Το νήμα του Αστερίξ

[daeman]

Επειδή ο κοντούλης, τετραπέρατος Γαλάτης, που διασκέδασε και μόρφωσε τόσες γενιές από την πρώτη του εμφάνιση το 1959 στο Pilote, κλείνει σήμερα τα 50 του χρόνια, για τα γενέθλιά του οργανώνονται εορταστικές εκδηλώσεις σε όλο τον κόσμο και στην Ελλάδα (http://www.enet.gr/?i=news.el.texnes&id=88928, http://www.enet.gr/?i=news.el.article&id=84360) και, απ' ό,τι βλέπω, αρκετοί εδώ χρησιμοποιούμε τις εύστοχες, δηκτικές ατάκες του όποτε οι περιστάσεις το απαιτούν, ορίστε ένα νήμα αφιερωμένο στον Αστερίξ, τον Οβελίξ και τους άλλους κατοίκους του γαλατικού χωριού, στους επισκέπτες του και όσους συνάντησαν στα απολαυστικά ταξίδια τους στον τότε γνωστό (και όχι μόνο) κόσμο, στα κατορθώματά τους και τις πάντα επίκαιρες ρήσεις τους.

Για το γλωσσικό/μεταφραστικό του θέματος: http://www.asterix-obelix.nl/ (όπου, ανάμεσα σε πολλές άλλες γλώσσες και διαλέκτους, περιλαμβάνεται και η οξιτανική

Χρόνια πολλά, Αστερίξ!

 

[nickel]

Οι ελληνικοί τίτλοι, στις εκδόσεις Μαμούθ:
http://www.mamouthcomix.gr/asterix/

Έχω διαβάσει όλα τα κλασικά τεύχη στα ελληνικά, τα γαλλικά και τα αγγλικά, και πραγματικά πιστεύω ότι θα άξιζε να γίνει μια σύγκριση της απόδοσης των λογοπαιγνίων σε διάφορες γλώσσες. Μεταφραστής των πρώτων τευχών της ελληνικής έκδοσης ήταν ο Κώστας Ταχτσής.

 

[nickel]

Και μια από τις ωραίες σελίδες της Εγκυκλοπαίδειας του Αστερίξ:
http://www.asterix.com/encyclopedia/characters/

Επίσης:
Ενδιαφέρον ελληνικό δημοσίευμα της 22/10/09:
http://www.in2life.gr/features/notes/articles/174042/article.aspx?singlepage=1

Ανάλυση των λογοπαιγνίων κ.λπ. των αγγλικών μεταφράσεων:
http://asterix.openscroll.org/

Τα προβλήματα της μετάφρασης προς τα αγγλικά:
http://www.literarytranslation.com/usr/downloads/workshops/asterix.pdf

 

[crystal]

Και το σημερινό λογότυπο της Google, που μου έφτιαξε το κέφι το πρωί που το είδα. :)

 

[Elsa]

Πωσοδήποτε!

(πενηντάρισε κιόλας... κι ούτε μια ρυτίδα... τσ, τσ, τσ!)

 

[Marinos]

Μεταφραστής των πρώτων τευχών της ελληνικής έκδοσης ήταν ο Κώστας Ταχτσής.

Δικά του είναι, λοιπόν, τα «κβο βάντις παληκάρι, αγκαλιά με το σκουτάρι»;

 

[nickel]

Ο Ταχτσής πρέπει να έκανε τα δύο πρώτα, των εκδόσεων Ψαρόπουλος (πριν τα πάρει το Μαμούθ, το 1980). Η ατάκα που λες πρέπει να είναι από τη Ασπίδα της Αρβέρνης (Νο 19), άρα ο μεταφραστής θα ήταν ο Αργύρης Χιόνης. Όχι, δεν θυμάμαι εγώ τίποτα από αυτά. Έρευνα στο διαδίκτυο έκανα. Στα κοντά 40 χρόνια που έχουν περάσει από τότε που τα διάβαζα θυμάμαι μόνο ότι ενθουσιαζόμουν με τις εύστοχες αποδόσεις των λογοπαιγνίων.

