Οι Ελληνες και οι Τούρκοι

[seimontadtecwyn]

Δεν ήθελα να κλείσω χωρίς να αναφέρω αυτή την όμορφη αλλά κάπως ανησυχητική περσική παροιμία:
صورت خود را با سیلی سرخ نگهداشتن
Suurat-e-khod raa baa sili sorkh negahdaashtan.
Να κρατήσει κανείς το πρόσωπό του κόκκινο με χαστούκι(α).
(Η περσική εδώ χρησιμοποιεί το απαρέμφατο.)
Δηλαδή για να μη φανεί πόσο χλωμό από πείνα έγινε το πρόσωπό του!

 

[seimontadtecwyn]

Συγνώμη – καλύτερα έτσι:
Να κρατάει κανείς το πρόσωπό του κόκκινο με χαστούκι(α).
Αλλά πάλι δεν είναι πολύ καλά. Ισως:
Το να κρατάει κανείς το πρόσωπό του κόκκινο με χαστούκι(α).
Για πες μου, Nickel, κατά πόσο παρουσιάζει η έλλειψη του απαρεμφάτου στα νέα ελληνικά προβλήματα στο μεταφραστή;

 

[nickel]

Ενδιαφέρομαι πολύ για τη λέξη ¨βούκινο¨ - μήπως αντιστοιχεί με το שופר των Εβραίων; Το «βού(ς)» αυτονοείται, αλλά από πού προέρχεται το «κινο»;

Το βούκινο και τη βυκάνη ή βουκάνη τα πήραμε από τους Ρωμαίους. Αυτοί πήρανε το δικό μας το βους και το έκαναν bos, και μαζί με το cano (τραγουδώ, που έχουμε στα διάφορα chant, canto κ.λπ.) έγινε η boucana, από την οποία πιστεύεται ότι προέκυψε και η bucina (φωτό). Όταν πήραν τη λέξη οι Έλληνες, νόμιζαν ότι είναι πληθυντικός, τα βούκινα, και έφτιαξαν ενικό το βούκινο. Υπάρχει και στα αγγλικά το επίθετο buccinal = trumpet-shaped; sounding like a trumpet.

(Για το απαρέμφατο απαιτείται ένα μικρό αφιέρωμα. Σου το χρωστάω.)

 

[Philip]

"Αυτοί πήρανε το δικό μας το βους και το έκαναν bos"

Σύμφωνα με τον Sihler (New comparative grammar of Greek and Latin, Oxford) το λατινικό bos είναι δάνειο όχι από τα ελληνικά αλλά από άλλη* ιταλική διάλεκτο. Και το Βους και το bos έχουν κοινή πηγή το ινδοευρωπαϊκό gwows.

*δηλ. άλλη από τη λατινική

 

[nickel]

Καλημέρα. Είναι συχνές οι περιπτώσεις που οι Λατίνοι δεν πήραν κάτι από τους Έλληνες αλλά πρόκειται για λέξεις με κοινή προέλευση (αυτά που λέτε cognates) και πρέπει να το ψάχνουμε το θέμα (όχι σαν κι εμένα τώρα εδώ, που δεν το έψαξα) και να μη λέμε ότι τα πήραν όλα από εμάς, γιατί θα βρεθούμε να κάνουμε κακές παρέες.

 

[seimontadtecwyn]

Το παιδομάζωμα (Devşirme)

Γεια σας,

Παρ’ όλο που αγαπώ τη σημερινή Τουρκία και τον Ατατούρκ, εξακολουθώ να έχω πολλούς δισταγμούς για την Οθωμανική Αυτοκρατορία.

Η γυναίκα μου Aygül μόλις μου είπε ότι επί Οθωμανικής Αυτοκρατορίας οι αρχές δεν έπαιρναν παιδιά με το ζόρι, αλλά μόνο όταν οι γονείς τους δεν είχαν τα μέσα για να τα συντηρούν.

Τί μου λέτε, έχει δίκιο η γυναίκα μου;

Για μένα, το γενικό πρόβλημα με την ισλαμική κυβέρνηση είναι το ότι ο αρχηγός είναι πάνω από το νόμο. Ολοι οι μουσουλμάνοι εμπειρογνώμονες παραδέχονται ότι ο Μωαμέθ είχε 9-13 γυναίκες, παρ’όλο που κατά τον ισλαμικό νόμο ο αριθμός των συζύγων ενός άνδρα δεν πρέπει να ξεπεράσει τις 4. Αλλά για αυτούς τους εμπειρογνώμονες τέτοιο πράγμα είναι φυσιολογικό επειδή ο Μωαμέθ ήταν ο αρχηγός.

Συνεπώς, ίσως κατά το νόμο τα παιδιά δεν έπρεπε να μαζέυονταν με το ζόρι, αλλά είμαι σίγουρος ότι κάθε σουλτάνος πολύ εύκολα μπορούσε να πει, «Χρειάζομαι 1000 παιδιά – να τα πάρετε με οποιοδήποτε τρόπο θέλετε».

