Ποια από αυτά τα παραδείγματα χρειάζονται συντόμευση μ' απόστροφο;

Heraldry

New member
Όπως το καταλαβαίνω, όλα απ' αυτά χρειάζονται (υποχρεωτικά) συντόμευση μ' απόστροφο (ακόμα και αυτή η πρόταση :p).

Μήπως έχω κάνει κάπου λάθος;


σε απόσταση --> σ' απόσταση
σε αυτό --> σ' αυτό

με όλους --> μ' όλους
με αφήσει --> μ' αφήσει

στο αυτί --> στ' αυτί
το όνομα --> τ' όνομα

από εμένα --> από 'μένα
από ότι --> απ' ότι

να ακούσω --> ν' ακούσω
να έπεσε --> να 'πεσε

για εσένα --> για 'σένα
 

Alexandra

Super Moderator
Staff member
Όπως το καταλαβαίνω, όλα απ' αυτά χρειάζονται (υποχρεωτικά) συντόμευση μ' απόστροφο (ακόμα και αυτή η πρόταση :p).

Μήπως έχω κάνει κάπου λάθος;

σε απόσταση --> σ' απόσταση
σε αυτό --> σ' αυτό

με όλους --> μ' όλους
με αφήσει --> μ' αφήσει

στο αυτί --> στ' αυτί
το όνομα --> τ' όνομα

από εμένα --> από 'μένα
από ότι --> απ' ότι

να ακούσω --> ν' ακούσω
να έπεσε --> να 'πεσε

για εσένα --> για 'σένα
Heraldry, καλώς όρισες.

1) Καταρχάς δεν χρειάζονται απόστροφο το "μένα", "σένα". Η σωστή ορθογραφία είναι χωρίς απόστροφο. Μπορείς να το δεις και στο ΛΚΝ, εδώ, καθώς και στο Λεξισκόπιο εδώ.

2) Το "ότι" που έχεις στο "από ότι" χρειάζεται υποδιαστολή. Το σωστό είναι "από ό,τι".

Αλλά τι εννοείς "υποχρεωτικά"; Μπορεί κάποιος μια χαρά να προφέρει και να γράφει "να έπεσε" και κάποια άλλη στιγμή να προφέρει και να γράφει "να 'πεσε". Εννοείται ότι σε επίσημο και επιστημονικό κείμενο δεν γίνεται δεκτή καμία από αυτές τις εκθλίψεις και αποστρόφους.
Όσο για το "μ' απόστροφο" που γράφεις εμένα με απωθεί λίγο, θα προτιμούσα να έγραφες "με απόστροφο". Όπως είδες, έγραψα "με απωθεί" και όχι "μ' απωθεί", σύμφωνα με τη δική σου θεωρία.
 

Earion

Moderator
Staff member
Με λίγα λόγια: Στον προφορικό λόγο έχουμε έκθλιψη. Στο γραπτό, ιδίως σε προσεγμένο ύφος, την αποφεύγουμε. Κρατάμε την έκθλιψη στο γραπτό λόγο όταν θέλουμε να αποδώσουμε την προφορικότητα, τη χαλαρότητα, τη βιασύνη του προφορικού.

Δηλώνουμε μόνιμα την έκθλιψη στο γραπτό λόγο μόνο στα: γι’ αυτό, απ’ ό,τι, απ’ όσο/όσα. και στα λόγϊα επ’ ώμου, κατ’ απαίτηση, καθ’ υπόδειξη, κ.τ.τ.

Και καλώς ήρθες, Heraldry. :)

Heraldry!; :huh:

Heraldry! :eek:mg:

Heraldry! :clap:
 
Νομίζω ότι ο Εαρίων συνοψίζει καλά τα της έκθλιψης, σύμφωνα με τη σημερινή κατάσταση -γιατί παλιότερα τη χρησιμοποιούσαν πολύ περισσότερο.
Θα έλεγα όμως ότι και το "απ' όλα" (και τα συναφή) πρέπει επίσης να προστεθεί στον κατάλογό του.

Παλιότερα βέβαια, εκθλίβανε αφειδώς. Δυο παραδείγματα από χρονογραφήματα του Κ. Βάρναλη γύρω στο 1950:

Και παρ’ όλο το τρέξιμό τους και το θόρυβο πάλ’ είναι λίγ’ οι τροχοί

Και φυσικά, όσο να προσέχ’ η γυναίκα, θα έρθ’ η μοιραία στιγμή να σκάσ’ η μπόμπα.

Νομίζω ότι σήμερα ξενίζουν αυτά.
 
Νομίζω ότι ο Εαρίων συνοψίζει καλά τα της έκθλιψης, σύμφωνα με τη σημερινή κατάσταση -γιατί παλιότερα τη χρησιμοποιούσαν πολύ περισσότερο.
Θα έλεγα όμως ότι και το "απ' όλα" (και τα συναφή) πρέπει επίσης να προστεθεί στον κατάλογό του.

