Your slip is showing: Γλωσσικές και μεταφραστικές γκάφες (και μικρολαθάκια)

[Alexandra]

Στα διαδοχικά δελτία του Σκάι, λένε και ξαναλένε πως ο Σόιμπλε έκανε μια δήλωση "που χρήζει πολλών διαφορετικών ερμηνειών". Υποθέτω ότι εννοούν ότι "επιδέχεται πολλές ερμηνείες".

Στο διαδίκτυο εκτός από το "επιδέχεται πολλές ερμηνείες", βρίσκουμε και πάρα πολλά *επιδέχεται πολλών ερμηνειών, που προτιμούν οι γενικομανείς.

 

[drsiebenmal]

Ο Μποστ θα έγραφε πάντως «σηκώνει πολλών διαφορετικών ερμηνειών»... :)

 

[drsiebenmal]

Το άκουσα πριν από λίγο από την παρουσιάστρια στις ειδήσεις του Σκάι και η φυσικότητα που το είπε με κάνει να το κατατάξω στις γκάφες:

...χωρίς πολιτική παρέμβαση, οι διαπραγματεύσεις δεν πρόκειται να αποτελματωθούν..., με άλλα λόγια, χρησιμοποίησε το αποτελματώνομαι ως αντίθετο του τελματώνομαι και όχι ως κορυφαίο στάδιο της (απο)τελμάτωσης.

 

[Alexandra]

Η "αποτελμάτωση" προφανώς δεν σημαίνει "βγαίνω από το τέλμα", αλλά το αντίθετο, και είναι τόσο κοινή λέξη που αυτό το λάθος δεν έπρεπε να γίνει.

Υπάρχει πάντως μια λέξη, που τη συναντάω συχνά στις ιατρικές μεταφράσεις (δεν μου έρχεται στο μυαλό τώρα), που χρησιμοποιείται και με τις δύο αντίθετες έννοιες, και πρέπει να καταλάβεις από τα συμφραζόμενα τι από τα δύο σημαίνει. Να ένα άλλο παράδειγμα, όμως, που μια λέξη που ξεκινάει με απο- σημαίνει και τις δύο αντίθετες έννοιες:

[Λεξικό Τριανταφυλλίδη]
αποσκλήρυνση η: 1.(γεωλ.) η σκλήρυνση των πετρωμάτων, συνήθ. λόγω θέρμανσης. 2. (χημ.) η απομάκρυνση των αλάτων (ασβεστίου, μαγνησίου, σιδήρου κτλ.) από το σκληρό νερό.
[λόγ. απο- σκληρύν(ω) -σις > -ση μτφρδ. γερμ. Εnthärtung]

[Λεξικό Γεωργακά]
αποσκλήρυνση η, (L) hardening, toughening (syn σκλήρυνση): ~ χάλυβος steel tempering [fr kath (neol Koumanoudis) αποσκλήρυνσις, der of AG (+) ἀποσκληρύνω]

 

[Alexandra]

Και η λέξη που έψαχνα ήταν φυσικά η απόφραξη, που την έχουμε στο νήμα "Αυτοαντώνυμα". Στα ιατρικά κείμενα χρησιμοποιείται πολύ συχνά με τις δύο αντίθετες έννοιές της, και μόνο από τα συμφραζόμενα μπορείς να καταλάβεις τι εννοούν.

 

[Hellegennes]

Για την συγκεκριμένη λέξη έχουμε συζητήσει και στο παρόν νήμα, από το #4730 ως το #4740.

 

[nickel]

Καλημέρα. Εδώ και καιρό θέλω να στήσω ένα νηματάκι για τα φετίχ, ταμπού, τοτέμ, αλλά τώρα γίνεται πιο επιτακτικό, μετά απ' αυτό το μεζεδάκι στον σαββατιάτικο Σαραντάκο:

[...] δεν είναι εντελώς ξεκάθαρο τι ήθελε να πει ο υπουργός Διεθνών Εξωτερικών Σχέσεων Ευκλείδης Τσακαλώτος στη συνέντευξή του στην εφημερίδα Αγορά.

Σύμφωνα με τα ρεπορτάζ, είπε: Για εμάς η ρήξη δεν είναι φετίχ. Δουλεύουμε για την καλή λύση, αλλά όλοι ξέρουν ότι τα όρια μας είναι πολύ συγκεκριμένα.