Νομίζω ότι ένα από τα μεγαλύτερα προβλήματα στη σύγχρονη Τουρκία είναι η ίδια νοοτροπία – η ιδέα ότι αν είσαι αρχηγός, είσαι πάνω από το νόμο. Γι αυτό, φερ’ειπείν, απαγορεύεται το κάπνισμα στα λεωφορεία, αλλά οι οδηγοί τους καπνίζουν ελέυθερα!

Αν είσαι μουχτάρ (πώς λέγεται μουχτάρ στα ελληνικά; Ο μουχτάρ μοιάζει με δήμαρχο, αλλά είναι μόνο αρμόδιος για μια γειτονιά), όλα τα σπίτια στη γειτονιά κατά κάποιον τρόπον ανοίκουν σε σένα και γι’αυτό αν ένας νοικοκύρης πεθάνει χωρίς κληρονόμος, ο μουχτάρ συχνά το θεωρεί δικαίωμά του να εκδώσει το σπίτι για νοίκι, και τσεπώνει τα χρήματα!

Για πείτε μου, συναντιέται συχνά αυτή η νοοτροπία και στην Ελλάδα;

Με χαιρετίσματα,

Σάιμον

 

[Palavra]

Ο muhtar είναι ένα είδος κοινοτάρχη, που εκλέγεται από το χωριό ή τη γειτονιά. Το παιδομάζωμα ήταν υποχρεωτικό, από ό,τι έχω διαβάσει τουλάχιστον.

http://www.nationmaster.com/encyclopedia/Devshirmeh

 

[seimontadtecwyn]

Πάλι προλήψεις και δεισιδαιμονίες

Γεια σας,

Πότε-πότε νομίζω ότι οι Ελληνες είναι σαν την αντανάκλαση των Τούρκων σε παραμορφωτικό καθρέφτη, και το αντίστροφο, βέβαια.

Λέω αυτό γιατί μερικά πράγματα είναι σχεδόν ακριβώς τα ίδια (π.χ. τα φαγητά, ο Καραγκιόζης κ.τ.λ.), αλλά άλλα πράγματα είναι εντελώς διαφορετικά.

Για παράδειγμα, ρώτησα μερικούς Τούρκους αν υπάρχουν προλήψεις για τα σταυροδρόμια, και φαίνεται ότι δεν υπάρχουν καθόλου.

Αφ’ ετέρου, οι Τούρκοι παλιά πίστευαν έντονα ότι όσοι κόβουν τα νύχια τους όταν έξω είναι σκοτάδι προσκαλούν το Σατανά στις ζωές τους, δηλαδή ότι τέτοιο πράγμα έχει πάντοτε φοβερές συνέπειες. Νομίζω ότι στην Ελλάδα δεν υπάρχει τέτοια δεισιδαιμονία, αλλά έχω δίκιο;

Σ

 

[Palavra]

Υπάρχει δεισιδαιμονία ότι δεν πρέπει να κόβεις τα νύχια σου Τετάρτη και Παρασκευή γιατί είναι γρουσουζιά.

 

[seimontadtecwyn]

Να προσπαθήσω να αναζωογονήσω αυτό το νήμα με λίγη κωμωδία, όχι τεχνητή αλλά από την ίδια τη ζωή. Αλλά, για να μη με παρεξηγήσετε, να σας πω ότι πιστεύω ειλικρινά σ’αυτά που γράφονται στην πρώτη παράγραφο του «Pride and Prejudice» (της Jane Austen). Δηλαδή είμαστε όλοι μας, χωρίς εξαίρεση, γελοιότατοι, κι εγώ πιο πολύ απ’όλους!

Βέβαια, το να λέω αυτό σε Ελληνες είναι σαν να κομίζω γλαύκα εις Αθήνας.

Η γυναίκα μου Aygül ήταν η πρώτη της οικογένειάς της να πάει στο πανεπιστήμιο, επειδή οι περισσότεροι συγγενείς της είναι από χωριό (το Μπιργκί), που οι ευκαιρίες είναι πολύ λίγες. Ακόμα και σήμερα δεν έχει ούτε ηλεκτρικό ούτε νερό. (Νομίζω ότι τέτοια χωριά κάποτε λέγονταν «κουτοχώρια» στην Ελλάδα.) Αλλά το Μπιργκί, και με τα τούρκικα χωριάτικα δεδομένα, είναι πολύ καθυστερημένος τόπος. Για τους Μπιργκιλήδες, υπάρχουν στον κόσμο δυο πράγματα που είναι πιο άσχημα απ’όλα τα άλλα, ο Μαρξισμός (που δεν είναι όμως ακατονόμαστος επειδή «πρέπει να μάθουμε τί μηχανορραφούν τα κόκκινα καθίκια») και η μοιχεία (που είναι εντελώς ακατονόμαστη).

