Translating Cavafy

[arberlis†]

Προτείνω μια ψηφοφορία.
Για κάποιους λόγους, διάβαζα και έκανα αντιπαραβολή των μεταφράσεων στα αγγλικά ενός διάσημου στίχου του Καβάφη από το ποίημά του «Στα 200 π.Χ.». (http://www.kavafis.gr/poems/content.asp?id=71&cat=1):

Για Λακεδαιμονίους να μιλούμε τώρα!

Έχω τέσσερις διαφορετικές μεταφράσεις (υπάρχουν κι άλλες αλλά δεν τις έχω) και οι σχετικές αποδόσεις είναι οι εξής:

Talk about the Lacedaemonians now! (John Mavrogordato)

Are we going to talk of Lacedaemonians now! (Rae Dalven)

How can one talk about Lacedaemonians now! (Keeley-Sherrard)

Who gives a damn about the Lacedaemonians! (Χαβιαράς)


Σχολιάστε και ψηφίστε την καλύτερη (ή δώστε τη δική σας).

 

[Palavra]

Σου έφτιαξα ένα poll, ελπίζω να μη σε πειράζει... Το poll είναι πολλαπλών επιλογών, και μπορεί να ψηφίσει κανείς παραπάνω από ένα στίχο (μπορεί κάποιοι να είναι αναποφάσιστοι ανάμεσα σε δύο).

 

[nickel]

Δεν μπορώ ή δεν ξέρω να κάνω διόρθωση, αλλά μπορώ να προσθέσω άλλες δύο επιλογές:

5. Let’s talk about Lacedaemonians now! (Daniel Mendelsohn)

6. Do we need to talk about Lacedaemonians now! (Evangelos Sachperoglou)


Palavra says: fixxed :)

 

[drsiebenmal]

Ανήκω στην ως τώρα σιωπηλή πλειοψηφία που φαίνεται να προτιμάει το:
Who gives a damn about the Lacedaemonians!

Με προβληματίζουν δύο μικρές λεπτομέρειες:

Μήπως το Who gives a damn είναι μια σταλιά περισσότερο έντονο από ένα πιο απλό, εξίσου περιφρονητικό Who cares, που θα ήταν αρκετό;

και

Γιατί οι αγγλόφωνοι δεν χρησιμοποιούν/δεν προτιμούν μια τόσο απλή και προφανή μετάφραση; Τι τους ενοχλεί που ενδεχομένως δεν κατανοεί ο μη φυσικός ομιλητής της γλώσσας; Εναλλακτικά, τι δεν βλέπουν/δεν διαισθάνονται στον στίχο του Καβάφη που είναι ενδεχομένως προφανές για τους φυσικούς ομιλητές της γλώσσας του ποιητή;

 

[Rogerios]

Εγώ πάλι ανήκω στην αυθεντικά σιωπηλή ομάδα που βρίσκει το "How can one talk about Lacedaemonians now!" πιο πιστό στο καβαφικό πνεύμα.

Παρεμπ., ο επίσημος ιστότοπος του αρχείου Καβάφη παραθέτει, ως μετάφραση των Keeley και Sherrard, "Talk about Lacedaimonians after that!"! (http://www.cavafy.com/poems/content.asp?id=129&cat=1).

Το "Who gives a damn..." μου φαίνεται όχι λίγο, αλλά πολύ πιο έντονο από τον τόνο του ποιητή. ;)

 

[drsiebenmal]

Το "Who gives a damn..." μου φαίνεται όχι λίγο, αλλά πολύ πιο έντονο από τον τόνο του ποιητή. ;)

Ελπίζω να πρόσεξες ότι κρατάω ποοοοολύ χαμηλούς τόνους σήμερα...

 

[Rogerios]

Ελπίζω να πρόσεξες ότι κρατάω ποοοοολύ χαμηλούς τόνους σήμερα...

