Ιδίως αν μεταφράζετε από τη γερμανική γλώσσα!
Τη Γλώσσα μού την έδωσαν με μπόλικα Κεφαλαία;
- Thread starter drsiebenmal
- Start date
Καλησπέρα! Αν το έχετε ήδη αναφέρει, πράγμα πολύ πιθανό, ζητώ συγγνώμη. Υπάρχει κάποιος λόγος να γραφτεί με αρχικά κεφαλαία η σύναψη: Θερινή Ώρα Ανατολικής Ευρώπης; Εγώ θα το έγραφα: θερινή ώρα ανατολικής Ευρώπης. Τι λέτε;
Θα το έγραφα με κεφαλαία αρχικά στο πλαίσιο των ζωνών ώρας που στην αγγλική σελίδα της Wikipedia έχει με κεφαλαία όλους αυτούς τους όρους, τόσο στο κείμενο όσο και στους πίνακες, δείχνοντας τα γράμματα από τα οποία σχηματίζονται οι αντίστοιχες συντομογραφίες:
https://en.wikipedia.org/wiki/UTC+03:00
ενώ στο ίδιο κείμενο της ελληνικής βικιπαίδειας ο πίνακας έχει κεφαλαία αρχικά, το κείμενο όχι:
https://el.wikipedia.org/wiki/UTC+03:00
Αν στο κείμενο είχαμε κεφαλαία αρχικά, θα ξέραμε κάθε φορά ότι μιλάμε για κάτι συγκεκριμένο, για μια από τις ζώνες ώρας.
https://en.wikipedia.org/wiki/UTC+03:00
ενώ στο ίδιο κείμενο της ελληνικής βικιπαίδειας ο πίνακας έχει κεφαλαία αρχικά, το κείμενο όχι:
https://el.wikipedia.org/wiki/UTC+03:00
Αν στο κείμενο είχαμε κεφαλαία αρχικά, θα ξέραμε κάθε φορά ότι μιλάμε για κάτι συγκεκριμένο, για μια από τις ζώνες ώρας.
Σας ευχαριστώ πολύ! :)
Το θέμα είναι αν (ή πού) η Ώρα Ελλάδας είναι κάτι διαφορετικό από την ώρα Ελλάδας. Αν ναι, τότε τα υπόλοιπα έπονται φυσιολογικά...
Βεβαίως. Η «ώρα Ελλάδας» είναι αυτό που λέει μια εκφωνήτρια πριν μας πει την ώρα ενώ η (Θερινή) Ώρα Ανατολικής Ευρώπης μπορεί να είναι όρος.
https://el.wikipedia.org/wiki/Ώρα_Ανατολικής_Ευρώπης
https://el.wikipedia.org/wiki/Ώρα_Ανατολικής_Ευρώπης
Κατά κάποιον τρόπο, όταν γράφεις «την πάροδο της ιστορίας»), έχεις ήδη δώσει τη δική σου απάντηση.
Αν κοιτάξεις το λήμμα του ΧΛΝΕΓ, θα δεις ότι «με κεφαλ. το αρχικό Ι» έχει την παρουσίαση (σημ. 5), ενώ με πεζό φαίνεται να γράφει την πρώτη σημασία, του συνόλου των γεγονότων:
γενική/παγκόσμια/τοπική ~. Προφορική ~ (: δίνει βάρος στην ανασυγκρότηση της μνήμης, δημόσιας και ιδιωτικής). Αρχαία/μεσαιωνική/νεότερη/σύγχρονη ~. Κοινωνική/οικονομική/πνευματική/πολιτική/πολιτιστική ~. Η ελληνική ~. Η ~ της ανθρωπότητας. Τα διδάγματα/τα πρόσωπα/ο ρους της ~ας. Η ~ διδάσκει.
