Περί διαφθοράς (θα βγει σεντόνι μάλλον, και ίσως ήρθε η ώρα να αυτονομηθεί η συζήτηση περί παρανομίας; ):
Η Διεθνής Διαφάνεια (έτσι δεν το λένε στα ελλήνικος; ) έχει πολλές ενδιαφέρουσες πληροφορίες στις σελίδες της και σε γενικές γραμμές λέει τα γνωστά:
Προϋποθέσεις για να υπάρξει διαφθορά:
α. Να μην δείχνει το κράτος εμπιστοσύνη στον πολίτη. Παράδειγμα: αγόραζεις διαμέρισμα στην Ελλάδα κατω απο την αντικειμενική αξία του γιατί είχε ανάγκη ο πωλητής. Η εφορία σε χρέωνει την αντικειμενική αξία. Βλέπεις επομένως ότι αντιμετωπίζεσαι το ίδιο με τον παραβάτη ακόμα κι όταν είσαι νόμιμος και δεν έχεις κίνητρο να είσαι νόμιμος.
β. Να πιστέυει ο πολίτης ότι δεν υπαρχουν ίσες ευκαιρίες (ασχετο απο το αν είναι αλήθεια ή όχι). Π.χ. αν πιστευω ότι ο γέιτονας έχει διασυνδέσεις και θα διορίσει το γιό του, θα κοιτάξω κι εγώ να βρω μέσο αντί να κοιτάξω να βελτιώσω τα προσόντα μου. Νομίζω για την Ελλάδα αυτό έχει να κάνει με το είδος της οικονομίας. Αν η Ελλάδα είχε καλές δουλειές για όλους δεν θα ένοιαζε κανέναν τι κάνει ο γείτονας.
γ. Να δικαιολογείται και να υποβιβάζεται η σοβαρότητα της κατάστασης στο μυαλό του πολίτη. Αυτό ξεκινάει απο το "δεν θα έιμαι εγώ κορόιδο" του (β) και καταλήγει στο "όλοι τα ίδια κάνουν" και "σιγά το ποσό τώρα". Έτσι στη συνείδηση του πολίτη δεν είναι παρανομία η παρανομία του.
δ. Να υπαρχει νομοθεσία που ευνοεί τη διαφθορά. Με το να αφήνει παραθυράκια, να έχει αοριστίες και να μην γίνεται επαρκής έλεγχος. Αυτό δε έρχεται σε αντίθεση με το (α), παρεμπιπτόντως. Οι ασφαλιστικές δικλείδες δεν αναιρούν την εμπιστοσύνη στον πολίτη.
ε. Να μη φαίνεται ότι τιμωρούνται οι παραβατες. Προσοχή στη λέξη φαίνεται. Δεν αρκεί να ξέρεις ότι θα τιμωρηθείς αλλά να ξερεις κι όλας ότι έχουν τιμωρηθεί άλλοι. Εννοείται όλα με μέτρο, δεν είναι το ίδιο ο φόνος και ο διορισμός με μέσο.
Τα περί συνέιδησης του πολίτη κλπ είναι απλοποιήσεις που έχουν και λίγη απο τη ρατσιστική χροιά του "Why are Greeks so dishonest?". Σε μια κοινωνία έχεις όλες τις διαβαθμίσεις της ευσυνειδησίας. Οπότε φτιάχνεις το σύστημα έτσι ώστε να είναι δύσκολη η παρανομία (να εξαλειφτεί αποκλείεται). Βάζεις π.χ. να εκδίδεται το πασο με την τρέχουσα μέθοδο κι όχι αλλιώς. Η μέθοδος αυτή δεν προσβαλλει τον μέσο πολίτη, δεν τον εξομοιώνει με τον απατεώνα αλλά και δεν τον αφήνει να παραστρατήσει, γιατί κάνει δύσκολη την παρανομία. Η δυσκολία αυτή έχει σημασία. Όλοι μπορεί να παρανομίσουν αν τους δοθεί η ευκαιρία; Πιθανον, αν και το πιο πιθανό είναι ο καθένας να έχει διαφορετικά πράγματα που τον δελεάζουν. Μπορέι δηλαδή αυτός που έχει τη δυνατότητα να πάρει παράνομα πασο να απαξιεί να κάνει κάτι τόσο ευτελές, αλλά να μην έχει πρόβλημα να δώσει φακελάκι στο γιατρό "γιατί πρόκειται για ανάγκη'. Για τον καθένα διαφέρει.