Θαρρώ πως έτσι αρμόζει σήμερα (στο κάτω-κάτω και οι δυο μας έχουμε ένα κοινό θρήνο).

 

[sarant]

Χμ, εγώ ψήφισα το Damn... παρόλο που συμφωνώ ότι είναι πιο έντονο, διότι βρήκα πολύ καταλέξη τις αποδόσεις που έχουν now μέσα και τις απέκλεισα. Αν ήξερα την απόδοση που προτείνει ο Ρογήρος, θα την ψήφιζα.

 

[azimuthios]

Λοιπόν, επειδή η ποίηση δεν εξυπηρετεί μόνο το μάτι αλλά και το αυτί και επειδή πολλές φορές κάνουμε το λάθος και μας αρέσει και καταλαβαίνουμε ό,τι διαβάζουμε μόνο χωρίς να λαμβάνουμε υπόψη ότι θα μπορούσαμε να το ακούσουμε κιόλας και ανάλογα με τη χροιά και τον τόνο της φωνής του ποιητή ή ανθρώπου που απαγγέλει το ποίημα να καταλάβουμε απόλυτα το νόημα μιας φράσης, ενός στίχου, θεωρώ ότι δεν θα ψήφιζα με τίποτα Χαβιαρά ή Keeley-Sherard.
To give a damn παραείναι αμερικάνικο και επεξηγεί, κατά τη γνώμη μου πάντα, το στίχο αντί να μεταφέρει το ύφος του Καβάφη και την ειρωνεία που περιέχεται σε αυτόν.
Το How can one κάνει το ίδιο κάπως πιο ήπια και πιο συνετά ή μετριοπαθώς αν θέλετε, αλλά και πάλι έχοντας διαβάσει πολύ Καβάφη στη ζωή μου δεν μου μιλάει και δεν μου μεταφέρει τον τόνο του ποιητή.

Θα ψήφιζα το πρώτο που είναι και το πιο απλό και που στο μυαλό μου ηχεί όπως ακριβώς θα ήθελε και ο μέγας Αλεξανδρινός. Αρκεί κάποιος να το διαβάζει σωστά.
Και μετά θα έβαζα τη δεύτερη απόδοση.

Να συμπληρώσω εδώ ότι τέτοιες συζητήσεις αποτελούν τους μισούς από τους λόγους που είμαι και απολαμβάνω τη Λεξιλογία. :)

Και τέλος, να αναφέρω ότι υπάρχει κι άλλη μια καλή μετάφραση, αυτή της Aliki Barnstone και μάλιστα αρκετά πρόσφατη. Έχω διαβάσει κάμποσα ποιήματα και τη θεωρώ καλή. Αλλά δεν θυμάμαι δυστυχώς, επειδή δεν έχω εδώ το βιβλίο, πώς μεταφράζει το συγκεκριμένο.

 

[nickel]

Πρώτα, να προσθέσω για τη συλλογή του Άρη, τρεις μεταφράσεις που δεν έχει. Θα δω ποια μου λείπει από τις τέσσερις που έχεις, Άρη, και ίσως απαιτηθεί δακτυλογράφηση. Και ο Άζι θα μας καταθέσει της Barnstone. Έτσι θα έχουμε μια οκτάδα, να μην ξέρουμε ποια πρόταση να πρωτοδιαλέξουμε από ποια. Αυτό παθαίνω κάθε φορά που συγκρίνω μεταφράσεις του Καβάφη, αλλά δεν έχω ξεπεράσει τις πέντε. Εδώ θα κάνουμε νέο ρεκόρ!


In 200 B.C.

"Alexander son of Philip and the Greeks except the
Lacedaemonians"

We can very easily imagine
how utterly indifferent they were in Sparta
to that inscription. "Except the Lacedaemonians,"
but of course. Spartans weren't for
being led around and ordered about
like prized retainers. Anyway
a panhellenic expedition without
a king of Sparta taking the command
wouldn't have seemed of much account to them.
Oh most certainly "except the Lacedaemonians."

