Οι Ελληνες και οι Τούρκοι

[seimontadtecwyn]

Οι Ελληνες και οι Τούρκοι

Γεια σας,

Αν επιτρέπεται, να αρχίσω με λίγη αυτοβιογραφία. Το 1978 πήγα στην Ελασσόνα να διδάσκω αγγλικά. Εμεινα 3 χρόνια στην Ελλάδα και, φυσικά, άκουσα πολλά άσχημα πράγματα για τους Τούρκους. Ισως να είμαι λίγο ανάποδος, επειδή σκέφτηκα ότι αποκλείεται ένας λαός να είναι τόσο κακός και άρχισα να διδάσκομαι τουρκικά, και επί τέλους το 1982 πήγα να δουλεύω στην Τουρκία, για να είμαι ακριβής στη Σμύρνη.

Εκεί γνώρισα τη γυναίκα μου, την Aygül, και έμεινα 4 χρόνια στη χώρα. Μετά πήγαμε στην Αγγλία (είμαι Ουαλλός, αλλά δεν είχε πολλή δουλειά στην πατρίδα μου) και βρήκα μια δουλειά στο Υπουργείο Εξωτερικών, σαν διερμηνέας, μεταφραστής και καθηγητής ξένων γλωσσών. Πρόφατα οι δυο μας πήραμε σύνταξη, αφήσαμε το σπίτι μας στην Αγγλία στο γιο μας Ozan, και τώρα είμαστε πάλι στην Τουρκία, συκεκριμένα στη Νέα Φώκαια.

Ενδιαφέρομαι πάρα πολύ για την Ελλάδα και την Τουρκία και για τις ελληνοτουρκικες σχέσεις – πότε-πότε νομίζω ότι οι Ελληνες είναι η αντανάκλαση των Τούρκων σε παραμορφωτικό καθρέφτη, και το αντίστροφο, διότι μερικά πράγματα (όπως τα φαγητά) είναι σχεδόν τα ίδια, αλλά μερικά πραγματα είναι εντελώς διαφορετικά (π.χ. αυτό που οι Τούρκοι θεωρούν τη «σοβαρότητα»).

Επειδή τότε πίστευα ότι όλες οι θρησκείες είναι καλές, ή τουλάχιστον ενδιαφέρουσες (!), στην Ελλάδα έγινα Ορθόδοξος Χριστιανός και στην Τουρκία Μουσουλμάνος.

Χαίρομαι πάρα πολύ πού τώρα επικρατεί η ειρήνη μεταξύ των δυο χωρών και οπωσδήποτε αν μπορέσω να βοηθήσω στην περαιτέρω εδραίωση της ειρήνης θα χαρώ. Αλλά για μένα η ειρήνη χωρίς την αμοιβαία κατανόηση και των διαφορών και των ιστορικών γεγονότων είναι μιά ψεύτικη ειρήνη, και γι’ αυτό θέλω να ανοίξω μια εντελώς ειλικρινή διάλογο, χωρίς ταμπού οποιουδήποτε είδους και πρό παντός χωρίς πολιτική ορθότητα.

Με χαιρετίσματα

Σάιμον

 

[Ambrose]

Γειά σου Σάιμον,

Σ' ευχαριστούμε που μας τα είπες όλα αυτά. Εγώ δεν έχω πολλά να πω, πέραν του ότι θεωρώ ότι οι δύο λαοί δεν έχουν μεταξύ τους ΤΡΟΜΕΡΕΣ διαφορές στον τρόπο που σκέφτονται και λειτουργούν. Αν σκεφτεί κανείς ότι στην τηλεόραση προβαλλόταν δεν ξέρω κι εγώ για πόσο καιρό μια Τουρκική σειρά, η οποία στην Ελλάδα έκανε θραύση (ήταν πολύ επιτυχημένη), αυτό τα λέει όλα (για μένα). Εγώ δεν βλέπω τηλεόραση κι Ελληνικές σειρές κι όταν έτυχε ένα βράδυ να κάτσω να το δω, μου έκανε φοβερή εντύπωση το γεγονός ότι οι Τούρκοι ηθοποιοί ελάχιστα διέφεραν από τους Έλληνες, φυσιογνωμικά και σε όλα τα άλλα.

