Ελλάδα 2015

[rogne]

Σε μια στιγμή (μετριασμένης, βέβαια, λόγω του αντιπάλου) θλίψης για τους απανταχού οπαδούς της Γιούβε, ας συμβάλω λίγο στο πένθιμο κλίμα κι αυτού του νήματος, δηλώνοντας ότι συμφωνώ μέσες-άκρες με την εκτίμηση του Helle: είτε με Τσίπρα είτε με Σαμαρά, θα βρισκόμασταν ακριβώς στην ίδια τωρινή κατάσταση. Κανένα μνημόνιο δεν θα τέλειωνε, καμιά ανάπτυξη δεν θα ερχόταν/επανερχόταν/συνεχιζόταν, η "διαπραγμάτευση" θα ήταν πάντα "σκληρή" (δεν θα αναφερθώ εδώ σε διαβαθμίσεις σκληρότητας) και το αποτέλεσμα μηδέν, τουλάχιστον μέχρι το φθινόπωρο (και βλέπουμε). Οπότε, ναι, θα μπορούσε να περιμένει ο ΣΥΡΙΖΑ την ωρίμανση και πτώση των προηγούμενων, αλλά βέβαια τότε θα τον κατηγορούσαν για ακραίο κυνισμό και μακάρια αδιαφορία μπροστά στην καταστροφή. Τουλάχιστον τώρα λερώνει και τα δικά του χεράκια, δεν είναι αμελητέο αυτό (από μια οπτική πολιτικής αρχών προφανώς, όχι από την άποψη των αποτελεσμάτων αυτής της πολιτικής, που, ας το επαναλάβω, νομίζω ότι ήταν προδιαγεγραμμένα και ανεξάρτητα από τη σύνθεση της κυβέρνησης).

 

[Costas]

Εκδότες στο χείλος της καταστροφής

Δραματική έκκληση των Εκδοτών Επιστημονικών Βιβλίων για τερματισμό της επί ενάμιση έτος στάσης πληρωμών των πανεπιστημίων απέναντί τους.

Επιμ. Απόστολος Σκλάβος / Bookpress

Το Δελτίο Τύπου που διένειμε σήμερα ο Σύλλογος Εκδοτών Επιστημονικών Βιβλίων (Σ.Ε.Ε.ΒΙ.) έχει ως εξής:

Με τη σημερινή Συνέντευξη Τύπου επιθυμούμε να σας ενημερώσουμε εν συντομία για τα ιδιαίτερα προβλήματα του κλάδου τα οποία έχουν ανακύψει –και ανακύπτουν καθημερινά–, αφού η παρατεινόμενη κρίση έχει επιφέρει άτυπη και διαρκή στάση πληρωμών που μας έχει οδηγήσει στο χείλος της καταστροφής. Οι λόγοι της πρωτοφανούς και τραγικής κατάστασης συνοψίζονται στους εξής:

1. Η κωματώδης κατάσταση της αγοράς.
2. Η ανεξέλεγκτη φωτοτύπηση επιστημονικών συγγραμμάτων. Στην Ελλάδα σήμερα μόνον ο Ο.Σ.Δ.Ε.Λ. προσπαθεί να καλύψει όλο τον έλεγχο της παράνομης φωτοτύπησης. Ωστόσο, δεν αρκεί. Φωτοτυπικά κέντρα αποθηκεύουν ηλεκτρονικά τα υπό φωτοτύπηση επιστημονικά συγγράμματα, Πανεπιστήμια έχουν εφοδιαστεί με σύγχρονα φωτοτυπικά πολυμηχανήματα, τα συγγραφικά δικαιώματα βλάπτονται ανεπανόρθωτα.
3. Η συντριπτική πλειονότητα των εκδοτών επιστημονικών βιβλίων είναι οικογενειακού τύπου μικρομεσαίες επιχειρήσεις, κάτι που σημαίνει ότι τα οικονομικά τους αποθεματικά είναι μικρά έως ασήμαντα· ως εκ τούτου, οι αντοχές τους μηδαμινές.
4. Οι περισσότερες από τις ως άνω επιχειρήσεις δεν έχουν πληρωθεί για τα διανεμηθέντα συγγράμματα από τον Οκτώβριο του 2014 (!).
5. Κατά τους μήνες αυτούς, καλούνται να πληρώνουν (εκτός των λειτουργικών, των μισθών, των συγγραφικών δικαιωμάτων, των προμηθευτών χάρτου, των συνεργατών τυπογράφων, βιβλιοδετών κ.ά.π.) τις ασφαλιστικές εισφορές αλλά και να καλύπτουν τις φο¬ρολογικές τους υποχρεώσεις (π.χ. Φ.Π.Α.), ώστε να έχουν φορολογική και ασφαλιστική ενημερότητα ανά πάσα στιγμή.

Ως συνέπεια των ως άνω λόγων επήλθε αναπόφευκτα η οικονομική ΕΞΑΝΤΛΗΣΗ ΤΩΝ ΕΚΔΟΤΩΝ ΕΠΙΣΤΗΜΟΝΙΚΟΥ ΣΥΓΓΡΑΜΜΑΤΟΣ.

Δυστυχώς, όμως, τα προβλήματα δεν σταματούν εκεί, διότι:
Α. Με κοινή υπουργική απόφαση (Φ.12/143573/β3/10-9-2014) επιβλήθηκε ΑΔΙΚΑ οριζόντια μείωση 15% της τιμής κοστολόγησης των επιστημονικών συγγραμμάτων από το ακαδημαϊκό έτος 2014-2015 και εξής, αν και υποβάλαμε έγκαιρα πρόταση αντισταθμιστικών μέτρων.
Β. Με απόφαση που υπέγραψε ο πρώην υπουργός Παιδείας κ. Ανδρέας Λοβέρδος (Οκτώβριος 2014) ενσωματώθηκαν οι Υπηρεσίες του καταργηθέντος Ενιαίου Διοικητικού Τομέα Ανωτάτης Εκπαιδεύσεως στη Γενική Διεύθυνση Ανωτάτης Εκπαιδεύσεως. Ενώ είχε παρέλθει εύλογο χρονικό διάστημα (Ιούλιος - Οκτώβριος) ζυμώσεων για την τοποθέτηση νέων Γενικών Διευθυντών από την τελευταία κοστολόγηση νέων συγγραμμάτων, η νέα Γενική Διεύθυνση της Ανωτάτης Εκπαιδεύσεως –για λόγους που δεν γνωρίζουμε– παρατείνει μέχρι σήμερα την μη κοστολόγηση των νέων συγγραμμάτων με συνέπειες:
α) Τα ακοστολόγητα συγγράμματα που διανεμήθηκαν και διανέμονται στους φοιτητές της χώρας υπερβαίνουν τα 1.700 σε τίτλους.
β) Το κόστος των ακοστολόγητων αυτών συγγραμμάτων ανέρχεται ήδη στα 5.500.000,00 €, τα οποία:
- Προκαλούν τεράστιο πρόβλημα στην οικονομική υπηρεσία του Υπουργείου Παιδείας, αφού δεν προϋπολογίζονται.
- Προκαλούν οικονομική ζημία στους εκδότες, αφού διανεμήθηκαν και διανέμονται, αλλά, ως ακοστολόγητα, δεν τιμολογούνται.
- Στερούν άμεσα έσοδα Φ.Π.Α. από το Υπουργείο Οικονομικών ακριβώς επειδή δεν τιμολογούνται.
Στο σημείο αυτό πρέπει να σημειωθεί το μοναδικό φωτεινό παράδειγμα του Καθηγητή της Ιατρικής Σχολής και άμισθου επιστημονικού συνεργάτη του υπουργού Παιδείας κ. Αριστείδη Μπαλτά, του κυρίου Φιλάρετου Αλικαρίδη, ο οποίος κατά την πρόσφατη συνάντησή μας έδειξε να αντιλαμβάνεται το μέγεθος του προβλήματος της οριζόντιας μείωσης της τιμής των συγγραμμάτων και του πλήθους των ακοστολόγητων συγγραμμάτων και, προπαντός, να έχει καλή διάθεση και πρόθεση επίλυσής του.
Γ. Κατά τις τελευταίες ημέρες πληροφορούμαστε ότι σε εκδότες στους οποίους οφείλονται μεγάλα πλέον ποσά από συγγράμματα προηγουμένων διανομών καταφθάνουν κατασχετήρια λογαριασμών για απλήρωτες ασφαλιστικές εισφορές. Τέτοιες πρακτικές μη συμψηφισμού επιφέρουν κυριολεκτικά τρόμο στον κλάδο.