That's one point of view. Without a doubt.

So: except the Lacedaemonians at Granicus;
and at Issus afterwards; and in the final
battle, where they swept away the fearsome army
which the Persians had assembled at Arbela:
which had set out from Arbela for victory, and was swept away.

And from that amazing panhellenic expedition,
crowned with victory, everywhere acclaimed,
lamed throughout the world, illustrious
as no other has been illustrious,
without any rival: we emerged,
a new world that was Greek, and great.

We: the Alexandrians, the Antiochenes,
the Selucians, and the numerous
other Greeks of Egypt and ol Syria,
and in Media, and in Persia, and all the others.
With their far-Hung realms,
with the nuanced policy of judicious integration.
And the Common Greek Language
which we've taken as far as Bactria, as far as the Indians.

Let’s talk about Lacedaemonians now!

Translation: Daniel Mendelsohn​

-------------------------------------------------------------------------------------------------------


'Alexander, son of Philip, and the Greeks except the Lacedaemonians.’—

We can very well imagine
how indifferent everybody was at Sparta
to this inscription: 'except the Lacedaemonians'—
but naturally. The Spartans were not
to be led and to be ordered about
like prized servants. Anyway,
a pan-Hellenic expedition without
a Spartan king in command
wouldn't seem to them of high repute.
Well, of course, 'except the Lacedaemonians'.

This, too, is an attitude of life. It's understandable.

So, 'except the Lacedaemonians' at Granicus
and then at Issus; and in the final
battle where the awesome army was swept away,
which the Persians had amassed at Arbela,
which set out from Arbela for victory, and was swept away.

And out of that wondrous pan-Hellenic expedition,
the victorious, the most brilliant,
the widely renowned, the praised for glory
as no other has ever been praised,
the incomparable, we came to be:
a new Hellenic world, a great one.

We: the Alexandrians, the Antiochians,
the Seleucians, and the numerous
other Hellenes of Egypt and Syria,
and those in Media and those in Persia, and so many others.
With their extended dominions,
and their various attempts at judicious adaptations.
And the Greek koine* language—
all the way to outer Bactria* we carried it, to the peoples of India.

Do we need to talk about Lacedaemonians now!

Translation: Evangelos Sachperoglou​

-------------------------------------------------------------------------------------------------------


“Alexander, son of Philip, and the Greeks, except the
Lacedaemonians...”

We can imagine perfectly well
how utterly indifferent they must have been in Sparta
to this inscription. “Except the Lacedaemonians.”
but of course. The Spartans were not made
to be ordered about and led by the nose
like invaluable servants. Besides,
a panhellenic expedition without
a Spartan king for leader
would not have seemed to them of much distinction.
Ah, most assuredly, “except the Lacedaemonians.”

This, too, is an attitude. It's understandable.

And so, except the Lacedaemonians at the Granicus;
and afterwards at Issos; and at the final
battle where the dread army the Persians
had massed at Arbela was swept away:
which had set out for Arbela for victory, and was swept away.

And out of that remarkable panhellenic expedition.
so victorious and so illustrious,
so celebrated and so glorified
as no other before had ever been glorified,
and so incomparable, we were born:
a new world of Greeks, a great one.

We, the Alexandrians, the Antiocheans,
the Seleucians, and the innumerable
remaining Greeks of Egypt and of Syria,
and those in Persia, and in Media, and all the others.
With our far-reaching empire,
our various actions, the result of prudent adaptation,
and the Greek Common Language
which we brought far into Bactria, even to the Indians.

What's all this talk about the Lacedaemonians now!