Στη Βικιπαίδεια

 

[daeman]

Απ' ό,τι διαβάζω εδώ http://www.asterix-obelix.nl/ (αν κατάλαβα καλά) έχει δίκιο ο Νίκελ, ο Ταχτσής έκανε τα δύο πρώτα τεύχη εκείνης της σειράς:


A previous edition was published by Anglo Hellenic Agency. Titles marked below by * are different from the corresponding Mamouth Comix titles. The first two books of the Anglo-Hellenic series were translated by Kostas Tahtsis, the famous writer, see 'Dargaud' cover below. Although the translation was not changed, the books now carry the name of the later translator.

1. Ο Αστερίξ και ο μάγος [19]* (1978)
2. Η κατοικία των θεών [17] (1978)

Και τα δυο τα είχα αγοράσει τότε από το υστέρημα του γυμνασιόπαιδου της εποχής (υστέρημα γιατί στερούμουν το καθημερινό σχολικό δεκατιανό για να συγκεντρώσω το απαραίτητο τίμημα), αλλά μου τα στέρησε η αφελής ευκολία με την οποία τα δάνειζα τότε σε "φίλους", γαμωτοφελεκιμουμέσα!

Και εγεννήθη υμίν τοις εν τη Λεξιλογία κομιξολόγοις νέος κλάδος μελέτης, πεδίον δόξης διπλόφαρδόν τε και λαμπρόφαιδρον, η Αστεριξολογία!

 

[drsiebenmal]

Και από σκακιστική οπτική γωνία εδώ.

 

[Marinos]

Δόκτωρ, μου άρεσε ο (τεχνικός, εσωτερικός, πώς να τον πω; ) τίτλος της ανάρτησης! (Chessterix)

 

[daeman]

Και από σκακιστική οπτική γωνία εδώ.

Έτσι, χωρίς ν' ανοίξω τα κιτάπια, δεν θυμάμαι σε κάποιο τεύχος να παίζουν σκάκι (και τα θυμάμαι αρκετά καλά, μετά από τόσα χρόνια και τόσες αναγνώσεις). Θα το ερευνήσω και θα σου στείλω εικόνα, αν βρω.

Στο μεταξύ, ένα σμάιλιξ, από τη συλλογή που βρήκα εδώ (ευχαριστώ, Νίκελ, για την αφορμή να τα βρω και υπόσχομαι ότι δεν θα το παρακάνω με τα smilix .

 

[drsiebenmal]

Μερσί, αλλά φοβάμαι κι εγώ ότι δεν υπάρχει (αλλιώς δεν θα την ξέχναγα, όπως δεν ξεχνιέται το ντέρμπι του Λούκι Λουκ με την Ντόλι).

 

[Elsa]

Υπάρχει όμως αυτό:

 

[jglenis]

Να σας πω επίσης, σε περίπτωση που δεν το έχετε ανακαλύψει ακόμη, ότι Αστερίξ μπορείτε να διαβάζετε πλέον και στον υπολογιστή σας. Τα ελληνικά τεύχη υπάρχουν εδώ (όπου υπάρχουν και πλείστα άλλα ενδιαφέροντα) και τα αγγλικά εδώ.

 

[nickel]

Κέρδισε ένας λεγεωνάριος την ασπίδα της Αρβέρνης σε τυχερό παιχνίδι και, επιστρέφοντας στο στρατόπεδο, πέφτει πάνω σε μεθυσμένο εκατόνταρχο, ο οποίος τον ρωτά:

VOUS, LÀ-BAS! QUO VADIS, MON GAILLARD?

Στον μαμουθικό Αστερίξ (το οποίο δεν έχει πουθενά όνομα μεταφραστή!) η μετάφραση λέει:

Ε, ΛΕΒΕΝΤΗ! QUO VADIS;

Και αποκάτω σε υποσημείωση εξηγείται το «Quo vadis». Πουθενά το αριστουργηματικό «Κβο βάντις, παλικάρι, αγκαλιά με το σκουτάρι;». Οπότε αναζητούνται επειγόντως τα παλιότερα Αστερίξ για πιντιεφάρισμα!

