Κατευόδιο στους εργάτες του λόγου

[Costas]

Σημείωση:
Στο παρόν νήμα θα αναρτώνται μόνο αγγελίες θανάτου ανθρώπων που έγραψαν, και που άρα αφορούν το κυρίως περιεχόμενο αυτού του φόρουμ. Γι' αυτόν τον λόγο μεταφέρονται όσες αγγελίες αφορούν προσωπικότητες που δεν είχαν σχέση με τη γραφή.

 

[Costas]

To whom it may concern: πέθανε ο συγγραφέας και εκδότης (και ολίγον μεταφραστής, του Όργουελ στα γαλλικά) Jaime Semprun (στα ελληνικά κυκλοφορεί το βιβίο του του 1975, Κοινωνικός Πόλεμος στην Πορτογαλία).

 

[agezerlis]

Κι άλλος ένας: πριν από περίπου δέκα μέρες πέθανε ο Tony Judt. Ιστορικός αρχικά της Γαλλίας και μετέπειτα της Ευρώπης γενικότερα (από τους λίγους που συμπεριλάμβαναν και την Ανατολική Ευρώπη στην Ευρώπη).

Τα τελευταία χρόνια έπασχε από αμυοτροφική πλευρική σκλήρυνση (ALS).

Στα ελληνικά δεν νομίζω να έχει κυκλοφορήσει κανένα από τα βιβλία του, αλλά η Αλεξάνδρεια έχει εδώ και αρκετά χρόνια στις "Μελλοντικές εκδόσεις" το magnum opus του, το Postwar.

 

[Costas]

Καθώς και το Ill Fares the Land.

 

[Earion]

Υπάρχουν και σε άλλα νήματα ειδήσεις για το θάνατο προσώπων. Γιατί δεν τα μαζεύουμε σε ένα νήμα με πιθανό τίτλο "Νεκρολογίες";

 

[Costas]

Καλή ιδέα!

 

[agezerlis]

Το χωριστό νήμα δεν έχει δημιουργηθεί, αλλά εγώ συνεχίζω ακάθεκτος...

Μόλις τώρα έμαθα ότι αυτό το καλοκαίρι πέθανε και ο Bernard Knox. Κορυφαίος κλασικιστής -- στα ελληνικά έχουν κυκλοφορήσει δύο βιβλία του, αυτό κι αυτό. Το δεύτερο είχε έναν από τους καλύτερους τίτλους που έχω δει ποτέ: "The oldest dead white European males".

Πολέμησε στον Ισπανικό εμφύλιο, στις διεθνείς ταξιαρχίες. Ένα πολύ όμορφο ανεκδοτολογικό κείμενό του γι' αυτές τις εμπειρίες βρίσκεται εδώ: Premature anti-fascist.

 

[drsiebenmal]

Done!

 

[Earion]

Αποβίωσε ο γνωστός ("παραδοσιακός" ίσως να ήταν ακριβέστερος όρος) εκδότης εγκυκλοπαιδειών και λεξικών Χάρης Πάτσης.

 

[sarant]

Πλήρης ετών μάλιστα, παρά τρία εκατό!

 

[Costas]

Σε δική του έκδοση διάβασα "Το Ταξίδι μου", του Ψυχάρη, κάπου προς τα τέλη της δεκαετίας του '60, αρχές '70. Μυητικό κείμενο, για μένα, που όταν ήμουν στην Δ' δημοτικού κληθήκαμε ξαφνικά, μετά το Πάσχα του '67, να 'μυηθούμε' γρήγορα-γρήγορα στον αόριστο β' ως τις εξετάσεις...

 

[nickel]

Από τον Κώστα Γραμματικάκη, ένα αντίο στον Γιάννη Σακελλαράκη, τον «ποιητή της αρχαιολογίας».

http://www.neatv.gr/index.php?optio...29-57&catid=25:2010-03-23-18-38-04&Itemid=106

http://www.tovima.gr/default.asp?pid=2&ct=4&artId=363850&dt=30/10/2010

 

[azimuthios]

Δεν ξέρω αν το έχουμε βάλει πουθενά αλλού, πάντως εδώ δεν είναι. Προ μηνών πέθανε ένας από τους παλαιότερους εκδότες με παραδοσιακές σειρές στη λογοτεχνία (Σειρήνες) και μεγάλη πορεία στο χώρο του βιβλίου.
Ο Τίτος Μυλωνόπουλος των εκδόσεων Οδυσσέας.
Τον σκεφτόμουν σήμερα, γιατί είδα ότι συμπτωματικά το πρώτο μου βιβλίο το είχα κάνει γι' αυτόν.

