social sciences

Στον κατάλογο με τις λέξεις σε —άρχης ο σκασιάρχης είναι μια προφανής εξαίρεση, αφού δεν ασκεί καμιά εξουσία. Για το σκασιαρχείο γράφει στο ΕΛΝΕΓ: σκασιαρχείο < σκασιάρχ(ης) (με παραγ. τέρμα -ειο) θ. σκασ- (του ρ. σκάζω) + λεξ. επίθημα -άρχης (< ρ. άρχω). Η. λ. σχηματίστηκε περιπαικτικά κατ'...

Η γυναίκα του πεζοδρομίου, η γυναίκα που εκδίδεται στο δρόμο, η καλντεριμιτζού. Αναρωτιούνται στο slang.gr αν πράγματι η προέλευση είναι η γαλλική λέξη trotteuse. Γνωστή είναι η σημασία trotteuse = δευτερολεπτοδείκτης. Θέλει βαθύτερο ψάξιμο για να βρει κανείς την αργκοτική trotteuse: Au fém...

Δεν μπορώ να ισχυριστώ ότι είναι νεολογισμός, αν και όλες οι σημασίες εκτός από την αρχική, τη στρατιωτική, είναι νεότατες. Η βιολογική, όχι τόσο — στα αγγλικά ξεκίνησε το 1845. Στη δημογραφία, χρησιμοποιείται από το 1944. Περιέργως, δεν υπάρχει στα γνωστά λεξικά (ΛΝΕΓ, ΛΚΝ), ενώ πολλοί...

Και τώρα και «επιστολική βόμβα» (στο πρότυπο της «επιστολικής ψήφου»). (Στο Mega.) A letter bomb, also called parcel bomb, mail bomb or post bomb, is an explosive device sent via the postal service, and designed with the intention to injure or kill the recipient when opened. They have been used...

Βλέπω σε καλό λεξικό, στο λήμμα για την τοπική αυτοδιοίκηση, το μετάφρασμα local self-administration. Δεν αποκλείεται να ειπωθεί έτσι, αλλά, για παράδειγμα, στο .uk θα βρείτε μόνο 40 τέτοια ευρήματα. Ο συνηθισμένος όρος είναι local government. Οπότε: οι εκπρόσωποι της Τοπικής Αυτοδιοίκησης =...

[...]αρχίζω να κοιτάζω το θησαυρό. Στην πρώτη μόνο σελίδα του τρίγλωσσου που ανέβασα πιο πάνω, θα κάνω τις εξής αλλαγές: [...] abandoned child = εγκαταλελειμμένο τέκνο > abandoned child = εγκαταλειμμένο παιδί [...] Mod's note: από συζήτηση που ξεκίνησε εδώ.

μολότοφ (η) {άκλ. κ. ως επίθ.} (συνήθης ορθ. μολότωφ) αυτοσχέδια βόμβα (βόμβα μολότοφ) που αποτελείται από ένα μπουκάλι γεμισμένο με εύφλεκτο υγρό και ένα φιτίλι (συνήθ. ένα κομμάτι πανί) που εξέχει από τον λαιμό του, για να εκραγεί μετά τη ρίψη και θραύση του· λέγεται και κοκτέιλ μολότοφ...

Στη σημερινή «Ε» δημοσιεύεται κείμενο του εγκληματολόγου Γιάννη Πανούση για την παγκοσμιοποίηση. Καλό είναι το κείμενό του αν θέλεις να δεις την παγκοσμιοποίηση σαν ένα φαινόμενο αποκλειστικά αρνητικό. Αλλά άλλου είδους ενστάσεις και απορίες έχω για το κείμενο. Διαβάζω, π.χ. για «*συσσωμάτευση…...

το μαρτύριο της σταγόνας το κινέζικο βασανιστήριο ή, όλο μαζί αλλά σπάνιο: το κινέζικο μαρτύριο / βασανιστήριο της σταγόνας Κανένα στα λεξικά μας, αν δεν κάνω λάθος. Χρησιμοποιείται μεταφορικά για κάθε αργή και βασανιστική διαδικασία. Σύμφωνα με το OED: water-torture, a form of torture in which...

to·ken·ism noun symbolic effort only: the practice of making only a symbolic effort at something, especially in order to meet the minimum requirements of the law (Encarta) Tokenism refers to a policy or practice of limited inclusion of members of a minority group, usually creating a false...

