Νεολογισμοί (Neologisms)

drsiebenmal

HandyMod
Staff member
δυναμολόγιο (το): Κατάλογος του διαθέσιμου έμψυχου δυναμικού μιας μονάδας, η σύνθεση όταν πρόκειται για μεγάλο αριθμό ατόμων. Γκουγκλιές (ωσαύτως πολλές)
 

Zazula

Administrator
Staff member
κρεμαστικό (το)· αποδίδει το seat harness που χρησιμοποιείται σε αθλήματα όπως το kite surfing κ.τ.ό.
 

nickel

Administrator
Staff member
μπακαλιάρος (ο) βαρύγδουπη κοινοτοπία

Δύο από τον Στέφανο Κασιμάτη:
Είναι από αυτά που, όπως έμαθα προσφάτως από την μόνη σοβαρή πολιτική εκπομπή του ραδιοφώνου, λέγονται στη γλώσσα των νεότερων «μπακαλιάροι». Πρόκειται, δηλαδή, για διατυπώσεις αποφθεγματικού ύφους, των οποίων ο γλοιώδης στόμφος προκαλεί κάτι ανάμεσα σε οίκτο και αηδία.
http://www.kathimerini.gr/4dcgi/_w_articles_kathpolitics_1_08/09/2013_517792

Υποθέτω ότι παίζει κάποιο ρόλο η γοητεία της μάταιης αναζήτησης ενός συνολικού συστήματος ιδεών για την τέλεια κοινωνία. Ισως, επίσης, να ευθύνεται η ψυχολογική τάση, που αποδίδεται θαυμάσια με τον μπακαλιάρο για «την έφοδο προς τον ουρανό».
http://news.kathimerini.gr/4dcgi/_w_articles_columns_2_19/12/2013_543549


Και από το slang.gr:
μπακαλιάρος, μπακαλιαρίζω
Μπακαλιάροι αποκαλούνται οι κλισεδιάρικες, προκάτ, ξύλινες και βαρύγδουπες πλην κενές περιεχομένου μπούρδες και κοινοτοπίες που ορισμένοι [...] τραβάν από το οπλοστάσιό τους για να καλύψουν την λεξιπενία και ασχετοσύνη τους.

http://www.slang.gr/lemma/show/mpakaliaros_mpakaliarizo_21942/
 

nickel

Administrator
Staff member
εκτσογλανισμός

«Κάποιοι καλλιεργούν την αίσθηση του εκτσογλανισμού της ελληνικής κοινωνίας και συνθήκες οιονεί εμφυλίου στη χώρα». Δεν πρόκειται για πρωτολογισμό: βλέπω ότι ο όρος έχει ήδη αναφερθεί από άλλους, αλλά ο κ. Βενιζέλος, που τον χρησιμοποίησε εναντίον του Σύριζα, είναι ικανός να τον διαδώσει. Oğlan είναι το αγόρι στα τούρκικα και iç oğlan ο νεαρός ακόλουθος. Δεν ξέρω πώς το σπιτόπαιδο ξέπεσε στο κακόσημο τσογλάνι. Ελπίζω πάντως να μην επικρατήσει ούτε ο εκτσογλανισμός ούτε η κατά τι πιο διαδεδομένη τσογλανοποίηση.
 

nickel

Administrator
Staff member
Παγκόσμιας εμβέλειας ο νεολογισμός Putinization (π.χ. the Putinization of Russia / of Erdogan). Επικίνδυνα κακόηχο το ελληνικό πουτινοποίηση. Δεν έχει κυκλοφορήσει ακόμα η εκδοχή εκπουτινισμός.
 

nickel

Administrator
Staff member
Για τον εκτσογλανισμό, πλούσιο σημείωμα από τον Σαραντάκο:
https://sarantakos.wordpress.com/2013/12/27/coglan/


Ειδικότερα σε σχέση με το ξέπεσμα της σημασίας από τον νεαρό υπηρέτη στο παλιόπαιδο:

Μια πιθανότητα είναι η δείνωση να είχε αρχίσει ήδη από τα τούρκικα, καθώς οι γενίτσαροι, που απορρίπτονταν στη διαλογή, θα φθονούσαν τους παλατιανούς (και θα τους θεωρούσαν λεπτεπίλεπτους, τρυφερά πόδια). Μια άλλη πιθανότητα, ίσως μεγαλύτερη, είναι η δείνωση να έγινε στα ελληνικά, επειδή τα ιτς ογλάνια υπηρετούσαν τον σουλτάνο (μάλιστα ήταν προσωπικοί του ακόλουθοι), και ο υπηρέτης, ακόμα κι όταν είναι υψηλόβαθμος αξιωματούχος, δεν είναι ποτέ πολύ αξιοπρεπής. Μάλιστα, ο Καραϊσκάκης, σε έναν διάλογό του που μάλλον είναι γνήσιος, είχε πει για τον Αλ. Μαυροκορδάτο «το τσογλάνι του Ρεΐζ εφέντη, ο τεσσαρομάτης». Κοντά σ’ αυτό, έχουμε και την επιρροή του «τσιμπούκ ογλάν» (που δεν έχει ετυμολογική σχέση με το ιτς ογλάν), του νεαρού που έφερνε και άναβε τα τσιμπούκια των πασάδων (και των καπεταναίων) και που ίσως συντέλεσε στη δείνωση της σημασίας του όρου «τσογλάνι».
 

nickel

Administrator
Staff member
επανεθνικοποίηση < renationalization

Εσάς σας ενοχλούν οι όροι renationalization of Europe και επανεθνικοποίηση της Ευρώπης; Με τη σημασία της επανόδου σε εθνικές πολιτικές.

