτοφίλες

[m_a_a_]

Τι σημαίνει επιτέλους αυτό το skål;

Η πλάκα είναι το ουσιαστικό skål σημαίνει απλά «σκεύος» ή, για την ακρίβεια, «μπολ».

Το tak και το skål μου έμειναν από την περίοδο που βλέπαμε κάτι δανέζικες σειρές τύπου Borgen και Forbrydelsen

Υπάρχει και το Bron/Broen (πολύ καλή σειρά για όσους γουστάρουν αστυνομικά), όπου ακούγονται και οι δύο γλώσσες (ενίοτε και στον ίδιο διάλογο).

φαίνεται πως οι δύο γλώσσες μοιάζουν και σ' αυτό το κομμάτι

Μοιάζουν ναι, αλλά όχι όσο ενδεχομένως νομίζουν κάποιοι. Πολλοί Σουηδοί (κυρίως οι νότιοι, θαρρώ) μπορούν να συνεννοηθούν με Δανούς μιλώντας ο καθένας τη γλώσσα του. Οι υπόλοιποι (σ' αυτούς συγκαταλέγομαι κ' εγώ) πιάνουν σκόρπιες φράσεις από τον (δανέζικο) προφορικό. Σαν ένας αχχχταγμάς γερμανοφλαμανδοσουηδικών μού ακούγονται. Αν τα δω γραμμένα, όμως, καταλαβαίνω πολύ περισσότερα. Ακόμα πιο κατανοητά, πάντως, μού είναι τα νορβηγικά: έχω την εντύπωση ότι είναι κάτι ενδιάμεσο, πράγμα που, αν ισχύει, δεν είναι και τοσο παράλογο, μιας και η Νορβηγία υπήρξε για πάρα πολλά χρόνια κτήση της Δανίας και αργότερα της Σουηδίας. Το tak, παρεμπιπτόντως, έτσι με σκέτο k, στα σουηδικά σημαίνει ταβάνι (και προφέρεται κάπως διαφορετικά).

 

[nickel]

Μα ούτε η Skol δεν σου είχε προκαλέσει την απορία;

 

[Zazula]

Να βάλω και κανά σουηδικό εδώ πέρα τώρα που το ξεφυλλίζω το νήμα;

τακ [συνήθως τακ-τακ]: ηχομιμητική λέξη που αποδίδει το χτύπημα στην πόρτα | tack [προφ. τακ]: ευχαριστώ

Το tak, παρεμπιπτόντως, έτσι με σκέτο k, στα σουηδικά σημαίνει ταβάνι (και προφέρεται κάπως διαφορετικά).

Το τακ είναι πολύ συχνό στις σλαβικές γλώσσες: https://en.wiktionary.org/wiki/так

 

[SBE]

Tα, που μου είπε ένας την πρώτη βδομάδα που είχα πρωτοέρθει Αγγλία και έπιασα το νόημα, αλλά δεν κατάλαβα αν αυτός έλεγε μισές τις λέξεις όπως λέμε 'σπέρα, ή αν εγώ είχα πρόβημα ακοής.
Τώρα έχει γενικευτεί, το λένε όλοι.

 

[nickel]

topical (στην κοινή χρήση) επίκαιρος

Το 'χουμε αναφέρει (αυτό δα έλειπε), αλλά επιτροχάδην. Χρειάζεται μια επανάληψη, μια και βρήκα ένα «would still have been topical» που είχε γίνει κάτι σαν «γεωγραφικά περιορισμένος». Η σωστή απόδοση: «θα ήταν και τότε επίκαιρο». Πολύ ύπουλη ψευδόφιλη.

Topical is used to describe something that concerns or relates to events that are happening at the present time.

https://www.collinsdictionary.com/dictionary/english/topical

 

[cougr]

Dialogism
1. In literary works, Bakhtin's term for a style of discourse in which characters express a variety of (potentially contradictory) points of view rather than being mouthpieces for the author: a dialogic or polyphonic style rather than a monologic one.

2. More broadly, the basis in dialogue of all communication

dialogism

"dialogism" published on by null.

www.oxfordreference.com

Διαλογισμός = Meditation
Ο διαλογισμός είναι μία μορφή πνευματικής συγκέντρωσης που επιτυγχάνεται με τη βαθιά χαλάρωση, την απομάκρυνση κάθε σκέψης και εξωτερικών ερεθισμάτων από τη συνειδητότητα του υποκειμένου.

https://el.wikipedia.org/wiki/Διαλογισμός

 

[nickel]

H pneumatic=πνευματικός δεν μπορεί να χαρακτηριστεί ψευδόφιλη, γιατί χρησιμοποιείται κατά κόρον σε τεχνικά κείμενα.

Το 2011 ο drsienbemal έγραφε: «Να αναφέρω ότι η απόδοση pneumatic = πνευματικός είναι πια τόσο διαδεδομένη σε τεχνικό κείμενο (και στη βάση της ΙΑΤΕ) που θα έπρεπε ίσως να προστεθεί και στα λεξικά.»

