Ηχομιμητικές λέξεις: μπουμ, πλατς, σλουρπ και τα λοιπά

[nickel]

Λίγη αγγλική βιβλιογραφία / ιστογραφία, μια και πολλά απ' αυτά είναι... μεταφραστικά ηχομιμητικά δάνεια:

Wiktionary: http://en.wiktionary.org/wiki/Category:Onomatopoeia
Examples of Onomatopoeia: http://www.poetandknowit.com/english-definitions/onomatopoeia-examples.aspx
Animal sounds: http://www.eleceng.adelaide.edu.au/Personal/dabbott/animal.html
Written sound: http://www.writtensound.com/index.php
KA-BOOM! A Dictionary of Comic Book Words, Symbols & Onomatopoeia (Amazon)

 

[dolphink]

Και δύο ποιηματάκια από Τη Γλώσσα μου της Α΄ Δημοτικού


Ο ΦΑΚΗΣ

Εμπρός, ένα δυο, προσοχή!

Εμένα με λένε Φακή.

Κορμί κορδωμένο,
μουστάκι στριμμένο,
γαλόνια χρυσά και σπαθί.

Η σάλπιγγα τάρα τατά.

σπαθί και ντουφέκι χτυπά,

μπαμ μπουμ το κανόνι,
μπουμ μπαμ το τρομπόνι.
Ποιός βγαίνει σε μένα μπροστά;

Γυρεύω παντού τον εχτρό.

Κι ας είν' αντρειωμένοι σωρό,

γιγάντοι και δράκοι,
θεριά με φαρμάκι,
καπνός μόλις πρόβαλα εγώ.

Μονάχα ξαφνιάζομαι, οχού!

τρομάζω απ' τους ίσκιους, χουχού!

Ένα φύσημα αγέρα,
κι ας είναι και ημέρα,
μου παίρνει κι αντρεία και νου

(Βασίλης Ρώτας)


Η ΣΑΚΑΡΑΚΑ

Γκραν και γκρουν και τρίκι τράκα...
Δες, περνάει μια σακαράκα!

Αγωνίζεται, μπαμ μπουμ
παλιοσίδερα χτυπούν.

Τρίκι τρακ στην ανηφόρα,
προσπαθεί να πάρει φόρα.

Πουφ πουφ πουφ μέσα στη σκόνη,
ξεφυσάει και ξεφουσκώνει.

Τρίκι τρακ και γκραν και γκρουν,
ουφ, τα λάστιχα βογκούν.

Ξάφνου παφ! έχουνε σκάσει
κι έχει η γειτονιά ησυχάσει

(Ρένας Καρθαίου)

 

[Earion]

Κατά το δειλινό έπεσε μια φοβερή βροχή. Νόμιζε κανείς ότι ο ουρανός είχε γίνει ένας μεγάλος καταρράκτης. Τα όρνια και τ' άλλα πετούμενα πιάστηκαν από τ' αγριοκαίρι αναπάντεχα εκεί που κυνηγούσαν κι εκεί που βοσκούσαν, κι έτρεχαν αγέλες αγέλες στ' αντικρινά βουνά, όπου είχαν τες φωλιές τους· αλλά τα βαριά κοράκια, επειδή δε βαστούσαν, φαίνεται, να ξακολουθήσουν το δρόμο τους για τες φωλιές τους, μαζεύτηκαν στα κλωνάρια των χιλιόχρονων πουρναριών που ήταν γύρα γύρα στο χειμάδι μου και κρακράκιζαν με μεγάλο αλαλαγμό, σα να κιντύνευαν να χάσουν τη ζωή τους.

Χρήστος Χρηστοβασίλης. «Η καλύτερή μου αρχιχρονιά». Διηγήματα της στάνης. Αθήνα: Ανέστης Κωνσταντινίδης, 1898, σ. 7.

 

[nickel]

και κρακράκιζαν με μεγάλο αλαλαγμό, σα να κιντύνευαν να χάσουν τη ζωή τους.

Και πάνω που γλιτώσαμε τους κρακισμούς, νομιμοποιήθηκαν οι κρακρακισμοί...