Παρ’όλο που η μοιχεία σπανίζει πιο πολύ στην Τουρκία από ότι στη «Φραγκιά», πότε-πότε συμβαίνει, όπως έμαθε εις βάρος της μια μέρα η Σανιγέ, μιά συγγενής της γυναίκας μου. Επί τέλους κατάντησε ο τσαχπίνικός της σύζυγος στα δικαστήρια, και η Σανιγέ είπε στο δικαστή, «Hakim Bey, έκανα τα ψώνια μου και όταν γύρισα σπίτι, άκουσα έναν παράξενο θόρυβο απ’την κρεββατοκάμαρά μας. Μπήκα μέσα, και εκεί ήταν ο σύζυγος μου με τη φιλενάδα του, και έκαναν... έκαναν... έκαναν... κομμουνιστλίκι!»

Εγώ προσωπικά θα έλεγα ότι αυτό είναι ίσως το πιο κωμικό πράγμα που άκουσα στη ζωή μου. Σας παρακαλώ να μου πείτε ειλικρινά αν γελάσατε ή όχι.

Σ

 

[curry]

Θα μπορούσε να το έχει γράψει ο Ψαθάς αν ήταν Τούρκος!

 

[dipylos]

Υπάρχουν και καλύτερα.
Μηνυτής: Τους έπιασα στα πράσα, κύριε πρόεδρε, να, να, να .....
Πρόεδρος: Συνουσιάζονται;
Μηνυτής: Όχι, κύριε πρόεδρε, γαμιόσαντε με το συμπάθειο.

 

[curry]

Αυτό δεν το έχουν κάνει στο ΑΜΑΝ;

 

[sopherina]

Φυσικά και ναι!
Και θυμήθηκα κι ένα ελληνικό ανέκδοτο αλλά δεν θα το πω, γιατί "θίγει" τους Κρητικούς και δεν θέλω να κακοκαρδίσω κανέναν, κυρίως όχι την Crystal και τον Yannimark, που είναι και φίλοι μου! Α! Και χρόνια πολλά, Υannimark! Να μας ζήσεις!

 

[dipylos]

Μια και λέμε για απεχθείς/απολυταρχικές ιδεολογίες, απόσπασμα από μανιάτικο αυτοσχέδιο μοιρολόι κάπου 30-40 χρόνια πριν:
"Αχ ρε Θεέ κουμμουνιστή, γιατί μας το 'κανες αυτό".

 

[nickel]

Κομμουνιστλίκι! (Ναι, ακόμα γελάω, να 'σαι καλά, Σάιμον!)

Κοινοκτημοσύνη στα κρεβάτια. Το ύστατο στάδιο του κομμουνισμού. Μια χαρά το βρίσκω...

 

[seimontadtecwyn]

Πράγματι, η λέξη που είπε η Σανιγέ ήταν στα τούρκικα «komünistlik», αντί για το κανονικό «komünizm», όπως έχει στα λεξικά.
Κι όμως μόλις κοίταξα στο λεξικό του Türk Dil Kurumu (Τούρκικο Γλωσσολογικό Ιδρυμα) και βρήκα και το ... komünistlik!

Συγνώμη, το απόσπασμα απ’το Pride and Prejudice δε βρίσκεται στην αρχή του βιβλίου αλλά κοντά στο τέλος!
http://www.pemberley.com/janeinfo/ppv3n57.html
For what do we live, but to make sport for our neighbours, and laugh at them in our turn?''

 

[nickel]

Στα ελληνικά ακούγεται ακόμα καλύτερο λόγω της απαξιωτικής / μειωτικής σημασίας που δίνει το —λίκι.

Από το ΛΚΝ:
-ιλίκι & -λίκι : επίθημα ουδέτερων ουσιαστικών παράγωγων από ουσιαστικά· δηλώνει συχνά μειωτικά το επάγγελμα, την ασχολία ή την ιδιότητα που έχουν σχέση με το σημαινόμενο από την πρωτότυπη λέξη· (πρβ. -ίκι 1): (βουλευτής) βουλευτιλίκι, (δικηγόρος) δικηγοριλίκι, (καθηγητής) καθηγητιλίκι, (υπουργός) υπουργιλίκι, (μασκαράς) μασκαραλίκι. [τουρκ. -lik -ι: μασκαρα-λίκι < τουρκ. maskaralιk, ιδίως σε λ. τουρκ. προέλ. με θέμα σε : νταη-λίκι < dayιlιk, μπεκρ-ιλίκι < bekrilik, με επέκτ. σε λ. χωρίς θέμα σε : καραγκιοζ-(ι)λίκι < karagözlük, ζορ-ιλίκι < zorluk και τελικά σε λ. όχι τουρκ. προέλ.: υπουργ-ιλίκι (< υπουργ-ός)]

 

[seimontadtecwyn]

Οσο για το ΑΜΑΝ στο σχόλιο "Αυτό δεν το έχουν κάνει στο ΑΜΑΝ;", τί είναι ακριβώς;

 

[Palavra]

Είναι το όνομα μίας χιουμοριστικής εκπομπής που δεν προβάλλεται πια στην τηλεόραση. Η Κάρι θυμάται ότι είχαν παίξει σκετσάκι με το ανέκδοτο που έγραψε ο Δίπυλος.