Έχει προστεθεί, ναι. Π.χ. στο Χρηστικό:
πνευματικός [...] 3. ΤΕΧΝΟΛ. που λειτουργεί με πεπιεσμένο αέρα: ~ό: πιστολέτο. ~οι: αυτοματισμοί/κινητήρες/κύλινδροι. -ά: όργανα (μετρήσεων)/συστήματα.

Υπάρχει όμως και μια σημασία του pneumatic που μόνο πνευματικότητα δεν αποπνέει. Συνάντησα αναφορά στο συγκεκριμένο λάθος σε γλωσσική ομάδα στο Facebook. Αφορά τη χρήση του pneumatic στο γνωστό μυθιστόρημα του Άλντους Χάξλεϊ Brave New World (Θαυμαστός καινούριος κόσμος). Όπως φαίνεται, σε τουλάχιστον δύο ελληνικές εκδόσεις (υπάρχουν εφτά ή περισσότερες) το pneumatic ως χαρακτηρισμός για γυναίκες έχει αποδοθεί «πνευματικός». Μόνο αυτό δεν σημαίνει.

Η χιουμοριστική χρήση του pneumatic με τη σημασία πληθωρικός, χυμώδης, με πλούσιο στήθος κρατά από την αρχή του 20ού αιώνα τουλάχιστον με παραθέματα στο OED από τον Τ.Σ. Έλιοτ, τον Φ.Μ. Φορντ κ.ά. και βέβαια τον Χάξλεϊ, από τον Κόσμο:
1932 A. Huxley Brave New World vi. 108 ‘Every one says I'm awfully pneumatic,’ said Lenina reflectively, patting her own legs [.‥] ‘You don't think I'm too plump, do you?’

Σε μια μετάφραση που το pneumatic είχε γίνει αρχικά «πνευματικός τύπος», το παράθεμα του OED έχει γίνει:

«Όλοι λένε πως είμαι πολύ ανεμώδης τύπος», είπε η Λενίνα καμαρώνοντας τις κνήμες της. [...] «Δεν με βρίσκεις λίγο παχουλή;»

Έπεα πτερόεντα...

 

[SBE]

Διαβάζοντας την πρώτη πρόταση σου, Νίκελ, το μυαλό μου πήγε σε σταρ του παρελθόντος σαν την Τζέην Ρασελ, άρα μάλλον είναι γνωστή η έννοια.

 

[nickel]

Το anomaly καλό θα είναι ενίοτε να το αποδίδουμε εξαίρεση, (το) αντικανονικό/(η) αντικανονικότητα.

 

[trashty]

Διπλά ψευδόφιλο: dialysis. :) Σε καμία περίπτωση δεν αποδίδεται «διάλυση».

1. Στη Χημεία ο αγγλ. όρος dialysis αντιστοιχεί στον ελλην. όρο διαπίδυση, και είναι η απαλλαγή διαλύματος από μόρια μικρού μεγέθους με τη βοήθεια μεμβράνης περατής μόνον από αυτά.

2. Στην Ιατρική ο αγγλ. όρος dialysis αντιστοιχεί στον ελλην. όρο αιμοκάθαρση, και είναι ο τεχνητός εξωσωματικός καθαρισμός του αίματος από τοξικές ουσίες, οι οποίες κανονικά αποβάλλονται με τα ούρα.

Δυΐλιση και αιμοδυΐλιση

 

[nickel]

Δυΐλιση και αιμοδυΐλιση

Υποθέτω ότι εννοείτε διύλιση και αιμοδιύλιση. Δεν ξέρω αν έχουν γίνει ευρύτερα αποδεκτά στους αντίστοιχους κλάδους.

 

[trashty]

Υποθέτω ότι εννοείτε διύλιση και αιμοδιύλιση. Δεν ξέρω αν έχουν γίνει ευρύτερα αποδεκτά στους αντίστοιχους κλάδους.

σωστά

 

[SBE]

Το έχουμε πει εκατο φορές, αλλά τελευταία βλέπω όλο και πιο συχνά να μιλάνε για γραφικές λεπτομέρειες/ περιγραφές εγκλημάτων.
Δηλαδή πώς ακριβώς είναι γραφικές; Είναι αρμονικές οι αποχρώσεις του μπλε και του πράσινου στους μώλωπες; Είναι υψηλής αισθητικής οι τομές στα μαχαιρώματα; (ούτε ο Ζορρό με το σπαθί του να ήτανε, δηλαδή) Τα ακούνε κι ευφραίνονται οι αιμοχαρείς; Ή μήπως απλά είναι γραφικοί οι αφηγητές και δεν πρέπει να τους παιρνουμε σοβαρά;

 

[m_a_a_]

«Γραφικές λεπτομέρειες», ε;
Αυτό θα μπορούσε να 'ναι κι ευφημισμός για τους Έλληνες πολιτικούς (τώρα που κοντοζυγώνουν κι οι εκλογές)...