 

[Costas]

Μερικά σκόρπια, ατάκτως ερριμμένα, του 'ποιητή ανασκαφέα' Γ. Σακελλαράκη:

Ύστερα από ένα μεμονωμένο μυκηναϊκό εύρημα του 14ου αιώνα π.Χ., λείψανο κάποιων εμπόρων ήλεκτρου στη Βαλτική, η πρώτη ελληνική παρουσία στο Αμβούργο είναι αυτή ενός ανώνυμου Βυζαντινού ευγενούς, φυγάδα κι αυτού μετά την πτώση της Πόλης.

...[το] προπατορικό της αμάρτημα [της ελληνικής αρχαιολογίας], τη γένεσή της δηλαδή από την ιστορία της τέχνης...

...οι ίδιες λέξεις χαϊδεύουν λοιπόν εδώ και τρεις χιλιάδες τετρακόσια χρόνια το ίδιο χώμα, μια λέξη όπως ο άνεμος, ίσως ο ζέφυρος των ορφικών, πνέει ακατάπαυστα στους ίδιους όρμους, αφού μια "ιέρεια των ανέμων" αναφέρεται για την Αμνισό στις μυκηναϊκές πινακίδες της Κνωσού.

Ο επιστήμονας, και βέβαια ο ανασκαφέας, σπάνια δέχεται πως λειτούργησε με φαντασία. Γιατί ντρέπεται να ομολογήσει δημόσια πως δεν ακολούθησε δουλικά τις επιταγές της τρέχουσας επιστημονικής λογικής.

Η αποδοχή δεν είναι δεδομένη στην ελληνική μεγαλόνησο, αλλά κατακτάται συνεχώς. Η κρητική φιλοξενία ίσως δεν είναι παρά μια συνεχής αψιμαχία αναγνώρισης.

Σχετικά με την πολυσυζητημένη ανθρωποθυσία στα Ανεμόσπηλια:
Πάντως ένας απλός χωρικός στις Αρχάνες μού θύμισε την κρητική παροιμία "Θα σφάξω και το κοπέλι μου", που λέγεται από τον οικοδεσπότη στην υποδοχή καλού φίλου.

Για την ανασκαφή του Ιδαίου Άντρου (της "Βηθλεέμ της αρχαιότητας"):
Η σπηλιά του Ιδαίου Άντρου είχε βρεθεί το 1884 από Ανωγειανούς βοσκούς που σύλησαν τα αφιερώματα. Το 1885, σε χρόνια Τουρκοκρατίας, έγινε η πρώτη μεγάλη ανασκαφή, που ταύτισε τη σπηλιά με το Ιδαίο Άντρο της φιλολογικής παράδοσης και πλούτισε προκαταβολικά το μετεγενέστερο Μουσείο Ηρακλείου με τις περίφημες χάλκινες ασπίδες, όμοιες μ' αυτές που, κατά την παράδοση, έκρουαν οι Κουρήτες για να μην ακούει ο Κρόνος τα κλάματα του νήπιου Δία. Από τότε δεν έγινε στη σπηλιά σχεδόν τίποτε. (...) Το 1982 ανέβηκα για πρώτη φορά στον Ψηλορείτη (...) Ανωγειανοί εργάτες δούλεψαν σε ομάδες κατακαλόκαιρο, από τις 18 Αυγούστου, σε πολικές σχεδόν συνθήκες, με 2 βαθμούς υπό το μηδέν στη σπηλιά και συχνά 30 βαθμούς έξω. (...) Ακόμη και στην κορυφή απέναντι από το Ιδαίο Άντρο, που οι βοσκοί ονομάζουν Τυμπανάτορα, μια λέξη που υποδηλώνει την κρούση των τυμπάνων των μυθικών Κουρητών. (...) ...στη Ζώμινθο είχα πάλι την καλή τύχη να ανακαλύψω άριστα διατηρημένο ένα τεράστιο, πολυτελές μινωικό κτίριο, με ογδόντα τόσα δωμάτια, (...) την πρώτη μινωική εγατάσταση στα βουνά. (...) την αρχαία Ίδη, λέξη που σημαίνει δάσος, (...) να συμβάλω στη διαχρονική διατήρηση του περιβάλλοντος, από τα μινωικά κτίρια μέχρι τα λιθόκτιστα μιτάτα των βοσκών, τις κατασκευές που χτίσθηκαν με την τεχνική των προϊστορικών θολωτών τάφων, (...). Σε ένα φιλμ που παίχτηκε στη ZDF για το Ιδαίο Άντρο, ο Ψαραντώνης, ο λυράρης, παίζει μέσα στη σπηλιά. (...) Στο βουνό της Κρήτης, ακόμη και αν οι βοσκοί δεν ορκίζονται σήμερα στον Δία, όπως ακόμη και τον 19ο αιώνα, (...)