Και για όσους πιστεύουν ότι το φαινόμενο είναι ιδιάιτερα προβληματικό στην Ελλάδα, να θυμήσω ότι η ιστορία με τη Ζήμενς ξεκίνησε από τις ΗΠΑ (χώρα με εξαιρετικά αυστηρή νομοθεσία σε ζητήματα διαφθοράς στις επιχειρήσεις) και ότι η "άδεια" για δωροδοκίες ερχόταν από τα κεντρικά, από τους δήθεν υπεράνω διαφθοράς Γερμανούς. Ομοίως στο ΗΒ αποκαλύφθηκε σχετικά πρόσφατα ότι οι βουλευτές επιδίδονταν σε μικροαπάτες σχετικά με τα προσωπικά τους έξοδα, και κάποιοι απο αυτους κατάληξαν στη φυλακή, άλλοι αναγκάστηκαν να αποσυρθούν από την πολιτική. Όπως λέει και η ΔΔ στις σελίδες της, δεν υπάρχουν έντιμες χώρες. Αντιθέτως, πολλές χώρες του βορά (λέγε με Σκανδιναβία) μέχρι προσφατα επέτρεπαν στις επιχειρήσεις την έκπτωση απο την εφορία των ποσών που χρησιμοποιούνταν για δωροδοκία σε τρίτες χώρες. Έτσι ο διευθυντής της Νόκια π.χ. μπορεί να είναι ο πιο ευηπόληπτος πολίτης, υπεράνω κάθε υποψίας στη χώρα του, αλλά αυτό δεν τον κάνει λιγότερο διεφθαρμένο.
Οπότε σας είπα λίγο πολύ τι νομίζω ότι συμβαίνει.
Προφανώς της ζητήσατε να φέρει μαζί της κάποια στοιχεία που ν' αποδεικνύουν την πραγματική σας ταυτότητα. Εκείνη τα έδειξε στον αστυνομικό και έτσι δεν είχατε κυρώσεις.:up: Γιατί έχω ακούσει και το άλλο παράδοξο. Π.χ. μία συμφοιτήτριά μου είχε ξεχάσει να πάρει μαζί της το πάσο και έδειξε στον ελεγκτή τη φοιτητική της ταυτότητα και την αστυνομική της ταυτότητα. Εκείνος όμως ήταν ανένδοτος και της έκοψε το πρόστιμο επειδή δεν είχε το πάσο (παρ' όλο που είχε το τρίπτυχο-φοιτητική ταυτότητα). Τελικά, της το έσβησαν το πρόστιμο αφού όμως πρώτα η κοπέλα ταλαιπωρήθηκε με το να πηγαίνει στα κεντρικά γραφεία. Βέβαια, και οι ελεγκτές δεν είναι πολύ αυστηροί.:) Π.χ. όταν τους δείχνω το εισιτήριο ή την κάρτα και ψάχνω να βρω το πάσο μου για να τους το δείξω, μου λένε πως δεν χρειάζεται. Ίσως καταλαβαίνουν από την τσάντα μου και από τα βιβλία που κρατώ πως είμαι φοιτήτρια. Και επιπλέον, κανένας ελεγκτής δεν καλεί την αστυνομία ακόμα και σε περίπτωση κατά την οποία αυτός που δεν έχει εισιτήριο αρνηθεί πεισματικά να δώσει τα στοιχεία του ή να πληρώσει το πρόστιμο. Η αστυνομία δεν επεμβαίνει σε τέτοια μικροπράγματα.