Γενικώς, το από, τη ζητάει την έκθλιψη (π.χ., απ' όταν, απ' όπου).
Και να μην αφήσουμε στην απέξω κι όλα τα «αφ'» που συναντάμε πριν από -πάλαι ποτέ- δασυνόμενες λέξεις.
 

daeman

Administrator
Staff member
...
Από μένα για σένα, σχετικά με μένα


"απ' ότι" ή "απ' ό,τι"; απ' ό,τι


και ή κι

Τι απέγινε το κι...


...
Δηλώνουμε μόνιμα την έκθλιψη στο γραπτό λόγο μόνο στα: γι’ αυτό, απ’ ό,τι, απ’ όσο/όσα. και στα λόγϊα επ’ ώμου, κατ’ απαίτηση, καθ’ υπόδειξη, κ.τ.τ.
...
Επ' ώμου, αρμ!

Έκθλιψη σε λόγια κείμενα

Σε δοκίμιο αποφεύγω κάθε έκθλιψη και αφαίρεση του προφορικού λόγου, εκτός από το γι’ αυτό. Λίγο να χαλαρώσει το ύφος, αρχίζουν τα σ’ και τα απ’. Βεβαίως, ισχύουν οι λόγιες εκθλίψεις, π.χ. καθ’ όλα.

Πολύ (ως) αδιάλλακτοι εμφανίζεστε, αλλά συμφωνώ με την κεντρική ιδέα. Θα έλεγα μόνο πως ούτε τα λόγια κείμενα είναι απρόσβλητα από τη χασμωδία, άρα ποτέ μη λες ποτέ.

Εγώ πάντως δεν αποφεύγω συνειδητά την έκθλιψη στα σοβαρά κείμενα. Δεν θεωρώ την έκθλιψη σημάδι προφορικότητας (ή, ακόμη χειρότερα, έλλειψης σοβαρότητας), αλλά επιλογή ρυθμού. Έχω μάλιστα την αίσθηση πως, όσο περνούν τα χρόνια, μάλλον περισσότερη έκθλιψη χρησιμοποιώ, παρά λιγότερη.

Ποιες εκθλίψεις θα θεωρούσατε λόγιες εκτός από το "καθ’ όλα";

Αφ' εαυτού
Αφ' ης (στιγμής)
Καθ' υπόδειξιν
Εφ' όπλου λόγχη
Εφ' όρου ζωής
Υφ' όρον (παραγραφής)

...
αντ' αυτού (εναντιωματικό), αντ' αυτού / αυτής (του προσώπου)
άλλα αντ' άλλων
αφ' ενός / αφ' ετέρου (αν δεν γραφτούν μονοκόμματα: αφενός / αφετέρου)
αφ' υψηλού
εφ' όλης (της ύλης)
καθ' ολοκληρία(ν)
καθ' εκάστη
καθ' έκαστον (δεν εννοώ τα καθέκαστα)
καθ' έξη (καθ' έξιν)
κατ' αγνώστου / κατ' αγνώστων
κατ' ανάγκη(ν)
κατ' αναγκαιότητα
κατ' αναπότρεπτην ανάγκη, κατ' αναπότρεπτο λόγο
κατ' αναπόδραστη ανάγκη (αναγκαιότητα, συνέπεια, νομοτέλεια)
κατ' αναπόφευκτη συνέπεια
κατ' αναλογία(ν)
κατ' αρχήν, κατ' αρχάς (αν δεν γραφτεί μονοκόμματο το καταρχήν)
κατ' αυτόν τον τρόπο, κατ' άλλον τρόπο
κατ' ουδένα τρόπο
κατ' ουδέν
κατ' αυτήν την άποψη
κατ' άλλη (άποψη, εκδοχή)
κατ' αυτόν / αυτήν / αυτούς (τον αναφερόμενο / την παρατιθέμενη)
κατ' άλλους
κατ' αίσθηση
κατ' αντίληψη
κατ' άνθρωπον
κατ' άτομο
κατ' αιτίαν
κατ' αίτηση
κατ' απαίτηση
κατ' αναίρεση
κατ' αντιμωλίαν
κατ' αντιδιαστολή(ν)
κατ' αντίθεση (κατ' αντίθεσιν)
κατ' αντίφαση
κατ' αντικείμενο
κατ' αντιστοιχία
κατ' αντονομασία(ν)
κατ' ακολουθίαν
κατ' ανέμου
κατ' αυτού / αυτής / αυτών (εναντίον)
κατ' άξονα
κατ' αποκλειστικότητα
κατ' αποκοπή(ν)
κατ' άρθρο
κατ' έγκλισιν
κατ' εξέλιξη
κατ' εικόνα
κατ' εξουσιοδότηση
κατ' ευφημισμό
κατ' αξίαν
κατ' απομίμηση
κατ' αντανάκλαση
κατ' αντιπαράσταση
κατ' απονομήν
κατ' αποστάσεις
κατ' αρχαιότητα
κατ' έθιμο
κατ' έκταση
κατ' επέκταση
κατ' εκλογή
κατ' επιλογή
κατ' εντολήν
κατ' εκτίμηση
κατ' ελάχιστον
κατ' εμέ
καθ' ημάς
κατ' εναλλαγή
κατ' επάγγελμα
κατ' επίδραση
κατ' επίκληση
κατ' επίφαση
κατ' ευκολία
κατ' ευχήν
κατ' ευτυχίαν
κατ' εφαρμογή
κατ' εξαίρεση
κατ' εξοχήν (αν δεν γραφτεί μονοκόμματο: κατεξοχήν)
κατ' ιδανικά μέρη
κατ' ισομοιρία
κατ' όγκον
κατ' οίκον
κατ' όροφον
κατ' επαγωγή
κατ' επανάληψη
κατ' εξακολούθηση
κατ' έτος
κατ' ιδίαν
κατ' όνομα
καθ' οδόν
καθ' ομοίωση
κατ' ουσίαν
κατ' ολίγον / ολίγον κατ' ολίγον
κατ' όψιν
καθ' ύλη(ν)
καθ' υπαγόρευση
υπ' αριθμόν
υπ' ατμόν
υπ' αυτήν (την έννοια)
υπ' αυτόν / αυτήν (τον αξιωματικό / την προϊσταμένη)
υπ' αυτού / αυτής / άλλων
υπ' ευθύνη