Αντίδωρο [η συμβολή μου, δηλ. η ανάδειξη της αρχαιολογικής διάστασης των βουνών] για όσα πολλά κέρδισα. Και δεν εννοώ πια τα ευρήματα. Γιατί λογαριάζω τα αισθήματα των ανθρώπων των βουνών. Ό,τι βρήκα στις 29 Αυγούστου του 1984 στο Ιδαίο Άντρο δεν ξαναβρέθηκε ποτέ και από κανέναν. Το μεσημέρι αυτής της μέρας ο απογευματινός φύλακας της ανασκαφής, πρόσωπο μεγάλης εμπιστοσύνης, με ρώτησε αν στο κοσκίνισμα ενός σωρού χωμάτων είχαν βρεθεί κάποια συγκεκριμένα σε αριθμό και είδος αντικείμενα. Στην ανησυχία για την ενημέρωσή του, σχετικά βέβαια με τον κανονισμό της ασφάλειας, ομολόγησε απλά ότι τα είχε κρύψει ο ίδιος στον σωρό των χωμάτων την προηγούμενη μέρα. Του τα είχε δώσει ένας ανώνυμος Ανωγειανός, που τα είχε βρει πριν από χρόνια, όταν η σπηλιά ήταν ξέφραγο αμπέλι, με την παράκληση να επιστρέψουν αθόρυβα στον τόπο τους.

...Ανεμόσπηλια είναι οι σπηλιές των ανέμων (...). Αφού και αργότερα άκουσα την ίδια ερμηνεία από ειδικούς γεωλόγους, που αναγνώρισαν τον άσημο τύπο των "αιολικών σπηλαίων", ανοιγμένων δηλαδή από τον άνεμο στα ψαθυρά τοιχώματα του βράχου. (...) περασμένο στο κόκαλο [του νεκρού, 1700 π.Χ.] ένα ασημένιο δαχτυλίδι, επενδυμένο με σίδερο. Τόσο πλούσιος ήταν, που είχε τέτοιο μέταλλο πολλούς αιώνες πριν από την κοινή χρήση του.