Όλα τα άλλα είναι ζήτημα ιδεών, ιδεολογιών, μνησικακίας και γεωπολιτικών συμφερόντων τρίτων και μη.

 

[Philip]

Noswaith dda, Seimon! Τυχαίνει αυτή τη στιγμή να διαβάζω το Παλιά, πολύ παλιά του Πέτρου Μάρκαρη (που έγραψε το Νυχτερινό Δελτίο - Late night news), όπου ο αστυνόμος Χάριτος βρίσκεται στην Κωνσταντινούπολη/Ιstanbul και μπλέκεται εκεί σε μια υπόθεση δολοφονίας. Ενδιαφέρον έχει πώς παρουσιάζει τις σχέσεις Έλληνα - Τούρκου αστυνόμου, αλλά και τις σχέσεις και τις απόψεις των Ελλαδιτών για τους Ρωμιούς (Έλληνες που μένουν ακόμη στην Πόλη), και γενικά πώς κάθε γωνία του τρίγωνου Ελλαδίτες - Ρωμιοί - Τούρκοι βλέπει τις άλλες δυο γωνίες. Efallai fe fase hi yn eich diddori chi.

Philip

 

[sopherina]

Καλησπέρα! Έχει πολύ μεγάλη σημασία το ποιος, πού και πότε θα σου μιλήσει για το συγκεκριμένο ζήτημα. Ντρέπομαι όταν σκέφτομαι τι μπορεί να άκουσες στην Ελασσόνα του 1978!
Αλλά μήπως και το 2008 προοδεύσαμε; Πριν λίγο καιρό συζητούσα τα "βάσανά" μου με το παιδί που βγάζει φωτοτυπίες στη γειτονιά. Όταν του είπα ότι τρέχω από τη μια δημόσια υπηρεσία στην άλλη (ναι, αυτά ήταν τα "βάσανα") και δεν έβγαζα άκρη με τη γραφειοκρατία, ανέκραξε σε ένδειξη συμπαράστασης: "Τι λες τώρα; Καλύτερα να με κατακτήσουν οι Τούρκοι παρά αυτό! ΤΖΑΜΙ ΝΑ 'ΡΘΟΥΝ ΝΑ ΧΤΙΣΟΥΝ ΠΑΝΩ ΣΤΟ ΚΕΦΑΛΙ ΜΟΥ"!!! Δεν ήξερα αν πρέπει να κλάψω ή να γελάσω...

 

[curry]

Τώρα δεν θέλω να κάνω τον συνήγορο του διαβόλου αλλά... σίγουρα, στην Ελασσόνα του '78 και πιθανόν σε πολλά άλλα μέρη στην Ελλάδα, ήταν νωπές οι αναμνήσεις του '74, οπότε όσο να 'ναι, δύσκολα θα άκουγε κανείς και τα καλύτερα λόγια για τους γείτονές μας από την ανατολή. Είναι κι αυτή η πλύση εγκεφάλου στα σχολεία, δεν θέλει πολύ ο άνθρωπος...
Σήμερα βέβαια, οι Έλληνες έχουν βρει άλλον λαό να βρίζουν, από τα δυτικά αυτή τη φορά, οπότε πλέον σπανίζουν οι κακίες για τους Τούρκους. Πραγματικά Σοφερινά, με κούφανες! Χρόνια είχα να ακούσω τέτοια αναφορά!

 

[sopherina]

Πραγματικά Σοφερινά, με κούφανες! Χρόνια είχα να ακούσω τέτοια αναφορά!

Καλέ, έχει και συνέχεια αλλά είπα να μας γλιτώσω από τον εθνικό διασυρμό! Είμαστε και στο ίντερνετ, ντροπή! Και σου μιλάω για νέο άνθρωπο, όχι πάνω από 30-35!