 

[SBE]

«Γραφικές λεπτομέρειες», ε;
Αυτό θα μπορούσε να 'ναι κι ευφημισμός για τους Έλληνες πολιτικούς (τώρα που κοντοζυγώνουν κι οι εκλογές)...

Προσωπικά δεν ανήκω στη σχολή του μηδενισμού που φαίνεται να κυριαρχεί πλέον στην Ελλάδα γύρω από την πολιτική. Καλή η πλάκα, αλλά όταν γίνεται στάση ζωής... Αλλά είμαστε εκτός θέματος.

 

[SBE]

Διαβάζω στη Ναυτεμπορική για γεωπολιτικά:

Όπως λέει ο Μέλβιν Γκούντμαν, καθηγητής Κυβερνητικής στο Πανεπιστήμιο Johns Hopkins

Κι αναρωτιέμαι τί σχέση έχει η κυβερνητική (cybernetics) με την πολιτική επιστήμη, οπότε λέω να κοιτάξω ποιός είναι αυτός στο σάιτ του πανεπιστημίου του, όπου βρίσκω ότι:
Melvin Goodman, PhD, is senior fellow at the Center for International Policy and a former professor of international security at the National War College.

Δεν έχω ιδέα τί έλεγε το αρχικό κείμενο που μεταφράσανε στη Ναυτεμπορική, πιθανόν να έλεγε ότι είναι professor of government κι αυτό επιβεβαιώνεται από βιογραφικό του αλλού.

 

[anepipsogos]

Δεν έχω ιδέα τί έλεγε το αρχικό κείμενο

Εγώ μάλλον έχω
a long-term confrontation between Russia and Ukraine will revive the possibility of a major European land war, including political tension along Russia’s border with its NATO members and even a direct Russian-American confrontation [...] The United States needs to understand that the current military spiral must end before it is at war with Russia. Only talks between Washington and Moscow could possibly identify possible compromises in the European theatre, which will require security guarantees for both Russia and Ukraine.

Melvin A. Goodman is a senior fellow at the Center for International Policy and a professor of government at Johns Hopkins University.

The Institutionalization of the New Cold War

The 31 countries of the North Atlantic Treaty Organization (NATO) are taking their victory laps over the latest expansion of the political-military

www.counterpunch.org

 

[Duke_of_Waltham]

The United States needs to understand that the current military spiral must end before it is at war with Russia.

Το οποίο αποδίδεται στο άρθρο ως «Οι Ηνωμένες Πολιτείες πρέπει να καταλάβουν ότι η τρέχουσα στρατιωτική σπείρα πρέπει να τελειώσει πριν βρεθούν σε πόλεμο με τη Ρωσία.»

Έχουμε σχετικό νήμα: spiral.

 

[nickel]

Στις ψευτοφίλες και το Μπαρμπάντος (Barbados).

Στη Βικιπαίδεια, όπου όλο σχεδόν το άρθρο γράφει για το νησί Μπαρμπάντος και ξανά και ξανά για το Μπαρμπάντος, όλο και κάποιος έχει προσθέσει την κουτσουλιά του με «*τα Μπαρμπάντος» και «*των Μπαρμπάντος». Φταίει η ξενική κατάληξη ασφαλώς. Και κάπου 9.000+ ευρήματα στο διαδίκτυο. Πάντως ένα είναι το νησί και από ένα νησί αποτελείται το νησιωτικό κράτος.

Αντίστροφα, οι Βερμούδες είναι αρχιπέλαγος ολόκληρο με 180+ νησιά, αλλά στα αγγλικά δεν είναι πια the Bermudas, αλλά σκέτη Bermuda.

 

[Duke_of_Waltham]

Στις ψευτοφίλες και το Μπαρμπάντος (Barbados).

Στη Βικιπαίδεια, όπου όλο σχεδόν το άρθρο γράφει για το νησί Μπαρμπάντος και ξανά και ξανά για το Μπαρμπάντος, όλο και κάποιος έχει προσθέσει την κουτσουλιά του με «*τα Μπαρμπάντος» και «*των Μπαρμπάντος». Φταίει η ξενική κατάληξη ασφαλώς. Και κάπου 9.000+ ευρήματα στο διαδίκτυο. Πάντως ένα είναι το νησί και από ένα νησί αποτελείται το νησιωτικό κράτος.

Για να πούμε και του στραβού το δίκιο, το αρχικό όνομα μοιάζει να ήταν όντως στον πληθυντικό («οι γενειοφόροι» ή «τα γενειοφόρα»).

Μετράει όμως για ψευδόφιλη, μόνο και μόνο επειδή κάποιοι μπερδεύουν το γένος; Δεν υπάρχει κάποια άλλη λέξη με τον οποία να συγχέεται το νόημα.