Και τώρα πίσω στο θέμα:
Υπάρχει διεθνώς εμπειρία στις σπουδές σε μεγαλύτερη ηλικία από τα 17-18. Σε χώρες που είναι π.χ. υποχρεωτική η στρατιωτική θητεία με το τέλος του σχολείου. Κύπρος, Ισραήλ κλπ.
Για το Ισραήλ πιο συγκεκριμένα, από άνθρωπο που είχε σπουδάσει εκεί και σύγκρινε το σύστημα με τις ΗΠΑ (τον Νταν Αριέλι, που τα είχε πει αυτά σε συνέντευξη) ξέρουμε ότι: πολλοί φοιτητές στο Ισραήλ είναι οικογενειάρχες ή έχουν κανονικές δουλειές, οπότε το πανεπιστήμιο είναι κάτι που κάνουν στον ελεύθερο χρόνο τους ή που προσπαθούν να το βολέψουν με τις άλλες υποχρεώσεις τους. Δεν υπάρχει η έννοια της πανεπιστημιούπολης (δική μου απόδοση του campus) όπου όλα είναι προγραμματισμένα για να διευκολύνουν τη μελέτη και την αποκλειστική αφοσίωση σε αυτή. Δε μου φαίνεται να διαφέρει πολύ από τα Ευρωπαϊκά συστήματα και τόσο, με τη διαφορά ότι στην Ευρώπη οι φοιτητές στα 18 είναι περισσότεροι.
Από την άλλη, έχω δει το σύστημα της πανεπιστημιούπολης όπου όλα εξυπηρετούν μόνο ένα στόχο, τη μελέτη, και μου άρεσε πάρα πολύ. Δεν ξέρω αν θα αρέσει σε φοιτητές που δεν είναι τόσο της θεωρίας και του διαβάσματος, αλλά αυτό είναι άλλη ιστορία.
Η γνώμη μου για τις εξετάσεις: πάντα θα υπάρχει κάποιο σύστημα επιλογής και πάντα θα υπάρχουν φοιτητές που θα προετοιμάζονται γι'αυτό με κάποια στρατηγική- με κάποιο σχέδιο που έχει στόχο να μειώσει το κόστος και να μεγιστοποιήσει την απόδοση. Αν αύριο αποφασίζαμε ότι θα εξετάζονται οι μαθητές όχι στην έκθεση αλλά στη σκοποβολή, θα είχαμε την επομένη φροντιστήρια σκοποβολής. Επομένως δεν χρειάζεται να κατηγορούμε τη διαδικασία επιλογής.
Παρεμπιπτόντως, στο ΗΒ πιο δύσκολη σχολή είναι η ιατρική, όπως καταλαβαίνω. Οι θέσεις είναι περιορισμένες και όλοι σχεδόν οι αριστούχοι θέλουν να γίνουν γιατροί, οπότε αναγκαστικά πολλοί αριστούχοι θα μείνουν απ'έξω. Η διαδικασία επιλογής είναι με εξετάσεις (ίδιες για όλους) και με συνέντευξη του υποψήφιου κατόπιν γραπτής αίτησης με βιογραφικά στοιχεία κλπ, κατά την οποία καλείται να δείξει στην επιτροπή του πανεπιστημίου της επιλογής του ότι ενδιαφέρεται για την ιατρική για καθαρά ανθρωπιστικούς λόγους (καλός χαρακτήρας, διάθεση για προσφορά στον πλησίον κλπ) και να φέρει αποδείξεις ότι έχει ιδιαίτερο ενδιαφέρον για τη σχολή αυτή. Αυτό μεταφράζεται ως εξής: ντοσιέ με αποδείξεις για τις σχετικές δραστηριότητες. Δηλαδή υλικό (επίσημο και ανεπίσημο) που να αποδεικνύει ότι ο υποψήφιος ήταν εθελοντής στο τοπικό του νοσοκομείο, ότι έκανε μαθήματα πρώτων βοηθειών και τα εφάρμοσε κιόλας, ότι πήγε και φρόντισε ορφανά κλπ κλπ Επειδή ο ανταγωνισμός όσο περνάνε τα χρόνια μεγαλώνει, δεν αρκεί πλέον να έχει πάει ένα μήνα εθελοντής στο νοσοκομείο της γειτονιάς σου αλλά ζητάνε πια όλο και πιο εξωτικά πράγματα, όπως π.χ. να έχεις κάνει εθελοντισμό σε τριτοκοσμική χώρα (πράγμα πολύ δύσκολο για παιδί 18 χρονών), να έχεις παρακολουθήσει εργαστηριακά μαθήματα βιολογίας πιο προχωρημένα από τα σχολικά (υπάρχουν πανεπιστήμια και άλλοι φορείς που κάνουν τέτοια μαθήματα) κλπ κλπ κλπ.
