Η σωστή χρήση του κόμματος

[nickel]

Αυτά που γράφεις, Earion, εννοούσα με το «βαριέμαι» — με το σκεπτικό ότι ίσως είναι υπερβολή, δεν αλλάζει κάτι στο νόημα. Μετανιώνω μετά επειδή αλλάζει η γεωμετρία της πρότασης. Αν εκείνο το «και» δεν ήταν στην αρχή της περιόδου, μετά από τελεία, αλλά εκεί που συνηθίζεται, στην κανονική ροή μιας περιόδου, δεν θα χρειαζόταν το κόμμα πριν από το «επειδή»; Π.χ.

Ο Α είναι παντρεμένος με συντοπίτισσά του, ο Β είναι παντρεμένος με ξαδέλφη του και, επειδή η Ιστορία δεν παύει να στήνει παγίδες, ο χρυσαυγίτης βουλευτής, που τάσσεται υπέρ της απέλασης όλων των ξένων, είναι παντρεμένος με ξένη.

 

[drsiebenmal]

Τι είναι το κόμμα; Ένα γραμματικό σημάδι που το τοποθετούμε όπου λένε αυστηρά οι κανόνες ή εκεί όπου χρειάζεται για να δώσει στο γραφτό μας την έννοια που θέλουμε; Αν αρκεστούμε στην πρώτη απάντηση, τότε, ναι, πρέπει να μπαίνουν αυτά τα κόμματα. Όμως, είναι δυνατό να υποδεικνύουμε με αυτό το κόμμα στον αναγνώστη να κάνει μια, έστω ελάχιστη, παύση μόλις προφέρει έναν φθόγγο αμέσως μετά την προηγούμενη; Μήπως θέλουμε να μη διαβαστεί «σωστά»; Είμαι περίεργος αν ο Ντράζεν, που έχει επιχειρηματολογήσει πολλές φορές για την εκφορά του λόγου, κάνει τη συγκεκριμένη παύση και διαβάζει (το, ναι, σωστό): «Και, μια που έτσι κι έτσι,» ή διαβάζει/προφέρει/λέει: «Και μια που έτσι κι έτσι,... »

Αν μετατοπιστεί αυτό το και εκεί που συνηθίζεται, όπως έφτιαξε το σχετικό παράδειγμα ο Νικ-ελ, εκεί πια μπορείς να υποδείξεις στον αναγνώστη να κάνει την παύση του. Πρόλαβε να περάσει μισό δευτερόλεπτο ή κάτι τέτοιο από την προηγούμενη...

Παρακαλώ να διαβάσετε όλα τα παραπάνω έχοντας υπόψη ότι έχω πολύ κακή σχέση με τα κόμματα και τους γραμματικούς κανόνες για την τοποθέτησή τους. Επίσης, ότι ΥΚΣ, στα γραφτά μου θα είχαν μπει 4-5 κόμματα λιγότερα...

 

[SBE]

Λίγο πολύ όπως λεέι ο δόχτορας, εγω το και με κόμμα θα το τόνιζα στο λόγο, όπως θα τόνιζα και το ωστόσο κλπ. Το και χωρίς κόμμα θα το έλεγα κανονικά. Και τις πιο πολλές φορές δεν το λέμε τονισμένο. Π.χ. στην προηγούμενη πρόταση.

 

[Hellegennes]

Λίγο πολύ όπως λεέι ο δόχτορας, εγω το και με κόμμα θα το τόνιζα στο λόγο, όπως θα τόνιζα και το ωστόσο κλπ. Το και χωρίς κόμμα θα το έλεγα κανονικά. Και τις πιο πολλές φορές δεν το λέμε τονισμένο. Π.χ. στην προηγούμενη πρόταση.

Στην προηγούμενη πρόταση δεν θα μπορούσε να ακολουθεί κόμμα, γιατί: "και δεν το λέμε τονισμένο". Αυτή η φράση δεν έχει το νόημα που της δίνεις, άρα το "τις πιο πολλές φορές" δεν μπορεί να κλειστεί σε κόμματα.

Εγώ πάντως, στην πρόταση εκείνη, το διάβασα όπως το σημείωσε ο Ντράζεν. Και πάντα προφέρω τις παύσεις.

 

[nickel]

Προσπαθήστε να καταλάβετε το ρόλο της δευτερεύουσας (αιτιολογικής ή άλλης) όταν μπαίνει πριν από την κύρια. Κατά κανόνα τις χωρίζουμε με κόμμα για να δείξουμε πού τελειώνει η μία και αρχίζει η άλλη:
Επειδή είχα αργήσει, πήρα ταξί.
Κοίταξα το ρολόι μου και, επειδή είχα αργήσει, πήρα ταξί.

Όταν έχουμε «και επειδή», δηλαδή δεν βάζουμε το κόμμα πριν από το «επειδή» για να το παρενθετοποιήσουμε, αυτό που κάνουμε είναι ότι συνδέουμε αιτιολογίες, π.χ. (από το διαδίκτυο):
Τον τελευταίο καιρό υπήρχε μεγάλη ένταση κυρίως λόγω οικονομικών και επειδή ήθελε να φύγει εξωτερικό.
Το «και» συνδέει τη φράση «λόγω οικονομικών» με τη δευτερεύουσα που αρχίζει με το «επειδή».
Και μη μου τα κόμματα τάραττε ταράττετε. Έχουν τη γεωμετρία τους!

