Ονομασίες πτηνών από την Ορνιθολογική Εταιρεία

[AoratiMelani]

Χε χε, δυστυχώς έχει χαλάσει το σκάνερ μου. Αν όμως θες να βεβαιωθείς, σίγουρα θα το έχουν στην εθνική βιβλιοθήκη. Πάρε μερικά ακόμη:

Ευρυπτερυγονυχτερίδα
Μεχελιορινόλοφη
Μακροωτομυωτίδα
Μακροποδομυωτίδα
Οξυγναθομυωτίδα
Λυεκογυροπιπιστρέλλη
(στις νυχτερίδες κυρίως έδωσαν ρέστα, όπως βλέπετε)
Ταινιοθαμνοποντικός

Στα θηλαστικά και στα ερπετά τα πράματα είναι κάπως καλύτερα (όχι και τέλεια όμως), γιατί φαίνεται πως υπήρχαν περισσότερες κοινές ονομασίες πρόχειρες.

Σκέψου όμως, τι να κάνουν οι έρμοι; Πάνε στο χωριό, ρωτάνε "Αυτό το ζούδι πώς το λέτε εδώ;" "Νυχτερίδα." τους απαντάνε. Και τ' άλλο παραπέρα; "νυχτερίδα κι εκείνο" τους απαντάνε. "Κι αυτό εκεί;" "Ποντικό." "Και τ' άλλο παραδίπλα"; "Ποντικό κι αυτό." Δεν ξέρω γιατί δεν μπορούσαν να τα αφήσουν όλα νυχερίδες, ούτε γιατί δεν τους βόλευε να έχουν διωνυμικό/τριωνυμικό κοινό όνομα (έστω, "επίσημο" κοινό), ας πούμε Τραχύδερμη Πιπιστρέλλη αντί για Τραχυδερμοπιπιστρέλλη, Μεγάλη Λευκόδοντη Μυγαλή αντί για Μεγαλολευκοδοντομυγαλή. Θα ήθελα ειλικρινά να μάθω.

(η λίστα των Κουτράκη-Οικονόμου, την οποία έχω κι εγώ, έχει μόνο τα αλιεύσιμα είδη και φυσικά μόνο τα ελληνικά)

Μια διόρθωση εδώ και συγγνώμη για την παραδρομή: η λίστα έχει μόνο αλιεύσιμα, όχι όμως μόνο ελληνικά, έχει και του εξωτερικού.

 

[Aiden23]

Aorati Melani, # 79 και # 81.
Μεγαλολευκοδοντομυγαλή, τραχυδερμοπιπιστρέλλη, κιτρινολαιμοθαμνοποντικός ευρυπτερυγονυχτερίδα κτλ. Αγνοούσα παντελώς την ύπαρξη των λέξεων αυτών της νεοελληνικής. Τις λένε απέξω, ή κάθε φορά που πρέπει στα επιστημονικά (!) τους συνέδρια να αναφερθούν σ’ αυτά τα δυστυχή πλάσματα, βγάζουν από τις τσέπες τους τα σκονάκια; Εγώ δεν θα μπορούσα ποτέ να τις μάθω. Πάντα μου προκαλούσε πανικό στην παιδική μου ηλικία η λέξη «σκουληκομυρμηγκοτρυποσκουληκομεταξοσκουληκότρυπα».

