Τσικνοπέμπτη

Earion

Moderator
Staff member
Ο Nickel έχει δίκιο όταν με ψέγει ότι εξηγώ τα άγνωστα (Tsiknopempti) δια των αγνώστων (Septuagesima Thursday), γι’ αυτό και οφείλω να επανορθώσω.
Από τις ονομασίες που προτάθηκαν ως ανάλογες της Τσικνοπέμπτης οι Mardi Gras και Shrove Tuesday (και πολύ περισσότερο η Ash Wednesday) δεν έχουν τον ίδιο χαρακτήρα και δεν πέφτουν στη ίδια εβδομάδα που πέφτει η δική μας Τσικνοπέμπτη.
Για τους λαούς που ακολουθούν τη ρωμαιοκαθολική παράδοση η πρώτη ημέρα της μεγάλης νηστείας προ του Πάσχα δεν είναι η Δευτέρα, όπως στους ορθοδόξους, οι οποίοι μάλιστα την ονομάζουν «Καθαρή», αλλά η επόμενη Τετάρτη, δύο ημέρες μετά (δηλαδή η Τετάρτη που ονομάζεται Ash Wednesday). Επομένως η προηγούμενη ημέρα, Τρίτη, είναι η τελευταία ημέρα του Καρναβαλιού, η τελευταία ημέρα «ελευθερίας», η τελευταία ευκαιρία για ξεφάντωμα και κατανάλωση κρέατος πριν από την αυστηρότητα της Σαρακοστής. Σημειωτέον ότι οι ρωμαιοκαθολικοί περνούν αμέσως από την περίοδο των Απόκρεω, με την ελευθεριότητα και τον οργιαστικό χαρακτήρα, στην αυστηρή νηστεία της Τεσσαρακοστής. Και οι μεν Γάλλοι τονίζουν την απόλαυση της κατανάλωσης κρεατικών που προσφέρεται για τελευταία φορά, εξ ου και Gras, οι δε Εγγλέζοι την υποχρέωση για περισυλλογή, μετάνοια και πνευματική προετοιμασία ενόψει της δύσκολης περιόδου, εξ ου και Shrove. Μάλιστα η Τετάρτη που ακολουθεί, πρώτη ημέρα της νηστείας, εφαρμόζει κατά γράμμα τη βιβλική επιταγή να μετανοεί ο πιστός «εν σάκκω και σποδώ» («Τετάρτη των Τεφρών» μετέφρασε ο Νίκολας Κάλας το ομότιτλο ποίημα του Τ.Σ. Έλιοτ). Αυτές όμως οι ημέρες, επαναλαμβάνω, πέφτουν στην εβδομάδα που για τους ορθοδόξους έχει αρχίσει ήδη η νηστεία. Άρα, όσο κι αν έχουν τον ίδιο χαρακτήρα (τελευταία ευκαιρία για τέρψη και διασκέδαση) είναι σφάλμα να αντιστοιχίζονται με την Τσικνοπέμπτη.
Πλησιέστερα στη χρονική θέση της Τσικνοπέμπτης είναι η Fat Thursday, η οποία όμως πέφτει μία εβδομάδα μετά. Εδώ χρειάζεται επιπλέον εξήγηση:
Στη ρωμαιοκαθολική εκκλησία υπάρχουν δύο εβδομάδες (τρεις Κυριακές) ευωχίας που προηγούνται της νηστείας, ενώ στην ορθόδοξη υπάρχουν συνολικά τρεις εβδομάδες (τέσσερις Κυριακές). Στην ορθόδοξη παράδοση όμως μεταξύ ασύδοτης κρεοφαγίας και αυστηρής αποχής παρεμβάλλεται μια εβδομάδα προσαρμογής, η Τυρινή ή εβδομάδα της Τυροφάγου, στη διάρκεια της οποίας οι πιστοί καταναλώνουν όχι κρέας αλλά τα παράγωγά του. Έτσι για τους ορθοδόξους η κρεοφαγία τελειώνει μία εβδομάδα νωρίτερα, την εβδομάδα του Ασώτου, που κλείνει με την Κυριακή των Απόκρεω. Και επειδή την πραγματική τελευταία ημέρα, την Παρασκευή, απαγορεύεται έτσι κι αλλιώς η κρεοφαγία (η Παρασκευή είναι νηστεία όλες τις εβδομάδες του χρόνου), απομένει η Πέμπτη ως τελευταία ημέρα επιτρεπόμενης ελευθερίας. Η Fat Thursday πέφτει όμως την εβδομάδα που για τους ορθοδόξους είναι η Τυρινή.
Αν πούμε σε ένα Γάλλο Jeudi Gras ή σε έναν Άγγλο Shrove Thursday θα νομίσουν ότι μιλούμε για την πρώτη εβδομάδα των Νηστειών, ανεπίτρεπτο από κάθε άποψη.
Ακριβέστερη είναι η πρόταση που παραθέτεις τελευταία: the Thursday of the second week of carnival. Όντως είναι η δεύτερη εβδομάδα των Απόκρεω, αυτή που αρχίζει με την Κυριακή του Ασώτου.