 

[Palavra]

Κοίτα, ακραίες απόψεις θα δεις παντού, και σε Ελλάδα και σε Τουρκία. Το πώς θα αντιμετωπίσεις τις σχέσεις των δύο χωρών, κατ' εμέ, εξαρτάται από το πώς αντιμετώπιζε το θέμα το στενό σου περιβάλλον, καθώς και από το πόσο έχεις διαβάσει εσύ ο ίδιος ιστορία.

Όταν, για παράδειγμα, εμάς η καθηγήτρια ιστορίας στο σχολείο μας έλεγε ότι οι Έλληνες, κατά την εκστρατεία του '22, είχαν βάλει πλώρη για Άγκυρα αλλά στο δρόμο δε σκότωναν κανέναν, μπαίνουν μια χαρά θεμέλια για ακραίες απόψεις, ιδίως όταν δε βλέπει κανείς τα χάλια μας και κατηγορεί για τη σημερινή κατάσταση της Ελλάδας την περίοδο της τουρκοκρατίας.

Ας μην ξεχνάμε επίσης ότι πολύς κόσμος δεν μπαίνει στον κόπο να μάθει τι, τέλος πάντων, είναι αυτό το τζαμί και τι γίνεται εκεί μέσα (τώρα θα μου πεις πολλά θέλω, εδώ οι περισσότεροι που δηλώνουν χριστιανοί ορθόδοξοι δεν έχουν καν διαβάσει την Καινή Διαθήκη), του φαίνεται κάτι το εξαιρετικά τρομαχτικό, τόσο ώστε να το επικαλείται αρνητικά, όπως λέει και η Σοφερίνα παραπάνω.

 

[seimontadtecwyn]

Mamma li Turchi!

Πρώτα-πρώτα θέλω να πώ κάτι στη Σοφερίνα: ο Muzaffer Izgü γράφει σε διήγημά του για έναν από κείνους τους φουκαράδες που βλέπει ότι όλο και παχαίνει, και ό,τι να κάνει δε βρίσκει καμιά λύση. Απελπισμένος, πάει να βρει τον Muzaffer και του λέει τα πάντα.

«Μη στενοχωριέσαι,» του λέει ο Muzaffer. Ξέρω μια τελική γιατρειά. Αλλά, πριν να στο πω, πρέπει να μου δώσεις το λόγο σου ότι θα κάνεις ό,τι σου λέω χωρίς να προβάλεις αντιρρήσεις.

Ο φίλος του τού δίνει το λόγο του. «Καλά,» λέει ο Muzaffer, «να πας και να ζητήσεις δάνειο 1000 λίρων απ’ το κράτος.» Ο φίλος του μένει έκπληκτος, αλλά επειδή είναι φιλότιμος, κρατάει το λόγο του και την επομένη πάει στα καινούργια κρατικά γραφεία να ζητήσει το δάνειο.

«Εβετ (ναι) εφέντιμ», λέει ο υπάλληλος, «Πρέπει πρώτα-πρώτα να ανέβεις στο ενδέκατο όροφο να πάρεις το έντυπο αιτήσεως.»

Πάει ο άνθρωπος στο ενδέκατο όροφο (όπως πάντοτε, το ασανσέρ δε λιτουργεί) και πάρει το έντυπο.

«Κουσουρά μπακμά (συγνώμη) εφέντιμ», λέει ο υπάλληλος, «αυτό είναι το λάθος έντυπο. Τα καινούργια βρίσκονται στον εικοστό όροφο...»

Ανέβαίνει στον εικοστό όροφο και παίρνει ενα έντυπο. Ο υπάλληλος τού κοιτάει, «Αλλά χρειάζονται δυο έντυπα.»

Οχι, δεν παίρνει το δάνειο. Αλλά κατά τη διάρκεια της διαδικασίας γίνεται πετσί και κόκαλο.

Εγώ γνώρισα και την τουρκική και την ελληνική γραφειοκρατία, και μπορώ να σας πω ότι είναι «birbirinden korkunç», όπως λένε εδώ – κάθε μια είναι πιό φοβερή από την άλλη!