Η ψηφολογία δεν βρίσκεται στα λεξικά της νεοελληνικής. Αν κοιτάξουμε στα παλιότερα, θα δούμε ότι η ψηφολογία είναι η κατασκευή ψηφιδωτών και ο ψηφολόγος είναι ο ζογκλέρ! (Όπως και ο ψηφοπαίκτης = θαυματοποιός που εκτελούσε ταχυδακτυλουργικά νούμερα με ψηφίδες.) Ο αγγλικός όρος δεν είναι παλιός...

Δεν βρήκα να έχει γίνει καμιά σχετική μνεία, ούτε καν στις ψευτοφίλες (δική μας παράλειψη — ή του Google), οπότε, μια και το σηκώνει η μέρα: Το αγγλικό epitaph είναι αποκλειστικά το επιτάφιο (μέσω λατινικής λ. epitaphium), δηλαδή επιτύμβια επιγραφή, επιτάφιο ή επιτύμβιο επίγραμμα και, συνήθως...

Η συζήτηση για το civil society αναδεικνύει τα προβλήματα της μετάφρασης του civil. Καταθέτω εδώ κάποια γνωστά και λιγότερο γνωστά και κάποια που ακόμα δουλεύονται και κάποια που μπορεί να μη σας αρέσουν, για να φέρουμε μια τάξη στις μεταφράσεις της λέξης. Το επίθετο civil προέρχεται από το...

Υπάρχει καθιερωμένη μετάφραση για το mercy killing; Θα μπορούσαμε να πούμε ότι μας φτάνει και μας περισσεύει η ευθανασία (στη Wikipedia, αν αναζητήσεις mercy killing, σε πηγαίνει στο euthanasia, όπου δεν υπάρχει καμία αναφορά στην περίφραση). Πριν από μερικά χρόνια ο (και τηλεοπτικός αστέρας) Ε...

Λοιπόν, δεν θα βγουμε απόψε αν δεν συμφωνήσουμε ποια είναι η καλύτερη μετάφραση για την Τσικνοπέμπτη. Ξεδιπλώνω μπροστά σας το χάος: Λεξικό Κοραής: Ash Thursday Φυτράκη: Pancake Day, Shrove Thursday Ρίζου: the Thursday of the second week of carnival Wikipedia (η προτίμησή μου): Jeudi Gras (αλλά...

Ομολογώ ότι δεν γνώριζα τη λέξη «απομάγευση» και, αν έχει χρησιμοποιηθεί σε μεταφράσεις του Μαξ Βέμπερ, για την όποια λέξη χρησιμοποίησε ο Βέμπερ για το disenchantment, είναι απίθανο να έχει βρεθεί στο δρόμο μου. Τη διάβασα στα σημερινά Nέα, σε κείμενο της Α. Πελώνη με τίτλο «Η «απομάγευση» του...

Διάβαζα εδώ ένα από τα κείμενα στα οποία μας παρέπεμψε ο Κώστας, για τον δικηγόρο Γκάο Τζ-Σενγκ, «που είχε απαχθεί από την κινεζική ασφάλεια […] και που […] ενδέχεται να είναι πια νεκρός». Τίτλος στο μπλογκ του Economist: Has brave Gao Zhisheng been "disappeared"? Όπως ξέρουμε, το ρήμα...

Καστοριαδικό Η φαντασιακή θέσμιση της κοινωνίας = The Imaginary Institution of Society (γαλλικό: L'Institution imaginaire de la société) η αυτοθέσμιση της κοινωνίας = the self-institution of society

Με τη σημασία από την οποία προέκυψαν οι spin doctors, οι επικοινωνιολόγοι που χειραγωγούν την πληροφόρηση, κάνουν το μαύρο άσπρο, εξωραΐζουν (ή ωραιοποιούν) καταστάσεις κ.λπ. Από Wikipedia: In public relations, spin is form of propaganda, achieved through providing an interpretation of an...

Journalism of Attachment: an approach to reporting, born of the war in former Yugoslavia, which argues that journalists should record the human and emotional costs of war rather than acting as ‘transmission vehicles’ for governmental or military sources (Bell, 1996). The Journalism of Attachment...