Τώρα πια, με όσα διάβασα, δεν αντέχω. Θα σας γράψω τη μεγαλύτερη λέξη του κόσμου, που την ύπαρξή της ανέφερα ήδη στο # 1, για να τη μάθουν όσοι δεν τη ξέρουν. Είναι βέβαια ελληνική, και μάλιστα του Αριστοφάνη. Αποτελείται από 26 επιμέρους συνθετικά, 76 συλλαβές και 164 γράμματα. Βάζω παύλες για να φαίνονται τα συνθετικά της, η λέξη όμως είναι ενιαία. Πάρτε βαθιά ανάσα. Δεν θα επαρκέσει μια ανάσα, θα πάρετε αρκετές ώσπου να την προφέρετε:
«Λεπαδο-τεμαχο-γαλεο-κρανιο-λειψανο-δριμ-υποτριμματο-σιλφιο-καραβο-μελιτο-κατακεχυμενο-κιχλ-επι-κοσσυφο-φαττο-περιστερ-αλεκτρυον-οπτο-κεφαλιο-κιγκλο-πελειο-λαγωο-σιραιο-βαφη-τραγανο-πτερύγων»!
Το λεξικό των Liddell-Scott γράφει ως ερμήνευμα: «κωμική λέξις εν Αριστοφάνει, Εκκλησιάζουσαι, στίχ. 1169-1174. Όνομα εδέσματος παρεσκευασμένου εκ παντός είδους ηδυσμάτων, ιχθύων, κρεάτων, πτηνών και καρυκευμάτων». Καλή μας όρεξη! Βέβαια ήταν έμπνευση και κατόρθωμα του Αριστοφάνη η σύνθεση αυτή. Αλλά εκείνος την έγραψε σε χαρτί (πάπυρο). Όμως ποιος να ήταν άραγε ο ηθοποιός (πραγματικό σαΐνι) που την πρόφερε πάνω στη σκηνή;
Ας συνεχίσουν οι λαμπροί μας επιστήμονες να προσθέτουν συνθετικά. Έχουν να διανύσουν μακρύ δρόμο ακόμη ώσπου να φτάσουν το ρεκόρ του Αριστοφάνη.

Υ.Γ. Ως γνωστόν ο Αριστοφάνης δεν ήταν επιστήμονας, ήταν κωμικός. Αλλά έτσι όπως εξελίσσονται τα πράγματα, οι δυο έννοιες αρχίζουν να μπερδεύονται

 

[daeman]

...
Από την τρίτη ανάρτηση του παρόντος νήματος, πριν από δέκα μήνες:

[...] Επίσης, για την αριστοφανική συνθετική λεξιπλασία: turducken.

ο σύνδεσμος παραπέμπει εκεί:

Θέλει πολλή προσπάθεια ακόμα για να φτάσουμε τις αριστοφανικές
λοπαδοτεμαχοσελαχογαλεοκρανιολειψανοδριμυποτριμματοσιλφιολιπαρομελιτοπαστοπεταλιδο .... [παραλείπονται πολλά γράμματα] ... στραγαλοπετμεζοφτερουγόδιπλες.
Λίγη εξάσκηση βρε παιδιά! Σκουριάσαμε!

Για γλαύκες και σκώπες δεν θα μιλήσω τώρα. Εν καιρώ, γιατί έχουμε μεγάλη βδομάδα μπροστά μας. Συνεχίστε τη «δίκη των ορνιθολόγων», ερήμην τους. Απ' ό,τι βλέπω, δεν λείπει το όξος και η χολή. Μην ξεχνάτε όμως ότι όσοι σιωπούν δεν το κάνουν απαραιτήτως επειδή δεν μπορούν να απαντήσουν· πολύ συχνά δεν ευκαιρούν, ή δεν θέλουν να κακοκαρδίσουν.
Καλή Ανάσταση.

 

[Aiden23]

Daeman, # 83
Οι γλωσσοπλαστικές σου επιδόσεις στο turducken # 5 είναι αξιοθαύμαστες. Και η συνταγή του Εαρίωνα (επίσης στο turducken # 8) φαντάζομαι ότι θα είναι ιδιαίτερα νόστιμη. Εγώ δεν πρωτοτύπησα. Σας μετέφερα απλώς τη γνήσια αριστοφανική λέξη. Περιλαμβάνει μόνο τα υλικά. Δοσολογία και εκτέλεση κατά βούλησιν.
Η πρόταση με «τις γλαύκες και τους σκώπες» έχει βέβαια μεταφορικό νόημα. Δεν είναι όμως σαφές, ούτε διευκρινίζεις σε ποιους αναφέρεται.
Αλλά αυτό το «όξος και χολή» προφανώς υποδηλώνει ότι:
εμείς που διατυπώνουμε τις αντιρρήσεις μας ερήμην των αντιδίκων, είμαστε ο Πιλάτος, ο Άννας, ο Καϊάφας και γενικώς ο αχάριστος και ανάλγητος εβραϊκός όχλος (Περικλή, τα καρφιά!),
ενώ οι ορνιθολόγοι, που εργάζονται σκληρά, που έχουν ακαταμάχητα αντεπιχειρήματα αλλά δεν τα λένε «για να μη μας κακοκαρδίσουν», είναι ο Πάσχων Χριστός. Μεγάλη η χάρη Τους!