Αν κοιτάξεις το λήμμα του ΧΛΝΕΓ, θα δεις ότι «με κεφαλ. το αρχικό Ι» έχει την παρουσίαση (σημ. 5), ενώ με πεζό φαίνεται να γράφει την πρώτη σημασία, του συνόλου των γεγονότων:
γενική/παγκόσμια/τοπική ~. Προφορική ~ (: δίνει βάρος στην ανασυγκρότηση της μνήμης, δημόσιας και ιδιωτικής). Αρχαία/μεσαιωνική/νεότερη/σύγχρονη ~. Κοινωνική/οικονομική/πνευματική/πολιτική/πολιτιστική ~. Η ελληνική ~. Η ~ της ανθρωπότητας. Τα διδάγματα/τα πρόσωπα/ο ρους της ~ας. Η ~ διδάσκει.
Σας ευχαριστώ για την άμεση απάντηση! Με έχετε βοηθήσει πάρα πολύ! Στην ουσία η πρόταση στην οποία συμπεριλαμβάνεται η λέξη μιλάει για γεγονότα που έχουν συμβεί κατά τη διάρκεια της ιστορίας, με την πάροδο των χρόνων, και γράφεται με μικρό.
Προτιμάτε «Εποχή του Χαλκού» ή «εποχή του Χαλκού»;
Σε αντίθεση με το Chicago Manual of Style, που βάζει κεφαλαία στα «Ice Age», «Stone Age», «Bronze Age» και «Iron Age», το παρακάτω απόσπασμα του Διοργανικού εγχειριδίου (αναλλοίωτο στα 14 χρόνια από τότε που πρωτοανέβηκε σε αυτό το νήμα) δεν βοηθάει ιδιαίτερα:
ια) οι ονομασίες των χρονικών υποδιαιρέσεων της γεωλογίας, της παλαιοντολογίας, της προϊστορίας, της πρωτοϊστορίας και της ιστορίας:
η Πρωτογεωμετρική, το Καινοζωικό, ο Μεσαίωνας, η Αναγέννηση, ο Μεσοπόλεμος
Όταν, όμως, οι λέξεις αυτού του είδους χρησιμοποιούνται ως επίθετα ή μεταφορικά, γράφονται με μικρό αρχικό:
Στο μουσείο εκτίθενται σαρκοφάγοι από την πρωτογεωμετρική περίοδο. Η κατάσταση που επικρατεί στις φυλακές της χώρας αυτής είναι πραγματικός μεσαίωνας.
Στον Οδηγό της νεοελληνικής γλώσσας της Ιορδανίδου (σ. 112) γράφει σχεδόν ακριβώς τα ίδια πράγματα, αλλά συνεχίζει με περισσότερες λεπτομέρειες, αν και μόνο εν μέρει σχετικές με το ερώτημά μου:
• Έτσι [με αρχικό κεφαλαίο] θα γραφούν και οι ιστορικοί όροι:
Αργοναυτική Εκστρατεία, Μεγάλη Χάρτα, Φιλική Εταιρεία, Μεσοπόλεμος (η συγκεκριμένη περίοδος μεταξύ Α' και Β' Παγκόσμιου), η Κατοχή (της Ελλάδας από τους Γερμανούς - αλλά: η γερμανική κατοχή στην Ευρώπη), ο Μεγάλος Πόλεμος του 1916-18, η Διακήρυξη των Δεκαέξι, η Νύχτα των Κρυστάλλων, η Επανάσταση της Σφενδόνης.
ΠΡΟΣΟΧΗ:
Θα γράψουμε:
η συνθήκη της Γιάλτας, το ζήτημα της Κύπρου, η επανάσταση του Οκτώβρη του 1917, ο πόλεμος του Βιετνάμ. [Εδώ δεν εξηγεί τον λόγο για την εξαίρεση, ή τουλάχιστον περισσότερο από την επόμενη παράγραφο, αλλά σύμφωνα με τον Μαρωνίτη: «Γράφεται όμως με αρχικό μικρό η λέξη που προσδιορίζει επακριβέστερα ένα γεγονός, όταν η άλλη ή οι άλλες λέξεις του όρου αποτελούν αυθυπόστατη έννοια γεωγραφική, ιστορική, χρονολογική κτλ.»]