Ξέρετε, η τουρκοφοβία δεν υπάρχει μόνο και μόνο στην Ελλάδα. Σας αναφέρω μερικές ιταλικές εκφράσεις:
Fuma come un turco. (Καπνίζει σαν Τούρκος.) = Είναι μανιώδης καπνιστής.
Bestemmia come un turco. (Βρίζει σαν Τουρκος.) = Βρίζει σαν καροτσιέρης.
Επίσης, όταν κάποιος αίσθαίνεται ότι βρίσκεται στον κίνδυνο, υπάρχει το «“Mamma li Turchi!”» (Μάνα, οι Τούρκοι! - διάλεκτος, όχι κανονική ιταλική).

Ο ρατσισμός είναι παντού. Οσο για τους Τούρκους, ένας Αραβάς μου φίλος μου είπε ότι ανέβηκε σε dolmuş στην Αγκυρα και ότι σχεδόν όλοι οι καθισμένοι εκεί του έλεγαν «Pis Arap (βρώμικε Αραβα!)». Κανένας δεν τον υπερασπίστηκε.

Pnawn da, Philip! Diolch fawr iawn am yr argymhelliad. Dach chi’n Gymro sy wedi dysgu Groeg neu Groegwr sy wedi dysgu Cymraeg?

Σάιμον

 

[sopherina]

LOL! Ευχαριστώ! Μου αρέσουν οι διδακτικές ιστορίες! Την επόμενη φορά που θα μπλέξω με το ελληνικό δημόσιο θα ξέρω ότι υπάρχει σε όλα μία θετική πλευρά και θα νιώθω καλύτερα! LOL!!!
Τώρα κάτι άσχετο... Ξέρετε αν υπάρχει κάποιο "φροντιστήριο" στην Ουαλία όπου μπορεί να κάνει κάποιος μαθήματα ουαλικών; Θέλω κι εγώ να μιλάω στα ουαλικά μαζί σας!

 

[Philip]

@ sopherina: δείτε http://www.bbc.co.uk/wales/learnwelsh/ που έχει πλούσιο υλικό. Για μαθήματα στην Ουαλία, δείτε πχ http://www.learnwelsh.co.uk/, που δίνει λεπτομέρειες για το Κάιρντιδ (Κάρντιφ), θα βρείτε βέβαια για άλλες πόλεις αν ψάξετε με το όνομα της πόλης.

@ Seimon: Saes ydw i (yn gwreiddiol o Bryste, nawr yn byw yn Birmingham), sy wedi 'neud cyrsiau amrywiol Cymraeg o'r BBC a dosbarthau nos hefyd. Rwy wedi dechrau Groeg modern yn 1961, a roeddwn i 'n gweithio fel darlythydd yn EFL/EAP/ESP. Pensiynwr ydw i nawr (ers y mis diweddaraf). Και να γίνω και κατανοητός πιο γενικά σ' αυτό το νήμα - ) - Είμαι Άγγλος ( η καταγωγή μου από το Bristol και μένω τώρα στο Birmingham). Έχω κάνει διάφορα μαθήματα Ουαλικής από το BBC και επίσης σε νυχτερινά τμήματα. Άρχισα το 1961 να μαθαίνω νεοελληνικά και εργαζόμουνα σαν λέκτορας EFL/EAP/ESP. Βγήκα με σύνταξη μόλις τώρα το Σεπτέμβρη. {Για τυχόν λάθη φταίμε αποκλειστικά εγώ και το λεξικό Collins Spurrell)

 

[seimontadtecwyn]

Συγνώμη, έκανα λάθος: “Mamma, li Turchi!” δεν είναι διάλεκτος, είναι κανονική μεσαιωνική ιταλική γλώσσα. Τώρα, βέβαια, θα ήταν “Mamma, i Turchi!”