Κυρίες και Κύριοι,
Παρ' ότι γνωρίζαμε για την άτυπη στάση πληρωμών και παρά τις ανυπέρβλητες δυσκολίες της αγοράς, αποφασίσαμε τον Μάρτιο του 2015 να στηρίξουμε την ομαλή διανομή των επιστημονικών συγγραμμάτων. Η στήριξη αυτή απέδωσε καρπούς και η φάση δια¬νομής συγγραμμάτων του εαρινού εξαμήνου του ακαδημαϊκού έτους 2014-2015 ολοκληρώθηκε χωρίς κανένα πρόβλημα. Πλην όμως, ο συνδυασμός της προσπάθειας αυτής με την παρατεινόμενη στάση πληρωμής μάς ΕΞΟΥΘΕΝΩΣΑΝ. Όλοι οι εκδότες επιστημονικού συγγράμματος –προς τιμήν τους– στήριζαν και στηρίζουν τη διανομή δωρεάν συγγραμμάτων στους σπουδαστές και τους φοιτητές της χώρας. Το αν θα συνεχίσουν να τη στηρίζουν δεν είναι πλέον στο χέρι τους μόνον, αφού, για να συνεχίσουν, θα πρέπει πρωτίστως να υπάρχουν.

Ως Διοικητικό Συμβούλιο καλέσαμε τα μέλη από όλη την Ελλάδα σε Έκτακτη Γενική Συνέλευση (20.05.2015), κατά την οποία οι θλιβερές διαπιστώσεις της κατάστασης όλων μας μάς ώθησαν:

1) Να συντάξουμε σχετικό υπόμνημα με αποδέκτες τον Πρωθυπουργό της Ελλάδος, Αξιότιμο κ. Αλέξη Τσίπρα, τον Υπουργό Πολιτισμού, Παιδείας και Θρησκευμάτων κ. Αριστείδη Μπαλτά, τον Αναπληρωτή Υπουργό Οικονομικών κ. Δημήτρη Μάρδα, την Αναπληρώτρια Υπουργό Οικονομικών κ. Νάντια Βαλαβάνη, τον Αναπληρωτή Υπουργό Κοινωνικής Ασφάλισης κ. Δημήτρη Στρατούλη, διότι από τη μια το ακαδημαϊκό έτος 2014-2015 επιφέρει οφειλή συγγραμμάτων περί τα 56.000.000,00 €· από την άλλη, η μη αποπληρωμή της οφειλής αυτής θα μας οδηγήσει αναπόφευκτα τόσο σε ΑΔΥΝΑΜΙΑ κάλυψης των φορολογικών υποχρεώσεών μας όσο και σε ΣΟΒΑΡΗ ΕΠΙΦΥΛΑΞΗ ως προς την ομαλή έναρξη διανομής επιστημονικών συγγραμμάτων κατά το ακαδημαϊκό έτος 2015-2016.
2) Να καταθέσουμε αίτημα εξαίρεσης της λιανικής πώλησης των επιστημονικών συγγραμμάτων από την εφαρμογή του νέου νόμου περί ενιαίας τιμής, ώστε οι μη δικαιούχοι αλλά ενεργοί φοιτητές να αποκτούν τα συγγράμματα των σπουδών τους στην τιμή –περίπου– της κοστολόγησης του Υπουργείου Παιδείας.
Η σημερινή Συνέντευξη Τύπου αποτελεί δημοσιοποίηση του πλήρους αδιεξόδου του κλάδου και δραματική έκκληση για άμεση επίλυση του ζητήματος. Δεν αφορά μόνο στην επιβίωση των επιχειρήσεων του κλάδου μας αλλά και των εκατοντάδων άλλων που δραστηριοποιούνται στις γραφικές τέχνες, το χαρτί, την τυπογραφία, τα αναλώσιμα, την πλαστικοποίηση, τη βιβλιοδεσία κ.τ.ό.

Αντιλαμβανόμαστε πλήρως τις κρίσιμες ώρες που διέρχεται η χώρα και στηρίζουμε κατά το ανθρώπινο δυνατό τον καλό αγώνα της χώρας να εξέλθει της πρωτοφανούς κρίσης. Πρέπει, όμως, να αναλογιστούμε και τις αντικειμενικές δυσκολίες, οι οποίες καθίστανται πλέον ανυπέρβλητες, όπως η μισθοδοσία των υπαλλήλων ή τα λειτουργικά έξοδα των εταιρειών μας.

Ελπίζουμε, ακόμη και τώρα, να βρεθεί μια λύση και τα πράγματα για τη χώρα να πάνε καλύτερα σε οικονομικό τουλάχιστον επίπεδο, διότι η ψυχολογία της αγοράς έχει πληγεί σε τέτοιο βαθμό που η ανάτασή της φαντάζει πολύ μα πολύ μακρινή.

Σας ευχαριστώ!
Για τον Σ.Ε.Ε.ΒΙ.,
ο Πρόεδρος
Μπαλιάτσας Δημήτρης

 

[Costas]

Εκτός ελέγχου οι δαπάνες
(Εφ Συν)

Επικίνδυνη χαλάρωση παρουσιάζουν στο τέλος του πρώτου τριμήνου του 2015 οι δαπάνες δεκάδων φορέων της γενικής κυβέρνησης. Επί συνόλου 44 με προϋπολογισμό άνω των 10 εκατ. ευρώ που εποπτεύει το υπουργείο Οικονομικών οι 20 μπήκαν στη «μαύρη λίστα» αφού η απόκλιση στις δαπάνες ξεπερνά σε ποσοστό το 10%.

Ταυτόχρονα υπό στενή παρακολούθηση μπαίνουν και οι υπόλοιποι 24 με μικρότερη «ψαλίδα» στα έξοδα, ενώ λίγοι είναι πάντως οι φορείς που κινούνται «εντός τειχών» του Μνημονίου.

Η υπερβολική αυτή σπατάλη σε σχέση με τους στόχους που έχουν τεθεί φέρνει όλους τους προηγούμενους φορείς αντιμέτωπους με τις αυστηρές κυρώσεις που ισχύουν για αυτές τις περιπτώσεις.

Να σημειωθεί ότι όσα Νομικά Πρόσωπα ή υπουργεία δεν ευθυγραμμίζονται με τη λιτότητα των δαπανών του προγράμματος και εμφανίζουν αποκλίσεις άνω του 10% από τους τριμηνιαίους στόχους, τότε θα περικόπτονται αυτόματα λειτουργικές δαπάνες και επιχορηγήσεις.

Την ίδια στιγμή, αύξηση κατά 900 εκατ. ευρώ σημειώνουν από την αρχή του χρόνου τα «φέσια» του Δημοσίου, ενώ με νέα χρέη που φτάνουν τα 400 εκατ. ευρώ «φόρτωσε» τον περασμένο Απρίλιο το κράτος προμηθευτές, επιχειρήσεις που ασχολούνται με το ενδοκοινοτικό εμπόριο αλλά και απλούς φορολογουμένους, γεγονός το οποίο αποτυπώνει το σοβαρό πρόβλημα της ρευστότητας που αντιμετωπίζει η χώρα.

Σύμφωνα με τα στοιχεία του Γενικού Λογιστηρίου, οι ληξιπρόθεσμες υποχρεώσεις του Δημοσίου προς τους ιδιώτες διαμορφώθηκαν στα 4,824 δισ. ευρώ στο πρώτο φετινό τετράμηνο από 4,429 δισ. ευρώ που κινούνταν στο τρίμηνο.

