Γαλλικές λέξεις στην ελληνική γλώσσα

nevergrown

New member
....Κάτι τέτοια δεν είναι καλύτερα να παραμείνουν σε εξειδικευμένα λεξικά γαστριμαργικού περιεχομένου και τσελεμεντέδες;
Διαφορετικά, θα πρέπει να βάλουμε και το χαμόν, το λόμο, την τορτίγια, την εντσιλάδα, το ζάουερκράουτ και όλα τα καλούδια όλου του κόσμου, να γίνουν τα λεξικά τετράπαχα! (μαζί με μας ;))


Δεν διαφωνώ ως προς αυτό. Αν η συχνότητα χρήσης τους ήταν μεγάλη τότε πρέπει να τα εισάγουμε στα λεξικά και όχι να ανοίγουμε το κομπιούτερ μας και να τα ψάχνουμε.:mad:

Αλλιώς θα έπρεπε να βάλουμε και τις 350-400 γαλλικές ποικιλίες τυριών. Λέγεται ότι υπάρχει ένα είδος τυριού για κάθε μέρα....:p
http://www.fromages.com/cheese_library.php
http://fr.wikipedia.org/wiki/Liste_de_fromages_français
http://http://www.ac-nancy-metz.fr/ia57/diesen/fromage/table%20fromage.jpg


Ας μη βάλουμε και τα κρασιά μέσα και τις σπεσιαλιτέ γιατί τότε δε θα μπορούμε να κουβαλήσουμε τα λεξικά. Τώρα που τα γράφω αυτά ξαφνικά έχω όρεξη για ένα καλό μπον φιλέ σενιάν (όχι απαραίτητα σινιέ):confused: :D
 

nevergrown

New member
Ντρέπομαι που ψάχνω στο λεξικό του Τεγ. Φυτράκη και δε βρίσκω τη λέξη "Κομισιόν". Δηλαδή αν κάποιος δεν ξέρει τη σημασία της πρέπει να ψάξει στο Ίντερνετ; Αλήθεια στα άλλα λεξικά υπάρχει; Γιατί δεν τα έχω σπίτι μου

http://www.google.gr/search?hl=el&q=κομισιόν&meta=&aq=f&oq=
 

nickel

Administrator
Staff member
Όπως ήδη ανέφερα πιο πάνω και όπως περίμενα, το ΛΝΕΓ έχει λήμμα, και μάλιστα χορταστικό:

Κομισιόν (η) {άκλ.} η Ευρωπαϊκή Επιτροπή· θεσμικό όργανο τής Ευρωπαϊκής Ένωσης, που αποτελείται από επιτρόπους διορισμένους κατόπιν συμφωνίας των κρατών-μελών, οι οποίοι λειτουργούν ανεξάρτητα από τα κράτη προελεύσεως τους για τα συμφέροντα τής Ένωσης έχοντας πολλές αρμοδιότητες (νομοθετικές πρωτοβουλίες, έλεγχο τηρήσεως των συνθηκών, εκτέλεση αποφάσεων, συντονιστικό και διαχειριστικό έργο, διεθνή εκπροσώπηση κ.ά.). [ETYM. < γαλλ. Commission < λατ. commissio «ανάθεση, αποστολή» (βλ. λ. κομισάριος)].

Δεν περίμενα να βρω λήμμα στο ΛΚΝ και δεν βρήκα. Μόνο ο κομισάριος εκεί.
 

nevergrown

New member
Όπως ήδη ανέφερα πιο πάνω και όπως περίμενα, το ΛΝΕΓ έχει λήμμα, και μάλιστα χορταστικό:


Πιο πάνω; Εννοείς σ'αυτό το τόπικ; Άρχισε το Αλτζχάιμερ μου δηλαδή;:(

Ευχαριστώ για τον ορισμό. Καραμερσώ:D
 

nickel

Administrator
Staff member
Πιο πάνω, εννοώντας τη γενική τοποθέτηση που έκανα στο #21.