 

[seimontadtecwyn]

Ηθελα νω πω μερικά γενικά πράγματα για την Τουρκία σε σύγκριση με τις γύρω χώρες. Πρώτα-πρώτα υπάρχει μεγάλη διάφορα μεταξύ των δυτικών και των ανατολικών Τούρκων, που λέγεται ότι είναι πιο βλοσυροί, λιγότερο αναπτυγμένοι. Δεν έζησα τους ανατολικούς Τούρκους και γι αυτό δεν μπορώ να πω τίποτε χρήσιμο για αυτούς, αλλά με τα δεδομένα της γενικής περιοχής οι δυτικοί Τούρκοι είναι πάρα πολύ ανεκτικοί και πολιτισμένοι. Δεν υπάρχει περίπτωση, για παράδειγμα, να γίνουν φοβερά περιστατικά όπως αυτό, που έγινε στο Πακιστάν:
http://www.compassdirect.org/en/display.php
(Δύο χριστιανές αδελφούλες 13 και 10 χρονών απήχθησαν από δύο μουσουλμάνους, που τις παντρεύτηκαν με το ζόρι και τις εξανάγκασαν να γίνουν μουσουλμάνες. Πάρ’όλο που το δικαστήριο επέστρεψε τη μικρή στην οικογένεια της, έδωσε στη μεγαλύτερη το «δικαίωμα» να αποφασίσει αν θα μένει με το «σύζυγό» της. Κι όμως η κοπέλα προφανώς δεν είναι σε θέση να αποφασίσει επειδή πρέπει να είναι φοβερά τραυματισμένη από αυτά που έπαθε - τέλος πάντων είναι 13 χρονών - φαντάζομαι ότι ζει έναν εφιάλτη της βίας και του φόβου.)

Η γυναίκα μου Aygül λέει συχνά ότι χρωστάει τα πάντα στο μεγάλο μεταρρυθμιστή Atatürk. Δεν είπα προηγουμένως ότι μετά από 15 μήνες μέσα στο Ισλάμ έγινα Χριστιανός, αλλ΄αυτή τη φορά πίστεψα στο Χριστό με όλη μου την καρδιά. (Δε λέω αυτό να κάνω κήρυγμα αλλά απλώς για να ξέρετε που στέκομαι τώρα απέναντι σε τέτοια πράγματα.)

Κατά το Ισλάμ πρέπει να σκοτωθώ για αυτό το «έγκλημα», αλλά οι Τούρκοι ποτέ δε μου μιλούν έτσι, ούτε με απειλούν ούτε τίποτε. Μιλάμε ελεύθερα για θρησκευτικά ερωτήματα. Βέβαια υπάρχουν εξτρεμιστές εδώ, αλλά πάρα πολύ λίγοι.

Οπωσδήποτε υπάρχουν προβλήματα διάφορων ειδών, αλλά είμαι πραγματικά ευχαριστημένος με αυτή τη γοητευτική χώρα.

 

[sopherina]

@ sopherina: δείτε http://www.bbc.co.uk/wales/learnwelsh/ που έχει πλούσιο υλικό. Για μαθήματα στην Ουαλία, δείτε πχ http://www.learnwelsh.co.uk/

ΤΕΛΕΙΑ!!! Ευχαριστώ πάρα πολύ! Diolch! Diolch! (Βλέπετε, έκανα ήδη το πρώτο μάθημα)! :)

 

[nickel]

Για τον Μουσταφά, την ταινία του Τσαν Τζαν Ντουντάρ για τον Κεμάλ Ατατούρκ (με μουσική Γκόραν Μπρέγκοβιτς) μπορείτε να διαβάσετε ενδιαφέρουσες πληροφορίες στα Νέα και τη New York Times.

Αυτό το Çan, Τσαν δεν προφέρεται; Γιατί τα Τζαν και τα Καν δίνουν και παίρνουν, αφού πολλοί το γράφουν και σκέτο Can.

 

[Palavra]

Άλλο Can άλλο Çan. Το πρώτο είναι Τζαν όπως λέμε Τζόν (παχύ) και σημαίνει ψυχή (Canım - Τζάνεμ κτλ αν έχετε μικρασιατική καταγωγή και σας το έλεγαν οι γιαγιάδες σας). Το δεύτερο είναι Τσαν όπως Church (παχύ) και σημαίνει καμπάνα. Γενικώς, τα τουρκικά ονόματα κάτι σημαίνουν, δλδ τα αντρικά είναι τύπου ψυχή, θάρρος, παλικάρι, γενναίος και τα γυναικεία είναι τύπου μαργαρίτα, ελάφι, αντιλόπη κτλ.