 

[drsiebenmal]

Προφανώς για τις εξελίξεις στην κοινωνία θα έχουμε πάντα μόνο μία πραγματικότητα και από εκεί και πέρα δεκάδες εκτιμήσεις και πιθανολογήσεις. Συνεπώς. σε αυτά που γράφουν ο rogne και ο Helle δεν μπορώ να αντιπαραθέσω αυστηρά τεκμηριωμένα στοιχεία, πέρα από εκτιμήσεις ειδικών ή π.χ. από διεθνείς οργανισμούς στα τέλη του 2014 για την ελληνική οικονομία το 2015. Επίσης είναι γεγονός ότι για να φτάσουμε στο σημερινό σημείο, να μην κινείται τίποτα, μεσολάβησαν αρκετοί μετεκλογικοί μήνες πλήρους χρηματοδοτικής ένδειας. Θα ήταν έτσι ή καλύτερα τα πράγματα αν δεν είχαν γίνει οι εκλογές τον Γενάρη;

Η διαίσθησή μου μού λέει ότι μόνο το ενδεχόμενο μιας τέτοιας πιθανής εξέλιξης προς το καλύτερο (και μάλιστα, ραγδαίας) αιτιολογεί την απόφαση του Σύριζα να επισπεύσει τις εκλογές. Την ενισχύουν και κάποια υπουργικά παράπονα που ακούστηκαν τις πρώτες μετεκλογικές εβδομάδες «γιατί δεν έκλεισε τη διαπραγμάτευση η προηγούμενη κυβέρνηση ώστε να υπάρχει τώρα η χρηματοδότηση για να εφαρμοστεί το πρόγραμμα του Σύριζα». Έχω την αίσθηση ότι το κλίμα κάποιας βελτίωσης ίσως ενισχυόταν στην αγορά μετά από την προεδρική εκλογή και το κλείσιμο μιας συμφωνίας, ας την πω συμβολικά Χαρδούβελη Plus, και ότι άλλο ένα καλό οικονομικά καλοκαίρι σε συνδυασμό με τις εξελίξεις στα προγράμματα Ντράγκι και Γιούνκερ θα οδηγούσε ίσως σε διαφορετικό οικονομικό, κοινωνικό και άρα πολιτικό σκηνικό τον Οκτώβριο.

Ίσως πάλι και όχι. Δεν θα το μάθουμε ποτέ.

 

[Costas]

Και επίσης θα έπρεπε το Ποδέμος να βγάλει το φίδι απ' την τρύπα. Αλλά το κυριότερο για μένα είναι ότι οι πρόωρες εκλογές σε μια πολιτικά φαύλη χώρα είναι το αντίστοιχο της προσωποκεντρικής αντίληψης της ιστορίας: ότι είναι θέμα τιμονιέρη, ενώ στην πραγματικότητα τα προβλήματα είναι μακράς διάρκειας, δομικά.

 

[nickel]

Μικρή πρωινή απορία για να τη βγάλω από το σύστημα μου. Ανοίγω τα μάτια μου και σχεδόν αμέσως μετά ανοίγω να δω ειδήσεις και πέφτω πάνω σε δηλώσεις Λαφαζάνη, που δεν είναι το πρώτο πράγμα που θέλεις για πρωινό.

Τι στο καλό; σκέφτομαι. Πρώτη είδηση ο Λαφαζάνης; Με αντιστίξεις τους είδους «Θέλουν να τσακίσουν τη χώρα και να μας εξευτελίσουν» και «η έξοδος από το ευρώ δεν πρέπει να αντιμετωπίζεται ως βιβλική καταστροφή» πάνε να μας βγάλουν από το ευρώ; Και μας το φέρνουν σιγά σιγά, να αρχίσουμε μιθριδατικά να συνηθίζουμε τη σκέψη;

Μα πρώτη είδηση ο Λαφαζάνης; Και μετά σκέφτηκα ότι δεν αποκλείεται να θέλει να μας φοβίσει η κυβέρνηση με αυτό το κομμάτι του εαυτού της, για να μας σερβίρει τη λύση της συνδιαλλαγής με τους «εκβιαστές». Μπορεί να αναζητήσει κι ένα σύνδρομο της Στοκχόλμης μετά.


http://news.in.gr/economy/article/?aid=1500002851

 

[drsiebenmal]

Μα τα έχουν πει άλλοι (και καλύτεροι πολιτικοί, εδώ που τα λέμε) από καιρό. Δύο είναι οι θεμελιωδώς διαφορετικές πολιτικές στη διάθεση μιας ευρωπαϊκής χώρας: μέσα ή έξω όχι από μόνο από το ευρώ, αλλά και από την ΕΕ (διότι αυτά τα δύο πάνε πακέτο). Από εκεί και πέρα, όσο δεν υπάρχει αξιόπιστη απάντηση με επιτυχημένα παραδείγματα στο ερώτημα «έξω ναι, αλλά πού;» και είναι δεδομένοι αριθμοί όπως 60, 70 και 80% του λαού υπέρ της ΕΕ του ευρώ, απαιτούνται πολιτικές και πολιτικοί και στελέχη που θα κατανοούν το περιβάλλον και θα βελτιστοποιούν τις εκάστοτε δυνατότητες της χώρας προς όφελος του συνόλου του λαού.

 

[nickel]

Πάω πίσω, προς το παρόν.

Δεν είναι καθόλου απίθανο τα πράγματα να ήταν χειρότερα τώρα.

είτε με Τσίπρα είτε με Σαμαρά, θα βρισκόμασταν ακριβώς στην ίδια τωρινή κατάσταση

Είχα πολλά ράμματα για τη γούνα της κυβέρνησης ΝΔ-ΠΑΣΟΚ, αλλά έχω ακόμα περισσότερα για την κυβέρνηση Σύριζα-Ανέλ. Και μάλιστα φοβάμαι ότι θα μας μείνουν τα ράμματα και θα ψάχνουμε να βρούμε τη γούνα.

Θυμήθηκα ένα παλιό αστείο τώρα, που φίλη μου κομουνίστρια προσπαθούσε να προσηλυτίσει φίλη της και η φίλη αντιστεκόταν: «Άκου, εγώ θέλω να αποκτήσω γούνα. Ξέρω ότι δεν είναι πολύ πιθανό να αποκτήσω, αλλά στον καπιταλισμό έχω και μια ελπίδα».

Απλοϊκό επιχείρημα, αλλά από τα συνηθισμένα μιας εποχής που οι συζητήσεις γίνονταν για τέτοια στοιχειώδη.

Τώρα τι γίνεται με την ελπίδα; Ξεχνάτε ότι δεν αριστέρεψαν ξαφνικά όλοι αυτοί που ψήφισαν Σύριζα; Ψήφισαν απλώς την επόμενη υπόσχεση ελπίδας, ελπίδας καλλιεργημένης με πολλές (αβάσιμες ή ψεύτικες, όπως αποδεικνύεται) υποσχέσεις.

Αποκεί που όλα θα άλλαζαν με έναν νόμο, ξαφνικά είμαστε σ’ ένα ιδιότυπο «τι Παπάγος τι Πλαστήρας» ή «τι Σκύλλα τι Χάρυβδη»; Οι προηγούμενοι μπορεί να συμφωνούσαν αμέσως στα δύσκολα μέτρα και θα λέγαμε ότι συνθηκολόγησαν χωρίς να πολεμήσουν, αλλά τώρα που θα είναι ακόμα πιο δύσκολα, με το χαμένο εξάμηνο, θα πούμε και μπράβο που τουλάχιστον πολεμήσαμε; Και η ελπίδα; Η πεθαμένη ελπίδα; Δεν μετράει στις παράπλευρες απώλειες; Η αξιοπιστία;

 

[Palavra]

Και για τα όχι και τόσο ψιλά γράμματα, αυτό το «στα τέσσερα» του Καμμένου (προφανώς μύχιο απωθημένο) η ΠτΒ δεν το βρήκε σεξιστικό να του κάνει παρατήρηση;

 

[drsiebenmal]

Σε ΜΚΔ διαβάζω σχόλια εγγράμματων φίλων της κυβέρνησης και οπαδών της ΠτΒ που ισχυρίζονται ότι το σχόλιο δεν είναι σεξιστικό επειδή η προτροπή του συγκυβερνήτη παραπέμπει στην υποτακτική στάση του σκύλου, που περιμένει το παράγγελμα από το αφεντικό του. Δυστυχώς, δεν γνωρίζω πώς λέγεται μονολεκτικά αυτή η παρομοίωση ανθρώπου με ζώο με σκοπό τη μείωση του ανθρώπου, αλλά προφανώς δεν θα είναι κάτι εξίσου σοβαρό ή υβριστικό με τον σεξισμό.

 

[nickel]

Εγώ, πάντως, θεωρώ ότι τα χτυπήματα στον Σύριζα με στόχο τον Καμμένο είναι από τα πιο ύπουλα. Ξέρουμε ότι δεν έχουν τίποτα κοινό ο Σύριζα με τους Ανέλ εκτός από τη συγκυριακή αντιμνημονιακή στάση, που δεν αποκλείεται να πάψει να ισχύει, αν το ένα κόμμα επιμείνει στο Κούγκι και το άλλο δεν θέλει να βγει καμένο. Κάποιοι δεχτήκαμε ή ανεχτήκαμε την κυβερνητική επιλογή για να υπάρξει κυβέρνηση. Κανένας άλλωστε δεν εργάστηκε για κάτι πιο συναινετικό, πιο οικουμενικό. Ο ίδιος ο Καμμένος παραείναι εύκολος στόχος. Και, όταν πρόκειται για διαμάχη με τον Άδωνη, είναι σαν να καλείσαι να διαλέξεις μπουφόνο. Δεν είναι θλιβερό που ο Άδωνης έγινε μια τόσο συχνή φωνή της Νέας Δημοκρατίας; (Ξέρω, είναι η χαρά των ΜΜΕ, αγαπάνε τους γραφικούς.)