Με λίγα λόγια, αγαπητέ Nickel, την υποσημείωση δεν την γλιτώνεις. Πες «περιγραφικά» Meat Thursday (όχι Grease Thursday, πολύ λιγδιάρικο μου ακούγεται) και διευκρίνισε σε παρένθεση ότι πρόκειται για την Πέμπτη της Septuagesima.
Υ.Γ. Η δε Τυρινή θα ειπωθεί, φυσικά, Cheese-eating Week.
Υ.Γ. 2. Σε έπιασα να γελάς; Συγκρατήσου τέκνον μου.
 

nickel

Administrator
Staff member
Earion, respect! Ποτέ ως τώρα δεν μου τα είχαν εξηγήσει τόσο καλά (ή, αν το είχαν κάνει, δεν άκουγα).

Το Grease Thursday κατατέθηκε (ελπίζω) με χιουμοριστική και λογοπαικτική διάθεση, και έτσι το είδα κι εγώ. Αλλά είχα ήδη ψιλοερωτευτεί ένα Barbecue Thursday με λιγότερο χιουμοριστική διάθεση, ακριβώς επειδή δεν είναι δεσμευμένο. Εντέλει, είτε το δυσπρόφερτο Tsiknopempti είτε κάτι σαν το Meat Thursday που λες (το Barbecue Thursday δεν ακούγεται αρκούντως «ελληνικό») με κάποια απλή επεξήγηση (να αντιγράψω: the Thursday of the second week of carnival / Thursday of the Septuagesima). Να 'σαι καλά για τη βοήθεια.
 
Σωστός ο βασανίζομαι:
1620857_1043321709045600_1976577659_n.jpg
 

efi

¥
Κάθε Τσικνοπέμπτη που περνάω από τα σταυροδρόμια και μυρίζω τα κοψίδια από τα *μαγκάλια* (εδώ στα βόρεια ''μαγκάλι'' λέμε το μπάρμπεκιου, στο οποίο ψήνουμε ''σουβλάκια'' και όχι ''καλαμάκια''), θέλω να ονομάσω αυτήν την ημέρα *Tailgating Thursday* γιατί όλοι βγάζουν από ένα *μαγκάλι* και τσικνίζουν τον τόπο. Παντού, όμως! Θρησκευόμενοι και μη.
Στη δογματική αναντιστοιχία να προσθέσω ότι τα πράγματα θα ήταν ευκολότερα αν δεν υπήρχε η νηστεία του Ψυχοσάββατου, που ακολουθεί την Τσικνοπέμπτη αλλά προηγείται της Κυριακής της Αποκριάς... Πού να βρεις λέξη να το πεις όλο αυτό στα αγγλικά! (στα γερμανικά, υποψιάζομαι ότι θα είναι ευκολότερο :-)
 

efi

¥
Ακριβώς έτσι, αλλά με κάρβουνα (απ' το χωριό μου είσαι; :-)
 

cougr

¥
Εμείς (δηλ. η παρέα μου) χαριτολογώντας μεταξύ μας την Τσικνοπέμπτη τη λέμε Cholesterol Thursday.
 