 

[nickel]

Θαύμα. Άρα μένει να ανακαλύψουμε πώς γράφει ο άνθρωπος το όνομά του.

 

[Palavra]

Can Dündar Τζαν Ντουντάρ, ντου όπως γαλλικό du. Διατίθεται και στα αγγλικά :)

 

[seimontadtecwyn]

Η φιλοξενία και οι Κιργίζοι (χίλια χρόνια να ζήσουν, όπως θάλεγε ο Ζορμπάς!)

Γεια σας,

Και στις δυο χώρες (Ελλάδα και Τουρκία) έχω απολαύσει εξαιρετική φιλοξενία, αλλά πότε-πότε θυμάμαι αυτά που μου είπε ένας Ελληνας φίλος στην Ξάνθη το 1981. Εχει ως εξής:
Οι φιλοξενία των Τούρκων δεν είναι πραγματική φιλοξενία επειδή γίνετει μόνο με ένα σκόπο: να σου κάνουν εντύπωση.

Πότε-πότε, ίσως, αλλά αποκλείεται η ελληνική φιλοξενία καμιά φορά να έχει τέτοιο σκοπό;

Πάντως, ότι και νάναι ο σκοπός, είναι κάτι το πραγματικά ευχάριστο για τον ξένο!

Για να πετύχω το μεγάλο μου σκοπό να φτάσω στα ενδόμυχα των Τούρκων, μαθαίνω την κιργιζική http://el.wikipedia.org/wiki/Κιργιζία, μια τουρκική γλώσσα που μπορώ να συστήσω με όλη την καρδιά μου σε σένα, Σοφερίνα, και σε όλους, επειδή έχει μια πολύ σπάνια ποίηση και χάρη. Τη μαθαίνω για τούς ακόλουθους λόγους:
Πρώτα-πρώτα, από γεωγραφική άποψη είναι πολύ κοντά στο λίκνο του τουρκικού πολιτισμού στην κοιλάδα του Ορχόν (Μογγολία – βλ. http://en.wikipedia.org/wiki/Orkhon_Valley).
Δεύτερα, ο έξοχος συγγραφέας Çıɳğız Aytmatov ήταν Κιργίζος.
Τρίτα, η υιθέτηση των Κιργίζων τού Ισλάμ τέλειωσε μόνο στο δεκατό έκτο αιώνα, και επομένως οι Κιργίζοι διατηρούν πάρα πολλά από το αρχικό τους πολιτισμό.

Ακόμα και στο εγχειρίδιό μου βρίσκω τέτοια κοσμήματα:
Adamdı urmattoonun eɳ eski narktuu colunun biri – meymandarın aldınan toso çıgıp, salam aytışıp, alik alışıp attan tüşürüü.
Ενας από τους πιο παραδοσιακούς τρόπους του να δείξεις σεβασμό για έναν άνθρωπο είναι να βγεις μπροστά στο μουσαφίρη, να πεις το salam σου (δηλ. το χαιρετισμό σου), να πάρεις το alik (το alik είναι αυτό που λέει κάποιος σαν απάντηση στο χαιρετισμό, π.χ. το αλεϊκουμουσσελάμ σε απάντηση στο εσσελαμουναλεϊκούμ) του, και να τον κατεβάζεις από το άλογό του.
Bir kelgen adamga bir koydu kurmandıkka çaluu tooluk atabababızdın coomarttıgın, meymandostugun bildiret da, anı düynö cüzü taɳ kalarlık türdö daɳazalap cüröt.
Το να θυσιάσεις ένα αρνί γιά έναν ξένο πού έρχεται δείχνει τη γενναιότητα, τη φιλοξενία των βουνίσιων προγόνων μας και γίνεται θρύλος στο στόμα όλων όσοι τη ζούν.