Με την ευκαιρία, το ΛΝΕΓ είναι και το μοναδικό που λημματογραφεί την αλτσχάιμερ:

Αλτσχάιμερ {άκλ.} ΙΑΤΡ. νόσος τού Αλτσχάιμερ εγκεφαλική ατροφία που καταλήγει σε άνοια· προσβάλλει όλες τις εγκεφαλικές λειτουργίες και οδηγεί σε πλήρη αποσύνθεση τής προσωπικότητας. [ΕΤΥΜ. Από το όν. τού Γερμανού νευρολόγου Α. Alzheimer (1864-1915), που περιέγραψε τη νόσο].


(Δεν αναφέρει τους διαδεδομένους αλλά λανθασμένους τύπους *Αλζχάιμερ, *Αλσχάιμερ, *Αλτζχάιμερ.)
 

nevergrown

New member
Το καραμερσώ δεν το'χει σίγουρα όμως:p Αλήθεια πόσες λέξεις γερμανικές υπάρχουν στα ελληνικά (με την ευκαιρία του Αλτσχάιμερ). Υπάρχει καμιά λίστα στο lexilogia.gr; Μπορεί να είναι ελάχιστες αλλά είναι κι αυτές ευπρόσδεκτες.
 
Last edited by a moderator:

nickel

Administrator
Staff member
Καλό το ερώτημα. Επειδή δεν έχω χρόνο για σοβαρή έρευνα τώρα, μπορώ να πω ότι την πιο γοητευτική ιστορία την έχει το τάλιρο: την πήραμε από τα ιταλικά αλλά με γερμανική καταγωγή. Κάτι έχει γράψει κι ο Σαραντάκος.

Να κλέψω — πάω στις (νεότερες) γερμανικές λέξεις της αγγλικής και διαλέγω:
μπλιτς, ερζάτς, καπούτ, πρέτσελ, σναπς, στρούντελ (πιάσαμε τα φαγώσιμα...).

Το πραξικόπημα (Putsch) δεν κάναμε ποτέ το λάθος να το πάρουμε.

Υπάρχουν διάφορα από κυριωνύμια, όπως το αλτσχάιμερ, π.χ. ναζισμός, γκεσταπίτης κ.τ.ό. Αρκετά μεταφραστικά δάνεια από φιλοσοφικές θεωρίες, φαντάζομαι, όπως ο αναθεωρητισμός ή η αποστασιοποίηση.
 

Zazula

Administrator
Staff member
Πάντως και η γαλλική γλώσσα έχει πλάκα: Οι Γάλλοι την ονομάζουν (όπως και τον εαυτό τους) έτσι από ένα γερμανικό φύλο, τους Φράγκους. Εμείς την ονομάζουμε (όπως κι εκείνους) έτσι από ένα κελτικό φύλο, τους Γαλάτες. Και η γλώσσα αυτή καθαυτή ανήκει στη ρομανική (δηλαδή «λαϊκή») οικογένεια. :D
 

nevergrown

New member
Για τη λέξη καίκι βρήκα (ολόκληρη ιστορία) =

Caique: Η ετυμολογία της λέξης ήταν λίγο δύσκολο να βρεθεί. Είναι βασισμένο σε μια γαλλική λέξη προέρχεται από το ιταλικό "caicco" η οποία είναι ένας όρος για ένα μικρό Μεσογείου ιστιοπλοϊών. Η λέξη "caicco" προέρχεται από μια τουρκική λέξη "qayiq" που προέρχονταν από την παλαιά τουρκική λέξη "qayghug". Δεν έχω τη δυνατότητα να ανακαλύψουν πώς αυτή η λέξη πήρε συνδέονται με αυτά τα λίγα clownish πτηνά, ωστόσο. Θα συνεχίσετε να ψάχνετε!
Πηγή: caique. The American Heritage® Dictionary of the English Language: Fourth Edition. 2000.
 