 

[drsiebenmal]

Η επιλογή συγκυβερνήτη (που μάλιστα, είναι φανερό ότι είχε προετοιμαστεί μεθοδικά προεκλογικά --αρκεί να θυμηθούμε το μονόπρακτο «Αιγόδεν Ταπιάνο» με πρωταγωνιστή τον συμπαθή κωμικό κ. Χαϊκάλη) ήταν απόλυτο δικαίωμα και επιλογή του πρωθυπουργού (και θα τον συνοδεύει πολιτικά ισόβια, σαν την όρνιθα του μακαρίτη Τσάτσου). Έχω ήδη γράψει ότι ήταν ενδεχομένως μονόδρομος σύμφωνα με την πολιτική του (άρα ένα ακόμη σημείο μετεκλογικού προβληματισμού για τη συνολική πορεία του).

Ένας πρωθυπουργός όμως θα πρέπει να ξέρει ότι η πολιτική δεν ασκείται με βάση αλγοριθμικές προδιαγραφές και θα πρέπει να μπορεί να βρίσκει άλλες λύσεις αν η πολιτική του (για οποιονδήποτε λόγο) δεν του βγαίνει. Αλλιώς θα μπορούσαμε να έχουμε και ένα σύστημα άμεσης δημοκρατίας με ηλεκτρονική ψηφοφορία για τη λήψη άμεσων αποφάσεων και να ρωτάμε για το κάθε τι τον λαό, αλλά θα έπρεπε να δεχτούμε την εγκυρότητα της ηλεκτρονικής ψηφοφορίας (άλλο πολιτικό αδιέξοδο και αυτό).

 

[stathis]

Τι στο καλό; σκέφτομαι. Πρώτη είδηση ο Λαφαζάνης; Με αντιστίξεις τους είδους «Θέλουν να τσακίσουν τη χώρα και να μας εξευτελίσουν» και «η έξοδος από το ευρώ δεν πρέπει να αντιμετωπίζεται ως βιβλική καταστροφή» πάνε να μας βγάλουν από το ευρώ; Και μας το φέρνουν σιγά σιγά, να αρχίσουμε μιθριδατικά να συνηθίζουμε τη σκέψη;

Μα πρώτη είδηση ο Λαφαζάνης; Και μετά σκέφτηκα ότι δεν αποκλείεται να θέλει να μας φοβίσει η κυβέρνηση με αυτό το κομμάτι του εαυτού της, για να μας σερβίρει τη λύση της συνδιαλλαγής με τους «εκβιαστές».

Δεν διαφωνώ ότι η παρούσα κυβέρνηση επενδύει υπέρμετρα στο επικοινωνιακό κομμάτι, αλλά δεν φαντάζομαι να καθορίζει και τη σειρά των ειδήσεων στο in.gr. :)

 

[nickel]

Δεν διαφωνώ ότι η παρούσα κυβέρνηση επενδύει υπέρμετρα στο επικοινωνιακό κομμάτι, αλλά δεν φαντάζομαι να καθορίζει και τη σειρά των ειδήσεων στο in.gr. :)

Μα σημασία δεν έχει κατά πόσο κινήθηκαν νήματα για να παίξει αυτό το φόβητρο αυτή την Κυριακή. Σημασία έχει ότι, πιστεύοντας αυτό που λες κι εσύ για την επικοινωνιακή πολιτική, έφτασα να κάνω τις σκέψεις που έκανα. (Ας ελπίσουμε ότι έφταιγε η δημιουργική φαντασία της πρωτοπρωινής έλλειψης καφεΐνης.) Μια πιο ψύχραιμη απόπειρα ερμηνείας θα απέδιδε άλλα σενάρια. Εγώ περισσότερο ήθελα να ομολογήσω ότι σκιάχτηκα!

 

[rogne]

Αποκεί που όλα θα άλλαζαν με έναν νόμο, ξαφνικά είμαστε σ’ ένα ιδιότυπο «τι Παπάγος τι Πλαστήρας» ή «τι Σκύλλα τι Χάρυβδη»; Οι προηγούμενοι μπορεί να συμφωνούσαν αμέσως στα δύσκολα μέτρα και θα λέγαμε ότι συνθηκολόγησαν χωρίς να πολεμήσουν, αλλά τώρα που θα είναι ακόμα πιο δύσκολα, με το χαμένο εξάμηνο, θα πούμε και μπράβο που τουλάχιστον πολεμήσαμε; Και η ελπίδα; Η πεθαμένη ελπίδα; Δεν μετράει στις παράπλευρες απώλειες; Η αξιοπιστία;

Προσωπικά δεν μπορώ να δεχτώ αυτό το "ξαφνικά" για τον εαυτό μου, αλλά τέλος πάντων ελάχιστα μετράει αυτό. Γενικότερα για την εκλογική βάση του ΣΥΡΙΖΑ, δυσκολεύομαι να πιστέψω ότι παρασύρθηκε από μια τεράστια υπόσχεση του τύπου "ούτε μνημόνιο θα έχουμε, και χρηματοδότηση θα έχουμε, και ανάπτυξη θα έχουμε, και με χρυσά κουτάλια θα τρώμε". Βασικά, αμφιβάλλω αν αυτό αντιστοιχεί καν στο προεκλογικό πρόγραμμα του ΣΥΡΙΖΑ, περισσότερο σε καρικατούρα μού φέρνει. Θυμάμαι και κάτι προεκλογικά ποστ εδώ που έδειχναν πολύ ξεκάθαρα πόσο "αναγκαστική" έμοιαζε για πολλούς η ψήφος στον ΣΥΡΙΖΑ. Συνήθως όσοι νιώθουν αναγκασμένοι δεν έχουν μασήσει από υποσχέσεις, κάτι άλλο τούς αναγκάζει.

 

[drsiebenmal]

Διαβάζεται εν γνώσει του πού δημοσιεύεται, των συντακτών και των πηγών τους (αλλά, κτγμ, διαβάζεται και αξιολογείται):

Η αξιολόγηση που δεν έκλεισε ποτέ (Καθημερινή)

Ελένη Βαρβιτσιώτη, Τάσος Τέλογλου

Το ηλιόλουστο πρωινό της 7ης Νοεμβρίου 2014 στις Βρυξέλλες, ο τότε Έλληνας υπουργός Οικονομικών Γκίκας Χαρδούβελης βρίσκει στο κινητό του τηλέφωνο ένα email–ορόσημο, όπως θα φανεί αργότερα, από την τρόικα. Ήταν για πρώτη φορά τόσο σαφές ότι η αξιολόγηση δεν θα έκλεινε, καθώς η τρόικα φαινόταν να σκληραίνει τη στάση της ζητώντας την εφαρμογή όλων των συμφωνηθέντων χωρίς καμία απολύτως ευελιξία.

Η έκπληξη στο τότε κυβερνητικό επιτελείο ήταν μεγάλη, αφού μόλις το προηγούμενο βράδυ έχει ολοκληρωθεί ένα Εurogroup με θετικά μηνύματα για την Ελλάδα. Ήταν εκείνη ακριβώς τη στιγμή που αν η χώρα ολοκλήρωνε την αξιολόγηση που εξελισσόταν —την ίδια που εκτυλίσσεται μέχρι και σήμερα—, θα γυρνούσε σελίδα τελειώνοντας με τα απαιτητικά μνημόνια και περνώντας στο πιο «ελαφρύ» πρόγραμμα της προληπτικής γραμμής πίστωσης.

Στο email όμως εκείνο το πρωινό περιγράφονταν 19 δύσκολα βήματα που η ελληνική πλευρά καλούνταν να υλοποιήσει τον επόμενο μήνα, εάν επιθυμούσε να κλείσει την αξιολόγηση. Στο μυαλό των κυβερνητικών στελεχών αυτά τα βήματα ήταν πολιτικά και πρακτικά σχεδόν αδύνατον να πραγματοποιηθούν.

