Λεξικά — αδιατάρακτα κι αλέκιαστα

[nickel]

Θυμήθηκα ότι άλυτο μένει το πρόβλημα με τη φυγοκέντριση και το ρήμα του.
http://lexilogia.gr/forum/showthread.php?10044-φυγόκεντρες-δυνάμεις

Στα λεξικά (ΛΚΝ, Μείζον, ΠαπΛεξ, Πάπυρος) υπάρχει μόνο η φυγοκέντριση, Βικιπαίδεια και Wiktionary θέλουν φυγοκέντρωση. Για το ρήμα μαίνεται η διαμάχη μεταξύ φυγοκεντρώ και φυγοκεντρίζω.

 

[nickel]

Αυτά παθαίνει όταν έχει τρισχιλιετείς γλώσσες και παρεμβάσεις της καθαρεύουσας. Κάποια στιγμή θα αρχίσει και για την Ελλάδα να αποκτά νόημα η γκουγκλοστατιστική, γιατί αποτελεί το καλύτερο γραπτό τεκμήριο της καθημερινής ομιλίας της πλειοψηφίας.

Ας μην ξεχνάμε ότι η σχέση της λεξικογραφίας με τα ηλεκτρονικά σώματα κείμενων είναι πρόσφατη και στην Ελλάδα μελλοντική.

 

[dharvatis]

Θυμήθηκα ότι άλυτο μένει το πρόβλημα με τη φυγοκέντριση και το ρήμα του.
http://lexilogia.gr/forum/showthread.php?10044-φυγόκεντρες-δυνάμεις

Στα λεξικά (ΛΚΝ, Μείζον, ΠαπΛεξ, Πάπυρος) υπάρχει μόνο η φυγοκέντριση, Βικιπαίδεια και Wiktionary θέλουν φυγοκέντρωση. Για το ρήμα μαίνεται η διαμάχη μεταξύ φυγοκεντρώ και φυγοκεντρίζω.

Πολλοί όμως είμαστε και εμείς που γράφουμε «φυγοκέντρηση», και προφανώς ψηφίζουμε «φυγοκεντρώ».

 

[nickel]

Πολλοί όμως είμαστε και εμείς που γράφουμε «φυγοκέντρηση», και προφανώς ψηφίζουμε «φυγοκεντρώ».

Συγγνώμη που δεν τα επανέλαβα — έχω ήδη αναφερθεί στην υπεροχή τους στο κύριο νήμα.

Σε κάποια λεξικά (π.χ. ΠαπΛεξ, ΛΚΝ, Αντίστροφο) θα βρούμε το ουσιαστικό φυγοκέντριση:

φυγοκέντριση η : διαδικασία κατά την οποία εφαρμόζεται, αξιοποιείται η φυγόκεντρη δύναμη σε διάφορους μηχανισμούς, συσκευές κτλ. για ορισμένους σκοπούς: Mε τη φυγοκέντριση επιτυγχάνεται ο διαχωρισμός ορισμένων στερεών συστατικών που περιέχονται σε ένα υγρό σώμα. Στέγνωμα των ρούχων με φυγοκέντριση. [λόγ. φυγοκεντρ(ικός) -ισις > -ιση μτφρδ. γαλλ. centrifugation] (ΛΚΝ)​

Ωστόσο, στο διαδίκτυο θα ανακαλύψουμε ότι είναι διπλάσιες οι χρήσεις του ουσιαστικού φυγοκέντρηση από τη φυγοκέντριση. Ελάχιστοι χρησιμοποιούν τον όρο φυγοκέντρωση.

Φυγοκέντριση η livepedia, φυγοκέντρηση η Βικιπαίδεια, πιο πολλά τα πρώτα από τα δεύτερα στα σχολικά βιβλία στο pi-schools.gr, ενώ το Google, κάθε φορά που του γράφω φυγοκέντριση, θέλει να με διορθώσει.

Η φυγοκέντριση προϋποθέτει και ρήμα φυγοκεντρίζω. Στο ρήμα, ωστόσο, όπου το ζήτημα δεν είναι απλώς ορθογραφικό, τα φυγοκεντρείται είναι απείρως περισσότερα από τα φυγοκεντρίζεται και το ίδιο συμβαίνει και στους άλλους ρηματικούς τύπους, που σημαίνει ότι έχουμε μια περίπτωση παρόμοια με εκείνη του καταχωρίζω / καταχωρώ, όπου η χρήση δείχνει κάποια στιγμή να προτιμά τύπους που δεν είναι κατάδηλα μεταβατικοί.

Βλέπω ωστόσο ότι η Βικιπαίδεια είχε παλιά φυγοκέντρηση και το έκανε έκτοτε φυγοκέντρωση. Πρέπει να δούμε τη σχετική συζήτηση εκεί.

 

[dharvatis]

Συγγνώμη που δεν τα επανέλαβα — έχω ήδη αναφερθεί στην υπεροχή τους στο κύριο νήμα.

Ήμουν σίγουρος ότι το έχουμε ξανασυζητήσει, αλλά το θεώρησα ζήτημα τιμής να το επαναλάβω

 

[daeman]

άχαστος, άχαστη, άχαστο
1. αυτός που δεν χάνεται ή που δεν πρόκειται να χαθεί με τίποτα 2. αυτός που δεν πρέπει να τον χάσει κάποιος
ΣτΖ: Λέξη με πολλές δεκάδες χιλιάδες ευρήματα, την οποία προς το παρόν την έχουν χάσει τα λεξικά.

ΧΛΝΓ:
άχαστος, -η, -ο: επίθ. προφ. (κυρίως στην ποδοσφαιρική αργκό) που δεν χάνει ή που δεν μπορεί, δεν πρέπει να χαθεί: άχαστη ομάδα || άχαστη ευκαιρία, άχαστο γκολ

ΜΗΛΝΕΓ:

 

[sarant]

Πολύ κοινή (ίσως θα έπρεπε να μπει ως παραδειγματική) η φράση "έχασε τα άχαστα"

 

[daeman]

Πολύ κοινή (ίσως θα έπρεπε να μπει ως παραδειγματική) η φράση "έχασε τα άχαστα"

Τελευταίο παράδειγμα στο λήμμα του ΜΗΛΝΕΓ: Είναι γνωστός χασογκόλης, αλλά ειδικά σήμερα έχασε τα άχαστα! :)