Οπότε το να μου λέει ο Ντώκινς ότι για όλα, για όλη την κολοσσιαία αδικία και σφαγή της ανθρώπινης ιστορίας, φταίει η πίστη σε θεούς
Δεν νομίζω ότι λέει κάτι τέτοιο ο Ντόκινς, και σίγουρα δεν είναι ορθό κάτι τέτοιο. Προφανώς και δεν φταίει η πίστη σε θεούς για
όλη την αδικία και τη σφαγή της ανθρώπινης ιστορίας. Αυτό που λέει ο Ντόκινς, και με το οποίο συμφωνώ, είναι ότι η πίστη σε θεούς έχει εμπνεύσει πολλή βία και πολύ θάνατο. Από την άλλη, η μη πίστη σε θεούς όχι. Η βία και ο θάνατος που προκάλεσαν ο ναζισμός και ο κομουνισμός
δεν οφείλονταν στη μη πίστη σε θεούς. Οφειλόταν στην (εν πολλοίς μεταφυσική) πίστη σε μια ιδανική κοινωνία.
Προφανώς και δεν με νοιάζει αν αυτός που με σφάζει είναι θρησκευόμενος ή άθρησκος. Με νοιάζει να μη με σφάξει. Το ερώτημα όμως είναι: Το γεγονός ότι είναι θρησκευόμενος παίζει ρόλο στο αν θα με σφάξει ή όχι; Το γεγονός ότι είναι άθρησκος; Αν αυτός που με σφάζει είναι μεν άθρησκος, αλλά με σφάζει στο όνομα μιας αποκαλυπτικής ιδεολογίας η οποία ελάχιστη σχέση έχει με το γεγονός ότι είναι άθρησκος, τότε δεν είναι άραγε λάθος να αποδώσω τη σφαγή μου στον αθεϊσμό του; Αν αυτός που με σφάζει φοράει κόκκινο πουκάμισο, μήπως για τη σφαγή μου φταίει το κόκκινο πουκάμισο;
Προσωπικά διαχωρίζω πλήρως τον αθεϊσμό από τον κομουνισμό, οπότε δεν μπορώ να δεχθώ τον όρο "υπαρκτός αθεϊσμός". Το γεγονός ότι ο κομουνισμός δήλωνε αθεϊστικός δεν έχει καμία σχέση με τη βίαιη φύση του, η οποία έχει πολύ διαφορετικά αίτια.
και ότι όταν αυτή εκλείψει μας περιμένει ένα καλύτερο μέλλον, μου φαίνεται λάθος, και μάλιστα αφέλεια τόσο κολοσσιαίων διαστάσεων
Αυτό όντως το λέει, και για να σου πω την αλήθεια μου φαίνεται κι εμένα αφελές. Το να εκλείψουν οι θρησκευτικοί πόλεμοι δεν σημαίνει ότι θα εκλείψουν οι πόλεμοι γενικώς. Θα είναι όμως άραγε οι πόλεμοι λιγότεροι; Θα είναι το μέλλον καλύτερο; Πραγματικά δεν ξέρω. Δεν θα ήταν άσχημο πάντως να εξέλιπαν οι θρησκευτικοί πόλεμοι.
Επιμένω πάντως ότι το ερώτημα δεν αφορά το δίπολο θεϊσμός/αθεϊσμός αλλά το δίπολο επιστήμη/μεταφυσική ή ορθολογισμός/ανορθολογισμός. Μπορεί κάποιος κάλλιστα να δηλώνει άθεος αλλά να πιστεύει στο μάτι, στα ζώδια, στη δύναμη των κρυστάλλων και σε κάθε λογής μεταφυσικές δοξασίες (στις οποίες θα μπορούσε κανείς να κατατάξει και τις διάφορες ουτοπικές ιδεοληψίες των ολοκληρωτισμών του 20ού αιώνα, όπως η πίστη στην καθαρότητα της φυλής ή στην ιδανική, αταξική κοινωνία).
Ένα πολύ ενδιαφέρον ερώτημα που θέτεις είναι αν η επιστήμη έχει ηθικό πρόσημο ή όχι. Ουσιαστικά, αν μπορεί να υπάρξει ένα ηθικό σύστημα που να βασίζεται στην επιστήμη. Είναι μεγάλο και ακανθώδες το ζήτημα και καιρό τώρα σκεφτόμουν να ανοίξω ένα σχετικό νήμα, αλλά πού χρόνος. Πολύ σύντομα, το ερώτημα θα μπορούσε να τεθεί ως εξής:
Από πού πηγάζουν οι ηθικοί κανόνες που διέπουν τη λειτουργία μιας κοινωνίας;
Είναι άραγε αυθαίρετοι; Μας έχουν παραδοθεί, γραμμένες σε πλάκες, από το χέρι του Θεού; Είναι προϊόντα ενός, γραμμένου ή άγραφου, κοινωνικού συμβολαίου; Αν ναι, ποιος το συνέταξε και γιατι; Ή μήπως, ως έναν βαθμό, πηγάζουν από μέσα μας, απορρέουν από την ίδια τη φύση μας;
Αν ισχύει το τελευταίο, τότε οι ηθικοί μας κώδικες αποτελούν αντικείμενο επιστημονικής διερεύνησης, οπότε τα ερωτήματα που αφορούν ηθικά ζητήματα δεν μπορούν να αποκλειστούν από το επιστημονικό πεδίο. Τις τελευταίες δεκαετίες έχουν γίνει σημαντικές ανακαλύψεις σε αυτόν τον τομέα (μερικές από τις όποιες, μάλιστα, τις συνοψίζει και ο Ντόκινς σε κάποια από τα βιβλία του).
