Your slip is showing: Γλωσσικές και μεταφραστικές γκάφες (και μικρολαθάκια)

[SBE]

Ίσως θα πρέπει να αρχίσει να διδάσκεται το τυφλό σύστημα στα σχολεία. Πέρα από αυτό, δεν ξέρω αν υπάρχουν ακόμα μέρη που παραδίδουν μαθήματα (ναι, ξέρω, μαθαίνεις και μόνος σου, αλλά αυτό πολλοί το λένε λίγοι το κάνουν).
Πίσω στα λάθη: εμ, τι το θέλουν το εκθρέψει; Χάθηκε να πουν κάτι πιο απλό;

 

[Alexandra]

Πέρα από αυτό, δεν ξέρω αν υπάρχουν ακόμα μέρη που παραδίδουν μαθήματα...

Να μια ιδέα για ταχύρυθμο σεμινάριο, π.χ. με 2-3 τρίωρα μαθήματα. Την εποχή που έμαθα εγώ τα μαθήματα κρατούσαν 15 ώρες, αλλά ήταν δεδομένο ότι δεν είχες γραφομηχανή στο σπίτι σου για εξάσκηση, οπότε έπρεπε να εξασκείσαι στη σχολή.

 

[SBE]

Θυμόμουν με αφορμή αυτό κάτι που μας είχε πει κάποτε ένας ομιλητής σχετικά με την τεχνολογία και την ευχρηστία της:
Αν η φύση ήθελε να δακτυλογραφούμε, θα γεννιόμασταν με 40 δάχτυλα.
Μ' άλλα λόγια ότι τα εργαλεία που χρησιμοποιούμε μπορεί να είναι σχεδιασμένα για τις ανάγκες μας, αλλά δεν είναι και ιδανικά.

 

[Hellegennes]

Θυμόμουν με αφορμή αυτό κάτι που μας είχε πει κάποτε ένας ομιλητής σχετικά με την τεχνολογία και την ευχρηστία της:
Αν η φύση ήθελε να δακτυλογραφούμε, θα γεννιόμασταν με 40 δάχτυλα.
Μ' άλλα λόγια ότι τα εργαλεία που χρησιμοποιούμε μπορεί να είναι σχεδιασμένα για τις ανάγκες μας, αλλά δεν είναι και ιδανικά.

Δεν φταίνε τα εργαλεία σ' αυτό αλλά οι γλώσσες μας. Αν υπήρχαν μόνο δέκα σημεία, θα μπορούσες να φτιάξεις ένα εργαλείο που κάθε σημείο να αντιστοιχεί σε ένα δάχτυλό σου.

 

[Zazula]

@SBE: Κι αν η φύση ήθελε να πετάμε, θα μας έδινε φτερά, ε;

@Hellegennes: Πάλι καλά που δεν σκέφτονταν έτσι οι μαθηματικοί — το σύνολο

θα σταμάταγε στο 10.

 

[daeman]

Θυμόμουν με αφορμή αυτό κάτι που μας είχε πει κάποτε ένας ομιλητής σχετικά με την τεχνολογία και την ευχρηστία της:
Αν η φύση ήθελε να δακτυλογραφούμε, θα γεννιόμασταν με 40 δάχτυλα.

Όμως θα ήταν πανάκριβα τα γάντια και τεράστιες οι τσέπες.
Αν η φύση ήθελε να γράφουμε, δε θα 'χαμε δάχτυλα, θα 'χαμε μολύβια
κι αν η φύση ήθελε να κόβουμε, δε θα 'χαμε χέρια, θα 'χαμε ψαλίδια
κ.ο.κ. ad nauseam

Μ' άλλα λόγια ότι τα εργαλεία που χρησιμοποιούμε μπορεί να είναι σχεδιασμένα για τις ανάγκες μας, αλλά δεν είναι και ιδανικά.

The QWERTY layout is not the most efficient layout possible, since it requires a touch-typist to move his or her fingers between rows to type the most common letters.