Διευθυντής του Αρχ. Μουσείου Ηρακλείου:
Στις αποθήκες του κρύβονταν άλλα δέκα μουσεία. (...) Στις εκκλήσεις μου να αυξήσουν [οι υπουργοί Πολιτισμού] κατά τι τον ισχνότατο προϋπολογισμό του μουσείου –καθώς ήμουν σε θέση, μειώνοντας το κόστος ανάλογων μουσειακών επανεκθέσεων υπολογισμένα κατά 60%, να ανοίξω δοκιμαστικά δυο καινούργιες αίθουσες του ήδη τότε πολυκαιρισμένου Μουσείου Ηρακλείου, ώστε με την κατάλληλη προβολή οι μαικήνες φιλότεχνοι του κόσμου να έρχονται κατά σμήνη στην Κρήτη με τα ιδιωτικά τους αεροπλάνα –οι υπουργοί με ρωτούσαν για το ετήσιο ποσοστό αύξησης των τουριστών. Κι όταν τους διαβεβαίωνα κάθε φορά για τη μόνιμη αύξησή του, κατά πολλές δεκάδες χιλιάδες επισκεπτών, οι υπουργοί κάθονταν αναπαυτικότερα στη μακάρια καρέκλα τους. Τέτοια αναπτυξιακή πολιτική... Αφού αρκούνταν στις πενταροδεκάρες των βιαστικών επισκεπτών, που τους έτρεχαν οι περίφημοι tour operators σαν παραζαλισμένες γαλοπούλες από την είσοδο του μουσείου στην έξοδο, για να 'χουν περισσότερο χρόνο στα δεύτερα μαγαζιά του Ηρακλείου, με τα οποία είχαν συμβληθεί. Αντί να εισπράττουν υπερπολλαπλάσια στο ίδιο το μουσείο, επιδιώκοντας την ανύψωση και του επιπέδου των επισκεπτών μαζί με την αναβάθμιση της μουσειολογικής προσφοράς του, ακόμη και με πωλητέα είδη, με καθαρό δηλαδή κέρδος για όλους. [Σ.Σ. το ίδιο αναπτυξιακό πνεύμα έχουν επιδείξει και με το να μην έχουν ιδρύσει τμήμα απωασιατικών γλωσσών στη Σχολή Ασιατικών Γλωσσών του Πανεπ. Αθηνών, τόσα χρόνια τώρα... Μόνο για πάπια Πεκίνου ξέρουν να πηγαίνουν στην Κίνα, και να λένε πως θέλουν Κινέζους τουρίστες στην Ελλάδα, που ελλείψει Ελλήνων κινεζόφωνων ξεναγών τούς ξεναγούν οι ίδιοι οι Κινέζοι στη γλώσσα τους και τους λένε πως η Δάφνη δεν ήθελε τον Απόλλωνα γιατί ήταν λεσβία, ή πως στη μάχη της Σαλαμίνας οι Έλληνες έβαλαν μπαρούτι στα πλοία τους, οι Πέρσες μπήκαν μέσα στον κόλπο και, όταν πλησίασαν αρκετά τα ελληνικά πλοία, οι Έλληνες τους έβαλαν φωτιά και τους τίναξαν στον αέρα.]
Μήπως και σε μια πλαγιά του Ψηλορείτη, κοντά στα Ανώγεια, ευτυχώς αόρατα από το Ιδαίο Άντρο, δεν είχαν φαγωθεί κάποιες δεκάδες δισεκατομμύρια για τη δημιουργία...χιονοδρομικού κέντρου, σε μια πλαγιά όπου, κατά τα άλλα, το χιόνι έλιωνε με την πρώτη λιακάδα; Μήπως, πάλι στον Ψηλορείτη, στο υπέροχο οροπέδιο της Νίδας, που ήταν καθιερωμένα άβατο στην αρχαιότητα, δεν θέλησε κάποιος γενικός γραμματέας ενός υπουργείου να το μετατρέψει σε...λιμνοδεξαμενή, μόνο και μόνο για την απορρόφηση πακτωλού χρημάτων κάποιου κοινοτικού προγράμματος; Τι τον ένοιαζε αν το νερό των πηγών ήταν αρκετό, όχι για τους ανύπαρκτους ανθρώπους της ερημιάς του βουνού αλλά για τα χιλιάδες γιδοπρόβατά του; [Αλλά όχι: "Μαζί τα φάγαμε!" επιμένει ο αλιτήριος σοσιαλιστής]
Το εγκεκριμένο πρόγραμμά μου είχε τον τίτλο "Δημιουργία αρχαιολογικών δρυμών στον Ψηλορείτη", δηλαδή δασών. Απέβλεπε, με άλλα λόγια, με αφορμή και άξονα την ιστορικότητα, σε μια ευρύτατη αναπτυξιακή διάσταση, που μπορούσε να περιλάβει πάμπολλες εναλλακτικές μορφές, από καινοφανείς τουριστικές δραστηριότητες, όπως για παράδειγμα τον οργανωμένο ορειβατικό τουρισμό, μέχρι και βιοτεχνικές παραγωγικές μονάδες, για παράδειγμα πατέ πέρδικας ή λαγού, όπως αυτά από τα πουλιά και τα ζώα που εκτρέφονται στην Προβηγκία και χρυσοπληρώνονται στα πολυτελή παρισινά εστιατόρια, από εκτροφεία βέβαια θηραμάτων στον Ψηλορείτη. (...) Αν δεν κατάφερα να κάνω πατέ πέρδικας, δεν πειράζει, αφού έφτιαχνα μαρμελάδα τρικοκκιάς.
Ευτυχώς που [το National Geographic, στο φιλμ που γύρισε για την ανασκαφή του Ιδαίου Άντρου] συμβλήθηκε με τη γερμανική ZDF. Γιατί το σπουδαίο φιλμ που γυρίσθηκε, αν και έκανε το γύρο του κόσμου, δεν παίχθηκε στην Αμερική, επειδή ο πρωταγωνιστής του –η αφεντιά μου!– κάπνιζε!