Palavra

Mod Almighty
Staff member
Δε θέλω να σε απογοητεύσω, αλλά η λέξη είναι τουρκική. Από μια πρόχειρη έρευνα στο διαδίκτυο είδα ότι την έχουν δανειστεί και τα περσικά. Συν τοις άλλοις, μάλλον απίθανο το βλέπω να την έχουμε δανειστεί από τους Γάλλους, μάλλον από τους Τούρκους την πήραμε απευθείας.

Επίσης, στα τουρκικά γράμμα q δεν υπάρχει. Η ετυμολογία που βρήκα εδώ προτείνει Kaygık>kayguk>kayık, αλλά δεν προλαβαίνω να το διασταυρώσω τώρα, οπότε με επιφύλαξη.

Δεν έχω τη δυνατότητα να ανακαλύψουν πώς αυτή η λέξη πήρε συνδέονται με αυτά τα λίγα clownish πτηνά, ωστόσο. Θα συνεχίσετε να ψάχνετε!
Προϊόν αυτόματης μετάφρασης, να υποθέσω.
 

nevergrown

New member
Για την ετυμολογία των ελληνικών λέξεων, στο διαδίκτυο αρχίζουμε στον Κόμβο:
http://www.komvos.edu.gr/dictionaries/dictonline/DictOnLineTri.htm

Για το καΐκι:
[μσν. καΐκι < τουρκ. kayιk -ι με αποβ. του ημιφ. ανάμεσα σε δύο φων.]

Ωραίο!!! Το δοκίμασα όμως για τη λέξη ραδιόφωνο και μου την βγάζει αγγλική ενώ για τη λέξη ράδιο με τη δεύτερη και ίδια σημασία (του ραδιοφώνου) μου το βγάζει γαλλικό!

Γίνεται οι δυο λέξεις ράδιο και ραδιόφωνο να έχουν διαφορετική προέλευση; Ο λα λα!
 

Palavra

Mod Almighty
Staff member
Γίνεται οι δυο λέξεις ράδιο και ραδιόφωνο να έχουν διαφορετική προέλευση; Ο λα λα!

Μια πιο προσεκτική ανάγνωση του λήμματος θα σου δείξει ότι τόσο το ράδιο όσο και το ραδιο- του ραδιοφώνου προέρχονται από τα λατινικά.

Ραδιόφωνο: [λόγ. < αγγλ. radiophone < radio- = ραδιο- 1 + -phone = -φωνον]

ράδιο 1 το [ráδio] O40 (χωρίς πληθ.) : (χημ.) ραδιενεργό χημικό στοιχείο που ανήκει στα μέταλλα: Στα 1895 το ζεύγος Kιουρί ανακάλυψε το ~. Iσότοπα του ραδίου. Ποσότητα ραδίου. [λόγ. < νλατ. rad(ium) (στη νέα σημ.) -ιον < λατ. radi(us) `ακτίνα΄ -um]

ράδιο 2 το : ραδιόφωνο. α. (οικ.) δέκτης ραδιοφώνου. ΦP ~ αρβύλα*. β. πομπός και δέκτης, ραδιοτηλέφωνο πλοίου. [λόγ. < γαλλ. radio (ορθογρ. δαν. και παρετυμ. ράδιο 1) < λατ. radius `ακτίνα΄]
 

drsiebenmal

HandyMod
Staff member
Και εδώ που τα λέμε γι' αυτήν τη λίστα, από πού κι ως πού πήραμε τον μαζοχιστή από τα γαλλικά; (Εντάξει, ξέρω από πού). Όμως, Μαζόχ δεν λεγόταν ο Αυστριακός κύριος; Γερμανικά δεν το προφέρουμε; Πώς προφέρεται άραγε στα γαλλικά;
 

nevergrown

New member
Μάλλον προέρχεται από βιβλία που μεταφράστηκαν από τα γαλλικά στα ελληνικά υποθέτω. Αλλά δεν είναι κονεσέρ του είδους:(