Αν ακολουθήσουμε παρόμοια λογική όπως και με τα τοπωνύμια, όταν ο ένας από τους δύο όρους αρκεί για να προσδιορίσει το ιστορικό γεγονός, τότε ο άλλος όρος μπορεί να γραφεί με αρχικό πεζό:
Β' Παγκόσμιος πόλεμος.
Η λογική των τοπωνυμίων είναι η ίδια όπως αναφέρεται στο Διοργανικό εγχειρίδιο και διαχωρίζει τη Μεσόγειο θάλασσα (που μπορεί να γραφτεί με ακρίβεια και ως σκέτο Μεσόγειος) από την Ερυθρά Θάλασσα (όπου και τα δύο μέρη του ονόματος είναι απαραίτητα).
Βλέπω λοιπόν από τη μια ότι στις ιστορικές περιόδους υπάρχει ένα ένστικτο πεζοποίησης (κεφαλαίο μόνο αν δεν ακολουθεί το «περίοδος» ή «εποχή»), όμως από την άλλη συνιστάται να γράφονται με πεζό αρχικό μόνο τα «προαιρετικά» κομμάτια των ονομάτων. Από τη στιγμή λοιπόν που το «Εποχή/εποχή του Χαλκού/Σιδήρου/Λίθου» δεν μπορεί να γραφτεί παρά μόνο ολόκληρο, η λογική των εγχειριδίων υποδεικνύει «Εποχή».
(Αναφέρω και την ύπαρξη του νήματος Stone Age, αν και δεν ασχολείται με τα κεφαλαία.)
Σε αντίθεση με το Chicago Manual of Style, που βάζει κεφαλαία στα «Ice Age», «Stone Age», «Bronze Age» και «Iron Age», το παρακάτω απόσπασμα του Διοργανικού εγχειριδίου (αναλλοίωτο στα 14 χρόνια από τότε που πρωτοανέβηκε σε αυτό το νήμα) δεν βοηθάει ιδιαίτερα:
ια) οι ονομασίες των χρονικών υποδιαιρέσεων της γεωλογίας, της παλαιοντολογίας, της προϊστορίας, της πρωτοϊστορίας και της ιστορίας:
η Πρωτογεωμετρική, το Καινοζωικό, ο Μεσαίωνας, η Αναγέννηση, ο Μεσοπόλεμος
Όταν, όμως, οι λέξεις αυτού του είδους χρησιμοποιούνται ως επίθετα ή μεταφορικά, γράφονται με μικρό αρχικό:
Στο μουσείο εκτίθενται σαρκοφάγοι από την πρωτογεωμετρική περίοδο. Η κατάσταση που επικρατεί στις φυλακές της χώρας αυτής είναι πραγματικός μεσαίωνας.
Στον Οδηγό της νεοελληνικής γλώσσας της Ιορδανίδου (σ. 112) γράφει σχεδόν ακριβώς τα ίδια πράγματα, αλλά συνεχίζει με περισσότερες λεπτομέρειες, αν και μόνο εν μέρει σχετικές με το ερώτημά μου:
• Έτσι [με αρχικό κεφαλαίο] θα γραφούν και οι ιστορικοί όροι:
Αργοναυτική Εκστρατεία, Μεγάλη Χάρτα, Φιλική Εταιρεία, Μεσοπόλεμος (η συγκεκριμένη περίοδος μεταξύ Α' και Β' Παγκόσμιου), η Κατοχή (της Ελλάδας από τους Γερμανούς - αλλά: η γερμανική κατοχή στην Ευρώπη), ο Μεγάλος Πόλεμος του 1916-18, η Διακήρυξη των Δεκαέξι, η Νύχτα των Κρυστάλλων, η Επανάσταση της Σφενδόνης.