(Το ɳ προφέρεται σαν τα ng στη λέξη singing. Παρ’όλο που οι Κιργίζοι εξακολουθούν να γράφουν στο Κυριλλικό αλφάβητο, είναι κατά τη γνώμη μου απλώς θέμα καιρού μέχρι να υιοθετήσουν το λατινικό, όπως ήδη έγινε στους ξαδέλφους τους στο Αζερμπαϊτζάν και στο Τουρκμενιστάν.)

Νομίζω ότι πρόκειται για μια πραγματικά εντυπωσιακή φιλοξενία στην καλύτερη έννοια των λέξεων! Ισως η Κιργιζία να είναι η Ιθάκη μου – ποιός ξέρει;

Με χαιρετίσματα,

Σάιμον

 

[nickel]

Απολαμβάνω τα κομμάτια που γράφεις, Σάιμον, και τις πληροφορίες που μας μεταφέρεις. Ταυτόχρονα, με εντυπωσιάζουν τα ελληνικά σου, όχι μόνο γιατί είναι ελάχιστα τα λάθη σου, αλλά γιατί έχουν ρυθμό και αίσθημα.

Από καθαρά γλωσσική άποψη, θα ήθελα να σταθώ στην απαρίθμηση: «πρώτα-πρώτα», «δεύτερα», «τρίτα». Δεν ξέρω πόσα σου είναι γνωστά από τα παρακάτω, αλλά εγώ θα τα πω. Ο λόγιος τρόπος απαρίθμησης είναι: κατά πρώτον λόγον, κατά δεύτερον λόγον, κατά τρίτον λόγον. Χρησιμοποιείται ακόμα, συνήθως χωρίς τα τελικά «ν». Υπάρχει και η σύντομη εκδοχή: κατά πρώτον, κατά δεύτερον, κατά τρίτον. Επειδή δεν υπάρχουν τα ουσιαστικά, εδώ κρατάμε κανονικά τα «ν». Υπάρχει και η μονολεκτική εκδοχή, όπου το ουδέτερο επίθετο, με το «ν» του, γίνεται επίρρημα: πρώτον, δεύτερον, τρίτον κ.ο.κ. Παραδόξως, ενώ έχουμε προσθέσει στη δημοτική τα πρώτα, πρώτα πρώτα, πρώτα απ' όλα, δεν έχουμε ακόμα φτιάξει επιρρήματα δεύτερα, τρίτα. Από μικρό και από... ξένο θα μάθεις την αλήθεια. Είναι ένα έλλειμμα, μια δειλία της γλώσσας που δεν έχουμε αυτά τα επιρρήματα.

Για τη φιλοξενία που λες, είναι γεγονός ότι μπορεί συχνά να είναι επίδειξη μειονεξίας. Θα μπορούσες να πεις ότι ένας λαός φτωχός και στερημένος θα δείξει στον ξένο τον καλύτερό του εαυτό, θα σφάξει και τον μόσχο τον σιτευτό για να μη φανεί ότι στερείται. Όταν αρχίσει να ανεβαίνει το εισόδημα και να λιγδώνει τ' άντερό του, έρχεται η φάση της απληστίας και της ακαταδεξιάς. Αλλά υπάρχει και η γνήσια φιλοξενία, από το περίσσευμα ή από το υστέρημα, επειδή είναι κανόνας της κοινότητας, επειδή σου αρέσει, ρε αδελφέ! (Αυτά, στα γρήγορα, γιατί βγαίνω να κυνηγήσω χαμόγελα με την απόχη. Και, αν δεν καταλαβαίνεις κάτι που λέω, ρώτα εδώ, όχι στο ProZ — μην τα κάνουμε βούκινο!)

 

[seimontadtecwyn]

Nickel, ευχαριστώ πολύ για τις διορθώσεις. Τώρα που ξέρω καλά-καλά ότι επιτρέπεται, οπωσδήποτε θα κάνω τις σχετικές μου ερωτήσεις εδώ και όχι στο ΠροΖ.
Ενδιαφέρομαι πολύ για τη λέξη ¨βούκινο¨ - μήπως αντιστοιχεί με το שופר των Εβραίων; Το «βού(ς)» αυτονοείται, αλλά από πού προέρχεται το «κινο»;