Translation: Kimon Friar​

 

[nickel]

Δεν θα έβαζα το damn σε μετάφραση ποιήματος του Καβάφη. Θα έγραφα:
Who needs to talk about the Lacedaemonians now!
Θα πρόσθετα και το the, αν και μου χαλάει το μέτρο.
Αλλά, αφού είναι και να διαλέξουμε, προτιμώ (κι εγώ) το πρώτο:
Talk about the Lacedaemonians now!
Κάτσε συ τώρα να μιλάς για Λακεδαιμόνιους!
Νομίζω ότι έχει την απαραίτητη ειρωνεία, όπως κι αν θέλει να ερμηνεύσει κάποιος το ποίημα.

 

[arberlis†]

Κι εγώ ψηφίζω John Mavrogordato και συμφωνώ σε πολλά με τις παρατηρήσεις (και τις δοκιμές) του Νίκου και τα σχόλια του Αζιμούθιου. Ωστόσο, βλέπω ένα μικρό πρόβλημα. Στην απόδοση του Mavrogordato, όπως και σε άλλες, όχι όλες) χρησιμοποιείται το οριστικό άρθρο ("Talk about the Lacedaemonians now!") Ο Καβάφης δεν χρησιμοποιεί άρθρο ("Για Λακεδαιμονίους να μιλούμε τώρα!") – και έτσι μετατρέπει το «Λακεδαιμόνιοι» σε επιθετικοποιημένο ουσιαστικό, είναι σαν να λέει «Για ηλίθιους να μιλούμε τώρα!» Το «Λακεδαιμόνιοι» χωρίς άρθρο δηλοί ιδιότητα ή χαρακτηριστικά, διευρύνει το νόημα, συμπεριλαμβάνει όλους όσοι συμπεριφέρονται με αυτόν τον τρόπο. Νομίζω, λοιπόν, ότι αν πούμε "Talk about Lacedaemonians now!", είμαστε ακριβείς χωρίς να χαλάμε τον ρυθμό της φράσης.
Γενικότερα, είναι γνωστό ότι ως μεταφραστές πρέπει να είμαστε πολύ προσεκτικοί στη χρήση οριστικού και αόριστου άρθρου. Συχνά τα άρθρα αυτά δεν συμπίπτουν στα ελληνικά και στα αγγλικά. (Δεν ξέρω αν υπάρχει παλαιότερο σχετικό νήμα στη Λεξιλογία. Αν δεν υπάρχει, καλό θα ήταν να δημιουργηθεί.) Ωστόσο, στην προκειμένη περίπτωση δεν έχουμε τέτοιο πρόβλημα. Η απάλειψη του οριστικού άρθρου είναι εδώ νόμιμη και meaningful και στις δυο γλώσσες.
Χαίρομαι που συνέβαλα σε ένα τόσο παραγωγικό νήμα.

 

[Earion]

Ψηφίζω την πρώτη επιλογή: Talk about the Lacedaemonians now!
Αρκούντως ειρωνική, αλλά στη σωστή δόση. Αυτός που μιλά έχει πλήρη επίγνωση ότι δεν χρειάζεται να υψώσει τον τόνο· με όλα όσα έχει πει έως εδώ, τα γεγονότα μόνα τους μιλούν, η ίδια η ζωή έχει δείξει το λάθος των Λακεδαιμονίων, τους έχει απογυμνώσει απ' όλη τους την ψωροπερηφάνια. Το ύφος στο τέλος χαμηλώνει, ο ποιητής αποσύρεται στο σκοτάδι, αφήνοντας σχεδόν ψιθυριστά την τελευταία μαχαιριά.

Όχι, το Who gives a damn καταντά αναιδές, το περιμένεις από το στόμα ενός πολυάσχολου μπίζνεσμαν, ενός εφημεριδά που ζει τη ζωή πυρετωδώς λεπτό προς λεπτό. Υπεροψία και μέθη μου μεταδίδει.

(Παρεμπιπτόντως βρίσκω το στίχο μεταφρασμένο ακριβώς με τις ίδιες λέξεις και στη μετάφραση Avi Sharon. Το σημειώνω για την πληρότητα του πράγματος).