Φταίει πρώτα το αγγλικό nationalize. Εμείς έχουμε και το κρατικοποιώ για τις οικονομικές μονάδες που περιέρχονται στον έλεγχο του κράτους, αλλά, καλώς ή κακώς, με την εθνικοποίηση αυτή την οικονομική σημασία σκεφτόμαστε αμέσως.
Έπειτα, δεν φαίνεται πολύ περίεργο όταν μιλάς για επανεθνικοποίηση των πολιτικών (αρκεί να καταλάβεις ότι πρόκειται για τον πληθυντικό της πολιτικής), αλλά η φράση «επανεθνικοποίηση της Ευρώπης» μόνο σαν σύμβαση λειτουργεί — νόημα δεν βγάζει από μόνη της.
Ίσως θα μου πήγαινε καλύτερα το επανεθνοποίηση της Ευρώπης σαν αντίθετο στην ενοποίηση της Ευρώπης.

Κατά τ' άλλα, ας μην κάνουμε την επανεθνικοποίηση λέξη του 2014. Τα μικρά χωριά όμορφα καίγονται.
 

pidyo

New member
οικοσελίδα· κυπριακή απόδοση του home page (αρχική σελίδα στα καλαμαρίστικα).
 

nickel

Administrator
Staff member
Η ΕΛΕΤΟ προτείνει και την αφετηριακή (ιστο)σελίδα. Υπάρχουν μερικοί, πιο προσγειωμένοι αυτοί, που τη λένε εισαγωγική (ιστο)σελίδα. Δεν ξέρω αν έχει προτείνει κανείς το πρωτοσέλιδο.
 

Zazula

Administrator
Staff member
μονοποικιλιακός, μονοποικιλιακή, μονοποικιλιακό = προϊόν (ελαιόλαδο, κρασί, καφές κλπ) παραγόμενο από μία μόνο ποικιλία· αγγλ. single-varietal, single-origin
 
σμαρτόφωνο = το smartphone (με δύο-τρία ευρήματα ήδη στη Λεξιλογία, καμιά δεκαριά στο Γκουγκλ, και αρκετά ακόμη για το ιταλικό smartofono!)
 

Zazula

Administrator
Staff member
καλοδιοικούμενος, καλοδιοικούμενη, καλοδιοικούμενο
ένας χρήσιμος, αυτόδηλος νεολογισμός που δεν έχει μπει ακόμη στα λεξικά
 

nickel

Administrator
Staff member
Καλημέρα. Τα λεξικά δεν πρόκειται ποτέ να φιλοξενήσουν όλες τις λέξεις που σχηματίζονται με κάποια από τα πιο συνηθισμένα συνθετικά — και στην κορυφή είναι τα καλο- και κακο-. Είναι σαν να θέλεις να προλάβουνε να χωρέσουν τις φοβίες. :-)
 

drsiebenmal

HandyMod
Staff member
Χώρια που θα έπρεπε να μπούμε σε συζήτηση και να ορίσουμε εδώ τις ειδικές διαφορές σε σχέση με σύνθετα με -το διοίκητος: καλοδιοίκητος. Π.χ., αναλύοντας τις διαφορές μεταξύ αυτοδιοικούμενος και αυτοδιοίκητος.
 

Zazula

Administrator
Staff member
Καλημέρα. Τα λεξικά δεν πρόκειται ποτέ να φιλοξενήσουν όλες τις λέξεις που σχηματίζονται με κάποια από τα πιο συνηθισμένα συνθετικά — και στην κορυφή είναι τα καλο- και κακο-. Είναι σαν να θέλεις να προλάβουνε να χωρέσουν τις φοβίες. :-)
Τι παραπάνω έχουν τα καλοδούλευτος και καλοδουλεμένος; :)
 

nickel

Administrator
Staff member
Τι παραπάνω έχουν τα καλοδούλευτος και καλοδουλεμένος; :)
Τεράστια ιστορία. Από τις πάμπολλες λέξεις που περιέχει κάθε τέτοια ομάδα, είναι φυσικό ο λεξικογράφος να επιλέγει τις πιο αναγνωρίσιμες. Οι σύγχρονοι λεξικογράφοι κοιτάνε και τα νούμερα που δίνουν οι μετρήσεις στα σώματα κειμένων. Προς το παρόν, κοιτάμε στα γκουγκλοβιβλία πόσα είναι τα καλοδουλεμένα και πόσα τα καλοδιοικούμενα.
 
Top