...
μετ' αποδοχών
μετ' εμποδίων
μετ' επαίνων
μετ' επιστροφής
μετ' επιτάσεως
μετ' ευτελείας
μετ' ευλαβείας
μεθ' ημών / μεθ' υμών
δι' ασήμαντον αφορμήν
αμ' έπος αμ' έργον

... Θα έλεγα μόνο πως ούτε τα λόγια κείμενα είναι απρόσβλητα από τη χασμωδία, άρα ποτέ μη λες ποτέ.

...
Όλα αυτά κάπου τα έχουμε διαβάσει ή τα έχουμε γράψει σε λόγϊα κείμενα, καθιερωμένα έτσι με την έκθλιψη, και μερικά από αυτά και σε μη λόγϊα, ακόμη και στα πιο απλά. Βέβαια, τα περισσότερα είναι στάνταρ φράσεις, απολιθωμένες, αλλά δες το κατά με τα φωνήεντα, ιδίως με το άλφα, και μάλιστα εκεί που παρεμβάλλεται επίθετο. Δεν μας πάει το -αα-, ούτε καν οπτικά, ούτε κατά διάνοια. Σε συγκεκριμένες, συχνές φράσεις πάντως, μου φαίνεται πως φιρί φιρί το πάει να ενωθεί, κατακεί πορεύεται.

Γενικώς, το από, τη ζητάει την έκθλιψη (π.χ., απ' όταν, απ' όπου).
Και να μην αφήσουμε στην απέξω κι όλα τα «αφ'» που συναντάμε πριν από -πάλαι ποτέ- δασυνόμενες λέξεις.

Ας συνδυάσουμε τη λογική της συζήτησης που γίνεται εδώ με εκείνη που γίνεται στο νήμα για τους Παραολυμπιακούς και την αποενοχοποίηση:
http://lexilogia.gr/forum/showthread.php?14417&p=210121#post210121

Ο προβληματισμός που κατατέθηκε στο #1 δεν θεώρησα ποτέ ότι αφορά γνωστές εκφράσεις, είτε θεωρούνται λόγιες είτε όχι. Αυτά είναι ζητήματα που έχουν λυθεί. Εκεί που υπάρχει διαφοροποίηση και προβληματισμός είναι κατά πόσο σε λόγια κείμενα θα διαλέξουμε από τις παρακάτω περιπτώσεις τον τύπο με έκκρουση (έκθλιψη ή αφαίρεση) ή τον τύπο χωρίς έκκρουση:

μου είπε | μου 'πε
σου το έδωσε | σ' το έδωσε (ή και «στο 'δωσε»)
το όνομα | τ' όνομα
μου άρεσε | μ' άρεσε
κτό

Σε λόγιο γραπτό, όπως είπα, διαλέγω από την πρώτη στήλη.

...
Νου και γνώση και μέτρον άριστον θέλει κι εδώ, όπως στα περισσότερα πράγματα, μάτια ανοιχτά να δεις πού πρέπει να το πας και πού σε πάει το έργο που έχεις μπροστά σου είτε προς συγγραφή είτε προς μετάφραση και μυαλό ανοιχτό ώστε να τολμήσεις να το σφίξεις ή να το χαλαρώσεις, όπου και όπως χρειάζεται, πάντα έχοντας κατά νου τον σκοπό του κειμένου και τον τελικό αποδέκτη του.
...

Κατ' επανάληψη. :-)
 

Earion

Moderator
Staff member


Words are not enough...
 
Top