 

[AoratiMelani]

Εμένα λίγο ξιδάκι μου αρέσει, νοστιμίζει τη σαλάτα. :laugh:

Άντε και Καλή Ανάσταση σε όλους μας!

 

[Pericles]

Μα τι λέτε;
Εγώ αγαπάω πολύ τους ορνιθολόγους. (Δηλαδή δεν έχω γνωρίσει και κανέναν, αλλά αν γνώριζα θα είχα όλη την καλή διάθεση να τον αγαπήσω πολύ.) Αυτό δε με εμποδίζει να κάνω και την κριτική μου. Οι ονομασίες έχουν τεθεί σε δημόσια κυκλοφορία, πράγμα που καθιστά αυτονόητο το δικαίωμα της κριτικής. Δε θα καθόμουν να ασχοληθώ αν τα έλεγαν μεταξύ τους: δε θα μου έπεφτε λόγος.
Όσο για το ότι δεν απαντούν, μπορεί πολύ απλά να μην έχουν υπόψη τους τη συζήτηση ή και το φόρουμ. Δε νομίζω ότι θα έπρεπε οπωσδήποτε να απαντήσουν ή ότι είναι άδικο να μην ακουστούν (έτσι κι αλλιώς δε γίνεται δίκη).
Καλή Ανάσταση κι από μένα, αν δεν τα ξαναπούμε ενδιαμέσως.

 

[Paradiper_Du]

Γιώργης Παυλόπουλος

Πού είναι τα πουλιά;

Στον Μιχάλη Πιερή​

Πού είναι τα πουλιά;

Ατσάραντοι και λιάροι κι αητομάχια
συκοφάγοι και κατσουλιέρες και κοτσύφια
τσουτσουλιάνοι και τσαλαπετεινοί και τσόνοι
καλημάνες και καλατζάκια και τσιμιάλια
τσιπιριάνοι και τσικουλήθρες και σπέντζοι
τετεντίτσες και τουρλουμπούκια και κίσσες
καλοκερήθρες και σηκονούρες και ασπροκόλια
μπεκανότα και δοδόνες και κολοτριβιδόνες
ξυλοτρούπιδες και σπίγγοι και τρουποφράχτες
κοκκινονούρες και τρυγονόλιαροι και μυγουσάκια
γαϊταρίθια και σβουρίτζια και σγουρδούλια
θεοπούλια και μυγούδια και σπίνοι;

Πού είναι ο κοκκινολαίμης;

Πού είναι τα παπιά;
Κρινέλια και γερμάνια και ψαλίδες
ξυλόκοτες και μπάλιζες και σουγλοκόλια
γερατζούλια και ντελίδες και μαυρόπαπα
ψαροφάγοι και τουρλίδες και ζαγόρνα
λαγοτουρλίδες και τσιλιβίδια και βουτουλάδες;

Πού είναι ο Μολοχτός κι ο Πάπουζας;
Η Αβοκέτα κι ο Καλαμοκανάς;

Πού είναι οι συκοπούλες, οι βουλγάρες κι οι σιταρίθρες
τα βατοπούλια, τα κουφαηδόνια κι οι αερογάμηδες
οι φάσες και οι σπαθομύτες
τα κιρκινέζια κι οι χαλκοκουρούνες;

Πού είναι
ο μπούφος, ο χουχουλόγιωργας κι ο κούκος
ο νυχτοκόρακας, ο γκιόνης κι ο καράπαπας;

Πού είναι
τα ξεφτέρια, τα γεράκια και οι αετοί;

Πού είναι ο Ντρένιος, ο Καλογιάννης και ο Μπέτος;

Πού είναι οι Μαυροσκούφηδες;​

 

[AoratiMelani]

Τι ωραίο! Χίλια ευχαριστώ!

Γιώργης Παυλόπουλος

Περιττό να πω ότι διάβασα "Πουλόπουλος".

τσουτσουλιάνοι και τσαλαπετεινοί

Είχα την εντύπωση ότι τσουτσουλιάνος και τσαλαπετεινός είναι συνώνυμα, κάνω λάθος;

 

[daeman]

Τι ωραίο! Χίλια ευχαριστώ!

Κι άλλα χίλια, με τα χίλια, από μειδιώντα χείλια!

Περιττό να πω ότι διάβασα "Πουλόπουλος".