Διά γυμνού οφθαλμού, που λένε, φαίνεται ότι ο σ. Ευκλείδης μπέρδεψε το φετίχ με το ταμπού, ότι ήθελε να πει «η ρήξη δεν είναι ταμπού»: «Δουλεύουμε μεν για την καλή λύση, αλλά έχουμε και όρια, κι αν τα φτάσουμε τότε η ρήξη δεν είναι για μας απαγορευμένη λέξη». Αυτή είναι η γνώμη μου.
https://sarantakos.wordpress.com/2015/05/30/meze-169/

Μα ναι, μόνο το ταμπού ταιριάζει εδώ.

Να και το αντίστροφο λάθος, σε άρθρο Έλληνα καθηγητή οικονομικών:

Myth 3: The Drachma is not a bad solution. The euro is not a taboo. If we leave the Euro, we will be better off like the good times of the Drachma.
http://www.stern.nyu.edu/networks/Economides_Mythoi_kai_Alithies_Kathimerini_01242015_English.pdf

Ε, εδώ θέλει fetish.

 

[nickel]

Θυμήθηκα γιατί δεν έγραψα για τα φετίχ και τα ταμπού: με είχε προλάβει ο Σαραντάκος, εδώ κι εδώ.

Να προσθέσουμε στο λαθολόγιο το ότι, αντί για τη σωστή διατύπωση «Το νόμισμα δεν είναι φετίχ» (πατρότητας Λαφαζάνη και Τσίπρα, π.χ. εδώ), έχουμε και τη λαθεμένη «Το νόμισμα δεν είναι ταμπού».

 

[sarant]

Βέβαια, η διατύπωση "το νόμισμα δεν είναι ταμπού" μπορεί να υποστηριχτεί -να σου πει ο άλλος ότι εννοεί το θέμα του νομίσματος γενικά, ή και την αλλαγή του νομίσματος- οπότε δεν έχουμε λάθος αλλά ελλιπή διατύπωση.

 

[drsiebenmal]

Ας προσθέσω ότι θα μπορούσε να σταθεί και η ερμηνεία «το νόμισμα δεν είναι τοτέμ», με άλλα λόγια δεν είναι κάτι που το λατρεύουμε τυφλά, σαν να πρόκειται για την ουσία μιας θρησκείας.

 

[Zazula]

Aντί για τη σωστή διατύπωση «Το νόμισμα δεν είναι φετίχ» (πατρότητας Λαφαζάνη και Τσίπρα, π.χ. εδώ), έχουμε και τη λαθεμένη «Το νόμισμα δεν είναι ταμπού».

Βέβαια, η διατύπωση "το νόμισμα δεν είναι ταμπού" μπορεί να υποστηριχτεί -να σου πει ο άλλος ότι εννοεί το θέμα του νομίσματος γενικά, ή και την αλλαγή του νομίσματος- οπότε δεν έχουμε λάθος αλλά ελλιπή διατύπωση.

Ας προσθέσω ότι θα μπορούσε να σταθεί και η ερμηνεία «το νόμισμα δεν είναι τοτέμ», με άλλα λόγια δεν είναι κάτι που το λατρεύουμε τυφλά, σαν να πρόκειται για την ουσία μιας θρησκείας.

Και τελικά: «Το νόμισμα δεν είναι το παν, το να 'χεις λεφτά είναι.» :twit:
(Ή, κατά Μανολίτο: «Δεν είναι το χρήμα το παν — υπάρχουν κι οι επιταγές.»)

 

[drsiebenmal]

Ακριβώς!

 

[nickel]

Όπως μόλις έμαθα από το δελτίο του Mega:

Ο Γιάνης Βαρουφάκης έγραψε σήμερα στο Twitter:
Rumours of my impending resignation are (for the umpteenth time) grossly premature...

Κάποια τον ρώτησε:
Premature being the operative word?
Ένας άλλος:
Premature or unfounded?

Και πήραν την απάντηση:
"In the long run we are all dead." J.M.Keynes. (In the medium run, those nostalgic of the troika days are stuck with me @ FinMin)

Αυτό το «stuck with me» έγινε «εκείνοι που νοσταλγούν τις ημέρες της Τρόικα έχουν κολλήσει μαζί μου ως υπουργό Οικονομικών», ενώ στο Mega κατάντησε «έχουν κόλλημα μαζί μου»!

Πώς θα το πούμε εμείς καλύτερα;
έχουν προς το παρόν φορτωθεί την αφεντιά μου;
θα πρέπει να ζήσουν με εμένα;
είναι αναγκασμένοι να ανεχτούν εμένα;
θα αργήσουν να με ξεφορτωθούν;
(Ε, πείτε κι εσείς κανένα...)

 

[Alexandra]

Αυτό το «stuck with me» έγινε «εκείνοι που νοσταλγούν τις ημέρες της Τρόικα έχουν κολλήσει μαζί μου ως υπουργό Οικονομικών», ενώ στο Mega κατάντησε «έχουν κόλλημα μαζί μου»!