Zazula

Administrator
Staff member
Smokey Thursday (ναι, daeman, μπορείς να βάλεις τραγούδι με τον Smokey Robinson)
Και κάποια με το περιβόητο μακιγιάζ smokey eye πώς θα την πούμε; Τσικνομάτα; :)
 

daeman

Administrator
Staff member
...
Μουτζουρομάτα. :-)

διαλ. μουζομάτα (η λ. και σήμ. κρητ.)

μουντζώνω· μοντζώνω· μουζώνω· μουτζώνω. I. Ενεργ. α) αλείφω το πρόσωπο κάπ. με καπνιά ή ακαθαρσίες για τιμωρία και διαπόμπευση· εξευτελίζω: μούτζωσέ τον … και πόμπεψέ τον (Νομοκριτ. 73)· βλασφημούσι … αναθεματίζουσι και μουζώνουσι (Νομοκ. 38711)· β) προσβάλλω, ντροπιάζω κάπ., προκαλώ όνειδος σε κάπ. με τις πράξεις μου: γελού οι χριστιανοί και αυτείνη τού μοντζώνει (ενν. του άντρα της) (Σπαν. (Ζώρ.) V 643)· (εδώ πιθ. με υβριστ. χειρονομία): Μήνα εμούτζωσες ιερέα ή έβρισες αυτόν; (Μαλαξός, Νομοκ. 412)· γ) (υβριστ.): μουντζωμένη σου εορτή (Σπανός B 170). II. (Μέσ.) αλείφω το πρόσωπό μου με καπνιά, στάχτη, μουτζουρώνομαι: (Μαχ. 4008). [<ουσ.μούντζα + κατάλ. ‑ώνω. Ο τ. μουζ‑ στο Βλάχ. και σήμ. κρητ.· τ. μουζώννω κυπρ. Ο τ. μουτζ‑ (Du Cange, μουτζούν) και η λ. (Somav.) και σήμ.]

Γιάντα 'καμές τα, μάθια μου, τα μάθια μουζωμένα;
οψάργας σε μουζώσανε
γή το 'καμες για μένα;

Τσικνοπέμπτη > Μουζοπέφτη :p
 

daeman

Administrator
Staff member
...
–Να σας σερβίρω τώρα το λουκάνικο αρκουδοαίματος και τους λαιμούς καμηλοπάρδαλης;
–Όχι! Να μου ετοιμάσεις μόνο μια κούπα χορτόσουπα.

 

daeman

Administrator
Staff member
...
Επετειακό

Asterix_Table_d'Hote.jpg


«Οχτώ και τέσσερεις κι εφτά και δώδεκα, α δε σφάνω,
κάνουσιν όλοι δεκατρείς και πούρι δεν ξεχάνω
Αφέντης μου μου μήνυσε για τόσους να 'ρδινιάσω
το δείπνο, κι είμαι μοναχός, και στέκω να κτικιάσω
κι απού τη σκάσι μου ήρπαξα κομμάτι χοιρομέρι
κι ένα ψωμί αλάκερο ήπιασα στ' άλλο χέρι
κι ύστερα δυο λουκάνικα κι ένα κομμάτι απάκι
κι ένα περιστερόπουλο, αμ' ήτονε μικράκι
ήσυρα και δυο ποτηριές, μα απού την τόση σκάσι
την είχα, εις τσι φτέρνες μου εγροίκησα να πάσι
κι επόμεινε εύκαιρη η κοιλιά κι ενέμιζε, κι αρχίζει
αγάλια αγάλια, σα γροικώ, να θα μου ξανεμίζη

(Εις τούτο κλάνει αδυνατά και γυρίζει και λέγει του κώλου του)

Σώπασε, μη μιλής εσύ, όνταν εγώ δηγούμαι
αδιάντροπε, γή φράσσω τη την τρύπα σου, φοβούμαι
άφησ' με το λογαριασμό τ' αφέντη μου να κάμω
το πράμα οπού πουσούνισα γι' αυτό το δόλιο γάμο
Έξι τσικίνια μου 'δωκε, και πήρα δυο γουρούνια
τρεις γάλους, δυο βυζασταρές και πέντε σαλτιτσούνια
έξι περιστερόπουλα και δώδεκα πουλάδες
τσίχλες σαραντατέσσερεις, κοσπέντε συκοφάδες
καπόνους τέσσερεις καλούς κι ένα μερί βιδέλο
απάκια και λουκάνικα έχομεν όσα θέλω
δεκάξι ορτύκια, πέρδικες οχτώ και δυο παγώνια
παπίτσες έξι, χήνες τρεις και δεκοχτώ τρυγόνια
για πόσα μου βατζάρασι, τρία τσικίνια μόνο
ότι και φτάνου στο κρασί, κι απόκει αποπλερώνω»