Επίσης. Κάνουν πουλάκια τα μάτια μας.

Είχα την εντύπωση ότι τσουτσουλιάνος και τσαλαπετεινός είναι συνώνυμα, κάνω λάθος;

Αν δεν κάνω λάθος, ο τσουτσουλιάνος είναι η Galerida cristata, ο κορυδαλλός με το λοφίο, ο κατσουλιέρης.
Ενώ ο τσαλαπετεινός είναι Upupa epops, ο έποψ που έκανε «εποποί ποποπό» στους Όρνιθες του Αριστοφάνη.

Στην κορυφαία σύγχρονη μεταφορά του έργου του Αριστοφάνη, Όρνιθες (1959), σε σκηνοθεσία Καρόλου Κουν και μουσική του Μάνου Χατζιδάκι, η απόδοση του Βασίλη Ρώτα είναι αποδεικτική της ετυμολογίας του πτηνού. Ο Ρώτας «παίζει» με την αρχαία λέξη, προσπαθώντας να τη συνδυάσει με αντίστοιχη σύγχρονη, έτσι ώστε να μπορεί να μελοποιηθεί από τον Χατζιδάκι. Το αποτέλεσμα είναι εντυπωσιακό: «Πού, πού, πού, πού, πού, πού 'ναι αυτός που μας εκάλεσε; Πού, πού, πού, πού, σε ποιο μέρος βόσκει;...» (Πάροδος/Είσοδος και επίθεση των πουλιών). Αλλά και η δεύτερη, μόλις, σκηνή της παράστασης επονομάζεται «Προσκλητήριο του Έποπα».

Πού πού πού πού πού πού 'ναι αυτός
που μας εκάλεσε;
Πού πού πού πού σε ποιο μέρος βόσκει;
Tι τι τι τι τι τι τι 'ν' η αιτία;
Ποιο ποιο ποιο ποιο ποιο ποιος ο λόγος;
Πώς, πούθε, ποιοι 'ναι,
πού 'ναι, πες μας, δε θα πεις;

Spoiler

A, προδοθήκαμε, επάθαμε ανόσια,
τούτος ήτανε φίλος μας κι έβοσκε
στα χωράφια μαζί μας σαν σύντροφος.
Καταπάτησε νόμους αρχαίους
και τους όρκους των όρνιων επρόδωσε.

Με δόλο εδώ μας κάλεσε
κοντά σε γένος άνομο
που πάντα εχτρός μας στάθηκε
πάντα τροφή μας έκανε.

Αμή με τούτο τ' όρνιο μας
ύστερα θα τα ειπούμε
μόνον ετούτοι οι γέροι λέω,
ευθύς να το πληρώσουν:
κομμάτια να τους κάνουμε
κομμάτια να τους φάμε
Α, προδοθήκαμε, πάθαμε ανόσια.

Εμπρός, απάνω τους ριχτείτε,
εμπρός με ορμή σκοτώστε τους,
εμπρός με τις φτερούγες σας
παντού περικυκλώστε τους
κι οι δυο τους να βογκήξουνε
να φάνε χώμα οι μύτες τους
γιατί ούτε σκιερό βουνό
ούτε κι αιθέριο σύννεφο
ούτε και πέλαγο ψαρό
μπορεί να τους γλιτώσει αυτούς
από τα νύχια τούτα μου.
E! μην κοντοστεκόσαστε,
εμπρός να τους μαδήσουμε,
απάνω τους, νυχιές, τσιμπιές-
πού 'ν' ο ταξίαρχος; εμπρός,
να προχωρήσει το ελαφρό.

Αέρα, κελελέφ!
χαμηλώστε μπρος τις μύτες,
μην κοντοστεκόσαστε,
βάρα, χτύπα, μάδα, δείρε,
το τσουκάλι σπάσε πρώτα.

Έπεα πτερόεντα.

 

[Paradiper_Du]

Αέρα κι ελελεύ!

:laugh:

 

[daeman]

Αέρα κι ελελεύ!

:laugh:

Έα, τις ο ορυμαγδός;

...

τσίου

 

[AoratiMelani]

Αν δεν κάνω λάθος, ο τσουτσουλιάνος είναι η Galerida cristata, ο κορυδαλλός με το λοφίο, ο κατσουλιέρης.

Όντως, δίκιο έχεις! Ευχαριστώ.