 

[Hellegennes]

Έψαχνα για κάτι άλλο και έπεσα πάνω στο λήμμα πουλ πουλ. Η ερμηνεία που δίνει το ΛΚΝ είναι σχεδόν ίδια με του ΛΝΕΓ, αλλά προσθέτει ότι η λέξη είναι ηχομιμητική. Ηχομιμητική από πού; Κάνει η κότα ή οποιοδήποτε άλλο πουλί ήχο που να μοιάζει έστω και στο ελάχιστο με πουλ; Μήπως, λέω μήπως, πιο πολύ έχει να κάνει με την λέξη πουλί;

 

[AoratiMelani]

Εγώ πάντως τείνω να συμφωνήσω μαζί σου.

 

[drsiebenmal]

Νομίζω ότι ανήκει στις «νέας κοπής» ηχομιμητικές φωνές ζώων. Έχω ακούσει και το κοτ-κοτ κοτούλα.

 

[sarant]

Nέας κοπής αλλά όχι νέες, το πουλ-πουλ το έλεγε και η γιαγιά μου αν δεν κάνω λάθος.

 

[AoratiMelani]

Εμένα απ' ό,τι ξέρω η προγιαγιά μου έλεγε "πουλ-πουλίτσες, πουλ-πουλίτσες".

 

[Zazula]

Πρωτολογισμός: πλατσάφ-πλατσούφ ή πλατσάφ-τσουφ (με απλολογία). :laugh:

 

[Earion]

Μπραφ! μπραφ! μπραφ!», εβρόντησε, ως εις ανταπάντησιν, το ανοικτόν παράθυρον, δεινώς, από το βάθος της πλατείας.

Φρατ! φρατ! φρατ!», διακρίνετ’ αντηχούσ’ από το καφενείον, πλαταγίζουσα, η υπερμεγέθης πατσαβούρα, που κρατεί ο υπηρέτης, καταφερομένη επί των επίπλων του.

«Κρακ! κρακ! κρακ!», κροταλίζουν τα καθίσματα, προσκρούοντα προς άλληλα σφοδρώς, καθώς αρπάζοντ’ απ’ τα σπεύδοντα γκαρσόνια, διά να εισαχθούν στην μπιραρίαν.

«Γκροπ! γκροπ! γκροπ!», αγροικούνται βαρείς βηματισμοί επάνω εις τις πλάκες.

«Κρρρ!», έκριξ’ ελαφρά η ύαλος επανακλειομένη.

«Ντιγγ! ντιγγ!», ανέδωκ’ ήχον διαυγή, οξύν, από παρακειμένου δρόμου, κρουόμενον το κουδουνάκ’ οικίας, από κάποιον νυκτοβάτην φαίνεται, μόλις τώρα μεταβαίνοντα να κοιμηθεί.

«Γκκκρρρ!», άμαξα εκυλίσθη, ερχομένη πόρρωθεν, επρόβαλεν, επέρασεν από τα πλάγια της πλατείας, διηυθύνθη προς τον Άγιον Κωνσταντίνον, τρέχουσα.

Από το διήγημα του Μιχαήλ Μητσάκη Ζωγραφιά νυκτερινή.

 

[Earion]

Στην πρόσοψη του σπιτιού ήταν το μπαλκόνι (...). Εκεί από κάτω ερχόταν και χόρευε και τραγουδούσε ένας Σουδανέζος με κοχλάδια πολλά κρεμασμένα σα φούστα από τη μέση του, που ήταν εγγαστρίμυθος και φώναζε τραγουδιστά: — Α μα σιγαρέτ τσιμουάντιγγ!
Και με τη φωνή της κοιλιάς έλεγε: «Κουουρουάγγ, κρουακουγκρουάγγ, κουρουουάγγ, κρουάκουγκρουάγγ».
Και μεις τρομερά χαιρόμασταν, και ο πατέρας τού έριχνε ένα δυο σιγάρα, και χόρευε αυτός, κουνώντας το κάθισμά του, και κροτάλιζαν τα κρεμαστά κοχλάδια της μέσης του ...

Πηνελόπη Σ. Δέλτα. Πρώτες ενθυμήσεις. (Αρχείο της Π. Σ. Δέλτα, 3). Αθήνα: Ερμής, 1980, σ. 10.

