M' αρέσει που όταν μιλάμε για Ευρώπη κατευθείαν συγκρίνουμε Ελλάδα με Γερμανία, ειδικά στη σεισμικότητα. Ποτέ μα ποτέ δε συγκρίνουμε Ελλάδα με Ιταλία, νότια Γαλλία, Ισπανία, Πορτογαλία (το έκανε η Μπέρνη ευτυχώς), Μάλτα, Κύπρο κλπ.
Η Πάτρα είναι η πόλη με τα περισσότερα διατηρητέα στην Ελλάδα μετά την Αθήνα- λογικό άλλωστε αφού η πόλη ευημερούσε το 19ο αιώνα και τα περισσότερα κτίρια είναι έργα διάσημων αρχιτεκτόνων της περιόδου- και δεν μιλάμε για μονοκατοικίες αλλά για δημόσια και ιδιωτικά κτίρια όλων των μεγεθών. Αν σκεφτούμε το μέγεθός της σε σχέση με την Αθήνα αντιλαμβανόμαστε για τι ποσοστό μιλάμε. Δυστυχώς όμως είναι τα περισσότερα σκόρπια, σε ελάχιστα σημεία των Πατρών υπάρχουν ολόκληρα οικοδομικά τετράγωνα διατηρημένα. Δεν θα με πείραζε καθόλου να είναι όλο το κέντρο της Πάτρας μουσείο αρχιτεκτονικής του 19ου αιώνα. Η πόλη θα είχε έτσι κάποιο τουριστικό ενδιαφέρον, αντί να είναι το μαύρο χάλι που είναι σήμερα.
Όταν πήγα στη Σύρο για πρώτη φορά πριν μερικά χρόνια δεν πίστευα στα μάτια μου. Εκεί σώθηκαν γιατί πτώχευσαν και εγκαταλείφθηκαν τα σπίτια. Και παρεμπιπτόντως, η Σύρος δεν είναι νησίδα σταθερότητας στους σεισμούς.
Παρεμπιπτόντως, στη Ζυρίχη το κέντρο είναι όλο κατοικίες του 1200-1300, οι περισσότερες αναπαλαιωμένες αρχές 20ου αιώνα (δεν ξέρω πόσο αναπαλαιώθηκαν ή τους άλλαξαν τα φώτα), και είδα να έχουν και γκαράζ και μοντέρνα μονωτικά παράθυρα που εμφανισιακά είναι ίδια με τα παλιά, και φαντάζομαι και μόνωση τοποθετημένη εσωτερικά για να μη χαλάει η πρόσοψη.
Η εφαρμογή μονωτικών ενεργειών σε παλιά κτίρια είναι μεγάλος κλάδος κι ένας φίλος μου ασχολείται με αυτά. Το πιο εύκολο είναι να γκρεμίσεις και να ξηλώσεις τα πάντα. Αλλά και η αναπαλαίωση δεν είναι αδύνατη, ούτε κοστίζει πάντα περισσότερο.
Αυτό που ήθελα να επισημάνω με το αρχικό μου μήνυμα είναι ότι επικρατεί η άποψη ότι γκρεμίστηκαν χαμόσπιτα και φτιάχτηκαν πολυκατοικίες. Κρίνοντας από την Πάτρα, οι παλιότερες πολυκατοικίες βρίσκονται γύρω από τα Ψηλαλώνια (πλατεία Υψηλών Αλωνίων), την κεντρική πλατεία της προεπαναστατικής Πάτρας, και γενικότερα το μέρος που πήγαινες από πάντα για να κάνεις φιγούρα πράιμ λοκέισον, που θα έλεγαν οι αγγλόφωνοι.
Ιδού σήμερα. Για σύγκριση,
εδώ παλιά.
Από τα λίγα που σώζονται και από τις παλιές φωτογραφίες είναι εμφανές ότι εκεί ήταν τα πιο σικ και μοδάτα νεοκλασσικά της πόλης. Φυσικά εκεί χτίστηκαν οι πιο σικ και μοδάτες πολυκατοικίες. Που τώρα είναι 50 ετών.