ΠΡΟΣΟΧΗ:
Θα γράψουμε:
η συνθήκη της Γιάλτας, το ζήτημα της Κύπρου, η επανάσταση του Οκτώβρη του 1917, ο πόλεμος του Βιετνάμ. [Εδώ δεν εξηγεί τον λόγο για την εξαίρεση, ή τουλάχιστον περισσότερο από την επόμενη παράγραφο, αλλά σύμφωνα με τον Μαρωνίτη: «Γράφεται όμως με αρχικό μικρό η λέξη που προσδιορίζει επακριβέστερα ένα γεγονός, όταν η άλλη ή οι άλλες λέξεις του όρου αποτελούν αυθυπόστατη έννοια γεωγραφική, ιστορική, χρονολογική κτλ.»]
Αν ακολουθήσουμε παρόμοια λογική όπως και με τα τοπωνύμια, όταν ο ένας από τους δύο όρους αρκεί για να προσδιορίσει το ιστορικό γεγονός, τότε ο άλλος όρος μπορεί να γραφεί με αρχικό πεζό:
Β' Παγκόσμιος πόλεμος.
Η λογική των τοπωνυμίων είναι η ίδια όπως αναφέρεται στο Διοργανικό εγχειρίδιο και διαχωρίζει τη Μεσόγειο θάλασσα (που μπορεί να γραφτεί με ακρίβεια και ως σκέτο Μεσόγειος) από την Ερυθρά Θάλασσα (όπου και τα δύο μέρη του ονόματος είναι απαραίτητα).
Βλέπω λοιπόν από τη μια ότι στις ιστορικές περιόδους υπάρχει ένα ένστικτο πεζοποίησης (κεφαλαίο μόνο αν δεν ακολουθεί το «περίοδος» ή «εποχή»), όμως από την άλλη συνιστάται να γράφονται με πεζό αρχικό μόνο τα «προαιρετικά» κομμάτια των ονομάτων. Από τη στιγμή λοιπόν που το «Εποχή/εποχή του Χαλκού/Σιδήρου/Λίθου» δεν μπορεί να γραφτεί παρά μόνο ολόκληρο, η λογική των εγχειριδίων υποδεικνύει «Εποχή».
(Αναφέρω και την ύπαρξη του νήματος Stone Age, αν και δεν ασχολείται με τα κεφαλαία.)
LinguaClash
Active member
Εγώ τείνω στο Εποχή του Χαλκού.
Άρα με την ίδια λογική (αν κατάλαβα καλά) το Βραβείο Νόμπελ θα μπορούσε να είναι και βραβείο Νόμπελ, γιατί λέμε πήρε το Νόμπελ, άρα το βραβείο είναι "προαιρετικό".
Άρα με την ίδια λογική (αν κατάλαβα καλά) το Βραβείο Νόμπελ θα μπορούσε να είναι και βραβείο Νόμπελ, γιατί λέμε πήρε το Νόμπελ, άρα το βραβείο είναι "προαιρετικό".
Αυτή την εντύπωση λαμβάνω…
Ο Μαρωνίτης και η Ιορδανίδου δείχνουν πάντως να διαφωνούν ως προς τους «Ολυμπιακούς Αγώνες/αγώνες» κ.τ.ό., που είναι ίσως το πλησιέστερο αντίστοιχο (και στο Διοργανικό εγχειρίδιο απουσιάζουν εντελώς).
Θα ήθελα βέβαια και άλλες απόψεις· υπάρχουν γραμματικές και άλλα εγχειρίδια στα οποία δεν έχω πρόσβαση.
LinguaClash
Active member
Ναι, εγώ μόνο της Ιορδανίδου έχω. Αλλά βλέπω σε παρένθεση στη σελίδα 112: (αλλά φαίνεται λογικό να γράψουμε: νεολιθική εποχή) ενώ λέει η Νεολιθική, η Μέση Νεολιθική.
