Ετσιθελικός ωχαδερφισμός: λέξεις που σχηματίστηκαν από φράσεις.

Earion

Moderator
Staff member
Γκαμώτος (γαμώ το)

μπαρμπα-Γαμότος (sic) : βαρκάρης στο λιμάνι της Μυτιλήνης (Ασημάκης Πανσέληνος, Τότε που ζούσαμε).
 

Earion

Moderator
Staff member
Οι μαλιστάκηδες; (= οι yesmen ελληνιστί, ήδη από τα χρόνια της αγγλοκρατίας στα Επτάνησα)

Οι ναιναίκοι (και όχι νενέκοι), ναι. Αλλά οι μαλιστάκηδες, όχι.

Εαρίωνα, δεν ήξερα τους μαλιστάκηδες. Έχει αναφορές από τον 19ο αιώνα, έτσι; Έχω πετύχει, σε τίτλο άρθρου του Βλ. Γαβριηλίδη τον όρο "οι σισινιόρηδες" (δεν γκουγκλιζόταν). Και τώρα τελευταία, οι ναιναίκοι.

Τους βρίσκω σε σημερινά συμφραζόμενα ως μαλιστάδες, και μάλλον έτσι θα ήταν και παλιά.

Λυπούμαι [όμως] που δεν υπάρχει ελληνική λέξη για τους yes-men και προτείνω μιαν πολύ παραστατική: οι μαλιστάδες (ονομ. εν. ο μαλιστάς).

*Χρειαζόμαστε οπωσδήποτε ακόμα μιαν λέξη γι’ αυτούς τους ψευδευλαβείς που υποβάλλουν διαρκώς τα σέβη τους· προτείνω την λ. οι υποκλισάδες (εν. β).

Αγαπητός Γ. Τσοπανάκης, «Η Τρίτη Δημοτική, Β΄», (Περιοδικό) Εποχές 40 (Αύγουστος 1966), σσ. 151 και 153.
 

Earion

Moderator
Staff member
Να βάλω και τον παλιό ποσαπαίρνη (Ο ποσαπαίρνης, από τη φράση «πόσα παίρνεις;») ... παρόλο που είναι εκ συναρπαγής με ενδιαφέρει, γιατί κυρίως έχω στο νου μου φράσεις που να χρησιμοποιούνται (-νταν) στον καθημερινό προφορικό λόγο.

Τι; Δεν έχει μπει στα λεξικά ο «τρεχαγυρευόπουλος»; Θα μου πεις, ούτε ο παλιός «ποσαπαίρνης», παρόλο που τον έκανε ποίημα ο Παλαμάς.

Βλέπω και νεότερη χρήση. Τα νεότερα παραδείγματα θα είναι ασφαλώς γέννημα της σαραντάκειας παρέμβασης (βλ. Λέξεις που χάνονται, 2011):

θα μου κολλήσεις τη ρετσινιά του συντηρητικού του οπισθοδρομικού, του ποσαπαίρνη. (Αντώνης Παπαδόπουλος, Οδός [εβδομαδιαία εφημερίδα της Καστοριάς] 14.10.2008)

ο ποσαπαίρνης μύστερ Καραγκιοζοφέρνης (ανώνυμο σχόλιο, 16.9.2010)

Ο Μάπας φοράει πράσινα. Ο Ποσαπέρνης γιλέκο και γυαλιά. Τι χρώμα είναι το σακάκι του τρίτου; (Ερώτηση κρυμμένου θησαυρού, Πατρινό Καρναβάλι, Φεβρουάριος 2011)

Από την άλλη η αξιωματική αντιπολίτευση λειτουργεί ως καταφύγιο του κάθε ποσαπαίρνη, καθενός που κοιτά μονάχα την πάρτη του και την θεσούλα του. (Δημήτρης Καζάκης, «Είναι ικανοί για το μεγαλύτερο ψέμα γιατί είναι ικανοί για τα χειρότερα!» 7.1.2014)

Παλιά ήταν πρωτοπαλλήκαρα και νταήδες με τον σουγιά και το λάζο, σήμερα είναι θεσιθήρες και ποσαπαίρνηδες κλακαδόροι. (Κώστας Κουτσουρέλης, Το Ποντίκι, 5.1.2015)
 
Ωραία ευρήματα, ευχαριστώ για την αναφορά. Του Κουτσουρέλη το παράθεμα κλείνει κατευθείαν το μάτι στον Παλαμά ("ο ποσαπαίρνης με τον θεσιθήρα")
 

rogne

¥
Λυπούμαι [όμως] που δεν υπάρχει ελληνική λέξη για τους yes-men και προτείνω μιαν πολύ παραστατική: οι μαλιστάδες (ονομ. εν. ο μαλιστάς).

*Χρειαζόμαστε οπωσδήποτε ακόμα μιαν λέξη γι’ αυτούς τους ψευδευλαβείς που υποβάλλουν διαρκώς τα σέβη τους· προτείνω την λ. οι υποκλισάδες (εν. β).

Αγαπητός Γ. Τσοπανάκης, «Η Τρίτη Δημοτική, Β΄», (Περιοδικό) Εποχές 40 (Αύγουστος 1966), σσ. 151 και 153.

Καθώς αναφέρθηκαν νωρίτερα τα Επτάνησα, για τους "μαλιστάκηδες" κυρίως, αλλά και τους "υποκλισάδες", έχουμε επίσης τους "κομεστάδες". Για τους οποίους οι επτανησιακές πηγές μου λένε πάνω-κάτω ό,τι λέγεται κι εδώ.
 

nounehis

New member
Δε γνωρίζω αν στις προηγούμενες σελίδες έχει αναφερθεί κανείς στο παναπεί (προφανώς προέκυψε από τη φράση πάει να πει) , μια άλλη λέξη για το δηλαδή όπως πολύ σωστά επισημαίνει το ΛΚΝ. Το 'χω συναντήσει και σε μερικά άρθρα του κ.Σαραντάκου, παρεμπιπτόντως.
 

Archangelos

New member
Οι ναιναίκοι (και όχι νενέκοι), ναι. Αλλά οι μαλιστάκηδες, όχι.
Αν δεν απατώμαι υπήρξε κάποιο ιστορικό πρόσωπο με επίθετο Νενέκος (ή Ναιναίκος).

Πιο συχνά σπασαρχίδης (154 γ.ε.) ή σπαζαρχίδης (72 γ.ε.) ή σπασαρχίδας (83 γ.ε.), με το συμπάθειο.

Μια που είμαστε στο υπογάστριο, ο γραψαρχιδισμός, δόγμα ολόκληρο, από κοντά στον ωχαδερφισμό.

Και ο πιασοκώλης.
Αν μπεί ο σπασαρχίδης πρέπει να μπει κι ο σπασοκλαμπάνιας, αυτός που σου σπάει τα κλαμπάνια (τους όρχεις).

Κουλουβάχατα: από την Αραβική έκφραση «Kullu Wahad» (κούλου ουάχαντ)
Το οποίο σημαίνει;
 

nickel

Administrator
Staff member
Υπήρξε ιστορικό πρόσωπο με επώνυμο Νενέκος, αλλά το όνομά του δεν έχει (προφανή, τουλάχιστον) σχέση με αυτά που συζητάμε εδώ. Από την άλλη, ο νεολογισμός ναιναίκος είναι φανερό ότι κάνει ένα γλωσσικό παιχνίδι ανάμεσα στο «Ναι, ναι» και τη μετωνυμική χρήση του Νενέκου με τη σημασία του προσκυνημένου.

Και: Kullu Wahad = όλα ένα.
 
Top