 

[Palavra]

What's all this talk about the Lacedaemonians now!

Translation: Kimon Friar​

Να προσθέσουμε κι αυτό στο πολ;

 

[drsiebenmal]

Δεν έχει νόημα, αφού όσοι ψήφισαν δεν μπορούν να ξαναψηφίσουν...

 

[nickel]

@arberlis:
Δίκιο έχεις για το άρθρο και, κυρίως, δίκιο και για τα προβλήματα με τα άρθρα. Αν έχει συζητηθεί κάπου, δεν θα είναι συνολική και συστηματική προσέγγιση, μόνο αναφορά σε περιπτώσεις όπως π.χ. ότι δεν χρειάζεται κάθε αόριστο a/an της αγγλικής να το κάνουμε ένας στα ελληνικά. Ας το βάλουμε κι αυτό σε κοντινό ραφάκι.

Έχω ειδικότερο πρόβλημα με το ποίημα του Καβάφη, αλλά όχι τώρα τον χρόνο να το συζητήσουμε. Θέλω δηλαδή από τους καβαφιστές του φόρουμ να μου εξηγήσουν γιατί θεωρείται ότι το ποίημα τα βάζει με τους Λακεδαιμόνιους και δεν θεωρείται ότι ειρωνεύεται και τον ιμπεριαλισμό του Αλέξανδρου (μου έχει κολλήσει το brave new world of the Greeks :) ).

 

[Earion]

Ως καβαφιστής δεν μπορώ να μιλήσω γιατί δεν είμαι· ως απλός αναγνώστης δικαιούμαι; Θα το ήθελα γιατί, Νίκελ, με εκπλήσσει τα μέγιστα η πρότασή σου. Πώς είναι δυνατόν να το λες αυτό; Όλο το ποίημα είναι ένας ύμνος στην πανελλήνια εξόρμηση, που δεν είναι μόνο εξάπλωση γεωγραφική, δεν είναι αποικισμός του δυτικοευρωπαϊκού στιλ, είναι πάνω απ' όλα "ποικίλη δράση των στοχαστικών προσαρμογών". Εκεί βλέπει ο ποιητής το κατόρθωμα. Αυτή είναι, κατά τη γνώμη μου, η φράση που σφραγίζει το ποίημα, κι ας έρχεται δεύτερη στην ιεραρχία μετά την ειρωνική κατακλείδα που απαξιώνει τους Λακεδαιμόνιους. Τώρα που το σκέφτομαι μάλιστα αυτή τη φράση θα άξιζε να συγκρίνουμε, να δούμε πώς την έχουν εννοήσει οι διάφοροι μεταφραστές.

Μα θα έγραφε καταδικαστικά Αλεξανδρινός για Αλεξανδρινό; (τον Αλέξανδρο εννοώ)

Όσο για την τεχνική τεκμηρίωση του πράγματος, το καβαφικό ποίημα παρουσιάστηκε το 1931, ο γενναίος νέος κόσμος του Χάξλεϋ το 1932. Σύμπτωση; Υπάρχει περίπτωση να είχαν ανταλλάξει σκέψεις Καβάφης και Χάξλεϋ; Ο τίτλος του Χάξλεϋ παραπέμπει ομολογημένα στον Σαίξπηρ. Από την άλλη ο Καβάφης χρησιμοποιεί άλλα επίθετα, δεν λέει "γενναίος", λέει "ελληνικός καινούριος κόσμος, μέγας". Αλλού δίνει το βάρος.

 

[nickel]

Δεν υπονοώ ότι ο Καβάφης έπαιξε πάνω σε σεξπιρική ή χαξλεϊκή φράση· μέσα μου πήρε αυτή τη διάσταση, σε εποχές μετά το διάβασμα του Χάξλεϊ. Για τον υπόλοιπο προβληματισμό, φαίνεται ότι δεν είναι μόνο δικός μου, αλλά να που και ο Κίλι δεν έχει την ίδια σιγουριά με σένα.