The most likely explanation is that the QWERTY arrangement was designed to reduce the likelihood of internal clashing by placing commonly used combinations of letters farther from each other inside the machine. This allowed the user to type faster without jamming. In a mechanical typewriter, the arrangement of bars is tied to the arrangement of the keys, and the two adjacent bars are much more likely to clash if engaged together or in a rapid sequence.
...
A number of radically different layouts such as Dvorak have been proposed to reduce the perceived inefficiencies of QWERTY, but none have been able to displace the QWERTY layout; their proponents claim considerable advantages, but so far none has been widely used. The Blickensderfer typewriter with its DHIATENSOR layout may have possibly been the first attempt at optimizing the keyboard layout for efficiency advantages.
http://en.wikipedia.org/wiki/Typewriter#Keyboard_layouts:_.22QWERTY.22_and_others

Dvorak and Dealey’s objective was to scientifically design a keyboard to decrease typing errors, speed up typing, and lessen typer fatigue. They engaged in extensive research while designing their keyboard layout. In 1914 and 1915, Dealey attended seminars on the science of motion and later reviewed slow-motion films of typists with Dvorak. Dvorak and Dealey meticulously studied the English language, researching the most used letters and letter combinations. They also studied the physiology of the hand. The result in 1932 was the Dvorak Simplified Keyboard.

In 1933, Dvorak started entering typists trained on his keyboard into the International Commercial Schools Contest, which were typing contests sponsored by typewriter manufacturers consisting of professional and amateur contests. The professional contests had typists sponsored by typewriter companies to advertise their machines. Ten times from 1934–41, Dvorak’s typists won first in their class events. In the 1935 contest alone, nine Dvorak typists won twenty awards. Dvorak typists were so successful that in 1937 the Contest Committee barred Dvorak’s typists for being “unfair competition” until Dvorak protested. In addition, QWERTY typists did not want to be placed near Dvorak typists because QWERTY typists were disconcerted by the noise produced from the fast typing speeds made by Dvorak typists.
...
Writer Barbara Blackburn was the fastest English language typist in the world, according to The Guinness Book of World Records. Using the Dvorak Simplified Keyboard, she was able to maintain 150 words per minute (wpm) for 50 minutes, and 170 wpm for shorter periods. She has been clocked at a peak speed of 212 wpm. Blackburn, who failed her QWERTY typing class in high school, first encountered the Dvorak keyboard in 1938, quickly learned to achieve very high speeds, and occasionally toured giving speed-typing demonstrations during her secretarial career. Blackburn died in April 2008.
http://en.wikipedia.org/wiki/Dvorak_Simplified_Keyboard

 

[Costas]

"Με το πιστόλι στον κρόταφο η Τρόικα δεν κάνει ούτε βήμα πίσω στις απαιτήσεις της" ακούω στα δελτία δραματικής θυέλλης...

 

[nickel]

Αυτόφωρος και κατάφωρος: αυτά τα επίθετα, που πιο πίσω τους έχουν την αρχαία λέξη φωρ «κλέφτης» (και το ρήμα φωρώμαι «συλλαμβάνομαι επ' αυτοφώρω», όπως στο «εφωράθη κλέπτων οπώρας»), γράφονται με -ω-. Στα νέα ελληνικά υπάρχει κατάφορτος, αλλά όχι *κατάφορος. Το αρχαίο επίθετο κατάφορος σήμαινε «ορμητικός».

Με -ο- γράφονται επίθετα και ουσιαστικά σαν τα παρακάτω:
αδιάφορος, ανυπόφορος, ασύμφορος, ατελέσφορος, διάφορος, ευεπίφορος, εύφορος, παράφορος, πρόσφορος
ανήφορος, κατήφορος

 

[JimAdams]

Χτες στο Apocalypse του ΣΚΑΪ (θεωρίες σχετικά με τον αφανισμό των δεινοσαύρων), αναφέρθηκε η licemania, που ο υποτιτλιστής άφησε λαϊσμανία (ή κάτι τέτοιο), ενώ παράλληλα η εικόνα έδειχνε αρκετά ρεαλιστικά έναν πρόγονο της γνωστής μας ψείρας!