«Φορτουνάτος», Μάρκος Αντώνιος Φώσκολος
+
Table d'hôte, O Αστερίξ στους Βέλγους < Χωριάτικος γάμος (Peasant wedding) του Μπρέγκελ
 
Last edited:
Εντάξει, δεν είναι αγγλικά, αλλά δεν κρατιέμαι, θα το βάλω. Από τον τοίχο Ισπανίδας φίλης: Chiknojueves (και Tsiknojueves σε σχόλιο).
 

daeman

Administrator
Staff member
Εντάξει, δεν είναι αγγλικά, αλλά δεν κρατιέμαι, θα το βάλω. Από τον τοίχο Ισπανίδας φίλης: Chiknojueves (και Tsiknojueves σε σχόλιο).

Και Chikno Thursday στραβοελληνοαγγλιστί :

Chikno Thursday και Clean Monday σε βιβλία αγγλικών της Γ΄ Γυμνασίου

Chikno Thursday. Ετσι επέλεξαν οι συγγραφείς βιβλίου των Αγγλικών της Γ΄ Γυμνασίου να αποδώσουν στα αγγλικά την Τσικνοπέμπτη. Μάλιστα, φαίνεται πως ήταν αμήχανοι σε σχέση με την απόδοση όρων των Αποκριών, αφού και την Καθαρά Δευτέρα την αποδίδουν ως Clean Monday, που επίσης εννοιολογικά δεν είναι τόσο εύστοχο, αν και χρησιμοποιείται.
[...]
Για τη λέξη Chikno Thursday η ορθή απάντηση στην άσκηση του βιβλίου είναι το «Eating roast meat Day», δηλαδή η μέρα κατά την οποία συνηθίζεται να τρώμε ψητό κρέας. Αναζητώντας την ετυμολογία της λέξης, μία απάντηση βρίσκεται στην wikipedia, όπου γράφεται ότι «η ελληνική λέξη Τσικνοπέμπτη (Tsiknopempti) προκύπτει από τις λέξεις τσίκνα (tsíkna, lit. “the smell of roasting meat”) και Πέμπτη (Pémpti, “Thursday”)». Ισως να ήταν προτιμότερο για την άσκηση να επιλεγεί το Tsiknopempti, καθώς το Chikno Thursday μπερδεύει αγγλικά και ελληνικά.

Οσο για την Καθαρά Δευτέρα, η απόδοσή της στην άσκηση του βιβλίου είναι Clean Monday. Η απόδοση αυτή συναντάται συχνά, όσο κι αν στη συγκεκριμένη περίπτωση η λέξη «καθαρά» έχει μεταφορικό νόημα. Και γι’ αυτό μάλλον ξενίζει τους καλούς γνώστες της αγγλικής γλώσσας.

Οπως ανέφεραν στην «Κ» στελέχη του Ινστιτούτου Εκπαιδευτικής Πολιτικής (ΙΕΠ) καλύτερα το νόημα της Καθαράς Δευτέρας στο εορτολόγιο αποδίδουν οι όροι Pure Monday, Ash Monday, Monday of Lent και Green Monday.



Το άλλο σχετικό νήμα: Καθαρά Δευτέρα, Καθαρή Δευτέρα = Clean Monday
 

drsiebenmal

HandyMod
Staff member
Ωραίο νήμα και χορταστικό. Για να πάμε τώρα αντίθετα. Τι θα προτείνατε για απόδοση του Shrove Tuesday όταν χρειάζεται χρονική και εορτολογική ακρίβεια; Π.χ. ο Τάδε (που έχει περιγραφεί νωρίτερα ως γεματούλης) γεννήθηκε ... on Shrove Tuesday, which in the Christian calendar is traditionally celebrated as the last festive day before the austerity of Lent begins...;
 
Top