Διάβασε από αυτό το σημείο (για την ακρίβεια, διάβασε όσο θέλεις, αλλά εγώ εκεί έπεσα τώρα):
The poem that best represents the complexities of the poet’s perspective on history is the next to last he published during his life-time, “In the Year 200 B.C.,” a work so subtle in its mode that it demands careful reading to unravel its apparent ambiguities, though part of its force lies in the residue of ambiguity it permits: the truth of an attitude that is nevertheless open to ironic treatment.
http://www.cavafy.com/companion/essays/content.asp?id=9

Δεν το έχω χωνέψει, του έριξα τώρα μόνο μια γρήγορη ματιά, αλλά το θέμα έχει ενδιαφέρον και μπορούμε να το εξετάσουμε με ράθυμους ρυθμούς. :)

 

[arberlis†]

Τώρα που, όπως φαίνεται, «νίκησε» ο John Mavrogordato στο poll, ας πούμε δυο λόγια για τον άνθρωπο. Τα ελάχιστα που ξέρω για αυτόν είναι ότι ήταν καθηγητής Νεότερης Ελληνικής Γλώσσας και Λογοτεχνίας στο Πανεπιστήμιο της Οξφόρδης, γεννήθηκε το 1882 και πέθανε το 1970, και ήταν ο πρώτος μεταφραστής του πλήρους corpus της καβαφικής ποίησης που εκδόθηκε για πρώτη φορά από τον εκδοτικό οίκο Chatto & Windus το 1951. Ο Πήτερ Μάκριτζ έχει γράψει βιογραφικό του Μαυροκορδάτου εδώ

http://press.oxforddnb.com/index/53/101053079/


αλλά, δυστυχώς, θέλει συνδρομή για να το διαβάσεις. Αν κανένας από τους φίλους μπορεί να μπει και να μας δώσει περισσότερα στοιχεία, θα του ήμουν ευγνώμων.
Ο Γ. Π. Σαββίδης σε διάλεξή του στο Cambridge το 1984 (που περιλαμβάνεται στα Μικρά Καβαφικά. Α΄ Τόμος, σ. 361-379) χαρακτηρίζει τον Mavrogordato “not only a gentleman and a scholar like Cavafy, but [who] had also some of the poet’s ear for rhythm and sound-patterns”. O Σαββίδης επίσης παραθέτει (στα Μικρά Καβαφικά. Β΄ Τόμος, σ. 216) επιστολή του Mavrogordato στον Καβάφη, το 1932, όπου αφού του εκφράζει τον μεγάλο του θαυμασμό, του ζητάει αντίτυπα των τελευταίων ποιημάτων του.
Αυτό το καθυστερημένο obituary στη Λεξιλογία για έναν ακόμη από τους παλιούς (πατέρες) μεταφραστές θα ήταν ευχής έργο να εμπλουτιστεί.