Επτά μήνες από εκείνο το mail, με διαφορετική κυβέρνηση στο τιμόνι της χώρας, αλλά με την ίδια αξιολόγηση ανοιχτή, η «Κ» αναζητεί την αρχή της εμπλοκής της διαπραγμάτευσης με τους εταίρους, μιλάει με τους πρωταγωνιστές εκείνων των ημερών, Έλληνες και Ευρωπαίους, και προσπαθεί να εξηγήσει τι πήγε τόσο λάθος ως προς την αξιολόγηση που δεν έκλεισε ποτέ, αλλά και πώς οδηγήθηκε η χώρα στις εκλογές της 25ης Ιανουαρίου. Ήταν οι δανειστές που τράβηξαν το χαλί, σηκώνοντας τον πήχυ των προσδοκιών, όπως υποστηρίζουν οι συνεργάτες του Αντ. Σαμαρά; Ήταν το «λάθος διάβασμα» των προθέσεων του ανερχόμενου ΣΥΡΙΖΑ και του Αλ. Τσίπρα από τους Ευρωπαίους; Ή ήταν όντως η κόπωση ύστερα από χρόνια σκληρής δημοσιονομικής προσαρμογής που δεν επέτρεψε την αλλαγή σελίδας στην ελληνική οικονομία;

H στροφή του Σαμαρά και ο παράγων «Τσίπρας»

Από την ήττα των ευρωεκλογών και τον ανασχηματισμό της κυβέρνησης Σαμαρά, που σηματοδοτούσε ξεκάθαρη στροφή προς τη «λαϊκή Δεξιά», η ρητορική για μια καθαρή έξοδο από το Μνημόνιο και την απαλλαγή από το «βραχνά» του Διεθνούς Νομισματικού Ταμείου (καθώς το ευρωπαϊκό σκέλος του προγράμματος έληγε τον Δεκέμβριο) κυριάρχησε στην ελληνική πολιτική σκηνή.

Στις Βρυξέλλες, από την άλλη, εμφανίζονταν συναισθήματα απογοήτευσης για τη νεοορκισμένη κυβέρνηση: σημείο αιχμής για τους ξένους αξιωματούχους αποτελούσε πολλές φορές η ανεπάρκεια στον εξορθολογισμό της φορολογίας, αλλά και στο αποτελεσματικό κυνήγι των «μεγάλων ψαριών» της φοροδιαφυγής, πράγμα το οποίο επέτεινε το έτσι κι αλλιώς εμπεδωμένο αίσθημα αδικίας στην Ελλάδα από τη σκληρή δημοσιονομική προσαρμογή των προηγούμενων ετών.

Τα μάτια και τα αυτιά των Ευρωπαίων αξιωματούχων στρέφονταν ολοένα και περισσότερο στον Έλληνα πολιτικό που διετείνετο σε όλες τις δημόσιες εμφανίσεις του ότι θα έκανε μόνο αυτό: τον Αλέξη Τσίπρα.

Για τους Ευρωπαίους ο άφθαρτος τότε Τσίπρας φαινόταν ότι θα αποκτούσε μεγάλη δυναμική κατά τη διάρκεια ενδεχόμενων εθνικών εκλογών, παρότι αρχικά υπήρξε πηγή ανησυχίας για τις Βρυξέλλες.

«Ανησυχήσαμε όταν ακούσαμε το πρόγραμμα της Θεσσαλονίκης», λέει Ευρωπαίος αξιωματούχος που παρακολουθεί από κοντά τα ελληνικά τεκταινόμενα. Στο αίσθημα μυστηρίου γύρω από τον επικεφαλής του ΣΥΡΙΖΑ συνέβαλε και το γεγονός ότι οι σχέσεις του με τους ανθρώπους στην Ευρωπαϊκή Επιτροπή —πριν από την εκλογή του— ήταν σχεδόν μηδαμινές.

Σύμφωνα με Ευρωπαίο αξιωματούχο, ο μέχρι τον προηγούμενο Νοέμβριο πρόεδρος της Επιτροπής Ζ. Μ. Μπαρόζο δεν είχε κανένα σημείο επαφής μαζί του. «Μία-δύο φορές του είχε γράψει ο Τσίπρας επιστολή που ήταν στα όρια του υβριστικού», λέει, ενώ τη μοναδική φορά που ο σημερινός πρωθυπουργός πήγε να δει τον Όλι Ρεν στο Στρασβούργο «του έδωσε —αν δεν του πέταξε στο τραπέζι— ένα ντοσιέ που έγραφε επάνω η Μαύρη Βίβλος του Μνημονίου στα ελληνικά και του είπε “ορίστε τα αποτελέσματα των πολιτικών σας στην Ελλάδα”». Το ντοσιέ περιείχε νούμερα για συσσίτια, απόρους, αυτοκτονίες κ.λπ. και ο τότε αρμόδιος επίτροπος Οικονομικών Υποθέσεων Όλι Ρεν είχε ρωτήσει τον Έλληνα πολιτικό: «Θες να κρατήσεις την Ελλάδα στην Ευρώπη ή όχι;». Η συνάντηση είχε κρατήσει μόλις 18 λεπτά.

Την ίδια στιγμή το Βερολίνο πίστευε κι αυτό ότι ο ΣΥΡΙΖΑ θα κέρδιζε ενδεχόμενες εκλογές. Ήλπιζε τουλάχιστον ότι με τη νίκη αυτή θα συνέβαλλε στην ανάληψη της «ιδιοκτησίας του προγράμματος» από τους Έλληνες.

«Είχαμε εικόνα των απόψεων του ΣΥΡΙΖΑ από τις συνομιλίες Τσίπρα τόσο με τον κ. Σόιμπλε όσο και με τον κ. Γκάμπριελ αμέσως μετά τις εκλογές του 2012», λέει Γερμανός αξιωματούχος. «O κ. Σόιμπλε εξήγησε στον κ. Τσίπρα στη συνάντησή τους στη Βίλχελμστρασε ότι δεν θα μπορέσει να υλοποιήσει πολλές από τις εξαγγελίες του. “Ή θα αποτύχετε ή δεν θα κάνετε αυτά που υπόσχεστε”, του είπε».

Η ξαφνική μετριοπάθεια

Η εικόνα σταδιακά άλλαζε. Τον περασμένο Ιούνιο ο Αλ. Τσίπρας πέρασε για πρώτη φορά το κατώφλι του γυάλινου κτιρίου της ΕΚΤ στη Φρανκφούρτη για μια συνάντηση με τον Μ. Ντράγκι. Εκεί αφήνει την εντύπωση ενός ανθρώπου λιγότερο ριζοσπαστικού σε σχέση με αυτά που λέει στο εσωτερικό της χώρας, αλλά και πολύ προσεκτικού στις απόψεις του. Ο Ντράγκι ακούει με πολύ ενδιαφέρον από τα χείλη του Έλληνα πολιτικού την πρόθεσή του να κάνει αυτά στα οποία οι Ευρωπαίοι θεωρούσαν ότι υπολειπόταν η κυβέρνηση της Ν.Δ. για την «καταπολέμηση της φοροδιαφυγής και της διαφθοράς, αλλά και για τη μάχη εναντίον των συμφερόντων των ολιγαρχών».

Η μετριοπαθής εικόνα που προβάλλει ο Αλ. Τσίπρας στις λίγες επαφές που έχει με ανθρώπους στο εξωτερικό δίνουν την εντύπωση ότι «έχει εισπνεύσει πολύ ΠΑΣΟΚ και απλώς θα κάνει μια αριστερή κυβέρνηση». Είναι άλλωστε νέος σε ηλικία, και στα μάτια πολλών Ευρωπαίων φαίνεται να μην κουβαλάει τη φθορά και τη διαφθορά των άλλων δύο —τότε κυβερνώντων— κομμάτων.