 

[nickel]

Υπάρχει το γένος παρασίτου λεϊσμανία, στα αγγλικά Leishmania, που προφέρεται [λαϊσμάνια].

If dinosaurs were as susceptible to visceral leishmaniasis as humans are, entire populations probably were decimated.

 

[JimAdams]

Mea culpa, τότε!

 

[nickel]

Στον Πάπυρο: Λεϊσμάνια και λεϊσμανίαση.
Βέβαια, στα αγγλικά η προφορά [λαϊσμάνια] είναι δευτερεύουσα, τη δίνει το OED αλλά δεν τη δίνουν πια τα άλλα λεξικά. Η κύρια προφορά είναι [λίʃμαν] για τον Σκοτσέζο γιατρό, [λιʃμέινια] για το γένος, οπότε θα έπρεπε και στα ελληνικά να έχουμε λισμάνια για το παράσιτο και λισμανίαση για την παρασίτωση.

 

[drsiebenmal]

λεϊσμανίαση (Πηγή: Μαθήματα Δερματολογίας - Αφροδισιολογίας, Κλινική Αφροδίσιων και Δερματικών Νόσων, Πανεπιστήμιο Αθηνών, Νοσοκομείο "Α. Συγγρός")

 

[nickel]

Ευτυχώς, η Βίβιαν Λι (Leigh) και ο Ευγένιος Ο'Νιλ (O'Neill) δεν υπέστησαν τα πάθη του γιατρού.

 

[drsiebenmal]

Ίσως ήρθε στα ελληνικά από τα γαλλικά.

 

[nickel]

Φαντάζομαι ότι και στα λατινικά [λέι] θα λένε.

 

[SBE]

Ευτυχώς, η Βίβιαν Λι (Leigh) και ο Ευγένιος Ο'Νιλ (O'Neill) δεν υπέστησαν τα πάθη του γιατρού.

Όλως τυχαίως προχτές που αναζητούσα κάτι ο γκούγκλης μου εβγαλε μια Βίβιαν Λέιχ δίπλα σ'έναν Λόρενς Ολιβιε.

 

[Rogerios]

Φαντάζομαι ότι και στα λατινικά [λέι] θα λένε.

Στα λατινικά, έτσι φαντάζομαι (γιατί στα γαλλικά, κομμάτι δύσκολο να λένε "λέι") ;) .

 

[nickel]

Εννοώ ότι το «λέι» του Μήτσου (που δεν είχε καμιά πρόσβαση σε λεξικά προφοράς εκείνη την εποχή, δεύτερη ή τρίτη δεκαετία του περασμένου αιώνα, που εξελληνίσαμε τους όρους) δικαιολογείται από τη λατινική προφορά του ζώου. (Τα γαλλικά δεν έχουν καμιά δουλειά εκεί.)

 

[AoratiMelani]

Σε μια ταινία δράσης τις προάλλες υπήρχε ένας καλός κύριος, στέλεχος της αστυνομίας, τον οποίο προσφωνούσαν επανειλημμένα "teniente" [αν ήταν αγγλικά, θα ήταν lieutenant], και εγώ αντί για "υπαστυνόμο" τον απέδωσα "υπολοχαγό".

Ευτυχώς δεν είμαι μόνη, ούτε είμαι η μόνη... προχτές στο Μακεδονία τιβί, σε μία από τις ιταλικές αστυνομικές σειρές, εμφανίστηκε μία "υπολοχαγός" της αστυνομίας.