ΥΓ. Νίκο, ως προς την απορία σου (#16), θα συμφωνήσω με τον Earion (#17). Το εγκώμιο του Καβάφη για τον Αλέξανδρο και την κληρονομιά του, την ελληνιστική εποχή, είναι απολύτως ευθύ και θετικό, δεν έχει τίποτα το ειρωνικό. Αυτό συνάγεται όχι μόνο από τούτο το ποίημα αλλά και από το σύνολο του έργου του. Γενικότερα, η νεότερη κριτική παράδοση που θεωρεί την ειρωνεία το κυρίαρχο χαρακτηριστικό της καβαφικής ποίησης παντού και πάντα είναι λανθασμένη. Ο ευθύς και κατηγορηματικός Καβάφης είναι εξίσου (για να μην πω περισσότερο) πραγματικός όσο και ο πλάγιος και ειρωνικός. Ακόμη γενικότερα, μπορεί η ειρωνεία να είναι εξέχον χαρακτηριστικό της νεοτερικής (modernist) ποίησης αλλά δεν είναι το αποκλειστικό και είναι λάθος να την αναζητάμε εκεί που δεν υπάρχει. Επίσης, θα πρέπει να μην ταυτίζουμε την ειρωνεία με τον σαρκασμό. Η ειρωνεία στη λογοτεχνία είναι κάτι πολύ ευρύτερο. Θα μπορούσαμε ίσως να φωτίσουμε την έννοια της ειρωνείας, μιλώντας γι’ αυτήν μεταφορικά ή αναλυτικά. Η ειρωνεία είναι μια φιλοφρόνηση στον ακροατή, μια αυτονόητη a priori αναγνώριση της ευφυίας του. Με την ειρωνεία κλείνει ο συγγραφέας στον αναγνώστη το μάτι. Προϋποθέτει και υποβάλλει την αποδοχή ενός ευρέος φάσματος δυνατοτήτων, μεταξύ των οποίων περιλαμβάνεται και το ενδεχόμενο της αυτοκριτικής και αυτοειρωνείας. Ο σαρκασμός είναι πρόδηλος και δημώδης, η ειρωνεία είναι λανθάνουσα και αστική. Είναι η αναγνώριση των αντιφάσεων, η παραδοχή ότι δεν υπάρχει ένα μόνο είδος εμπειρίας, αντίληψης ή γνώσης, αλλά πολλά και αντιφερόμενα. Όχι ένα αποκλειστικό νόημα αλλά πολλά και συμπληρωματικά. Είναι μια πλάγια γνώση ή το κράτημα σε κάποια απόσταση, ούτε μικρή ούτε μεγάλη. Η ειρωνεία είναι πάντα δραματική. Είναι θεωρητική και στοχαστική. Αυτούς τους όρους πληροί στο ακέραιο η καβαφική ποίηση. Έχω ασχοληθεί με το θέμα αυτό παλαιότερα, στο δοκίμιό μου "Σικελιανός και Καβάφης: Επικαιρότητα και χρήση της ποίησής τους", περ. ΝΕΑ ΕΣΤΙΑ, τχ. 1781, Σεπτέμβριος 2005, σ. 359-366. Αν κανείς ενδιαφέρεται, το έχω σε ηλεκτρονική μορφή.

 

[azimuthios]

Εγώ ενδιαφέρομαι πάρα πολύ, κύριε Μπερλή! Θα το ήθελα αν γίνεται.

Παραθέτω και τη μετάφραση της Barnstone με μια ακόμα εκδοχή του τελευταίου στίχου:

Constantine P. Cavafy - In 200 B.C.
"Alexander son of Philip and the Greeks, except the Lacedaimonians--"

We can very well imagine
that they in Sparta were wholly indifferent
to this inscription. "Except the Lacedaemonians"—
but naturally. The Spartans would not be
led and ordered about
like valuable servants. At any rate,
without a Spartan king as leader,
a Panhellenic campaign
would not seem of great consequence to them.

Ah, of course "except the Lacedaemonians."

This, too, is a stance. It’s understood.

This way, “except the Lacedaemonians” at Granikos,
and later at Issus, then the final battle
when the formidable army
that the Persians rallied at Arbela was swept away,
the army that from Arbela set out for victory was swept away.

And from that marvelous Panhellenic campaign,
victorious, most brilliant,
most renowned, glorified,
as no one before was glorified,
incomparable—we were born,
the great new Hellenic world.

We, the Alexandrians, the Antiochians,
the Seleucids, and the numerous
other Greeks of Egypt and Syria
and in Media, and in Persia, and so many more.
With our far-flung lands,
with the flexible action of judicious adjustments.
And we carried the Common Greek Language
as far as Bactria, as far as the Indians.

Should we speak of Lacedaemonians now!