Οσα πήγαν λάθος με τους εταίρους

Τα πρώτα ανησυχητικά μηνύματα είχαν ήδη διαφανεί στη συνάντηση του κ. Σαμαρά με την κ. Μέρκελ στο Βερολίνο τον Σεπτέμβριο του 2014. Εκεί δεν ήταν παρών ο κ. Σόιμπλε. «Έχω ξοδέψει πολύ πολιτικό κεφάλαιο για την Ελλάδα. Χρειάζομαι και τον Σόιμπλε να στηρίξει μια πιο μαλακή αξιολόγηση» είπε η καγκελάριος στον τότε πρωθυπουργό. Ο κ. Σαμαράς την άκουσε, το συγκράτησε αλλά δεν διέθετε κάποιον αξιόπιστο συνομιλητή για τον ισχυρό άνδρα του γερμανικού ΥΠΟΙΚ. Ο τέως πρωθυπουργός είχε επιχειρήσει ο ίδιος να αποκτήσει μια προσωπική σχέση με τον κ. Σόιμπλε. Όταν είχαν βρεθεί κάποια στιγμή μαζί για πρωινό, παρουσία δύο στενών συνεργατών του κ. Σαμαρά, είχε ζητήσει τον αριθμό του κινητού του Γερμανού ΥΠΟΙΚ. Παρότι οι δύο άνδρες θα μιλούσαν αργότερα στο τηλέφωνο, τότε είχε πάρει την αφοπλιστική απάντηση «εσείς μιλάτε με την καγκελάριο, εγώ με τον υπουργό σας». Όμως ο τέως υπουργός Οικονομικών Γκίκας Χαρδούβελης, σε αντίθεση με τον κ. Στουρνάρα, δεν απέκτησε ποτέ προσωπική άνεση με τον κ. Σόιμπλε. Το επιτελείο Σαμαρά συζήτησε προς στιγμή ποιος θα έπρεπε να πάει να δει τον Γερμανό υπουργό, αλλά η συζήτηση σύντομα εγκαταλείφθηκε. Πολλοί πιστεύουν ότι εκεί χάθηκε το νήμα της επαφής μεταξύ Αθήνας και Βερολίνου, καθώς ο Σόιμπλε θα αποδεικνυόταν ένα από τα δύο πρόσωπα με ρόλο-κλειδί στο μη κλείσιμο της πέμπτης αξιολόγησης.

Το σίγουρο στήριγμα το οποίο θεωρούσε ότι είχε ο κ. Αντώνης Σαμαράς ήταν ο μελλοντικός τότε πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής και προσωπικός του φίλος Ζαν-Κλοντ Γιουνκέρ. Σε λιγότερο από δύο μήνες οι δύο άντρες συναντιούνται τρεις φορές και κάθε φορά ο Έλληνας πρωθυπουργός επαναλαμβάνει το ίδιο επιχείρημα. «Δώστε μου χρόνο για να πραγματοποιήσω τις μεταρρυθμίσεις», ενώ συχνά χρησιμοποιεί το παράδειγμα της ανάβασης στο Κιλιμάντζαρο. «Κανένας δεν το ανεβαίνει με τη μία αλλά σιγά σιγά». Συγχρόνως τονίζει ότι, αν υπάρξει πολιτική αστάθεια και εκλεγεί ο Α. Τσίπρας, οι αγορές θα τιμωρήσουν την Ευρωζώνη, ενώ θα είναι και μεγάλη νίκη για τους αντιευρωπαϊστές.

Ενώ ο Γιουνκέρ ήταν μάλλον ενθαρρυντικός, για κάποιους Ευρωπαίους αξιωματούχους το «δώσε μου χρόνο» που λέει τότε ο κ. Σαμαράς μεταφράζεται περισσότερο ως μήνυμα αποχωρητισμού και παραίτησης.

Την ίδια στιγμή η στάση του έτερου κυβερνητικού εταίρου Ευάγγελου Βενιζέλου ήταν ότι δεν θα μπορέσει να ψηφίσει οποιοδήποτε άλλο μέτρο στη Βουλή. Έτσι δεν ήταν λίγοι αυτοί που στα ευρωπαϊκά κέντρα λήψης αποφάσεων άρχισαν να σκέφτονται ότι, αφού θα έρθει ο ΣΥΡΙΖΑ, γιατί να σας βοηθήσουμε, για να ξανανοίξουμε όλη την αξιολόγηση από την αρχή σε δύο μήνες;

Ένας άλλος παράγοντας που δεν βοήθησε την τότε κυβέρνηση ήταν το γεγονός ότι κυριαρχούσε στις Βρυξέλλες μια ατμόσφαιρα τέλους εποχής («fin du reign»). «Ο Μπαρόζο έφευγε, ο Όλι Ρεν είχε φύγει από τον Ιούνιο, ο Κατάινεν ήταν απλός εκτελεστής καθηκόντων, ο Γιουνκέρ βρισκόταν στο μεταίχμιο αλλά δεν υπήρχε ακόμα ομάδα, ήταν όλα στον αέρα», λέει Ευρωπαίος αξιωματούχος. Η καινούργια επιτροπή αναλαμβάνει επίσημα αρκετά αργά —αρχές Νοεμβρίου—, ένα μήνα πριν από το τελευταίο Eurogroup για την κυβέρνηση Ν.Δ. και όταν η προδιαγεγραμμένη πορεία δύσκολα θα μπορούσε να αντιστραφεί.

Συγχρόνως η τρόικα, λένε αξιωματούχοι, περίμενε από τον κ. Σαμαρά ένα μεγάλο βήμα προς τη σωστή κατεύθυνση. «Αυτό που είδαμε ήταν ένα βήμα προς τη λάθος κατεύθυνση με τη νομοθεσία για τις 100 δόσεις που πέρασε τον Σεπτέμβριο, αφού τους είχαμε ξεκαθαρίσει ότι δεν θα ήταν κάτι καλό», λέει Ευρωπαίος αξιωματούχος. Σε αυτή ακριβώς τη ρύθμιση η τρόικα είχε πιέσει την τότε κυβέρνηση να μη συμπεριλάβει τους 6.500 μεγαλύτερους οφειλέτες του Δημοσίου που χρωστούσαν πάνω από 1 εκατομμύριο στο ελληνικό κράτος, καθώς κάτι τέτοιο θα περνούσε το μήνυμα ότι ακόμα και αυτοί που έχουν τα πολλά διευκολύνονται να αποπληρώσουν τα χρέη τους σε αρκετές δόσεις και για μεγάλο χρονικό διάστημα. Η τότε κυβέρνηση της Ν.Δ. δέχεται το πλαφόν, όμως η αίσθηση στις Βρυξέλλες ότι οι μεταρρυθμιστικές προσπάθειες της κυβέρνησης Ν.Δ.-ΠΑΣΟΚ δεν ήταν αρκετές εκείνη την εποχή παρέμεινε. Για κορυφαίο Ευρωπαίο αξιωματούχο η ειρωνεία αλλά και το σοκ, όπως χαρακτηριστικά λέει στην «Κ», είναι μεγάλα σήμερα που ο ΣΥΡΙΖΑ τελικά συμπεριέλαβε τα «μεγάλα ψάρια» στις 100 δόσεις, καταργώντας τη ρύθμιση της προηγούμενης κυβέρνησης. Οι δε συνεργάτες του κ. Σαμαρά υποστηρίζουν ακόμη και σήμερα πως δεν είχαν αφήσει τελείως τη μάχη των μεταρρυθμίσεων, υπενθυμίζοντας ότι τον Αύγουστο πέρασαν δύσκολα προαπαιτούμενα, όπως η ιδιωτικοποίηση της μικρής ΔΕΗ.

Αλλαγή πλεύσης χωρίς αποτέλεσμα

Μέσα Οκτωβρίου, ο ίδιος ο Αντώνης Σαμαράς αρχίζει να μετακινεί τη ρητορική του από το «σκίζουμε Μνημόνια» σε μία «συνετή και ξεκάθαρη» έξοδο από το Μνημόνιο με τον τρόπο που πρότειναν οι Ευρωπαίοι εταίροι: μέσα από μια πιστωτική γραμμή στήριξης για την περίπτωση που η Ελλάδα δεν μπορέσει να έχει πρόσβαση στις αγορές. Βασικός όρος για την επίτευξη αυτού ήταν και πάλι η ολοκλήρωση της ανοιχτής αξιολόγησης. Και από την άλλη, όσοι στο Μαξίμου μελετούσαν τις δημοσκοπήσεις της εποχής που έφερναν μπροστά με σημαντική διαφορά τον Αλ. Τσίπρα καταλάβαιναν ότι μόνο η ολοκλήρωση της αξιολόγησης θα μπορούσε να φέρει την πολυπόθητη πλειοψηφία για εκλογή του Προέδρου λίγους μήνες αργότερα.

Μετά το ηλιόλουστο πρωινό στις Βρυξέλλες και το email του Νοεμβρίου ακολουθούν πολλές επικοινωνίες με στόχο την επιστροφή της τρόικας στην Αθήνα. Όμως η διαπραγμάτευση έχει πια δυσκολέψει, καθώς οι εκπρόσωποι των μετέπειτα «θεσμών» —ιδιαίτερα αυτοί του ΔΝΤ— αρνούνται διότι θεωρούν ότι η κυβέρνηση της Ν.Δ. δεν έχει κάνει ακόμη αποφασιστικά βήματα.

Ταυτόχρονα ΔΝΤ, ΕΚΤ και Κομισιόν «δεν είχαν κοινή θέση και ήταν αδύνατον να κλείσει η διαπραγμάτευση, ενώ κάθε φορά που πλησιάζαμε τον στόχο, αυτός μεταβαλλόταν», λέει αξιωματούχος με ανάμειξη στις συζητήσεις.