Παρεμπιπτόντως, η σειρά αυτή έχει γενικά καλούς υπότιτλους, απ' όσο μπορώ να κρίνω. Πότε πότε όμως κάτι ξεφεύγει, όπως είναι φυσικό (ο αναμάρτητος πρώτος τον λίθον και λοιπά), όπως κάποια άλλη μέρα που οι αστυνομικοί, όταν διαπίστωσαν ότι η γραμμή έρευνας που ακολουθούσαν δεν οδηγούσε πουθενά, είπαν ο ένας στον άλλον "Μια πίστα λιγότερη".
Εγώ ισπανικά ξέρω, όχι ιταλικά, αλλά εικάζω ότι στα ιταλικά όπως και στα ισπανικά το pista σημαίνει (και) ίχνος, και στην περίπτωση αυτή μάλλον περί αυτού επρόκειτο.

Ειρήσθω εν παρόδω, σκεφτόμουν ότι οι λιγοστές δικές μου πατάτες που έχω παραθέσει σε αυτό το νήμα είναι ελαφρώς εκτός θέματος.
Πρώτον επειδή ο τίτλος του νήματος είναι "your slip is showing" και τα δικά μου "σλιπ" δεν "φάνηκαν", διορθώθηκαν στην επιμέλεια. Σίγουρα θα έχω και λάθη που φάνηκαν, το θέμα όμως είναι ότι δεν ξέρω ποια είναι για να τα ποστάρω. Είναι αυτό που είπα και πιο πριν, τα δικά μας λάθη αν δεν μας τα δείξει κάποιος δεν τα βλέπουμε.
Δεύτερον επειδή δεν είναι και πολύ καραμπινάτα λάθη, δεν βγάζουν μάτι ούτε και γέλιο. Πιο πολύ τα ποστάρισα για λόγους δεοντολογίας ας πούμε, για να μην φαίνομαι η ψηλομύτα που εντοπίζει μόνο τα ξένα λάθη. Λυπάμαι που δεν είχα κάτι πιο εντυπωσιακό να επιδείξω σε πατάτα. Αν κάποιος πάντως βρει άλλο δικό μου λάθος, παρακαλώ πολύ να μου το πει!

Και μια που μιλάμε για διόρθωση στην επιμέλεια, τουλάχιστον δύο φορές μου έχουν διορθώσει οι επιμελητές τα σωστά και μου τα έχουν κάνει λάθος, και το διαπίστωσα μετά την έκδοση, γιατί τους φάνηκαν τόσο αυτονόητα ώστε ούτε καν μου το είπαν.

Και τις δύο φορές ήταν παιδικά βιβλία για τη φύση (το πρώτο για μικρές ηλικίες δημοτικού, το δεύτερο για εφηβεία-προεφηβεία).

Στο ένα μου άλλαξαν τη φράση "η μαμά γεράκι" και την έκαναν "γερακίνα". Προφανώς η κοπέλα νόμιζε ότι γερακίνα είναι το θηλυκό γεράκι, ενώ είναι ένα συγκεκριμένο είδος γερακιού (το πιο κοινό στην Ελλάδα), το Buteo buteo. Το πράγμα δεν θα ήταν πολύ σοβαρό, αν ακριβώς από πάνω δεν υπήρχε φωτογραφία από ένα θηλυκό κιρκινέζι, άλλο είδος αρπακτικού, το Falco naumanni, αρκετά μικρότερο και με διαφορετική συμπεριφορά από αυτήν που περιέγραφε το κείμενο. Έλα όμως που η γερακίνα ακούγεται πιο οικεία και ωραία, και επιπλέον τα βραχιόλα της βροντούν!

Στο άλλο μου άλλαξαν τη φράση "ένα πουλί λερωμένο με πετρέλαιο" σε "ένα πουλί μολυσμένο με πετρέλαιο". Η μόλυνση (infection) είναι προσβολή από λοιμογόνο παράγοντα (μικρόβιο), και το πετρέλαιο όπως και να το δει κανείς δεν είναι τέτοιος. Το πουλί λερωμένο ήτανε και το καθαρίζανε κάτι εθελοντές, αλλά μάλλον η λέξη "λερωμένο" φάνηκε φτωχή στην κυρία που το διόρθωνε, και είπε να βάλει κάτι πιο "επιστημονικό".