 

[Marinos]

Πλάκα έχει και το λατινικό ανέκδοτο από όπου προήλθε το diem perdidi, ένα καρέ πριν. Το κάναμε στο σχολείο, θυμάμαι. Με τον παπαγάλο, μάινα, κοράκι γουατέβερ.

 

[nickel]

Φρόντισε να το θυμηθείς γιατί τα ιντερνετικά κιτάπια δεν έχουν χάζι...

Atque etiam recordatus quondam super cenam, quod nihil cuiquam toto die praestitisset, memorabilem illam meritoque laudatam vocem edidit: "Amici, diem perdidi."

One evening at dinner, realizing that he had done nobody any favour throughout the entire day, he spoke these memorable words: "My friends, I have wasted a day."

(Από τον βίο του Τίτου, κατά Σουητώνιο)
http://penelope.uchicago.edu/Thayer/L/Roman/Texts/Suetonius/12Caesars/Titus*.html
http://penelope.uchicago.edu/Thayer/E/Roman/Texts/Suetonius/12Caesars/Titus*.html

 

[Marinos]

Α, τότε κάνω λάθος. Αλλά και το ανέκδοτο έχει πλάκα: κάποιος προσπαθούσε και πέτυχε, μετά από μήνες και μήνες δουλειάς, να μάθει το κοράκι του να λέει "Ave Caesar imperator". Μέχρι να το μάθει όμως, κάθε βράδυ έσβηνε το καντήλι με το λάδι απογοητευμένος, λέγοντας "Diem et oleum perdidi" («τζάμπα η μέρα και το λάδι μου»). Με τα πολλά, το κοράκι έμαθε το ποίημα, οπότε το παρουσίασε στον αυτοκράτορα. Εκείνος άκουσε το Ave Caesar, δεν εντυπωσιάστηκε όμως. Οπότε το κοράκι κάνει: "Diem et oleum perdidi".
Αν κάποιος ήταν Γ΄ Λυκείου γύρω στο '90 και έχει πρόχειρο το βιβλίο λατινικών, ας επιβεβαιώσει και ας μας πει και την πηγή. :)

 

[nickel]

Α, μάλιστα: "Oleum et operam perdidi".

Cum Octavianus post victoriam Actiacam Romam rediret, homo quidam ei occurrit corvum tenens; eum instituerat haec dicere: “Ave, Caesar, victor imperator“. Caesaris multum interfuit corvum emere; itaque viginti milibus sestertium eum emit. Id exemplum sutorem quondam incitavit, ut corvum doceret parem salutationem. Diu operam frustra impendebat; quotiescumque avis non respondebat, sutor dicere solebat “oleum et operam perdidi“. Tandem corvus salutationem didicit et sutor, cupidus pecniae, Caesari attulit. Audita salutatione Caesar dixit: “Domi satis salutationum talium audio“. Tum venit corvo in mentem verborum domini sui: “Oleum et operam perdidi“. Ad haec verba Augustus risit emitque avem tanti, quanti nullam adhuc emerat.

Ένας προσπαθούσε να μάθει το κοράκι του να λέει “Άβε , Καίσαρα”. Αλλά αυτό πεισματικά κράταγε το στόμα του κλειστό. Τότε ο ίδιος αναφωνούσε συχνά “το λάδι (για το λυχνάρι) και τον κόπο μου έχασα.” Όταν ο Καίσαρας πήγε σπίτι του, το πουλί δεν τον χαιρέτησε. Καθώς λοιπόν αποσυρόταν απογοητευμένος, άκουσε το πουλί να λέει την ίδια φράση : “Oleum et operam perdidi”
(Από μπλογκ)

Είναι εκπληκτικό τι θυμάστε από το σχολείο!

 

[Marinos]

Ναι, αλλά τη λατινική φράση τη θυμόμουν λάθος! Αντίθετα με κάτι μπαρμπάδες σε ένα χωριό της Πίνδου, που ξεκινούσαν με το "Regina rosas amat" και δεν σταματούσαν.