 

[SBE]

Ελληγενή...
Και... δεν το λέμε τονισμένο.
(το τονίζεις ή δεν το τονίζεις το και εδώ; )

 

[Hellegennes]

Ούτε εδώ το τονίζω ούτε στο "και, επειδή". Το τονίζω στο "το λέω αυτό καί επειδή είμαι δάσκαλος, αλλά όχι μόνο γι' αυτό".

 

[Hellegennes]

Θα άρεσε και στον Νίκελ, αν είχε κόμμα μετά το "μπράβο".

Γιατί; Αφού δεν είναι προσφώνηση.

Mod: Μεταφορά από εδώ.

 

[Themis†]

Το "ρε μάνα" δεν είναι κλητική προσφώνηση;

 

[nickel]

Γιατί; Αφού δεν είναι προσφώνηση.

Καλημέρα. Καλησπέρα. Helle, να πας για φροντιστήριο στον Θέμη, που τα έχει εμπεδώσει. Φυσικά και είναι προσφώνηση το «ρε μάνα». Τι άλλο να είναι, αντικείμενο του «μπράβο»;

Ελένη: Δεν κάνουμε πολλά λάικ εδώ, ούτε καν πολλά συνένα στις αναρτήσεις των άλλων. Προτιμάμε τις επαυξήσεις και τις κόντρες.

 

[bernardina]

Ελένη: Δεν κάνουμε πολλά λάικ εδώ, ούτε καν πολλά συνένα στις αναρτήσεις των άλλων. Προτιμάμε τις επαυξήσεις και τις κόντρες.

Και τους πόντους. Και τις μπηχτές. Και τους υπαινιγμούς (κατά προτίμηση συντασσόμενους με το ρήμα τους = υπαινίσσεσαι έναν υπαινιγμό; Πώς λέγεται, καλέ, -προσφώνηση- αυτό το σχήμα; Πλανώμαι πλάνην κουτουλού ; )

 

[Hellegennes]

Εγώ το βλέπω όλο σαν επιφώνηση, όπως λέμε "μπράβο ζώον".

 

[drsiebenmal]

Άλλο το «μπράβο ζώον!» και άλλο το «μπράβο, ζώον!» φυσικά ;)

 

[Alexandra]

Χέλλε, μου θυμίζεις μια μαθήτριά μου στο σεμινάριο που, αφού δήλωσε ότι ήταν άριστη μαθήτρια στο σχολείο, ισχυρίστηκε ότι οι προσφωνήσεις δεν χρειάζονται κόμμα μπροστά και ότι δεν το έχει δει ποτέ στη ζωή της :)

Εντάξει, καταλαβαίνω τι θέλεις να πεις με το "Μπράβο ζώον". Είναι σαν να λες "Καλό ζώο είναι κι αυτός". Αλλά το "ρε" στο "Μπράβο, ρε μάνα", κάνει τη διαφορά. Αν δεν ήταν προσφώνηση, θα έλεγες "Μωρέ μπράβο μάνα!" δηλαδή, "Καλή μάνα κι αυτή".

 

[Palavra]

Ελληγενή, να πας να διαβάσεις εδώ, που ξέχασε και το κόμμα ο Νίκελ, να έχεις να του το κοπανάς.

 

[Hellegennes]

Δεν διαφωνώ ακριβώς, αλλά πείτε μου αν προφέρετε το κόμμα στο "μπράβο, ρε μάνα".

 

[nickel]

Ελληγενή, να πας να διαβάσεις εδώ, που ξέχασε και το κόμμα ο Νίκελ, να έχεις να του το κοπανάς.

...που και ο Νίκελ ξέχασε το κόμμα... :σκωπτικά και αφ' υψηλού:

 

[Hellegennes]

Ελληγενή, να πας να διαβάσεις εδώ, που ξέχασε και το κόμμα ο Νίκελ, να έχεις να του το κοπανάς.

Εδώ δημιουργείται παρεξήγηση γιατί είναι ελλειπτική πρόταση και χωρίς το ρήμα δεν μπορείς να έχεις διάκριση μεταξύ προσταγής και πληροφορίας (υπάρχουν κορίτσια στο κρεβάτι μου ή τα διατάζω να έρθουν; ). Όταν προστάζεις κάποιον χρησιμοποιείς προσφώνηση.

 

[nickel]

Έλλη, όταν λέμε ότι θέλουν κόμμα(τα) οι προσφωνήσεις, δεν εννοούμε ότι τα αφαιρούμε όταν δεν προκύπτει παρεξήγηση. Το «Μπράβο, ρε μάνα» θέλει κι αυτό κόμμα. Τελεία και παύλα. Συνέχεια μόνο στο ειδικό νήμα.

 

[bernardina]

Ρε για δες... Ένα σεμεδάκι πήγα να βάλω, η γυναίκα...