Μαζοσίσμ προφέρεται! και Μαζόκ
 

nickel

Administrator
Staff member
Το ίδιο λέει και το ΕΛΝΕΓ για τον μαζοχιστή: μεταφορά τού γαλλ. masochiste (παρότι ο μαζοχισμός είναι μεταφορά του γερμ. Masochismus κ.λπ.). Στο ράδιο μιλάει για μεταφορά τού αγγλ. radio, ενώ Μείζον και ΛΚΝ βλέπουν γαλλικό «ραντιό». Όμως όλα αυτά είναι διεθνείς όροι. Σπάνια μπορούμε να πούμε με βεβαιότητα αν ο πρώτος που εξελλήνισε τον όρο διάβαζε εκείνη την ώρα αγγλικό, γαλλικό, ιταλικό ή γερμανικό βιβλίο. Ακόμα και αν ξέρουμε ποιος τον εξελλήνισε και μας λέει τι διάβαζε όταν τον εξελλήνισε, δεν έχει και μεγάλη σημασία. Όπως βλέπετε, και το «κ» του Masochismus και το παχύ «σ» του masochiste, «χ» έγιναν στα ελληνικά.
 

drsiebenmal

HandyMod
Staff member
Το ίδιο λέει και το ΕΛΝΕΓ για τον μαζοχιστή: μεταφορά τού γαλλ. masochiste (παρότι ο μαζοχισμός είναι μεταφορά του γερμ. Masochismus κ.λπ.). Στο ράδιο μιλάει για μεταφορά τού αγγλ. radio, ενώ Μείζον και ΛΚΝ βλέπουν γαλλικό «ραντιό». Όμως όλα αυτά είναι διεθνείς όροι. Σπάνια μπορούμε να πούμε με βεβαιότητα αν ο πρώτος που εξελλήνισε τον όρο διάβαζε εκείνη την ώρα αγγλικό, γαλλικό, ιταλικό ή γερμανικό βιβλίο. Ακόμα και αν ξέρουμε ποιος τον εξελλήνισε και μας λέει τι διάβαζε όταν τον εξελλήνισε, δεν έχει και μεγάλη σημασία. Όπως βλέπετε, και το «κ» του Masochismus και το παχύ «σ» του masochiste, «χ» έγιναν στα ελληνικά.

Αυτό που λέω είναι απλώς ότι εφόσον το προφέρουμε γερμανικά (με «χ»), μου φαίνεται λογικό να χρεώνουμε και την προέλευση στα γερμανικά. Κατά πώς φαίνεται ο πρώτος που μας έφερε τον όρο (ίσως και από τα γαλλικά, πραγματικά πώς να το ξέρεις) στα ελληνικά τον χρησιμοποίησε ήδη σαν γερμανικό, οπότε γιατί εμείς να τον «αποδώσουμε» στα γαλλικά;

Είναι προφανές ότι δεν υπάρχει κάποιο ανάλογο «τεκμήριο» π.χ. για τον μαρξισμό ή τον «αλπινισμό» (αγγλικά, γαλλικά, γερμανικά, ιταλικά παντού προφέρεται ίδια η λέξη).
 

Zazula

Administrator
Staff member
Δε θέλω να σε απογοητεύσω, αλλά η λέξη είναι τουρκική. Από μια πρόχειρη έρευνα στο διαδίκτυο είδα ότι την έχουν δανειστεί και τα περσικά. Η ετυμολογία που βρήκα εδώ προτείνει Kaygık>kayguk>kayık.
Μπορεί οι ΑΗΠ να έμαθαν στους Πολυνήσιους να μιλάνε, αλλά απ' ό,τι φαίνεται οι Τούρκοι δίδαξαν τους Εσκιμώους (εξ ου και qayaq > καγιάκ)! :p
 
Top