Με τον όρο «νεολιθική εποχή» περιγράφουμε μια εποχή της ανθρώπινης εξέλιξης όπου εκδηλώνονται προηγμένοι τρόποι για τη χρήση της πέτρας. Ενώ, για παράδειγμα, στην παλαιολιθική εποχή έχουμε τις αρχές της επεξεργασίας αντικειμένων με λίθινα εργαλεία, στη νεολιθική εποχή έχουμε ακόμη και μεγάλες κατασκευές (τείχη, κατοικίες, μνημεία). Υπάρχουν (ή έστω, υπήρχαν ως πρόσφατα) απομονωμένες μικρές φυλές που ζούσαν πολιτισμικά στην παλαιολιθική εποχή τους. Από την άλλη, «Νεολιθική Εποχή» είναι ένας κατά χρονική προσέγγιση τοποθετημένος γενικότερος όρος της ανθρώπινης ιστορίας, με όρια αρκετά χαλαρά ώστε να περιλαμβάνουν τους σημαντικότερους για την εποχή πολιτισμούς που βρίσκονταν στη νεολιθική εποχή τους. Ανάλογα ισχύουν για την εποχή του χαλκού, του σιδήρου κ.ο.κ. τοπικά και εξελικτικά.
Δεν την είχα σκεφτεί έτσι τη διάκριση, ομολογώ — ο χαρακτηρισμός ως εξελικτικό στάδιο, σε αντιδιαστολή με μια πιο επίσημα ορισμένη περιοδολόγηση που χρησιμοποιείται ευρύτερα.
Δεν δείχνουν να τη λαμβάνουν υπόψη και τα εγχειρίδια…
Δεν δείχνουν να τη λαμβάνουν υπόψη και τα εγχειρίδια…
skol
Active member
Κι εμένα μου φάνηκε λεπτή η διάκριση όταν το πρωτοδιάβασα αλλά μετά σκέφτηκα την διάκριση Μεσαίωνας/μεσαίωνας που είναι πιο οικεία και την καταγράφουν και τα λεξικά. Οπότε μια σκέψη που θα μπορούσε να βοηθήσει νομίζω είναι η εξής: αν αυτό που θέλουμε να πούμε για την νεολιθική εποχή αφορούσε τον μεσαίωνα πώς θα το γράφαμε; με μικρό ή κεφαλαίο;
Ο Μεσαίωνας όμως δεν έχει δεύτερη λέξη για να μας προβληματίσει: παίρνει κεφαλαίο αρχικό για την κυριολεκτική χρήση και πεζό για τη μεταφορική.
Δεν θα με χαλούσε να γράφω «Νεολιθική εποχή» για την κυριολεκτική χρήση και «νεολιθική εποχή» για τυχόν μεταφορική (ή περιγραφική, όπως έγραφε ο Δόκτωρ), όμως ο κανόνας «πεζό αν είναι επίθετο» του Διοργανικού εγχειριδίου μού κάθεται λιγάκι στραβά.
Απόλυτοι κανόνες δεν υπάρχουν ούτως ή άλλως, στον βαθμό που όλοι τους υπάγονται στον υπέρτατο κανόνα: να υπηρετείται το νόημα. Από 'κεί και πέρα, κάποιοι έχουν ευρύτερη αποδοχή και γενικότερη εφαρμογή από άλλους, όπως π.χ. να βάζουμε κεφαλαία αρχικά στα ονοματεπώνυμα. Κανένα εγχειρίδιο δεν καλύπτει όμως όλες τις περιπτώσεις, ούτε θα είναι πάντα εφαρμόσιμες οι προτάσεις τους.
skol
Active member
Ναι, σχολίασα απλώς την απάντηση σου στο σχόλιο του @drsiebenmal το οποίο δεν έθιγε αυτό το ζήτημα.
Σχετικά με τις σύνθετες ονομασίες μου φαίνονται πολύ λογικά τα συμπεράσματά σου. Το «εποχή του Χαλκού" μου φαίνεται προβληματικό γιατί ο Χαλκός από μόνος του δεν μπορεί να θεωρηθεί κύριο όνομα. Το ίδιο προβληματικό μου φαίνεται και ο «Χρυσός αιώνας».