Ωραίο είναι επίσης το κείμενο που εξιστορεί τα γυρίσματα (συμμετείχε ως κομπάρσος Μικρασιάτης πρόσφυγας Παντελής Μπατσάκογλου) του Λιβαδιού που δακρύζει, στο Δημοτικό Θέατρο Πειραιά.

(Όλα από την Ποιητική της ανασκαφής, εκδ. Ίκαρος)

Αυτά, αιωνία του η μνήμη και ζωή σ' ελόγου μας.

 

[Costas]

Ένα φιλμάκι για τη Ζώμινθο του Ψηλορείτη, με σπικάζ του Σακελλαράκη.

 

[Costas]

Πέθανε ο ποιητής Έκτωρ Κακναβάτος. (Ελευθεροτυπία)

 

[daeman]

ΕΚΤΩΡ ΚΑΚΝΑΒΑΤΟΣ
*
Oταν η γλώσσα δεν κάνει άλλο παρά να υπηρετεί τον Λόγο
καταστρέφει την πάμφωτη αταξία των πραγμάτων·
Κι αυτά την εκδικούνται θάβοντάς την στην αιθάλη τους.

ποίημα της εβδομάδας από το e-poema

 

[Costas]

'πάμφωτη αταξία': πολύ ωραίο! Και μου θύμισε αυτό που έλεγε ο Μαρκούζε, ότι η μόνη φορά που η τάξη συνδέθηκε με την ηδονή, ήταν στο στίχο του Μπωντλαίρ:
Là tout n’est ordre et beauté, luxe, calme et volupté.

 

[nevergrown]

Έφυγε η γαλλίδα φιλέλληνας Jacqueline de Romilly

Απεβίωσε στις 18-12 σε ηλικία 97 ετών η γαλλίδα φιλόλογος Ζακλίν ντε Ρομιγί, η οποία γεννήθηκε στις 26 Μαρτίου του 1913 στο Chartres. Σπούδασε στο Lycée Molière και κέρδισε δύο φορές τον ετήσιο διαγωνισμό Concours général στα Λατινικά και στα Ελληνικά το 1930.

Έγινε καθηγήτρια σε σχολείο και στη συνέχεια δίδαξε στα πανεπιστήμια της Λυών και του Παρισιού από το 1957 μέχρι το 1973. Στη συνέχεια έγινε η πρώτη γυναίκα καθηγήτρια του College de France. To 1988, η Ζακλίν ντε Ρομιγί εισήλθε στη γαλλική ακαδημία, όντας μόλις η δεύτερη γυναίκα μετά τη Marguerite Yourcenar.

Το 1995 απέκτησε την ελληνική υπηκοότητα και το 2000 ανακηρύχθηκε σε πρέσβειρα του ελληνισμού από την ελληνική κυβέρνηση. Υπήρξε πρόεδρος της γαλλικής καλλιτεχνικής κοινότητας Association Guillaume Budé, η οποία ασχολείται με τη φιλοσοφία και τον άνθρωπο, της οποίας παρέμεινε επίτιμη πρόεδρος μέχρι το θάνατό της.


http://www.edugate.gr/alles-eidiseis-epikaira/efyge-i-gallida-filellinas-jacqueline-de-romilly

http://el.wikipedia.org/wiki/Ζακλίν_ντε_Ρομιγί

 

[Costas]

Jacques Dars (1937-2010)

Πέθανε ο Jacques Dars, μεταφραστής έργων της κλασικής κινεζικής λογοτεχνίας στα γαλλικά, πάνω απ' όλα ενός από τα τέσσερα μεγάλα κλασικά της μυθιστορήματα, του Au Bord de l'Eau (Water Margin). (Le Figaro)