 

[Marinos]

Ernst Havlik’s (1981) Lexikon der Onomatopoien is an entire dictionary consisting only of comic strip sound effects. It contains an introductory analysis, 2222 onomatopoeic items, and 111 illustrations. The section on kissing, for instance, contains glork, schmatz, schuic, shluk, smack, smurp and shmersh — quite a poetic collection in itself. More unexpected are woin and töff, both of which are intended to represent the sound of a car horn. A breaking car apparently goes tata in at least one source, and from a ‘scientific laboratory,’ one gets to hear foodle, grink, and sqwunk. Perhaps even more interesting are the sounds floop, flop and flomp, which represent the sound of a bra being taken off. Anyone prejudiced against the genre as such, may see it as a confirmation that the sections on ‘violence’ take up 17 pages, while that devoted to ‘thinking’ consists of a mere five lines.

– Mikael Parkvall, Limits of Language, 2006

(πηγή)

 

[nickel]

A breaking car apparently goes tata in at least one source

Δεν μπόρεσα να ανοίξω το βιβλίο Limits of Language του Mikael Parkvall, αλλά υποθέτω ότι πρέπει να είναι «braking car», αν και το tata θα πήγαινε σε honking car.

Ποια ηχομιμητική έχουμε για το φρενάρισμα;

 

[drsiebenmal]

Ποια ηχομιμητική έχουμε για το φρενάρισμα;

Νομίζω κάτι σε σκριιιιτς.

 

[daeman]

...
Ποια ηχομιμητική έχουμε για το φρενάρισμα;

Στα γρήγορα, ό,τι θυμάμαι τώρα, χωρίς ηχητικά ή οπτικά ντοκουμέντα (δεν είναι προειδοποίηση, απειλή είναι):

σβιιιιν το σπινιάρισμα

γιιιιικ (με την κατάλληλη εκφορά) το φρενάρισμα
...

 

[daeman]

... αν και το tata θα πήγαινε σε honking car.
...

Εκτός αν έχει κλάξον, οπότε κάνει ahooga:

ή κόρνα με φούσκα, οπότε στα δικά μου αφτιά κάνει «φαπμ φαπμ»:

 

[daeman]

...
A report from Yoko Onomatopeia:

Are we having fun yet?

 

[AoratiMelani]

Ανάρτηση φίλου στο φέισμπουκ:

Αυτό το βενζινάδικο έξω από το Hofuf, θα με στοιχειώσει. Απόψε, εκεί που περίμενα τον βενζινά, πρόσεξα ότι ο οδηγός του μπροστινού μου αυτοκινήτου, περίμενε έξω από το αυτοκίνητό του απολαμβάνοντας το τσιγαράκι του 2 μέτρα από τις αντλίες.

Μετά το αρχικό σοκ βγαίνω εντρόμος και του φωνάζω (με τα άψογα αραβικά μου):
- Χαμπίμπι, μπενζίν. Very dangerous!
- Μάφι μούσκαλα (μτφρ. No problem) και χαμογελάει.
- Μούσκαλα! Μούσκαλα! Καμπούμ!

Με κοιτάει, χαμογελάει, πετάει κάτω το αναμμένο τσιγάρο (!) και το πατάει για να το σβήσει. Μάλλον θα ήταν καλύτερα να μη μιλούσα... Είχε και τουλάχιστον ενα παιδάκι στο αυτοκίνητο.

Και παρακάτω στα σχόλια:

Αναγνώστρια: καταλαβα και το καμπούμ. Είναι κατι σαν το Βλανταμπαντουμ που έκανε το καράβι στο Αστεριξ στην Κορσική;
Ο φίλος μου: το καμπούμ είναι διεθνής λέξη. Κάτι σαν το μπανγκ, μπανγκ.
Εγώ: Το "καμπούμ" δεν νομίζω να είναι διεθνές. Εδώ π.χ. δεν το έχω ακούσει ποτέ μου, σκέτο "μπουμ" θα λέγαμε. Μήπως έχει ιδιαίτερη χρήση στις αραβικές χώρες, ή εκεί που βρίσκεσαι;

Ποια η γνώμη σας;

 

[SBE]

Συμφωνώ με αυτόν που λέει ότι το καμπούμ είναι περιορισμένης χρήσης- εγώ το έχω δει σε αγγλόφωνα κόμιξ ka-boom και ka-pow (για τις γροθιές), και υποθέτω το κα- είναι επιτακτικό ή κάτι τέτοιο. Όπως και το ka-ching (kerching), του ντιν που κάνουν οι ταμειακές μηχανές και που έχουμε ξανασυζητήσει στη Λεξιλογία, το shazam/ kazam που είναι κι αυτή φτιαχτή λέξη τύπου άμπρακατάμπρα κλπ κλπ.