Έχουν ακουστεί κατά καιρούς φωνές που καταδικάζουν το σύστημα αυτό γιατί λένε ότι αποκλείει τα παιδιά από οικογένειες με χαμηλό εισόδημα/ επαρχιακά μέρη, οι οποίες δεν έχουν τη δυνατότητα να πληρώσουν για όλα αυτά.
Από την άλλη μου έλεγε μια φίλη που πάει το παιδί της σε ιδιωτικό σχολείο ότι οι γονείς ενός συμμαθητή του (13 ετών) που έχουν κάποια οικονομική άνεση και θέλουν το παιδί τους να γίνει γιατρός, βρήκαν ή ίδρυσαν, δε θυμάμαι καλά, κάποιο ίδρυμα φιλανθρωπικό σε κάποια χώρα της Αφρικής και του έκαναν δωρεές και πάνε τα καλοκαίρια εκεί για να κάνει το παιδί τους (13 ετών, επαναλαμβάνω) εθελοντισμό του στυλ "διάβασε παραμύθια στα ορφανά". Φυσικά τα ορφανά επωφελούνται από τις δωρεές και δεν υποφέρουν ιδιαίτερα φαντάζομαι που έρχεται ένα 13χρονο εγγλεζάκι μια βδομάδα το χρόνο και τα πρήζει με τα παραμύθια ή τους σερβίρει πρωινό στην κουζίνα, ενώ οι γονείς του βγάζουν φωτογραφίες τα πάντα για να έχουν απόδειξη ότι τα έκανε (άσχετα από το αν αυτό είναι ηθικό κλπ κλπ). Αλλά πόσοι γονείς μπορούν να αναλάβουν τέτοιο έξοδο;
Και παρεμπιπτόντως, καμιά φορά ακόμα κι αυτά δεν φτάνουν και διαβάζω στις εφημερίδες ότι υπάρχουν αρκετά αγγλόπουλα που αναζητούν σπουδές σε άλλες χώρες (αγγλόφωνες, πάντα, ΗΠΑ κλασσικά, ιατρική τα περισσότερα).
Υπάρχει άλλος τρόπος να γίνει κανείς γιατρός; Ναι. Αν πάρεις πτυχίο συναφούς ειδικότητας και είσαι πάνω από κάποια ηλικία (όχι την κανονική ηλικία πανεπιστημίου) και έχεις ένα σοβαρό βιογραφικό μπορείς να κάνεις αίτηση για το ειδικό πρόγραμμα ιατρικών σπουδών που έχει λίγο μικρότερη διάρκεια από την κανονική ιατρική. Το έκανε μια γνωστή μου που είχε διδακτορικό στη βιολογία, ερευνητικό έργο και εργασία σε πανεπιστήμια. Τους είπε στη συνέντευξη ότι θέλει να κάνει κλινική έρευνα που δεν της επιτρέπεται σαν βιολόγος. Στην πραγματικότητα ήθελε μια ειδικότητα από αυτές που ανοίγεις ιατρείο σε σικ γειτονιά, έχεις λίγη πελατεία που σου αφήνει χοντρά λεφτά κλπ κλπ κλπ.
Αυτά τα έγραψα για να μην νομίζουμε ότι ορισμένα προβλήματα είναι μόνο ελληνικά.
), μπορείς να εργάζεσαι και να εκπαιδεύεσαι στον τομέα σου ακόμα και χωρίς να φοιτάς στο πανεπιστήμιο. 
