false friends, faux amis, ψευδόφιλες μονάδες, ψευδόφιλες λέξεις, ψευτοφίλες
- Thread starter nickel
- Start date
-
- Tags
- article linguistics
Ο Κριαράς όμως έχει:
μίζερος, επίθ. Τσιγκούνης: Ετούτη ’ναι … μίζερη και γυρεύγει δίχως χαρίσματα γαμπρό (Φορτουν. Δ́ 68). [<ιταλ. misero. Η λ. και σήμ.]
Καλησπέρα. Τον miser, τον σκέτο τσιγκούνη, δεν θα τον μετάφραζα μίζερο. Συνήθως όμως ου γαρ έρχεται μόνον, οπότε αν η φιλαργυρία συνοδεύεται από τις συνήθεις συνοδούς της - τη συναισθηματική τσιγκουνιά που λέει ο Δόκτορας, την ψυχική σφιχτοχεριά (σφιχτοψυχιά; ) και άλλες τέτοιες μιζέριες πόρκες, κακομοιριές - και τον λέω και τον γράφω, και δε με ρωτάνε οι άλλοι τι εννοώ. Μια που είπα πόρκα, στην πόκα η μιζέρια μ' αρέσει (σ' αυτήν κερδίζω, ο γκαντέμης
Μα νομίζω πως, πέρα από το τι κάνουμε εμείς προσωπικά (και κατά περίπτωση), μας ενδιαφέρει και το τι γίνεται γενικότερα από τους άλλους γύρω μας. Κι έχω παρατηρήσει ότι υπάρχει ικανός αριθμός ομιλητών οι οποίοι χρησιμοποιούν για τη σημασία "τσιγκούνης" και τα μίζερος / μιζεριάρης. Το μίζερος οι ίδιοι ομιλητές δίνουν την εντύπωση πως το χρησιμοποιούν κανονικά (και διακριτά) και για τις υπόλοιπες σημασίες του, ενώ το μιζεριάρης είναι σημασιακά αντιστοιχισμένο σχεδόν αποκλειστικά στην τσιγκουνιά — τολμώ δε να πω πως ίσως σχηματίστηκε με αυτήν ακριβώς τη χρήση κατά νου.
Μόλις πρωτοείδα το μιζεριάρης...
Το miser, ουσιαστικό, με την ιστορία του και το ρέτζιστέρ του, συνήθως αποδίδεται φιλάργυρος, δευτερευόντως τσιγκούνης. Μέχρι να βρείτε κάποια καλά παραδείγματα όπου οι παραπάνω αποδόσεις δεν είναι οι καλύτερες επιλογές, δεν αφήνετε να αναβοσβήνει το κόκκινο φωτάκι;
Ναι, καλά το λες, ν' αναβοσβήνει στο αγγλοελληνικό.
Για το ελληνικό, να μην το κουβεντιάσουμε λιγάκι μήπως βγει και κάνα νηματάκι;
Μια που πιάσαμε αυτή τη γρουσουζοπαρέα, το μιζεριάζω / μιζεριάζομαι δεν υπάρχει ούτε στο ΛΚΝ (το έχει μόνο στο σώμα) ούτε στο ΛΝΕΓ (αυτό που έχω, για το 2012 δεν ξέρω), παρότι έχει πολλά ευρήματα.
Για το ελληνικό, να μην το κουβεντιάσουμε λιγάκι μήπως βγει και κάνα νηματάκι;
Μια που πιάσαμε αυτή τη γρουσουζοπαρέα, το μιζεριάζω / μιζεριάζομαι δεν υπάρχει ούτε στο ΛΚΝ (το έχει μόνο στο σώμα) ούτε στο ΛΝΕΓ (αυτό που έχω, για το 2012 δεν ξέρω), παρότι έχει πολλά ευρήματα.
Μιζέρια, πάντως, τουλάχιστον στην Βόρεια Ελλάδα, είναι και η φτώχεια, η ανέχεια. Ο μίζερος όμως είναι είτε ο καβουροτσέπης είτε ο αντικοινωνικός.Και το τονίζω αυτό γιατί νομίζω ότι είναι μια απ' τις περιπτώσεις που υπάρχει γλωσσική διαφορά ανάμεσα σε Βορρά και Νότο.
bernardina
Moderator
Και επειδή η μιζέρια θέλει και παρέα, να προσθέσω εδώ ότι συχνά είναι διπλαρωμένη με την κακομοιριά. Η φράση "μιζέρια και κακομοιριά" είναι πολύ συνηθισμένη και δηλώνει τόσο υλική όσο και ψυχική κατάσταση, που συχνά είναι αξεχώριστες όπως δείχνει κι αυτό το μπλογκ που είναι αφιερωμένο σ' αυτές
Edit: ίσως λόγω μιζέριας μαράζωσε και πέθανε γρήγορα
Edit: ίσως λόγω μιζέριας μαράζωσε και πέθανε γρήγορα
bernardina
Moderator
Από άρθρο του Βήματος (όπου βλέπω και ένα οι μέθοδοι αυτοί, αλλά αυτό είναι αλλουνού παπά βαγγέλιο)
Προφανώς το τιμωρητική είναι η ψευδόφιλη του punishing, που σημαίνει, φυσικά, αυτό που καταπονεί, ταλαιπωρεί, ταλανίζει κάποιον. Όχι τον τιμωρεί. Ενδεχομένως εδώ θα μπορούσε να αντικατασταθεί από το επώδυνη, δυσβάσταχτη, οδυνηρή κλπ κλπ.
bernardina
Moderator
Να κάνουμε ένα νηματάκι για τη συμπάθεια; Προς το παρόν, λέω να ξεκινήσω ένα για το punishing. Θα έρθω αργότερα να κολλήσω και τον σύνδεσμο.