Το κάνουν επίτηδες στο Μέγκα ή πραγματικά υπάρχει τέτοια επαγγελματική ανεπάρκεια; Θυμάμαι και την προηγούμενη περίπτωση που τα έβαλε το πανελλήνιο με τον Σόιμπλε εξαιτίας της μεταφραστικής διαστρέβλωσης μιας δήλωσής του από το Μέγκα.

 

[drsiebenmal]

Η γκουγκλομετάφραση προτείνει πάντως το «έχουν κολλήσει μαζί μου»...

και μια λίγο πιο ποιητική απόδοση (:)) --που θέλει προσοχή όμως στη διατύπωση των προηγουμένων (κτγμ χρειάζεται προηγουμένως το «εκείνων που νοσταλγούν...» αντί «εκείνοι που νοσταλγούν...»):

τους έλαχα/έτυχα εγώ

 

[daeman]

Η γκουγκλομετάφραση προτείνει πάντως το «έχουν κολλήσει μαζί μου»...

και μια λίγο πιο ποιητική απόδοση (:)) --που θέλει προσοχή όμως στη διατύπωση των προηγουμένων (κτγμ χρειάζεται προηγουμένως το «εκείνων που νοσταλγούν...» αντί «εκείνοι που νοσταλγούν...»):

τους έλαχα/έτυχα εγώ

Συμφωνώ για το «τους έλαχα εγώ», αλλά όχι με τη γενική, γιατί τότε η πρόταση θα ήταν: «εκείνων που νοσταλγούν την Τρόικα τούς έλαχα εγώ» και το λαχαίνω με τη γενική μού φαίνεται αταίριαστο, εκτός από τις προσωπικές αντωνυμίες (π.χ. «μου έλαχε»). Σ' αυτή την περίπτωση μπορεί να έγραφα: «...σε όσους νοσταλγούν την Τρόικα (τούς) έλαχα εγώ...».

τους κατσικώθηκε

---

Όσο γι' αυτούς που γράφουν «της *Τρόικα»:

Της Τρόικας!

γιατί το ερώτημα: Η τρόικα κλίνεται ή όχι; έχει απαντηθεί προ πολλού. Κλίνεται, πολλά χρόνια τώρα, πριν καν συσταθεί η σημερινή Τρόικα, από τότε που στον ζυγό της δεν ήμασταν δεμένοι όλοι εμείς, αλλά τρία άλογα.

 

[drsiebenmal]

γιατί τότε η πρόταση θα ήταν: «εκείνων που νοσταλγούν την Τρόικα τούς έλαχα εγώ» και το λαχαίνω με τη γενική μού φαίνεται αταίριαστο, εκτός από τις προσωπικές αντωνυμίες (π.χ. «μου έλαχε»). Σ' αυτή την περίπτωση μπορεί να έγραφα: «σε όσους νοσταλγούν την Τρόικα (τούς) έλαχα εγώ».

Έχω την αίσθηση ότι και οι δύο συντάξεις είναι αποδεκτές (δηλ. προφανώς και το «όσων σε όσους νοσταλγούν... τούς έλαχα εγώ») αλλά μη μου ζητήσεις να τεκμηριώσω τη δική μου πρόταση γραμματικά.

 

[Hellegennes]

Το κάνουν επίτηδες στο Μέγκα ή πραγματικά υπάρχει τέτοια επαγγελματική ανεπάρκεια; Θυμάμαι και την προηγούμενη περίπτωση που τα έβαλε το πανελλήνιο με τον Σόιμπλε εξαιτίας της μεταφραστικής διαστρέβλωσης μιας δήλωσής του από το Μέγκα.

Ναι. Κι εμένα με εκνεύρισε αυτό. Έχει πει αρκετά αισχρά πράγματα στ' αλήθεια, δεν χρειάζεται να επινοούμε καινούργια.

 

[nickel]

στο Mega κατάντησε «έχουν κόλλημα μαζί μου»!

Για τρίτη (τουλάχιστον) φορά επανέλαβαν σε δελτίο το λάθος που φιλοξενείται ακόμα στην ιστοσελίδα. Δεν υπήρξε ούτε ένας άνθρωπος στο επιτελείο του δελτίου ειδήσεων που να το άκουσε και να σκέφτηκε να τους το υποδείξει;

 

[drsiebenmal]

Ε και τι θέλεις τώρα, να ξαναμοντάρουν το ρεπορτάζ; Εδώ έπαιζαν το μεσημέρι ένα τέταρτο αντιδράσεις κατά της Παναρίτη όταν είχαν πρώτη είδηση την παραίτησή της...