Η διαπραγματευτική ομάδα της κυβέρνησης ζητεί π.χ. να μην πάρει όλα τα δημοσιονομικά μέτρα που απαιτούνται από την αρχή, αλλά να κρατήσει κάποια για τον Ιούνιο, αν κριθεί απαραίτητο στην πορεία της χρονιάς, καθώς οι προβλέψεις των Ελλήνων είναι πιο αισιόδοξες από αυτές των δανειστών. Αλλά το ΔΝΤ εμφανίζεται σε όλα πιο απαισιόδοξο, θεωρώντας το χειρότερο σενάριο δεδομένο.

Καθοριστικό ρόλο στο μη κλείσιμο της αξιολόγησης έπαιξε για τους Έλληνες αξιωματούχους και το γεγονός ότι η ΕΚΤ συμμάχησε στο τέλος με το ΔΝΤ, εγκαταλείποντας την Κομισιόν, η οποία ήθελε μια μαλακή συμφωνία.

Το γνωστό πλέον email Χαρδούβελη, με μέτρα ύψους σχεδόν 1 δισ. ευρώ, αποτελεί την τελευταία —απέλπιδα, όπως θα αποδειχθεί— προσπάθεια της κυβέρνησης Ν.Δ. να ολοκληρώσει την αξιολόγηση και να προχωρήσει σε προεδρική εκλογή, έχοντας δρομολογήσει την έξοδο της Ελλάδας από το Μνημόνιο.

Οι εξηγήσεις στη σύσκεψη στις Βρυξέλλες, μετά την έλευση ΣΥΡΙΖΑ

Τον περασμένο Φεβρουάριο οι βασικοί πρωτεργάτες του ελληνικού προγράμματος σε σύσκεψη στις Βρυξέλλες προσπαθούσαν να εντοπίσουν τι πήγε λάθος με την αξιολόγηση του ελληνικού προγράμματος.

Ήταν ήδη σαφές ότι η νέα κυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ-ΑΝΕΛ όχι απλώς δεν θα προχωρούσε το πρόγραμμα αλλά θα ανέτρεπε βασικές του προβλέψεις. Στελέχη της Κομισιόν επεσήμαναν αυτή την κακή εξέλιξη και αναρωτήθηκαν κατά πόσον ήταν λανθασμένη η σκληρή στάση απέναντι στην προηγούμενη κυβέρνηση. Οι εκπρόσωποι του ΔΝΤ έδωσαν τη συνήθη απάντηση «δεν είναι δικό μας πρόβλημα αν οι Ελληνες έχουν ένα απρόβλεπτο και αδύναμο πολιτικό σύστημα και συνεχείς εκλογές». Ο Γερμανός αξιωματούχος επέμενε πως «ούτως ή άλλως θα ερχόταν ο ΣΥΡΙΖΑ και απλά θα έκανε τα ίδια με τα δικά μας λεφτά...». Ελάχιστα περισσότερα γνωρίζουμε γι’ αυτή τη σύσκεψη σήμερα, με εξαίρεση ότι έλαβε χώρα εν μέσω μεγάλης έντασης. «Υπήρχαν πολλές καθυστερήσεις, πολλά κατεστημένα που δεν έσπασαν και διαφθορά που δεν περιορίστηκε όπως θα έπρεπε. Μετά από πολλές ξάγρυπνες νύχτες που περάσαμε όμως, στο τέλος του 2014 βλέπαμε φως στο τέλος του τούνελ» λέει σήμερα υψηλόβαθμος Ευρωπαίος αξιωματούχος. Από εκείνο το φως, έξι μήνες αργότερα, η χώρα βρίσκεται με ταμεία τόσο άδεια ώστε μαζί με τη Ζάμπια να είναι τα μόνα κράτη που αναγκάστηκαν να ζητήσουν αναβολή και ομαδοποίηση της αποπληρωμής δόσεων προς το ΔΝΤ. Ο ίδιος αξιωματούχος θεωρεί ότι οι τωρινές πρακτικές «πληγώνουν την χώρα», όπως λέει χαρακτηριστικά. «Τώρα νιώθω πολύ στεναχωρημένος για την πλειοψηφία των Ελλήνων» συμπληρώνει.

Σόιμπλε και Τόμσεν σήμαναν τέλος

Τους τελευταίους μήνες της διακυβέρνησης Σαμαρά, Βερολίνο, Ευρωπαϊκή Επιτροπή, ΔΝΤ και ΕΚΤ είχαν πολλές φορές συζητήσει το αν θα έπρεπε να κλείσει η αξιολόγηση πριν από ενδεχόμενες εκλογές. Ο κ. Σόιμπλε είχε την άποψη ότι δεν έπρεπε να κλείσει, γιατί η κυβέρνηση Σαμαρά είχε φτάσει, όπως πίστευε, σε αδιέξοδο και δεν μπορούσε πλέον να περάσει ουσιαστικά μέτρα και πολύ περισσότερο να τα υλοποιήσει. Σύμφωνα με Ευρωπαίους αξιωματούχους, ο Γερμανός ΥΠΟΙΚ είχε και την άποψη πως η έλευση του ΣΥΡΙΖΑ ήταν πλέον νομοτελειακή, πράγμα που σήμαινε ότι, αν έκλεινε η αξιολόγηση, μια επερχόμενη κυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ και Αλέξη Τσίπρα μετά από ενδεχόμενες εκλογές θα είχε τα χρήματα για να κάνει περίπου ό,τι θέλει, αγνοώντας τους δανειστές της και κουνώντας το δάχτυλο σε αυτούς. Ο κ. Τόμσεν, από την πλευρά του, επέμενε πάντοτε στην επίσημη γραμμή του ΔΝΤ, σύμφωνα με την οποία «ποτέ δεν εσωτερικεύουμε τις δικές σας εσωτερικές πολιτικές εξελίξεις στη χάραξη της πολιτικής μας», αλλά σε πολλούς συνομιλητές του ήταν σαφές ότι συμφωνούσε με την εκτίμηση Σόιμπλε.

Ο κ. Σαμαράς θεωρούσε πάντοτε ότι ο μοιραίος άνθρωπος στη διαπραγμάτευση ήταν ο κ. Τόμσεν. Σε συνομιλίες με συνεργάτες του προσπαθούσε να αποκωδικοποιήσει την εμμονή του Δανού τεχνοκράτη σε μια αυστηρή αξιολόγηση. Κάθε λογής σκέψεις πέρναγαν από το μυαλό του. Κάθε προσπάθεια να υπερκεραστεί είχε πέσει στο κενό. Τα τηλεφωνήματα στην κ. Μέρκελ, στον Αμερικανό υπουργό Οικονομικών Τζακ Λιου και στην ίδια την κ. Λαγκάρντ δεν έφερναν αποτέλεσμα. Ο ίδιος ο κ. Τόμσεν ανέφερε συχνά ως σημείο καμπής την απομάκρυνση του κ. Θεοχάρη. Ισχυριζόταν ότι αυτό ήταν το σημείο στο οποίο χάθηκε η εμπιστοσύνη προς την Αθήνα από το ΔΝΤ, αλλά και ορισμένες βορειοευρωπαϊκές κυβερνήσεις πέραν της Γερμανίας. Από εκείνη τη στιγμή είχε υποστηρίξει το επιχείρημα πως η κυβέρνηση Ν.Δ.-ΠΑΣΟΚ αρνούνταν να τα βάλει με τα μεγάλα συμφέροντα, τη διαπλοκή και τα διάφορα καρτέλ, ενώ σε συζητήσεις συχνά αναρωτιόταν χαρακτηριστικά: «Ο Παπανδρέου απέτυχε γιατί προστάτευσε τους πελάτες του —το Δημόσιο και τους συνδικαλιστές. Ο Σαμαράς γιατί προστάτευσε ισχυρά συμφέροντα που τον στήριζαν»;

Η καθοριστική νύχτα για τον κ. Σαμαρά έρχεται στις αρχές Δεκεμβρίου. Ο τότε πρωθυπουργός είναι προγραμματισμένο να μιλήσει στο Ελληνοαμερικανικό Επιμελητήριο. Έχει ζητήσει από συνεργάτη του να επικοινωνήσει με τον κ. Τόμσεν για να τον βολιδοσκοπήσει σε σχέση με τις τελικές του προθέσεις. Ύστερα από ένα δίωρο τηλεφώνημα το συμπέρασμα ήταν σαφές: το ΔΝΤ θα επέμενε στο μεγάλο δημοσιονομικό κενό, άρα η αξιολόγηση δεν θα έκλεινε. Ο τότε πρωθυπουργός έμαθε τα νέα καθ’ οδόν, μέσα στο αυτοκίνητο. Όσοι τον είδαν να φτάνει στον τόπο της ομιλίας εκείνο το βράδυ κατάλαβαν ότι κάτι είχε πάει πολύ στραβά. «Κύριοι και κυρίες σύνεδροι, περνάμε πολύ δύσκολες ώρες», λέει από το βήμα ξεκινώντας την ομιλία του. Έπειτα από παύση λίγων δευτερολέπτων συνέχισε, «αλλά να το ξέρετε θα πετύχουμε». Η πέμπτη, και «καταραμένη» όπως την έλεγαν στο Μαξίμου, αξιολόγηση δεν θα έκλεινε ποτέ.

