Χαίρομαι που οι απόψεις του Ambrose, ή, τέλος πάντων, οι απόψεις που μετέφερε εδώ, έγιναν ευκαιρία για τη διατύπωση, με τρόπο πολύ καλογραμμένο και συνοπτικό, θεωριών που μπορεί να τις γνωρίζουμε μέσες άκρες αλλά για τις οποίες δεν μπορούμε να μιλήσουμε ούτε ως ειδικοί ούτε με την ίδια σαφήνεια και βεβαιότητα. Αυτά τα κείμενα (αλλά και κάποιοι χρήσιμοι σύνδεσμοι) εμένα με ωφέλησαν, κι ας έχω διαβάσει τα άντερά μου για αυτά τα θέματα. Γι’ αυτό θα ήθελα να κολλήσω μπραβοστάμπες σε πολλά ποστ, αλλά δεν χρειάζεται.
Ωστόσο, επειδή η συζήτηση γίνεται κυρίως ανάμεσα σε ειδικούς της μιας σχολής και σε έναν άνθρωπο που αναζητά απαντήσεις πέρα από τις ευρύτερα αποδεκτές και αποδειγμένες γνώσεις, στα μάτια των υπολοίπων ο αγώνας είναι άνισος. Η εντύπωση που δίνεται σε μένα είναι ότι η μια πλευρά εκτοξεύει ακτίνες λέιζερ τελευταίας τεχνολογίας και η άλλη προσπαθεί να επιτεθεί/αμυνθεί με πέτρες και ρόπαλα. Αυτή είναι η εντύπωση που δίνεται και οφείλω να το επισημάνω. Όσο κι αν μας θέλγουν θεωρίες αμφισβήτησης της τρέχουσας επιστημονικής γνώσης, θεωρούνται γραφικές μέχρι να γίνουν ευρύτερα αποδεκτές, αν γίνουν ποτέ. Ακόμα και αν έγραφαν εδώ οι ίδιοι οι άνθρωποι που τις διατύπωσαν και που είναι πιθανό να μπορούν να τις υποστηρίξουν καλύτερα, θα δέχονταν τους μύδρους του κατεστημένου.
Αυτό δεν σημαίνει ότι δεν υπάρχουν τρύπες ή και σφάλματα στην κατεστημένη γνώση. Επίσης δεν σημαίνει ότι πολλές, οι περισσότερες, από τις θεωρίες αμφισβήτησης δεν θα παραμείνουν για πάντα στο χώρο του γραφικού. Αλλά, επισημαίνω ότι το μίγμα εδώ δεν είναι το κατάλληλο για την επίλυση του θέματος και απλώς μπορεί να αποδειχτεί εκρηκτικό μίγμα.
Να εντοπίσω, για παράδειγμα, ένα σημείο της συζήτησης: είναι ο άνθρωπος ζώο; Αν δεν μπορούμε να έχουμε κοινές απαντήσεις σε τόσο βασικά ερωτήματα, ο σκοπός της συζήτησης θα έπρεπε να είναι να συμφωνήσουμε σε έναν κοινό ορισμό του ζώου και για τη θέση του ανθρώπου σε σχέση με αυτό τον ορισμό. Από τα γραφόμενα, δεν θεωρώ ότι μπορούμε να συμφωνήσουμε καν σε αυτό το βασικό θέμα. Δεν μπορούμε να βρούμε κοινή διατύπωση για να προχωρήσει παρακάτω η συζήτηση. Ή θα διαλέξουμε τον ορισμό της μιας σχολής ή θα διαλέξουμε τον ορισμό της άλλης. Συγκερασμός δεν μπορεί να υπάρξει. Η μόνη διέξοδος θα ήταν η μία πλευρά να προσηλυτίσει την άλλη. Ωστόσο, αν ο Ambrose είχε μια αμυδρή ελπίδα να πετύχει κάτι τέτοιο με εμένα (ούτε αμυδρή, για παράδειγμα το δίνω), πατάει στα όρια της αρχαιοελληνικής ύβρεως όταν προσπαθεί να πείσει ανθρώπους που έχουν σπουδάσει αυτά ακριβώς τα πράγματα να απαρνηθούν το γερό οικοδόμημα γνώσης που έχουν για χάρη θεωριών για τις οποίες έχουν εφοδιαστεί με όπλα τελευταίας τεχνολογίας.
Η ύβρις είναι μια συμπεριφορά που πρέπει να αποφεύγεται εδώ. Και επιτρέψτε μου να αναπτύξω τη θεωρία μου για τις ιερές αγελάδες που ως τώρα μόνο ιδιωτικά έχω εξηγήσει. Είμαστε βήμα συζητήσεων και οι συμμετοχές είναι εθελοντικές. Η παρουσία και η συμμετοχή ανθρώπων με ειδικευμένες γνώσεις από κάθε χώρο είναι ένα δώρο για όλους μας. Στο χώρο της ειδίκευσής του ο καθένας είναι ιερή αγελάδα. Δηλαδή, ποτέ δεν επιδιώκουμε να υπονομεύσουμε το κύρος του. Ακόμα και αν κάνει κάποιο λάθος (αν είμαστε σίγουροι ότι κάνει λάθος), μπορούμε να του το υποδείξουμε με προσωπικό μήνυμα αντί να τον εκθέσουμε δημόσια για να νιώσουμε τη χαρά ότι τον τσακώσαμε στον ύπνο. Ακόμα και η δημόσια αμφισβήτηση των απόψεων των ιερών αγελάδων πάνω στο θέμα στο οποίο ειδικεύονται πρέπει να γίνεται με πολύ τακτ. Αλλιώς οι ιερές αγελάδες θα πάνε αλλού να βοσκήσουν.
Το τακτ βεβαίως είναι κάτι το οποίο πρέπει να χαρακτηρίζει κάθε μορφή επικοινωνίας σε ένα δημόσιο φόρουμ. Με όλους. Ίσως θα πρέπει να αρχίσουμε να ασκούμε την αρχή του σεβασμού της προσωπικότητας ακόμα και σε σχέση με άτομα που δεν βρίσκονται στο φόρουμ – όταν για παράδειγμα καυτηριάζουμε τα λάθη κάποιου μεταφραστή ή κάποιας Καλλίστης. Δεν θα συμφωνήσουν όλοι με την άποψή μου (άλλωστε, δεν τηρώ αυτή την αρχή ούτε ο ίδιος). Αλλά, αν το έχουμε υπόψη μας, μπορεί να γίνει μια ενδιαφέρουσα άσκηση ύφους.
(Ζητώ συγγνώμη που υποστήριξα τη μερίδα με την οποία συμφωνούσα και που φλυάρησα και που βγήκα από το θέμα. Και τώρα ξεκλειδώνω πάλι το νήμα και μπορείτε να βγάλετε τα μάτια σας.)