Εδώ:
http://lexilogia.gr/forum/showthread.php?11393-punishing-εξαντλητικός-εξοντωτικός-επώδυνος-punitive
Εδώ:
http://lexilogia.gr/forum/showthread.php?11393-punishing-εξαντλητικός-εξοντωτικός-επώδυνος-punitive
bernardina
Moderator
About sympathy
Δεν ξέρω αν η όλη παρεξήγηση ξεκίνησε από 'δώ, όμως η φράση tea and sympathy δεν σημαίνει τσάι και συμπάθεια (δηλαδή; :blink: )
Είναι ένας ιδιωματισμός με την έννοια της συμπαράστασης σε κάποιον που είναι ταραγμένος, αναστατωμένος.
Στον πληθυντικό της (sympathies) η λέξη σημαίνει συλλυπητήρια (my deepest sympathies = τα θερμά μου συλλυπητήρια*)
Υπάρχει επίσης και το sympathy strike, αυτό που εμείς λέμε απεργία συμπαράστασης.
Τέλος είναι και κάποιος κύριος (χμμμ, όχι και τόσο..) που μας ζητά να δείξουμε κατανόηση στην περίπτωσή του
Με άλλα λόγια, το sympathy -ies σημαίνει συμπόνια, συμπαράσταση, κατανόηση, συλλυπητήρια... -Συμπάθεια όχι!
*όπως νομίζω πως έχουμε πει και αλλού.
ΥΓ. Διατηρώ μια μικρή επιφύλαξη ως προς τον όρο bond of sympathy γιατί ένα γρήγορο ψάξιμο μου δίνει μεν τον όρο δεσμός συμπάθειας, αλλά περιμένω τους ειδήμονες να τοποθετηθούν.
Δεν ξέρω αν η όλη παρεξήγηση ξεκίνησε από 'δώ, όμως η φράση tea and sympathy δεν σημαίνει τσάι και συμπάθεια (δηλαδή; :blink: )
Είναι ένας ιδιωματισμός με την έννοια της συμπαράστασης σε κάποιον που είναι ταραγμένος, αναστατωμένος.
Στον πληθυντικό της (sympathies) η λέξη σημαίνει συλλυπητήρια (my deepest sympathies = τα θερμά μου συλλυπητήρια*)
Υπάρχει επίσης και το sympathy strike, αυτό που εμείς λέμε απεργία συμπαράστασης.
Τέλος είναι και κάποιος κύριος (χμμμ, όχι και τόσο..) που μας ζητά να δείξουμε κατανόηση στην περίπτωσή του
Με άλλα λόγια, το sympathy -ies σημαίνει συμπόνια, συμπαράσταση, κατανόηση, συλλυπητήρια... -Συμπάθεια όχι!
*όπως νομίζω πως έχουμε πει και αλλού.
ΥΓ. Διατηρώ μια μικρή επιφύλαξη ως προς τον όρο bond of sympathy γιατί ένα γρήγορο ψάξιμο μου δίνει μεν τον όρο δεσμός συμπάθειας, αλλά περιμένω τους ειδήμονες να τοποθετηθούν.
Πριν οποιαδήποτε άλλη τοποθέτηση, υπάρχει για τους μικρούς ένα χιτ του 1970:
Steve Rowland & Family Dogg: Sympathy
Steve Rowland & Family Dogg: Sympathy
Το ψαχτήρι μού λέει ότι η λέξη eulogy δεν υπάρχει σ' αυτό το νήμα με τις ψευτοφίλες. Μπορεί να κάνει λάθος, αλλά κακό δεν κάνει να την επαναλάβουμε. Έχουμε ήδη ασχοληθεί με τη λέξη πιάνοντάς την από την άλλη άκρη:
επικήδειος (λόγος) = eulogy
Το μάτι μου τράβηξε ένας τίτλος στο BBC: The end of money. Άλλη μια εκπομπή για την κρίση, σκέφτηκα. Στη σελίδα της όμως ο τίτλος ήταν Life in a cashless society. Α, μάλιστα, μιλάει για τους τυχερούς που θα έχουν λεφτά, απλώς δεν θα είναι μετρητά. Και στην πρόταση «[Author David Wolman] describes his new book, "The End of Money: Counterfeiters, Preachers, Techies, Dreamers- And The Coming Cashless Society," as a eulogy to these rectangular slips of paper and little metal disks» σκέφτηκα ότι φυσικά το βιβλίο δεν είναι ευλογία αλλά ο επικήδειος του μετρητού χρήματος.
επικήδειος (λόγος) = eulogy
Το μάτι μου τράβηξε ένας τίτλος στο BBC: The end of money. Άλλη μια εκπομπή για την κρίση, σκέφτηκα. Στη σελίδα της όμως ο τίτλος ήταν Life in a cashless society. Α, μάλιστα, μιλάει για τους τυχερούς που θα έχουν λεφτά, απλώς δεν θα είναι μετρητά. Και στην πρόταση «[Author David Wolman] describes his new book, "The End of Money: Counterfeiters, Preachers, Techies, Dreamers- And The Coming Cashless Society," as a eulogy to these rectangular slips of paper and little metal disks» σκέφτηκα ότι φυσικά το βιβλίο δεν είναι ευλογία αλλά ο επικήδειος του μετρητού χρήματος.
Ευκαιρίας δοθείσης με το νήμα για τους μνημονιακούς και αντιμνημονιακούς, υπάρχουν φυσικά και οι λέξεις μνημονικός (mnemonic) και αντιμνημονικός (antimnemonic), που δεν έχουν σχέση με μνημόνια.