 

[nickel]

Γενικότερα για την εκλογική βάση του ΣΥΡΙΖΑ, δυσκολεύομαι να πιστέψω ότι παρασύρθηκε από μια τεράστια υπόσχεση του τύπου "ούτε μνημόνιο θα έχουμε, και χρηματοδότηση θα έχουμε, και ανάπτυξη θα έχουμε, και με χρυσά κουτάλια θα τρώμε". Βασικά, αμφιβάλλω αν αυτό αντιστοιχεί καν στο προεκλογικό πρόγραμμα του ΣΥΡΙΖΑ, περισσότερο σε καρικατούρα μού φέρνει.

Μα, ναι, σίγουρα, δεν μιλάω για κάτι σαν «πέσαμε από τα σύννεφα». Ξέρουμε ότι συνήθως ψηφίζουμε αρνητικά προς τον προηγούμενο παρά γιατί πήραμε τοις μετρητοίς ό,τι τάζανε οι επόμενοι (παρά ταύτα, οι πολιτικοί θεωρούν υποχρέωση τους να παραμυθιάζουν και να αποβλακώνουν τον κόσμο). Έζησα και μπορώ να συγκρίνω με την «αλλαγή» του 1981 και την τότε απομάγευση. Υποψιάζομαι ότι το «Υπάρχουν χρήματα» του 2009 μόνο ο ίδιος ο ΓΑΠ το είχε πιστέψει. Και τώρα θα πρέπει να ολοκληρωθεί ο πρώτος κύκλος για να δούμε τη ζημιά. Από εκείνο το «Πάμε στο άγνωστο με βάρκα την ελπίδα», μας έχει μείνει το άγνωστο.

 

[Hellegennes]

Μα τα έχουν πει άλλοι (και καλύτεροι πολιτικοί, εδώ που τα λέμε) από καιρό. Δύο είναι οι θεμελιωδώς διαφορετικές πολιτικές στη διάθεση μιας ευρωπαϊκής χώρας: μέσα ή έξω όχι από μόνο από το ευρώ, αλλά και από την ΕΕ (διότι αυτά τα δύο πάνε πακέτο).

Μεταξύ μας, δεν έχω ακόμα καταλάβει γιατί πάνε πακέτο. Η ΕΕ έχει άλλες 9 χώρες που δεν έχουν ευρώ, είτε γιατί το επέλεξαν είτε γιατί δεν πληρούν τα κριτήρια. Αφού δεν προβλεπόταν καν σενάριο εξόδου από το ευρώ, πώς ακριβώς προκύπτει ότι έξοδος απ' το ευρώ σημαίνει έξοδος απ' την ΕΕ; Δεν είναι σεναριακή τρύπα;

 

[Hellegennes]

Είχα πολλά ράμματα για τη γούνα της κυβέρνησης ΝΔ-ΠΑΣΟΚ, αλλά έχω ακόμα περισσότερα για την κυβέρνηση Σύριζα-Ανέλ. Και μάλιστα φοβάμαι ότι θα μας μείνουν τα ράμματα και θα ψάχνουμε να βρούμε τη γούνα.

Εγώ θα κρατήσω τα ράμματα για να αρχίσω να τα λέω αφού περάσει ένα εύλογο διάστημα. Το ίδιο έκανα και με την προηγούμενη τρικυβέρνηση (ξέχασες τους ξεχασμένους). Είχα ελπίδα ότι θα τα πάνε καλύτερα, αλλά φευ! Δεν άρχισα όμως να κράζω από τον πρώτο μήνα, όπως είδα να γίνεται με την τωρινή κατάσταση. Ούτε καν τον έκτο μήνα άρχισα να κράζω.

Όσο για τους πολίτες, ψήφισαν ΣΥΡΙΖΑ κυρίως γιατί ήθελαν να φύγουν απ' το τιμόνι οι καπετάνιοι του Τιτανικού. Εγώ πάντως θα πω μπράβο για το ότι πολέμησαν, αν όντως πολέμησαν και δεν χάνουν τον καιρό τους, γιατί δεν μαθαίνουμε και τίποτα ιδιαίτερο από τις συζητήσεις που γίνονται τόσους μήνες, πλην των κλασικών "οι συζητήσεις προχωράνε/είναι σε καλό δρόμο", "υπάρχουν διαφορές", "συμφώνησαν ότι πρέπει να επιταχυνθεί η συμφωνία", κτλ. Ξέρουμε ότι τα αγγλικά του Τσίπρα και της Μέρκελ δεν είναι και τα καλύτερα, αλλά δεν μπορεί 2 ώρες τηλεφώνημα να είπαν μόνο ότι "πρέπει να επιταχύνουμε την συμφωνία".

Πάντως εγώ δεν θα πω ελαφρά τη καρδία ότι οι προηγούμενοι απλώς "θα συνθηκολογούσαν χωρίς πόλεμο". Δεν είναι παιχνίδι, δεν είναι χάσιμο μιας μάχης. Είναι πιθανότητα πλήρους κατάρρευσης του κράτους. Ήδη το πλήγμα μετά από 5 χρόνια είναι τόσο μεγάλο που θα μας πάρει δεκαετίες για να φτάσουμε εκεί που ήμασταν πριν την κρίση. Χάθηκε ανθρώπινο δυναμικό, συγκεκριμένα το ανθρώπινο δυναμικό που είναι σε θέση να φέρει ανάπτυξη, ιδέες, χρήμα (οι νέοι και ειδικότερα οι νέοι και μορφωμένοι, που ξόδεψε το κράτος για την μόρφωσή τους και το αντίκρυσμα θα χαθεί, αφού θα δουλεύουν για τρίτες χώρες και εργοδότες). Οι προηγούμενες "μάχες" που χάθηκαν δεν είχαν απλώς ως συνέπεια να σφίξουμε το ζωνάρι μας, είχαν ως συνέπεια την αναπτυξιακή οπισθοδρόμηση και την μείωση των πιθανοτήτων να δούμε ένα καλύτερο αύριο.

 

[drsiebenmal]

Μεταξύ μας, δεν έχω ακόμα καταλάβει γιατί πάνε πακέτο. Η ΕΕ έχει άλλες 9 χώρες που δεν έχουν ευρώ, είτε γιατί το επέλεξαν είτε γιατί δεν πληρούν τα κριτήρια. Αφού δεν προβλεπόταν καν σενάριο εξόδου από το ευρώ, πώς ακριβώς προκύπτει ότι έξοδος απ' το ευρώ σημαίνει έξοδος απ' την ΕΕ; Δεν είναι σεναριακή τρύπα;

Για τα νέα μέλη της ΕΕ, μετά την εισαγωγή του ευρώ, η μετάβαση στο ευρώ είναι υποχρεωτική μόλις συμπληρωθούν κάποια τεχνικά κριτήρια. Οι χώρες που δεν έχουν μπει ακόμη είτε δεν έχουν φτάσει στα επίπεδα που πρέπει ή δεν ικανοποιούν άλλα κριτήρια, είτε κρατούν (π.χ. Τσεχία) με τεχνικό τρόπο κάποια κριτήρια εκτός ορίων. Οι τρεις που ήταν στην ΕΕ και δεν έχουν ευρώ (ΗΒ, Δανία, Σουηδία) έχουν υπογράψει σχετική εξαίρεση κατά την εισαγωγή του.

Επειδή δεν προβλέπεται έξοδος από το ευρώ, ο μοναδικός τρόπος απαλλαγής (με το σημερινό στάτους των συνθηκών) είναι μέσω εξόδου από την ΕΕ. Ίσως αλλάξουν οι συνθήκες, αλλά οι συνθήκες δεν αλλάζουν χωρίς χρονοβόρες διαδικασίες και αμοιβαίο όφελος...